Έγινε στις 9 και 10 Ιούνη στην Αθήνα η 6η σύνοδος της ευρωπαϊκής αντικαπιταλιστικής αριστεράς (ε.α.α.).
Πρόκειται για μια προσπάθεια συντονισμού στο επίπεδο δράσης αλλά και πολιτικής παρέμβασης οργανώσεων της αντικαπιταλιστικής αριστεράς (α.α.) στην Ευρώπη, όπως είναι η γαλλική LCR, το βρετανικό SWP, η ιταλική Κομμουνιστική Επανίδρυση, το Πορτογαλικό Αριστερό Μπλοκ, η Κοκκινοπράσινη Συμμαχία από τη Δανία, το Σοσιαλιστικό Κόμμα Σκοτίας κ.α. Είχαν κληθεί επίσης σαν παρατηρητές εκπρόσωποι του Σοσιαλιστικού Κόμματος από την Ιρλανδία και του Σοσιαλιστικού Κόμματος από την Βρετανία (και τα δύο τμήματα της CWI).
Η προσπάθεια συγκρότησης της α.α. σε πανευρωπαϊκό επίπεδο είναι για το Ξ μια πολύ σοβαρή υπόθεση. Αποτελεί μια πολύ σημαντική συμβολή στο κτίσιμο του κινήματος ενάντια στις επιθέσεις του κεφαλαίου σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, το νεοφιλελευθερισμό, τον πόλεμο, το μιλιταρισμό κλπ. Αλλά ταυτόχρονα είναι απαραίτητη για να μπορέσει να κτυπηθεί η κυριαρχία του ρεφορμισμού πάνω στο εργατικό κίνημα.
Στην Ευρώπη υπάρχουν ήδη ακόμα δύο πρωτοβουλίες της αριστεράς. <br/>Η μια είναι των κομμάτων που κινούνται κοντά στο ΣΥΝ , όπως είναι το γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, το γερμανικό Κόμμα του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού (πρώην Κ.Κ. Ανατολικής Γερμανίας) η ισπανική Ενωμένη Αριστερά κλπ, αλλά και η Κομμουνιστική Επανίδρυση (η Επανίδρυση και ο ΣΥΝ παρακολουθούν και αυτή την κίνηση και την ε.α.α.). Η άλλη είναι κόμματα που κινούνται στο χώρο του σταλινισμού, κοντά στο ΚΚΕ, έχοντας σαν ισχυρότερη βάση χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης – στις επόμενες μέρες θα οργανωθεί στην Ελλάδα συνάντηση 60 Κομμουνιστικών Κομμάτων για τον μεταξύ τους συντονισμό. Η πρώτη κίνηση έχει καθαρά ρεφορμιστικά χαρακτηριστικά, η δεύτερη έντονες σταλινικές επιδράσεις.
Η α.α. μπορεί κατά τη γνώμη μας να έχει δυνατότητες και προοπτικές εφόσον τραβήξει με σαφήνεια τις διαχωριστικές γραμμές που τη διαχωρίζουν ιδεολογικά κι από το ρεφορμισμό και από τον σταλινισμό.
Οι δυνατότητες για κάτι τέτοιο υπάρχουν αντικειμενικά και είναι μεγάλες. Γιατί στην εποχή μας, μετά την εμπειρία σε διεθνές επίπεδο από τα Κομμουνιστικά Κόμματα (και την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης) και μετά την ολοκληρωτική στροφή των Σοσιαλδημοκρατικών Κομμάτων προς τα δεξιά, και ο σταλινισμός και ο ρεφορμισμός είναι ανεπανόρθωτα εκτεθειμένοι.
Το ερώτημα είναι αν οι συγκεκριμένες οργανώσεις της α.α. είναι σε θέση να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που προσφέρονται αντικειμενικά.
Ένα πρόβλημα το οποίο υπάρχει είναι, ασφαλώς, οι σοβαρές διαφορές που υπάρχουν ανάμεσα στις διάφορες οργανώσεις της α.α. Χωρίς να υποτιμάται η σημασία αυτών των διαφορών το Ξ πιστεύει πως το εγχείρημα μπορεί να προχωρήσει αν μπορεί να υπάρξει συμφωνία πάνω σε δύο βασικές προϋποθέσεις:
α. Ένα αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα, το οποίο πέρα από την πάλη για τα καθημερινά προβλήματα, ενάντια στη λιτότητα, το νεοφιλελευθερισμό, τον πόλεμο, κλπ, να αποκλείει οποιαδήποτε συμμετοχή σε ρεφορμιστικές κυβερνήσεις και να δηλώνει με ξεκάθαρο τρόπο την προσήλωση της α.α. στον στόχο της ανατροπής του καπιταλισμού.
