Του Πάρη Μακρίδη
Ένα από τα πιο πολυσυζητημένα αποτελέσματα των αυτοδιοικητικών εκλογών, είναι αυτό του Πειραιά. Στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, δήμαρχος εξελέγη ο Γιάννης Μώραλης με το συνδυασμό «Πειραιάς Νικητής», παίρνοντας 27.449 ψήφους (33,28%) στον πρώτο γύρο και 42.145 ψήφους (55,23%) στο δεύτερο.
Η ιστορία είναι λίγο – πολύ γνωστή. Περίπου δύο μήνες πριν τις εκλογές, δημιουργείται ο συνδυασμός του Μώραλη (αντιπρόεδρος του Ολυμπιακού και πρόεδρος της διοργανώτριας αρχής της Super League) έπειτα από πρωτοβουλία του εφοπλιστή προέδρου και ιδιοκτήτη του Ολυμπιακού, Βαγγέλη Μαρινάκη, ο οποίος μάλιστα εξελέγη δημοτικός σύμβουλος.
Στο συνδυασμό αυτό συμμετέχει και ο πρώην αντιπρόεδρος του Ολυμπιακού και γιος του πρώην ιδιοκτήτη του, Πέτρος Κόκκαλης, η Ειρήνη Νταϊφά (κόρη πρώην προέδρου του Ολυμπιακού και εφοπλιστή) ο Χρήστος Αγραπίδης (τέως Δήμαρχος Πειραιά με τη ΝΔ) καθώς και πολλά στελέχη του Ολυμπιακού, της ΝΔ αλλά και πολλοί επιχειρηματίες [1].
Αλλαγές στην πολιτική εκπροσώπηση
Η άρχουσα τάξη καταλαβαίνει ότι τα παραδοσιακά κόμματα μέσω των οποίων εκπροσωπείται πολιτικά τις τελευταίες δεκαετίες, γνωρίζουν μια πρωτοφανή κρίση, χάνοντας διαρκώς δύναμη από την εκλογική τους επιρροή. Έτσι επιστρατεύεται κάθε μέσο έτσι ώστε να περάσουν και να εφαρμοστούν οι τόσο αναγκαίες γι’ αυτήν αντιλαϊκές πολιτικές.
Γι’ αυτό το λόγο ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, ξεπερνώντας τις παλιές τους διαφορές, συμμάχησαν για να επιβάλουν στην κοινωνία τα Μνημόνια. Κόμματα όπως το ΛΑ.Ο.Σ. και η ΔΗ.ΜΑΡ έσπευσαν να βοηθήσουν σε αυτή την προσπάθεια, εκπληρώνοντας το ρόλο τους, πριν καταρρεύσουν σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Εμφανίστηκαν στο προσκήνιο πολιτικοί σχηματισμοί όπως το «Ποτάμι», το οποίο με τις ευλογίες του Μπόμπολα και λέγοντας πολλά αλλά χωρίς να λέει τίποτα για τα κρίσιμα ζητήματα, δημιουργήθηκε για να αποπροσανατολίσει κομμάτι των λαϊκών στρωμάτων και να κρατήσει εν ζωή το «πτώμα» της, εξαιρετικά χρήσιμης για τους καπιταλιστές, κεντροαριστεράς.
«Είναι τρελός ο πρόεδρος»;
Το σύνθημα αυτό (χωρίς το ερωτηματικό βέβαια…) ακούστηκε κατά τη διάρκεια των πανηγυρισμών για την εκλογή του Μώραλη. Αυτοί που το φώναζαν ανέμιζαν σημαίες του Ολυμπιακού, μην αφήνοντας κανένα περιθώριο παρεξήγησης. Ο Μαρινάκης χρησιμοποίησε την ιδιότητά του ως πρόεδρος του Ολυμπιακού για να κερδίσει μια πολιτική μάχη, για να πάρει το Δήμο του Πειραιά. Γιατί όμως; Γιατί ένας εφοπλιστής μπαίνει στο «στίβο» της πολιτικής, όντας μάλιστα αντίπαλος ενός εκλεκτού της ΝΔ, του κόμματος δηλαδή που εξυπηρετεί με τον πιο πιστό τρόπο τα συμφέροντά του;
Ο πρόεδρος δεν είναι τρελός. Ξέρει τι κάνει. Η κάθοδός του στις εκλογές είναι στοιχείο των αλλαγών που συμβαίνουν στην πολιτική ζωή του τόπου, όπως αναφέρθηκαν πιο πάνω. Ο εφοπλιστής- πρόεδρος παραμερίζει το παραδοσιακό πολιτικό προσωπικό και παίρνει άμεσα την (τοπική) εξουσία στα χέρια του. Παραμερίζει τους ενδιάμεσους, βγαίνει από τον κόπο να πιέζει και να χρησιμοποιεί την πολιτική εξουσία προς όφελός του και γίνεται ο ίδιος πολιτική εξουσία. Αφού λοιπόν οι πολιτικοί που υπάρχουν δεν μπορούν να του κάνουν τη δουλειά του όπως θέλει, γίνεται ο ίδιος πολιτικός. Κάτι θέλει να πετύχει ο πρόεδρος.
