Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ακολουθεί πιστά τις οδηγίες της ΕΕ για από-επένδυση και ξεπούλημα σημαντικών τμημάτων της ΔΕΗ, όπως αυτές συγκεκριμενοποιήθηκαν, μεταξύ άλλων, στο 3ο Μνημόνιο.
Η Δημόσια Εταιρία Ηλεκτρισμού που στήθηκε με χρήματα του λαού, διαμελίζεται, κομμάτια της βγαίνουν προς πώληση για ευτελή ποσά, ενώ «σαμποτάρεται» συστηματικά από τις κυβερνήσεις για να ευνοηθούν οι ιδιώτες που θέλουν να μπουν στην ελληνική αγορά ενέργειας.
Τεράστια ευθύνη για τον κατήφορο της ΔΕΗ έχει και η ηγεσία της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ (ομοσπονδία στην οποία ανήκουν όλα τα πρωτοβάθμια σωματεία της ΔΕΗ) η οποία ενώ γνωρίζει εδώ και χρόνια ποια είναι τα σχέδια των κυβερνήσεων, των δανειστών και της ΕΕ, δεν οργάνωσε ποτέ έναν αγώνα που να στοχεύει πραγματικά στην ανατροπή αυτών των σχεδίων. Σε κάθε καμπή, οι «πολεμικές ιαχές» των ηγετικών συνδικαλιστικών στελεχών, έδιναν πάρα πολύ σύντομα τη θέση τους σε υποχωρήσεις και ξεπουλήματα.
Ο νόμος για την πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ
Με την ψήφιση του σχεδίου νόμου από την κυβέρνηση αποκόπτονται από την ΔΕΗ 2 λιγνιτικές μονάδες (Μελίτη Ι&ΙΙ και Μεγαλόπολη 3&4). Συγκεκριμένα δημιουργούνται 2 θυγατρικές της ΔΕΗ, με δηλωμένο στόχο σύμφωνα με το νόμο να βγουν προς πώληση. Οι μονάδες αυτές περιλαμβάνουν τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, τα τοπικά ορυχεία, τον μηχανολογικό εξοπλισμό, τα κτήρια κλπ.
Οι 2 μονάδες που βγαίνουν στο σφυρί αποτελούν τα φιλέτα της λιγνιτοπαραγωγικής δύναμης της ΔΕΗ!
Σε αυτές δεν χρειάζεται να γίνει καμία επένδυση μέχρι την οριστική απόσυρσή τους. Αντιθέτως στις λιγνιτικές μονάδες που απομένουν στη ΔΕΗ, για να συνεχίσουν να λειτουργούν μετά το 2020 θα χρειαστεί να γίνουν επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ!
Επιπλέον, για να γίνουν οι 2 εταιρίες ακόμα πιο «ελκυστικές» στους επενδυτές θα μείνει σε αυτές μόνο το «απαραίτητο» προσωπικό – δηλαδή το προσωπικό που θα απαιτήσουν οι εργοδότες και θα συμφωνήσουν με την κυβέρνηση. Έτσι οι εργαζόμενοι που θα περάσουν στους ιδιώτες θα δουν την εργασία τους να εντατικοποιείται, ενώ για την πλειοψηφία των υπόλοιπων εργαζομένων η ΔΕΗ θα επωμιστεί το κόστος της «εθελούσιας εξόδου».
Επειδή όμως, από ότι φαίνεται, ούτε αυτά τα κίνητρα είναι αρκετά, επιβλήθηκε πλαφόν στη μονάδα παραγωγής φυσικού αερίου της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη. Ενώ η ισχύς της είναι 800 ΜW, θα παράγει το μέγιστο 500 MW έτσι ώστε η ιδιωτικοποιημένη λιγνιτική μονάδα της Μεγαλόπολης να διοχετεύει στο σύστημα περισσότερο ρεύμα από την δημόσια.
Επενδυτές χωρίς επενδύσεις
Η συνεισφορά των «επενδυτών» που θα αγοράσουν τις εν λόγω μονάδες θα είναι μηδενική τόσο στην ηλεκτροπαραγωγή όσο και στην οικονομία της χώρας.
Κατ’ αρχήν δεν θα επενδύσουν φτιάχνοντας νέες επιχειρήσεις, αλλά θα πάρουν έτοιμες 2 ολοκληρωμένες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν στηθεί με χρήματα της κοινωνίας. Κατά δεύτερον, δεν θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Αντιθέτως οι θέσεις εργασίας στις δυο μονάδες θα μειωθούν.
