Χριστίνα Ζιάκκα, ταμίας Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων 12ου Δημοτικού Σχολείου Ιλίου
Η περίπτωση της εφαρμογής της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης στο 18ο Νηπιαγωγείο Ιλίου στη δυτική Αθήνα, είναι χαρακτηριστική για τo σοκ που ζουν αυτές τις μέρες εργαζόμενοι, γονείς και μικρά παιδιά -μαζί με δασκάλους και νηπιαγωγούς- σε εκείνες τις πόλεις και τις περιοχές της χώρας όπου τα προβλήματα ξεκίνησαν με το «καλημέρα».
Το οδυνηρό «πρώτο κουδούνι»…
Στο προαύλιο του 12ου Δημοτικού Σχολείου Ιλίου -το οποίο και συνορεύει με το 18ο Νηπιαγωγείο- η μαγεία του πρώτου κουδουνιού την 11η Σεπτέμβρη έδωσε γρήγορα τη θέση της στην έκπληξη. Μέχρι και τα μέσα Ιούλη η δημοτική αρχή του Ν. Ζενέτου (ΠΑΣΟΚ -επανεκλεγείς για 4η θητεία) φραστικά δεσμευόταν πως 11 Σεπτέμβρη θα ήταν τοποθετημένες δύο λυόμενες αίθουσες με τουαλέτες και πλήρη εξοπλισμό σε ένα κομμάτι του προαυλίου του 12ου Δημοτικού, για να στεγάσουν τους καινούργιους μαθητές της δίχρονης προσχολικής αγωγής (σ.σ. το 18ο Νηπιαγωγείο λόγω έλλειψης χώρων ήταν αδύνατο να καλύψει τις ανάγκες).
Αντί για αυτό όμως, αμφότεροι ο διευθυντής του 12ου Δημοτικού και η προϊσταμένη του 18ου Νηπιαγωγείου, ενημέρωσαν πως είχαν λάβει εντολή ελάχιστες μέρες πριν να οργανώσουν τη στέγαση των νέων μαθητών της δίχρονης στο διπλανό κτίριο του Νηπιαγωγείου, και τη μετακόμιση των 34 μαθητών του τμήματος των Νηπίων στην αίθουσα εκδηλώσεων του Δημοτικού. Μουντή, με λειψό φυσικό φως, με παλιές και φθαρμένες λάμπες φθορίου στο ταβάνι, με τραπεζάκια και καρεκλάκια που συγκεντρώθηκαν από ‘δω και από κεί. Με ασάφεια ως προς το που ακριβώς θα προαυλίζονταν με ασφάλεια. Ενώ θα ‘πρεπε να χρησιμοποιούν τις έτσι κι αλλιώς λιγοστές και παλιές τουαλέτες (σ.σ. πρόχειρα μετασκευάστηκαν δύο από τις παλιές «τούρκικες» εγκαταστάσεις). Κι όλα αυτά σε ένα σχολείο 40 ετών με 320 μαθητές, με ταβάνια διαβρωμένα από την υγρασία και μόλις μια καθαρίστρια να προσπαθεί να τα φέρει βόλτα…
Αστείες δικαιολογίες
Το εξωφρενικό ήταν πως ο εκπρόσωπος της δημοτικής αρχής Γ. Λιόσης που ήταν παρών στον αγιασμό, όταν βρέθηκε υπό τη ριπή των ερωτήσεων των γονιών, δεν είχε τίποτα ουσιαστικό να πει. Το ίδιο και ο δήμαρχος όταν επιτόπου τον επισκέφτηκαν οι γονείς. Από το στόμα του δεν βγήκε συγκεκριμένη δέσμευση με επίσης συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για άμεση λύση. Θεώρησε αρκετό να πει ότι δεν είχαν άλλη επιλογή επειδή κατάπεσε ένας σχετικός διαγωνισμός –ο οποίος έτσι κι αλλιώς έγινε καθυστερημένα μέσα καλοκαιριού! Πρόκειται για αστείες δικαιολογίες!
