Άρτεμις Φύσσα
Στα πλαίσια του 23ου camping της YRE διοργανώθηκε συζήτηση για την ιστορία, τη σημασία και τον αντίκτυπο της πολιτικής σκιτσογραφίας στην Ελλάδα –και όχι μόνο– με εισηγητή τον σκιτσογράφο Γιάννη Αντωνόπουλο (John Antono).
Ο Γιάννης Αντωνόπουλος είχε ετοιμάσει μια πλούσια εισήγηση στην οποία αναφέρθηκε τόσο στους πιο χαρακτηριστικούς σταθμούς της εγχώριας πολιτικής σκιτσογραφίας, η οποία έχει καταγράψει την πυκνή και ταραγμένη πολιτική ιστορία του νεοελληνικού κράτους, όσο και στη μετεξέλιξη της κατά τα πρώτα μεταπολιτευτικά, αλλά και τα πρόσφατα μνημονιακά χρόνια.
Ποια κοινωνία θέλουμε, πώς προχωράμε και με ποια συνθήματα συμπορευόμαστε, είναι πάντοτε, επί της ουσίας, τα ερωτήματα στα οποία καλείται ο/η εκάστοτε πολιτικός/η σκιτσογράφος να απαντήσει – κι έτσι καθόλου τυχαία, από την εισαγωγή των μνημονιακών πολιτικών κι έκτοτε, οι πολιτικοί σκιτσογράφοι στην Ελλάδα έχουν «ενταχθεί» σε δύο τάσεις, ανάλογα δηλαδή με το πώς έχουν επιλέξει να απαντήσουν στις πρόσφατες νεοφιλελεύθερες επιθέσεις.
Αξιοσημείωτο είναι ότι γελοιογραφίες έχουν βρεθεί στο επίκεντρο του δημόσιου λόγου, προκαλώντας έξωθεν παρεμβάσεις και ανακοινώσεις πολιτικών γραφείων κυβερνητικών κομμάτων. Ο Γ. Αντωνόπουλος αναγνώρισε ως προτερήματα ενός καίριου πολιτικού σκίτσου τόσο το ξεκάθαρο μήνυμα, όσο όμως και το σεβασμό προς τα όρια που τελικά ο ίδιος ο σκιτσογράφος έχει θέσει στον εαυτό του – τα οποία πηγάζουν τελικά, από το αν έχει αποφασίσει να «χτυπά» τους εκάστοτε φορείς της εξουσίας ή τους καταπιεζόμενους.
Πολλά από τα σημεία που πιάστηκαν από τον εισηγητή, τέθηκαν εκ νέου στις τοποθετήσεις που ακολούθησαν: σκίτσα που χαρακτηρίστηκαν βέβηλα, είτε επειδή θεωρήθηκε ότι έθιγαν τα θρησκευτικά πιστεύω κάποιων ομάδων, είτε επειδή σατίριζαν εγχώρια ή διεθνή κέντρα εξουσίας το μερίδιο ευθύνης του σκιτσογράφου ως προς τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει η δουλειά του η ίδια η πολιτική σκιτσογραφία ως μια μορφή έκφρασης προσδεδεμένη στην (αν)ελευθερία του τύπου και, τελικά, το αν όλα είναι άξια χλευασμού ή όχι και με ποιον τρόπο, ήταν κάποια από τα θέματα που συζητήθηκαν στη βάση πολύ συγκεκριμένων παραδειγμάτων.
Χαρακτηριστικό είναι ότι σε όλες σχεδόν τις τοποθετήσεις έγιναν αναφορές σε σκίτσα τα οποία έχουν χαραχτεί στη συλλογική μνήμη, κάτι που αποδεικνύει ακριβώς τη δύναμη του σκίτσου και το πώς αυτό, σε αντίθεση με ένα άρθρο, μεταφέρει, συχνά, ένα τόσο συμπυκνωμένο μήνυμα, με τρόπο τόσο άμεσο, πού είναι σχεδόν αδύνατο να το αποφύγεις εφόσον συναντηθείς μαζί του.
Η συγκεκριμένη συζήτηση άνοιξε πολύ ενδιαφέροντα θέματα για τη δύναμη και τα όρια της τέχνης του πολιτικού σκίτσου και το πώς αυτό, ακόμα και αν δεν προορίζεται ν’ αλλάξει τον κόσμο (οφείλει να) συνεισφέρει στην πολιτική αφύπνιση και την εξέγερση των καταπιεζόμενων.
Διαβάστε ακόμα ρεπορτάζ από τις πιο πρόσφατες συζητήσεις που διεξήχθησαν στο κάμπινγκ του Antinazi Zone – YRE στη Νάξο:
- Στρογγυλό τραπέζι: «Τι Αριστερά χρειαζόμαστε;»
https://xekinima.org/stroggulo-trapezi-ti-aristera-xreia/ - «Κοινωνικοί χώροι και στέκια» – συζήτηση στο κάμπινγκ του Antinazi zone
https://xekinima.org/koinonikoi-xoroi-kai-stekia-suzitisi/