Η ερώτηση που προκύπτει είναι η ακόλουθη: Αφού οι επενδυτές δεν έχουν να συνεισφέρουν τίποτα περισσότερο από αυτό που ήδη υπάρχει, αφού επενδύσεις δεν θα κάνουν γιατί οι μονάδες δεν τις έχουν ανάγκη, αλλά παίρνουν έτοιμη δουλειά και με «το καλημέρα» μειώνουν και το προσωπικό, τι εξυπηρετεί η πώληση των 2 λιγνιτικών μονάδων;
Όπως με την συντριπτική πλειοψηφία των ιδιωτικοποιήσεων στόχος είναι να αφαιρεθούν πλουτοπαραγωγικοί πόροι από την κοινωνία και να περάσουν στα χέρια ιδιωτών για να αυξηθούν τα κέρδη τους.
Με μια λέξη αυτό ονομάζεται: ληστεία.
Είναι η ΔΕΗ προβληματική και ζημιογόνα επιχείρηση;
Μήπως όμως η ΔΕΗ είναι μια ζημιογόνα επιχείρηση και η πώληση τμημάτων της αποτελεί μονόδρομο; Παρά τα διαρκή «σαμποτάζ» που δέχεται από τις κυβερνήσεις η ΔΕΗ είναι μια κερδοφόρα επιχείρηση. Το 2017 τα καθαρά κέρδη της ανήλθαν στα 88,7 εκατ. ευρώ. Αν μάλιστα σε αυτά προσθέσουμε και 61,7 εκατ. ευρώ, τα οποία είναι τα καθαρά κέρδη του ΑΔΜΗΕ που αποσπάστηκε από τη ΔΕΗ και άρχισε να ιδιωτικοποιείται, τότε θα μιλάμε για 150,4 εκατ. ευρώ σ’ έναν χρόνο [1,2].
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της καλής οικονομικής κατάστασης της ΔΕΗ αποτελεί επίσης η πρόσφατη εξαγορά της δημόσιας επιχείρησης ηλεκτρισμού της ΠΓΔΜ [3]
Μπορεί ο ανταγωνισμός να μειώσει τους λογαριασμούς του ηλεκτρικού;
Μήπως όμως η ιδιωτικοποίηση τμημάτων της ΔΕΗ και η είσοδος περισσότερων ιδιωτών στην αγορά ενέργειας στην Ελλάδα οδηγήσει μέσω του ανταγωνισμού σε μείωση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος και ωφελήσει τελικά τους καταναλωτές;
Σε συνέντευξη που έδωσε ο Πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ στον Realfm [4] επισήμανε πως από τότε που «άνοιξε» η αγορά ηλεκτρικού ρεύματος, τα τιμολόγια αυξήθηκαν και πως δεν υπήρχε κανένας λόγος για να αυξηθούν τα τιμολόγια, πέρα από το να κερδίζουν περισσότερα οι ιδιώτες.
Όλη η ιστορία «εναλλακτικών παρόχων» ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα είναι ένα σκάνδαλο.
Μια σειρά «επιχειρηματίες» έστησαν τα τελευταία χρόνια επιχειρήσεις οι οποίες πουλάνε ηλεκτρικό ρεύμα. Από τις 19 που δραστηριοποιούνται στην Ελληνική αγορά [5] όμως μόνο το 1/3 περίπου έχει δικές του μονάδες παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος. Οι υπόλοιπες εταιρίες είναι σκέτοι μεσάζοντες.
Με το 3ο Μνημόνιο (Ν.4336/2015) που υπόγραψε ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ιδιώτες «εναλλακτικοί πάροχοι» αγοράζουν το ρεύμα από τη ΔΕΗ φτηνά, σε τιμές που καθορίζονται από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) και αντιστοιχούν χοντρικά στο κόστος παραγωγής ενέργειας, και το μεταπουλούν στους καταναλωτές με κέρδος.
Η ΔΕΗ δηλαδή είναι αναγκασμένη να πουλάει ηλεκτρική ενέργεια σε τιμές κόστους στους ιδιώτες, οι οποίοι στη συνέχεια το πουλάνε στους καταναλωτές σε τιμές ανταγωνιστικές (θεωρητικά τουλάχιστον) προς τη ΔΕΗ. Σύμφωνα με το 3ο Μνημόνιο αυτό θα πρέπει να γίνεται μέχρι το 50% των καταναλωτών να φύγει από τη ΔΕΗ και να κάνει συμβόλαια με κάποια από τις ιδιωτικές εταιρίες – χρονικά, ο στόχος αυτός προσδιορίζεται ότι πρέπει να πιαστεί μέχρι το 2020.