Πως μπορείς να μένεις χωρίς άλλη επιλογή όταν ο Νόμος 4521/2018 που θεσμοθέτησε την δίχρονη υποχρεωτική προσχολική εκπαίδευση μετράει δύο χρόνια; Όταν επανακλέγεσαι 4η φορά και οφείλεις να γνωρίζεις πως το 18ο Νηπιαγωγείο δεν επαρκούσε ούτε για τις ανάγκες των περίπου 50 παιδιών που εξυπηρετούσε προ δίχρονης; Όταν οφείλεις να γνωρίζεις πως το 12ο Δημοτικό χρειάζεται σημαντικές υλικοτεχνικές παρεμβάσεις (σ.σ. για τις οποίες ο Σύλλογος Γονέων και ο Σύλλογος Διδασκόντων έχουν καταθέσει επίσημα στο δήμο κοινό υπόμνημα από τις 2/4/19);
Κι ακόμα ποιος στέρησε την επιλογή από τη δημοτική αρχή να ενημερώσει τους ίδιους τους γονείς και να καλέσει όλους τους εμπλεκόμενους (Συλλόγους Γονέων, Συλλόγους Διδασκόντων, τον Διευθυντή και την Προϊσταμένη, την τοπική ένωση δασκάλων «Δ. Γληνός» κτλ) με σκοπό να βρεθεί μια λύση με σεβασμό στις ανάγκες των μικρών παιδιών και στο σύνολο της εκπαιδευτικής κοινότητας;
Η αλήθεια είναι πως στη ζυγαριά της δημοτικής αρχής Ιλίου κάποια πράγματα ζυγίζουν παραπάνω και κάποια παρακάτω… Αφού στο σάιτ και στη σελίδα του facebook του Δήμου δεν θα βρεθεί ούτε μια ανακοίνωση για την αξιολόγηση της κατάστασης στο 12ο Δημοτικό και το 18ο Νηπιαγωγείο ως πρόβλημα, αλλά σίγουρα θα βρει πολλές, παρά πολλές, ανακοινώσεις για το Πρώτο Φεστιβάλ Μπύρας που οργάνωσε αρχές Σεπτέμβρη, ή για τους αγιασμούς που παραβρέθηκε η Δημοτική Αρχή ή για τα εύρωστα οικονομικά του δήμου και το μεγάλο οικονομικό αποθεματικό (περίπου 6 εκ. ευρώ)…
Δεν είναι η εξαίρεση
Αλλά το πρόβλημα είναι ακόμα πιο βαθύ και πιο μεγάλο.
Η καθιέρωση της δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης με το Ν4521/2018 ήταν ένα θετικό μέτρο για το οποίο πάλευε χρόνια η εκπαιδευτική κοινότητα. Η επέκταση της υποχρέωσης του κράτους να προσφέρει εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό έργο σε όλα τα παιδιά από την ηλικία των τεσσάρων χρόνων ως τα δεκαπέντε τους, είναι ένα βήμα μπροστά. Γιατί το προηγούμενο σύστημα προσχολικής αγωγής μέσω δημοτικών σταθμών άφηνε δεκάδες χιλιάδες παιδιά εκτός, ενώ οι ιδιωτικοί σταθμοί συχνά ήταν απλησίαστοι οικονομικά. Ιδιαίτερα οι γονείς της μισθωτής εργασίας και των λαϊκών στρωμάτων είχαν δει με ανακούφιση τα νέα.
Όμως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε να κατακερματίσει εξαρχής την εφαρμογή σε 3 στάδια. Έτσι το Σχολικό έτος 2018-19 εφαρμόστηκε σε 184 δήμους (με αρκετά προβλήματα). Το 2019 -2020 έπρεπε να εφαρμοστεί σε επιπλέον 114 δήμους –αλλά οι 13 εξαιρέθηκαν με Κοινή Υπουργική Απόφαση της κυβέρνησης ΝΔ στις 13 Αυγούστου. Εξαιρέθηκαν οι δήμοι Κομοτηνής, Παιανίας, Ραφήνας-Πικερμίου, Σαρωνικού, Μαραθώνα, Αμαρουσίου, Ηρακλείου, Κηφισίας, Λυκόβρυσης-Πεύκης, Κεντρικής Κέρκυρας, Μαλεβιζίου, Κω, Ρόδου με την επίκληση έλλειψης υποδομών, κτηρίων κλπ. Και το Σχολικό έτος 2020 -2021 θα πρέπει να εφαρμοστεί στους 40 δήμους που απομένουν.
