Ο Όσκαρ, η Τάνια και η κόρη τους Βαλέρια ξεκίνησαν στις 3 Απρίλη από το San Martin του Ελ Σαλβαδόρ. Ο Όσκαρ δούλευε σε πιτσαρία, η Τάνια ταμίας σε αλυσίδα fast food. Η μικρή Βαλέρια, σχεδόν δύο χρονών, δεν μιλούσε αλλά γελούσε πολύ όπως είπαν οι γείτονες.
Ξεκίνησαν για να πάνε στην Αμερική. Για να βρουν όπως πίστευαν μια καλύτερη δουλειά, να έχει η κόρη τους περισσότερες ευκαιρίες να ξεφύγει από την φτώχεια. Ξεκίνησαν για να ξεφύγουν από τη μιζέρια μιας χώρας που μαστίζεται από πολέμους, οικονομική ανέχεια, συμμορίες.
Πέρασαν δύο μήνες σε ένα camp προσφύγων στα σύνορα του Μεξικό με την Γουατεμάλα. Με τα πολλά κατάφεραν να φτάσουν στο Ματαμόρος, στα σύνορα με τις ΗΠΑ. Φτάνοντας τόσο κοντά στο στόχο τους ανακάλυψαν ότι δεν ήταν και τόσο απλό να περάσουν στην απέναντι πλευρά του ποταμού Ρίο Γκράντε.
***
Η νέα πολιτική που εφάρμοσε ο Τράμπ («metering»), σημαίνει ότι οι αμερικάνικες αρχές δέχονται και επεξεργάζονται έναν πολύ μικρό αριθμό αιτημάτων ασύλου κάθε μέρα. Με αυτό τον τρόπο, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες αναγκάζονται να περιμένουν σε στρατόπεδα στα σύνορα με το Μεξικό για εβδομάδες και μήνες, κάτω από άθλιες συνθήκες, χωρίς να υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα, έχοντας να αντιμετωπίσουν τις συμμορίες του εγκλήματος που λυμαίνονται την περιοχή.
Την προηγούμενη εβδομάδα στο Ματαμόρος έγιναν 40 συνεντεύξεις για άσυλο, ενώ υπάρχουν περίπου 1.700 ονόματα στη «λίστα αναμονής». Καταλαβαίνει κανείς εύκολα την απελπισία αυτών των ανθρώπων.
***
Έτσι, ο Όσκαρ και η Τάνια αποφασίζουν να περάσουν παράνομα τα σύνορα κολυμπώντας κάθετα τον Ρίο Γκράντε. Το ποτάμι όμως έχει ισχυρά υπόγεια ρεύματα. Ο Όσκαρ βάζει στην πλάτη του την μικρή Βαλέρια και φτάνει κολυμπώντας στην αμερικάνικη πλευρά των συνόρων. Αφήνει την μικρή εκεί, και επιστρέφει να βοηθήσει την γυναίκα του να περάσει. Η μικρή όμως φοβάται, και πέφτει στο νερό ακολουθώντας τον πατέρα της. Ο Όσκαρ την πιάνει, και την βάζει μέσα από την μπλούζα του προκειμένου να μην την χάσει. Όμως έχουν βρεθεί σε σημείο με δυνατά ρεύματα που τους παρασέρνουν… Η αστυνομία θα τους βρει την επόμενη το πρωί λίγο παρακάτω. Ακόμα αγκαλιασμένοι.
Η φωτογραφία του Όσκαρ με την Βαλέρια να κείτονται μπρούμυτα στις όχθες του Ρίο Γκράντε έχει κάνει ήδη τον γύρο του κόσμο. Είναι μια φωτογραφία συγκλονιστική. Και παρά τον καθημερινό βομβαρδισμό μας με σοκαριστικές φωτογραφίες από την αθλιότητα που κυριαρχεί για τους απλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, μερικές εικόνες είναι γροθιά στο στομάχι, που φωτίζουν κάτι συγκεκριμένο. Όπως και η φωτογραφία του μικρού Αϋλάν, πρόσφυγα από τη Συρία που πνίγηκε στην Μεσόγειο, έτσι και η συγκεκριμένη φωτογραφία φτιάχνει την εικόνα στα μυαλά εκατομμυρίων ανθρώπων για το τι τελικά σημαίνει η πολιτική των «κλειστών συνόρων».
***
Γιατί τελικά, οι σκληρές πολιτικές ενάντια στην μετανάστευση το μόνο αποτέλεσμα που έχουν είναι να σκοτώνουν τον Όσκαρ, τη Βαλέρια, και χιλιάδες άλλους απλούς ανθρώπους. Μόνο πέρσι, 283 άνθρωποι σκοτώθηκαν στην προσπάθεια τους να περάσουν τα σύνορα Μεξικού-ΗΠΑ, ενώ την τελευταία 15ετία πάνω από 7.000! Όλοι αυτοί δεν είναι αριθμοί, είναι άνθρωποι.