Για να ευνοηθούν ακόμα περισσότερο οι ιδιώτες που μπαίνουν στην αγορά η ΔΕΗ απαγορεύεται να μειώσει τα τιμολόγια της, έτσι ώστε να ανταγωνιστεί τις ιδιωτικές εταιρίες!
Ωστόσο, παρότι οι «εναλλακτικοί πάροχοι» ηλεκτρικού ρεύματος αγοράζουν το ρεύμα από τη ΔΕΗ σε τιμή κόστους και παρότι δεν έχουν ούτε κατ’ ελάχιστον τα έξοδα της ΔΕΗ, οι εκπτώσεις που προσφέρουν είναι από ελάχιστες έως μηδενικές. Σύμφωνα με την Νεκταρία Καρακατσάνη, μέλος της Ολομέλειας της ΡΑΕ, οι «εκπτώσεις» που παίρνουν οι «εναλλακτικοί πάροχοι» από την ΔΕΗ
«δεν έχουν διοχετευθεί επαρκώς στα οικιακά τιμολόγια ρεύματος», ενώ «….. σε κάποιες περιπτώσεις, μικρών κυρίως καταναλώσεων, κάποια τιμολόγια μπορεί να είναι πιο ακριβά συγκριτικά με τον κυρίαρχο πάροχο [δηλαδή τη ΔΕΗ], ακόμη και κατά 30%…..» [6]
Οι προδοσίες «από μέσα»
Ενώ η ΔΕΗ τεμαχίζεται και ξεπουλιέται η ηγεσία ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, μια από τις μεγαλύτερες ομοσπονδίες εργαζομένων, δεν οργανώνει κανέναν αγώνα για να αντιστρέψει αυτή την πορεία. Χαρακτηριστική ήταν η στάση της απέναντι στο νομοσχέδιο για την ιδιωτικοποίηση των 2 λιγνιτικών μονάδων. Απείλησε θεούς και δαίμονες και …προχώρησε σε μερικές τοπικές στάσεις εργασίας.
Στη συνέχεια περίμενε να κατατεθεί το σχέδιο νόμου στη βουλή – δεν έκανε τίποτε νωρίτερα – και μόλις κατατέθηκε εξήγγειλε 48ωρες επαναλαμβανόμενες απεργίες …τις οποίες ανέστειλε πριν γίνουν επαναλαμβανόμενες, επειδή το νομοσχέδιο ψηφίστηκε.
Την ίδια στάση κρατά λίγο πολύ όλα τα τελευταία χρόνια η ηγεσία της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ. Μια στάση που δίνει το πράσινο φως σε κυβερνώντες, δανειστές και μεγαλοεπιχειρηματίες να κάνουν ότι θέλουν με τη ΔΕΗ. Μια στάση που όχι μονό απαξιώνει αλλά δημιουργεί μια αποκρουστική εικόνα για τον συνδικαλισμό.
Για μια Δημόσια και Πράσινη ΔΕΗ
Ο κατακερματισμός και η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ πρέπει να αναστραφεί. Ο ηλεκτρισμός είναι βασικό αγαθό, πρέπει να βρίσκεται στα χέρια της κοινωνίας και όχι να αποτελεί μέσο κερδοσκοπίας και πλουτισμού μιας χούφτας ιδιωτών. Η ΔΕΗ στήθηκε με χρήματα του λαού. Κανένας ιδιώτης δεν σχεδιάζει και δεν πρόκειται να κάνει τέτοιου μεγέθους επενδύσεις προς όφελος της κοινωνίας, από τις πόλεις μέχρι το πιο μικρό χωριό.
Την ίδια στιγμή η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού οφείλει να ανασχεδιάσει τον τρόπο με τον οποίο παράγεται το ηλεκτρικό ρεύμα – επανεκπαιδεύοντας παράλληλα το υπάρχον προσωπικό. Οφείλει να επενδύσει στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ήλιο, αέρα, κύματα, κ.α.) και να αρχίσει να κλείνει τις ρυπογόνες μονάδες λιγνίτη κλπ.
Μια τέτοια στροφή απαιτεί σχέδιο, απαιτεί πόρους και απαιτεί πραγματικό ενδιαφέρον για την κοινωνία, για το περιβάλλον, για το μέλλον του πλανήτη. Απαιτεί μια ΔΕΗ δημόσια και ελεγχόμενη από τους ίδιους τους εργαζόμενους και την κοινωνία.