Η μάχη για το λιμάνι
Διαβάζοντας το πρόγραμμα του συνδυασμού του Μώραλη βλέπουμε την εξής θέση:
το λιμάνι του Πειραιά, παραμένοντας υπό δημόσιο έλεγχο, να γίνει Διεθνές Ναυτιλιακό Κέντρο (αντίστοιχο του Λονδίνου, της Βαρκελώνης και της Σιγκαπούρης).
Κρατιστής λοιπόν ο Μαρινάκης;; Κάθε άλλο. Στα πλαίσια αυτού του «οράματος» διεκδικεί διευρυμένη συμμετοχή του Δήμου στον αναπτυξιακό σχεδιασμό του ΟΛΠ [2]. Ήδη ο δήμαρχος του Πειραιά έχει θέση στο ΔΣ του ΟΛΠ, έχει δηλαδή λόγο για το πώς αξιοποιούνται οι εγκαταστάσεις του, οι οποίες εκτείνονται σε όλη την ακτογραμμή του Πειραιά, μέχρι το Πέραμα και τη Σαλαμίνα.
Άρα, όποιος ελέγχει το Δήμο, ελέγχει και το τι θα γίνει στο λιμάνι. Αν τώρα αυτός είναι και εφοπλιστής, ακόμα καλύτερα.
Η ιστορία όμως έχει περισσότερο «ζουμί». Στις 27 Μάρτη το ΤΑΙΠΕΔ έλαβε τις προσφορές για την πώληση του 67% του ΟΛΠ. Ανάμεσα στα έξι επενδυτικά σχήματα που εξέφρασαν ενδιαφέρον, ξεχωρίζει ως φαβορί η κινέζικη Cosco. Η ίδια Cosco που της έχουν ήδη παραχωρηθεί οι προβλήτες ΙΙ και ΙΙΙ του λιμανιού και ελέγχει το 60% με 70% της δραστηριότητάς του [3].
Οι Έλληνες εφοπλιστές δεν βλέπουν με καλό μάτι μια τέτοια εξέλιξη. Όχι, δεν τους έπιασε κάποια πατριωτική έξαρση. Εξηγούμαστε: οι Έλληνες εφοπλιστές βρίσκονται στην πρώτη θέση στην παγκόσμια ναυτιλιακή αγορά και στην τρίτη θέση οι Κινέζοι [4]. Οπότε ανάμεσα σε ελληνικό και κινέζικο εφοπλιστικό κεφάλαιο υπάρχει σκληρός ανταγωνισμός για το ποιος θα επικρατήσει.
Στη συνάντησή του με τον πρόεδρο του ΟΛΠ, Γ. Ανωμερίτη, ο Γιάννης Μώραλης δήλωσε:
«Θα πρέπει το ελληνικό λιμενικό σύστημα να ακολουθήσει το ευρωπαϊκό λιμενικό σύστημα, που σημαίνει ότι οι μετοχές θα πρέπει να παραμείνουν στο δημόσιο, στην αυτοδιοίκηση και στα επιμελητήρια και τρίτον, ότι πρέπει να γίνονται παραχωρήσεις για χρήση σε πολλούς διαφορετικούς ιδιώτες» [5].
Εδώ βρίσκεται η ουσία. Το ελληνικό εφοπλιστικό κεφάλαιο θέλει για τον εαυτό του την αξιοποίηση γιατί θεωρεί ότι
«η απόκτηση του λιμανιού από μια ξένη πολυεθνική μπορεί να ανατρέψει το πλήθος των προκλητικών προνομίων που λαμβάνει από το ελληνικό δημόσιο και οι Κινέζοι να γιγαντώσουν τα κέρδη τους μέσω αυξήσεων σε μια σειρά από λιμενικές υπηρεσίες» [6].