β. Μεγάλη ευχέρεια κινήσεων και ανεξαρτησία στις οργανώσεις που συμμετέχουν στο εγχείρημα, μακριά από καπελώματα, αποκλεισμούς και μικρο-ηγεμονισμούς, να εκφράζουν τη δική τους διαφορετική άποψη ελεύθερα και δημόσια, όταν οι αποφάσεις ή προτιμήσεις την όποιας πλειοψηφίας δεν τους εκφράζουν. Οι δεσμοί ανάμεσα στις διάφορες οργανώσεις να είναι αυτοί της χαλαρής σύνδεσης, δηλαδή, γιατί δεν υπάρχουν ακόμα οι προϋποθέσεις για κάποιας μορφής ομοσπονδιακό σχήμα.
Σαφής τοποθέτηση για το θέμα της ανατροπής του καπιταλισμού, λοιπόν, μαζί με πλατιά δημοκρατία είναι οι προϋποθέσεις που βλέπουμε σαν απαραίτητες για την επιτυχία του εγχειρήματος. Διαφορετικά, είτε το εγχείρημα θα καταρρεύσει, είτε θα εκφυλιστεί σε ρεφορμιστικά κανάλια. Γι’ αυτές τις προϋποθέσεις το Ξ. και τα τμήματα της CWI που συμμετέχουν στην προσπάθεια θα παλέψουν. Πρέπει όμως να πούμε ότι μέχρι στιγμής οι ενδείξεις δεν είναι και πολύ ενθαρρυντικές.
Το πολιτικό πλαίσιο το οποίο κατέβηκε προς συζήτηση στην τελευταία αυτή σύνοδο ήταν αρκετά μακριά από το να τοποθετείται καθαρά στο ζήτημα της ανατροπής του καπιταλισμού και της επιδίωξης μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας. Στην αναφορά στην Ευρώπη, για παράδειγμα, το κείμενο έγραφε "ενάντια στην Ευρώπη του κεφαλαίου, για μια διαφορετική Ευρώπη". Στην τοποθέτηση των σ. από το ιρλανδικό και το βρετανικό τμήμα της CWI ότι δεν μπορούμε να λέμε μια "διαφορετική Ευρώπη" και να μην εξηγούμε ή να μην περιγράφουμε τι εννοούμε, ότι πρέπει να προτείνουμε μια σοσιαλιστική Ευρώπη, έγινε ολόκληρη συζήτηση, που απόδειχνε ότι η παράλειψη δεν ήταν καθόλου τυχαία (υπό την πίεση της συζήτησης το σχετικό κομμάτι θα επαναδιατυπωθεί, οπότε επιφυλασσόμαστε).
Πιο εντυπωσιακό απ’ όλα, στο πολιτικό επίπεδο, ήταν η τοποθέτηση του Φρανσουά Φερκάμμεν, γραμματέα της Ενιαίας Γραμματείας της Τέταρτης Διεθνούς και γενικού συντονιστή της ε.α.α., ο οποίος υποστήριξε (προς μεγάλη μας έκπληξη ομολογούμε) ότι ήταν σωστή η είσοδος του βραζιλιάνικου τμήματος της διεθνούς οργάνωσής του στην κυβέρνηση του Λούλα (είχαμε γράψει γι’ αυτό σε προηγούμενο Ξ. αλλά νομίζαμε πως ήταν απόφαση των βραζιλιανών κι όχι της διεθνούς οργάνωσης της Εν. Γραμματείας). Αν αυτή την πολιτική προετοιμάζει για όλα τα τμήματα της ε.α.α. η γραμματεία της, τότε το μέλλον δεν είναι καθόλου ελπιδοφόρο…
Τέλος, δεν μπορούμε να πούμε ότι είμαστε ικανοποιημένοι από την εσωτερική δημοκρατία που επικρατεί. Το ιρλανδικό τμήμα της CWI (με κοινοβουλευτική εκπροσώπηση) καθώς και το βρετανικό (με την πιο μεγάλη εκπροσώπηση σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης και συνδικάτων ανάμεσα σ’ όλες τις βρετανικές οργανώσεις) χρειάστηκε να κάνουν ενάμιση χρόνο εκστρατεία (…!) για να μπορέσουν να παραβρεθούν σαν παρατηρητές. Ενώ σ’ ότι αφορά το Ξ., παρότι η ελληνική οργανωτική επιτροπή θεωρούσε απόλυτα σωστή την παρουσία του στη συνδιάσκεψη αυτή, η γραμματεία της ε.α.α. μας απέκλεισε με αφορμή κάποιους τυπικούς διαδικαστικούς λόγους. Το μεγαλύτερο πρόβλημα με αυτό, για μας, είναι ότι η ευρωπαϊκή γραμματεία στερούσε το δικαίωμα από την ελληνική οργανωτική επιτροπή να αποφασίσει η ίδια ποιοι θα την αποτελούν (καθώς και ποιους μπορεί να καλέσει σαν παρατηρητές – αυτό αφορούσε την ΟΚΔΕ-Εργατική Πάλη και την ΚΟΕ)!
Όλα αυτά δεν εμπνέουν και πολλή αισιοδοξία. Όμως το Ξ και η CWI θα επιμένουν – και στην παρουσία τους, και στις απόψεις τους.