Τις τελευταίες βδομάδες μόνο, δύο μωρά, ένα παιδί και μια γυναίκα βρέθηκαν να έχουν πεθάνει περπατώντας στην έρημο κοντά στα σύνορα. Ενώ σε ένα άλλο περιστατικό, τρία παιδιά και ένας ενήλικας από την Ονδούρα πνίγηκαν όταν ανατράπηκε η βάρκα με την οποία προσπαθούσαν να περάσουν το ποτάμι.
Οι πολιτικές αύξησης της καταστολής στα σύνορα σκοτώνουν. Και την ίδια στιγμή, δεν αποτρέπουν καν την «παράνομη» μετανάστευση. Στις ΗΠΑ, την ισχυρότερη στρατιωτικά χώρα του πλανήτη, με τεχνολογικά εξελιγμένα συστήματα παρακολούθησης και με προϋπολογισμό για την αστυνόμευση των συνόρων που είναι μεγαλύτερος από το ΑΕΠ ολόκληρων χωρών, ζουν σήμερα πάνω από 10 εκατομμύρια «παράνομοι» μετανάστες, ενώ κάθε χρόνο πάνω από 380.000 άνθρωποι περνάνε «λαθραία» τα σύνορα!
***
Και ο λόγος είναι φυσικά ότι όταν οι άνθρωποι ζουν σε συνθήκες απελπισίας, τίποτα δεν μπορεί να τους σταματήσει από το να ψάξουν για ένα καλύτερο μέλλον.
Οι άνθρωποι φεύγουν κατά εκατοντάδες χιλιάδες από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής προς τις ΗΠΑ για ένα λόγο: επειδή οι ΗΠΑ ευθύνονται για την καταστροφή των χωρών τους. Μαζί με τις ντόπιες ελίτ φυσικά.
Οι ΗΠΑ έχουν κάνει πόλεμο και έχουν στηρίξει πραξικοπήματα στην Αργεντινή, στην Χιλή, την Βραζιλία, την Κόστα Ρίκα, το Ελ Σαλβαδόρ, την Γουατεμάλα, την Νικαράγουα, τον Παναμά, την Παραγουάη, το Περού, την Ουρουγουάη, την Βενεζουέλα και φυσικά την Κούβα και άλλες.
Ο παρακάτω χάρτης δείχνει τις χώρες που οι ΗΠΑ έχουν εμπλακεί σε αλλαγή του καθεστώτος
Οι επεμβάσεις αυτές έγιναν για να στηριχτούν τα αμερικάνικα οικονομικά συμφέροντα στην περιοχή και να ληστευθεί ο ντόπιος πληθυσμός. Αλλά και στις λίγες χώρες που έχουν γλιτώσει από τα νύχια των γερακιών του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, υπάρχει η οικονομική εκμετάλλευση, το ξεζούμισμα των φυσικών πόρων, ή η έμμεση επέμβαση μέσω του «πολέμου κατά των ναρκωτικών». Αυτές οι πολιτικές κατέστρεψαν και καταστρέφουν τις χώρες της Λατινικής Αμερικής και προκαλούν τα κύματα μετανάστευσης.
***
Η οργή και η θλίψη για τον Όσκαρ και την Βαλέρια δύσκολα μπορεί να περιγραφεί. Γιατί είναι δύο ακόμα άνθρωποι νεκροί στον πόλεμο ανάμεσα στην αμερικάνικη ελίτ και τους Λατινοαμερικάνους συμμάχους τους από τη μία, και στους φτωχούς αυτού του πλανήτη, κάθε εθνικότητας από την άλλη. Είναι δύο από τα δισεκατομμύρια ανθρώπους της τάξης μας, εργαζόμενους, φτωχούς, καταπιεσμένους που παλεύουν καθημερινά να ζήσουν σαν άνθρωποι, την στιγμή που οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι, ζουν στη χλιδή και φτιάχνουν «φρούρια» για να προστατευτούν.
Ο καθένας από μας θα μπορούσε να γεννηθεί σε μια χώρα κατεστραμμένη, ο καθένας από μας θα μπορούσε να βρεθεί σε απελπιστικές συνθήκες και να προσπαθήσει να περάσει ένα ποτάμι με την κόρη του αγκαλιά. Όπως το έκαναν και εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που πήραν το δρόμο της προσφυγιάς και της μετανάστευσης όταν δεν είχαν άλλη επιλογή. Ο καθένας από μας θα μπορούσε να είναι ο Όσκαρ και η Βαλέρια. Γι’ αυτό πρέπει τέτοιες φωτογραφίες να μην τις ξαναδούμε. Γι’ αυτό πρέπει να παλέψουμε ενάντια σε ένα σύστημα που πνίγει τον Όσκαρ και τη Βαλέρια προκειμένου να διατηρήσει τα κέρδη του. Και να φυλάξουμε τέτοιες φωτογραφίες μονάχα για το μάθημα της ιστορίας.