Αλλά και η οικογένεια Κόκκαλη έχει μεγάλο ενδιαφέρον για το ποιος θα ελέγχει τον ΟΛΠ. Διαβάζουμε στο ίδιο ρεπορτάζ:
«Η Intracom έχει αναλάβει από το 1998 την τεχνική υποστήριξη, συντήρηση και αναβάθμιση του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του ΟΛΠ, αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Η σύμβαση λήγει το επόμενο διάστημα και αν ο ΟΛΠ περάσει στα χέρια των Κινέζων, η επιχείρηση του γνωστού κρατικοδίαιτου επιχειρηματία μπορεί να χάσει το έργο» [7].
Η κόντρα με το Μελισσανίδη
Το ζήτημα δεν σταματά εδώ, καθώς στη μέση μπαίνουν και οι ανταγωνισμοί μεταξύ των Ελλήνων καπιταλιστών. Η κόντρα Μαρινάκη – Μελισσανίδη είναι οξυμένη και ιδιαίτερα γνωστή όσον αφορά τη μείωση της επιχορήγησης του ΟΠΑΠ (συμφερόντων Μελισσανίδη πλέον) στον Ολυμπιακό (από 3,3 εκατ. € σε 2,1 εκατ. €) και την αντίστοιχη αύξηση αυτής της ΑΕΚ (συμφερόντων Μελισσανίδη) [8]. Αυτό βέβαια είναι το λιγότερο.
Στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά παίζεται ένα χοντρό «παιχνίδι» όσον αφορά την αξιοποίηση των 660 στρεμμάτων της έκτασης του πρώην εργοστασίου Λιπασμάτων στη Δραπετσώνα. Ιδιοκτήτες αυτής της έκτασης είναι ο ΟΛΠ, το Δημόσιο αλλά και η Εθνική Τράπεζα, η οποία έχει εκπονήσει μελέτες για τη δημιουργία σε αυτή την περιοχή ενός οικονομικού και ναυτιλιακού κέντρου με γραφεία, εμπορικά κέντρα, ξενοδοχεία αλλά και επέκταση των λιμενικών εγκαταστάσεων.
Αυτή η εξέλιξη έγινε ακόμα περισσότερο εφικτή μετά από την απόφαση του Υπ. Περιβάλλοντος Γ. Μανιάτη να αυξήσει το συντελεστή δόμησης από 0,4 σε 0,6, επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο να χυθούν τόνοι τσιμέντου προς αυτή την κατεύθυνση.
Τα πράγματα θα ήταν απλά αν στη μέση δεν έμπαιναν τα συμφέροντα της Aegean του Μελισσανίδη, η οποία στα τέλη του 2012 αγόρασε τις εγκαταστάσεις της BP Hellas στη Δραπετσώνα, δίπλα ακριβώς από τις εκτάσεις του εργοστασίου και έχοντας μάλιστα εξασφαλίσει και κινέζικα κεφάλαια για τη διακίνηση εκατομμυρίων λίτρων λιπαντικών και πετρελαίου ετησίως. Προφανώς, δίπλα σε μια τέτοια βάση δεν μπορεί να λειτουργήσει ένα ναυτιλιακό και εμπορικό κέντρο [9].
Οι παππάδες και οι φασίστες του «No politica» συμπληρώνουν το παζλ
Η διαμάχη, παίρνει έτσι και πολιτικά χαρακτηριστικά. Ο φίλος του Σαμαρά, Μελισσανίδης έχει πάρε-δώσε με τον εκλεκτό του Σαμαρά, Βασίλη Μιχαλολιάκο!
Ο Δημήτρης Μελισσανίδης δωρίζοντας 50.000 € για την ανακαίνιση του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, είχε από νωρίς φροντίσει να δείξει ότι έχει το πάνω χέρι και ότι τα δικά του συμφέροντα θα προωθήσει ο (όπως φαινόταν) επόμενος δήμαρχος.