Τελικά από την εφαρμογή σε «δόσεις», περάσαμε στην εφαρμογή κατά το δοκούν. Ζούμε δηλαδή μια υποτιθέμενη καθολική δίχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, τη στιγμή που υπάρχουν δήμοι που εφαρμόζεται με προβλήματα, άλλοι που έπονται, άλλοι που δεν την θέλουν γιατί προτιμούν το παλιό σύστημα και τις χρηματοδοτήσεις ΕΣΠΑ που έπαιρναν, και τέλος αυτοί που εξαιρέθηκαν. Παρεμπιπτόντως στο παρά πέντε της σχολικής χρονιάς οι γονείς στους 13 δήμους που εξαιρέθηκαν έπρεπε να βρουν ιδιωτική σχολική στέγη με voucher (5.000 ευρώ κατά παιδί)[1], ενώ ήξεραν πως τα παιδιά τους θα φοιτούσαν στο δημόσιο Νηπιαγωγείο. Οι ιδιώτες σχολάρχες είναι οι μόνοι αληθινά κερδισμένοι και φυσικά ευγνώμονες στην κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Κανείς όμως δεν μπορεί να πεί πως πέφτει από τα σύννεφα. Στο πολυνομοσχέδιο για την Παιδεία, Ν4610/2019 στο άρθρο 220 της αιτιολογικής έκθεσης αναφερόταν συγκεκριμένα:
«Με την καθολική εφαρμογή της δίχρονης υποχρεωτικής προσχολικής εκπαίδευσης και στους 325 Δήμους της χώρας, προκύπτουν αυξημένες ανάγκες στέγασης σε αίθουσες νηπιαγωγείου σε αρκετούς από αυτούς τους δήμους, οι οποίες υπολογίζονται σε 670 περίπου νέες αίθουσες διδασκαλίας»[2]
Η κοινή λογική λέει πως για 670 νέες αίθουσες απαιτείται γενναία χρηματοδότηση και μαζικοί διορισμοί, ώστε ο νέος θεσμός να μπει άμεσα και σωστά στις ράγες. Κι όμως η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ πριν και η κυβέρνηση της ΝΔ σήμερα, κατέφυγαν σε κόλπα και αποκρουστικά πασαλείμματα.
Από καταγγελία σε καταγγελία
Αλλά όλα είναι ζήτημα πολιτικών προτεραιοτήτων. Στην κλίνη του Προκρούστη της κρίσης και των μνημονίων οι ανάγκες δεκάδων χιλιάδων παιδιών και των εργαζομένων γονιών τους πετσοκόβονται ανηλεώς.
Όπως καταγγέλλει, ανάμεσα σε άλλους, και ο Σύλλογος Δασκάλων «Γ. Σεφέρης» (Ν. Ιωνία, Ηράκλειο κτλ):
«Προσπαθούν να επιβάλουν τη λειτουργία τμημάτων ως παραρτήματα των υπαρχόντων νηπιαγωγείων σε αίθουσες εκδηλώσεων, τραπεζαρίες, σε χώρους υποδοχής των μαθητών, με συμπτύξεις τμημάτων, μετακινήσεις μαθητών σε άλλα σχολεία μακριά από τον τόπο κατοικίας τους, με τοποθετήσεις προκάτ σε προαύλια σχολείων και άλλες τέτοιες πρόχειρες λύσεις, που από την πείρα μας δρομολογούνται να γίνουν μόνιμες».[3]
Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές ασύμβατες με τα δικαιώματα των παιδιών
Για μας από την άλλη, τους εργαζόμενους γονείς, τους δασκάλους και όλη την εκπαιδευτική κοινότητα, η υπεράσπιση του ρόλου της δίχρονης Προσχολικής Αγωγής είναι η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των παιδιών μας! Γι’ αυτό και πρέπει να σταθούμε κόντρα στην όπως να ‘ναι εφαρμογή της δίχρονης. Και να παλέψουμε για:
- Να δημιουργηθούν άμεσα όλες οι ασφαλείς αίθουσες σε σύγχρονα κτήρια, με αξιοπρεπείς συνθήκες υγιεινής, ασφάλειας και διατροφής των παιδιών με την πλήρη ευθύνη του κράτους.
- Να περάσει η ευθύνη για την σχολική στέγη όλων των βαθμίδων σε έναν κεντρικό Δημόσιο φορέα.[4]
- Να διοριστούν εκπαιδευτικοί, να μονιμοποιηθούν οι συμβασιούχοι. Και να στελεχωθούν τα νηπιαγωγεία με προσωπικό Ειδικής Αγωγής, Τμήματα Ένταξης, και Παράλληλη Στήριξη.
- Να χρηματοδοτηθούν γενναία οι σχολικές επιτροπές από τον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να καλύπτονται οι ανάγκες λειτουργίας των Νηπιαγωγείων χωρίς την επιβάρυνση των εργαζόμενων γονιών.
- Κανένα τμήμα Νηπιαγωγείου ή δίχρονης με πάνω από 15 παιδιά ώστε να μπορεί να λειτουργήσει με αληθινά παιδαγωγικούς όρους.
- Δραστική αύξηση των συνολικών δαπανών για την παιδεία. Τα δικαιώματα των παιδιών μας πάνω από τις τράπεζες και τους δανειστές.
