Η εμπειρία από τις συνελεύσεις στις πλατείες

Του Νίκου Κανελλή

Από την Τετάρτη 25 Μάη, που ξεκίνησε το κίνημα της κατάληψης των πλατειών στην Ελλάδα, οι ανοιχτές συνελεύσεις έχουν καθιερωθεί σαν ο τρόπος συζήτησης, οργάνωσης και λήψης αποφάσεων στις κατειλημμένες πλατείες (κυρίως στο Σύνταγμα και το Λευκό Πύργο). Χιλιάδες νέοι, εργαζόμενοι, άνεργοι, συνταξιούχοι και άνθρωποι όλων των ηλικιών παρακολούθησαν και συμμετείχαν σε αυτές τις συνελεύσεις – συζητήσεις. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Από τη μια αντανακλά την κατανόηση ενός σημαντικού μέρους αυτών που συμμετέχουν στο κίνημα ότι χρειάζεται οργάνωση για να υπάρξει συνέχεια. Από την άλλη δείχνει ότι υπάρχει έντονη αναζήτηση για να προσδιορίσει ο κόσμος τις αιτίες που τον έβγαλαν στους δρόμους, τους στόχους που χρειάζεται να θέσει και τις μεθόδους που πρέπει να βρει για να πετύχει τους στόχους αυτούς.

Χώρος αναζήτησης και πολιτικοποίησης

Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ τις πρώτες δυο μέρες οι πιο πολλοί άνθρωποι στις συνελεύσεις εξέφραζαν την οργή και την αγανάκτησή τους για τη σημερινή κατάσταση με έναν αρκετά θολό τρόπο, πολύ γρήγορα η συζήτηση άρχισε να γίνεται πιο συγκεκριμένη και πιο πολιτική. Όλο και περισσότεροι μίλησαν για τα προβλήματα που τους έβγαλαν στο δρόμο, την αυξανόμενη ανεργία και φτώχεια, τις απολύσεις, τους μισθούς πείνας, τη διάλυση της παιδείας και της υγείας, τις ιδιωτικοποιήσεις και τη διάλυση του κοινωνικού κράτους. Παράλληλα άρχισαν να προσδιορίζονται και οι υπαίτιοι για αυτά τα προβλήματα: οι κυβερνήσεις (του ΠΑΣΟΚ και οι προηγούμενες), η τρόικα, το μνημόνιο και οι τράπεζες. Επιπλέον ξεκίνησε η συζήτηση για την ανάγκη σύνδεσης του κινήματος των πλατειών με το εργατικό κίνημα και έγινε κάλεσμα στους εργαζόμενους που θα απεργήσουν την επόμενη περίοδο να καταλήγουν και να παραμένουν στο Σύνταγμα. Όλα αυτά αντανακλάστηκαν και στο 1ο Ψήφισμα της συνέλευσης της πλατείας συντάγματος που υιοθετήθηκε την Παρασκευή 27 Μάη (βλέπε δίπλα).

Ομάδες εργασίας και θεματικές συνελεύσεις

Παράλληλα με τις καθημερινές συνελεύσεις (ειδικά στο Σύνταγμα και το Λευκό Πύργο) ξεκίνησε και η δημιουργία πολλών ομάδων εργασίας για μια σειρά από πρακτικά θέματα όπως η καθαριότητα, η σίτιση, η οργάνωση εξορμήσεων, τα καλλιτεχνικά δρώμενα, η ιατρική βοήθεια, η επικοινωνία κλπ. Την Κυριακή 29 Μάη στο Σύνταγμα αποφασίστηκε ακόμη να γίνει προσπάθεια πραγματοποίησης ειδικών θεματικών συνελεύσεων που θα συζητήσουν και θα προσπαθήσουν να μπουν σε μεγαλύτερο βάθος σε συγκεκριμένα ζητήματα όπως το ζήτημα της οικονομίας και του χρέους, τα εργασιακά, το περιβάλλον, η υγεία και η παιδεία κλπ. Στη Θεσσαλονίκη μάλιστα δημιουργήθηκε επιτροπή «αγανακτισμένων» στο χώρο της παιδείας η οποία εξέδωσε και ένα πρώτο κείμενο (βλ. δίπλα)