Ο Μαρινάκης δεν ήταν διατεθειμένος να μείνει απαθής! Έτσι, επιστράτευσε τους πάντες και τα πάντα για να κερδίσει. Έφτασε να προβάλλει ένα κεντροαριστερό προφίλ και να δηλώνει ότι αν δεν κατέβαινε ο Μώραλης θα ψήφιζε Δρίτσα! Τάζοντας ότι θα εξαφανιστεί η ανεργία από τον Πειραιά και εκμεταλλευόμενος τη θέση του στον Ολυμπιακό κατάφερε να συσπειρώσει ένα ευρύ φάσμα «προσωπικοτήτων» αλλά και στελεχών της ΝΔ (όπως ο Υπ. Παιδείας Κ. Αρβανιτόπουλος αλλά και «μπακογιαννικά» στελέχη). Μαζί του και η Εκκλησία, καθώς ο Μητροπολίτης Πειραιά Σεραφείμ τάχθηκε ανοιχτά υπέρ του Μώραλη[10], ενώ δύο μέρες πριν τις εκλογές, στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου στα Καμίνια, μοιράζονταν μαζί με τα διανεμόμενα τρόφιμα και ψηφοδέλτια του συνδυασμού του[11].
Ο Ολυμπιακός όμως ήταν το κλειδί. Οι εφημερίδες «Πρωταθλητής» και «Γαύρος» αποτέλεσαν τα προεκλογικά έντυπα του «Πειραιά Νικητή» ενώ η Θύρα 7 έκανε ό,τι περνά από το χέρι της για να «μαυριστεί» ο «αντι-ολυμπιακός δήμαρχος». Χαρακτηριστικές είναι οι αφίσες που κυκλοφόρησαν με το Μιχαλολιάκο να φορά κασκόλ του Παναθηναϊκού[12] αλλά και η ανακοίνωσή της το Φλεβάρη, για τις προσκλήσεις που έστειλε ο πρώην πλέον δήμαρχος Πειραιά για το μνημόσυνο των θυμάτων της Θύρας 7 [13].
Υπάρχει ακόμα μια διάσταση. Ο υποψήφιος δήμαρχος της Χρυσής Αυγής στον Πειραιά, έλαβε 4.673 ψήφους (5,67%) δηλαδή 4.798 λιγότερες σε σχέση με το ποσοστό της στις ευρωεκλογές και 3.241 από τις εκλογές του Ιούνη του 2012! Ο Πειραιάς αποτελεί ίσως τη μοναδική περίπτωση που υποψήφιος των νεοναζιστών συρρικνώνει και δεν αυξάνει την εκλογική τους δύναμη.
Το «μυστήριο» λύνεται αν γνωρίζει κανείς έστω και λίγα για την πολιτική ταυτότητα του οργανωμένου ολυμπιακού οπαδισμού. Οι σύνδεσμοι του Ολυμπιακού αποτελούν προνομιακό πεδίο «ζύμωσης» των ιδεών της Χρυσής Αυγής και δεν είναι τυχαίο ότι μόνο στο γήπεδο του Ολυμπιακού δεν ανέβηκε πανό για τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα ενώ η ανακοίνωση του μεγαλύτερου συνδέσμου «Porto Leone» μας πληροφορούσε ότι στη Θύρα 7 αφεντικά και εργάτες γίνονται ένα [14].
Πίσω από το δόγμα του «No politica» οι οργανωμένοι οπαδοί του Ολυμπιακού απαγορεύουν κάθε πολιτική δήλωση, μόνο, αν αυτή είναι αντιφασιστική ή αν θίγει τα συμφέροντα του προέδρου. Κατά τ’ άλλα το «No politica» δεν ισχύει όταν ο πρόεδρός «μας» κατεβαίνει για δήμαρχος ή για εθνικιστικά συνθήματα (πχ «Ίμια 1996 – Δεν ξεχνώ, Kossovo is Serbia κλπ) [15].
Ένας καλά οργανωμένος «στρατός», πάντα στο πλευρό του εφοπλιστή προέδρου για ό,τι χρειαστεί. Αν τώρα συνδέσεις το γεγονός αυτό με τη χρηματοδότηση της Χρυσής Αυγής από εφοπλιστές και την προσπάθειά της για δημιουργία «εθνικιστικού σωματείου» στο Πέραμα ενάντια στους «λακέδες του ΠΑΜΕ» και «μαζί με τους εφοπλιστές μας γιατί από ‘κει πέρα εξαρτιόμαστε» [16] η εικόνα συμπληρώνεται…
