Του Σάββα Στρούμπου
Στη στήλη του «Ριζοσπάστη» «Επωνύμως», στις 28/5/2004, διαβάζουμε μια σειρά σχολίων πάνω στην παρακάτω δήλωση του Βλαδιμίρ Πούτιν, προέδρου της Ρωσίας: «Ο λαός είναι δυσαρεστημένος με το βιοτικό του επίπεδο, διότι δεν έχουμε πετύχει ακόμη το επίπεδο που είχε η χώρα το 1989». Ο συγγραφέας του άρθρου, στηριζόμενος στη δήλωση αυτή, βρίσκει την ευκαιρία να καταπιαστεί με ένα τεράστιο θέμα, αυτό της ύπαρξης και πτώσης της Ε.Σ.Σ.Δ., που ακόμα απασχολεί τον ευρύτερο χώρο της αριστεράς.
Για το Ριζοσπάστη, τα λόγια του Πούτιν αποτελούν «μια από τις πιο άμεσες ομολογίες για την ανωτερότητα του σοσιαλισμού»! Και συνεχίζει: «πρόκειται επίσης για μια από τις πιο άμεσες παραδοχές ότι η ανατροπή έγινε για να γίνει το χατίρι στον ιμπεριαλισμό και στον κόσμο της εκμετάλλευσης, ενάντια σε όλα τα λαϊκά συμφέροντα».
Γίνεται φανερό από τα παραπάνω ότι η ηγεσία του ΚΚΕ, 15 χρόνια μετά την πτώση της Ε.Σ.Σ.Δ., αναπολεί με λύπη τις «χαμένες δόξες», αρνούμενο πεισματικά κάθε κριτική, (και αυτοκριτική) για τα αίτια της πτώσης αυτού του καθεστώτος. Δε διστάζουν να χαρακτηρίσουν «σοσιαλισμό» και ένα «κόσμο ανώτερο» το σταλινικό καθεστώς των εκατομμυρίων θυμάτων, των μαζικών εκκαθαρίσεων, της απόλυτης άρνησης κάθε πολιτικής ελευθερίας, του μονοκομματισμού, της προσωπολατρίας, της στέρησης κάθε ελευθερίας λόγου, και τελικά της καταπάτησης κάθε αίσθησης δημοκρατικότητας.
Η ηγεσία του ΚΚΕ, λοιπόν, φαίνεται να αγνοεί την πραγματικότητα ή τουλάχιστον να εθελοτυφλεί απέναντί της. Μάλιστα προχωρούν και παραπέρα, αποδίδοντας την πτώση της Ε.Σ.Σ.Δ. στον «πανταχού παρόντα εχθρό», τον ιμπεριαλισμό. Κλείνουν βέβαια τα μάτια μπροστά στη βασικότερη αιτία, που ήταν το ίδιο το παραμορφωμένο και διαβρωμένο σύστημα της Ε.Σ.Σ.Δ., τα χαρακτηριστικά του οποίου οδήγησαν και στην αναπόφευκτη πτώση της. Εδώ πρέπει να υπενθυμίσουμε πως τα σταλινικά καθεστώτα έπεσαν μέσα από την ανάπτυξη μαζικών κινημάτων, απεργιών και διαδηλώσεων και πως οι λαοί του πρώην ανατολικού μπλοκ είχαν βιώσει σε τέτοιο βαθμό τη σαπίλα του σταλινισμού ώστε να θεωρούν το δυτικό καπιταλισμό ως «παράδεισο επί της γης».
Ασφαλώς εμείς δεν είμαστε ισοπεδωτικοί, δεν αρνούμαστε να αναγνωρίσουμε το γεγονός πως η Ε.Σ.Σ.Δ. λειτούργησε στα χρόνια της ύπαρξής της σαν αντίβαρο, στη συνείδηση μεγάλων μαζών στον πλανήτη, απέναντι στον ιμπεριαλισμό. Ούτε αρνούμαστε ότι η ανατροπή της αποτέλεσε ιστορική ιδεολογική νίκη του καπιταλισμού, έριξε την αριστερά διεθνώς σε πρωτοφανή σύγχυση κι έτσι αποτέλεσε πλήγμα για το εργατικό κίνημα διεθνώς. Κι αυτό γιατί παρά το εφιαλτικό πολιτικό καθεστώς του σταλινισμού, η Ε.Σ.Σ.Δ. χαρακτηριζόταν από μια εθνικοποιημένη οικονομία που δε βασιζότανε στους νόμους της αγοράς αλλά στη σχεδιασμένη παραγωγή πράγμα που επέτρεπε μια σειρά δυνατότητες τις οποίες ο καπιταλισμός αδυνατεί να προσφέρει, όπως έλλειψη ανεργίας, δωρεάν υγεία, παιδεία κλπ.
Όμως, 15 χρόνια μετά την πτώση της, οφείλουμε να έχουμε την επίγνωση του πραγματικού προσώπου της Ε.Σ.Σ.Δ., των πραγματικών αιτιών της πτώσης της, και την ανακολουθία της σε σχέση με τις ιδέες που υποτίθεται ότι πρέσβευε! Η συνειδητοποίηση αυτή αποτελεί απαραίτητο όπλο, κρίσιμο παράγοντα, στον αγώνα όλων μας για μια νέα μαζική, δημοκρατική, επί της ουσίας επαναστατική αριστερά.