Προβλήματα & αδυναμίες

Είναι λογικό βέβαια να υπάρχουν και προβλήματα και αδυναμίες στη διαδικασία των συνελεύσεων-συζητήσεων, ειδικά καθώς σε αυτές συμμετέχουν τόσοι πολλοί. Δεν είναι λίγες οι φορές που η συζήτηση τραβά σε μάκρος, ως τις 1-2 ή και πιο αργά τα μεσάνυχτα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μειώνεται ο κόσμος και ειδικά οι εργαζόμενοι. Για αυτό έχει μεγάλη σημασία να τηρείται ένα συγκεκριμένο ωράριο έναρξης και λήξης της συνέλευσης, κάτι που έχει ήδη αποφασιστεί τόσο στο Σύνταγμα (9-12 το βράδυ) όσο και στο Λευκό Πύργο (περίπου 8-11). Παράλληλα πολλές φορές η διαδικασία γίνεται χαοτική καθώς πιάνονται πολλά και διαφορετικά θέματα με αποτέλεσμα να υπάρχει δυσκολία στη λήψη αποφάσεων. Αυτό από τη μια είναι λογικό επειδή υπάρχει η ανάγκη ο κόσμος να εκφράσει την οργή του και να μιλήσει για τα προβλήματά του. Από την άλλη αν οι συνελεύσεις δεν καταλήγουν σε συγκεκριμένα πρακτικά συμπεράσματα και αποφάσεις σύντομα θα επικρατήσει κούραση και πιθανά εκφυλισμός.

Με ποιες αιχμές;

Στις συνελεύσεις ήδη τοποθετούνται και πολλά μέλη οργανώσεων της αριστεράς. Αυτό είναι λογικό και απαραίτητο αφού το κίνημα των πλατειών ξέσπασε λόγω πραγματικών κοινωνικών προβλημάτων και οι απαντήσεις σε αυτά τα προβλήματα είναι αναπόφευκτα πολιτικές. Όμως, ο κίνδυνος που ήδη έχει αρχίσει να διαφαίνεται είναι οι διάφορες οργανωμένες αριστερές δυνάμεις να επιδιώξουν να περάσουν στο κίνημα το πλήρες πρόγραμμα που έχει η κάθε μια, με αποτέλεσμα να μετατραπούν οι γενικές συνελεύσεις των πλατειών σε χώρο μιας στείρας αντιπαράθεσης οργανωμένων δυνάμεων και τελικά οι συζητήσεις και συνελεύσεις να πάρουν το χαρακτήρα φοιτητικών συνελεύσεων. Για αυτό χρειάζεται να υιοθετηθούν συγκεκριμένα αιτήματα αιχμής που να μπορούν να συσπειρώσουν το μαζικό και λαϊκό αυτό κίνημα. Κατά τη γνώμη μας δυο πρέπει να είναι αυτά τα αιτήματα. Πρώτον να φύγει η κυβέρνηση και η τρόικα. Δεύτερον να προβάλουμε το αίτημα για άρνηση πληρωμής και διαγραφή τους χρέους. Αυτά τα αιτήματα από τη μια μπορούν να συσπειρώσουν ευρύτερες μάζες και από την άλλη έρχονται σε άμεση σύγκρουση με την αστική τάξη της Ελλάδας και των άλλων ευρωπαϊκών χωρών και έτσι αποκτούν έναν πραγματικά επαναστατικό χαρακτήρα.

Καλύτερος συντονισμός

Τέλος, αναπόφευκτα υπάρχουν προβλήματα στο συντονισμό των συνελεύσεων. Στο Σύνταγμα και το Λευκό Πύργο, έχουν δημιουργηθεί ομάδες συντονισμού της συνέλευσης όμως ήδη μπαίνει το ζήτημα (στα ιντερνετικά φόρουμ αλλά και στα πηγαδάκια στις πλατείες) του ελέγχου αυτών των ομάδων ώστε να μην καπελωθούν από άτομα που δεν μπορεί να ελέγξει κανένας. Για αυτό είναι απαραίτητο οι συντονιστές των συνελεύσεων να εκλέγονται από την ίδια τη συνέλευση (πχ κάθε δυο – τρεις μέρες), ώστε να μπορούν να ελέγχονται και ταυτόχρονα να υπάρχει εναλλαγή προσώπων.