Η προηγούμενη χρονιά στο Χονγκ Κονγκ σημαδεύτηκε από το μεγαλειώδες κίνημα ενάντια στον νόμο που θα επέτρεπε την έκδοση όσων ασκούν κριτική στο κινέζικο καθεστώς, στην Κίνα και σύντομα μετατράπηκε σε κίνημα για δημοκρατία στην περιοχή. Η απάντηση του κινέζικου καθεστώτος σε αυτό το κίνημα ήρθε τις τελευταίες μέρες με έναν νέο νόμο που επιδιώκει να περιορίσει ακόμα περισσότερο τα δημοκρατικά δικαιώματα και να καταστείλει κάθε αντιπολιτευόμενη φωνή. Παρά το γεγονός πως λόγω της πανδημίας ισχύουν μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και απαγόρευσης των συναθροίσεων, κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ έχουν ήδη οργανώσει κινητοποιήσεις με συμμετοχή χιλιάδων ατόμων, αναδεικνύοντας την οργή για τον νέο αυτό νόμο αλλά και συνολικότερα για το κινέζικο καθεστώς και τον ρόλο που παίζει στην περιοχή. Την ίδια ώρα, η Κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ είναι αποφασισμένη να καταπνίξει το κίνημα πριν προλάβει να αναπτυχθεί. Η αστυνομική βία και καταστολή σημάδεψε τις κινητοποιήσεις, ενώ στην πορεία της περασμένης Κυριακής (24/5) υπήρξαν τουλάχιστον 120 συλλήψεις.
Διαβάστε παρακάτω την επιμέλεια άρθρου από το chinaworker.info, την ιστοσελίδα των αδερφών οργανώσεων του «Ξ» σε Κίνα, Χονγκ Κονγκ και Ταϊβάν
Όλα δείχνουν πως οι εξελίξεις στο Χονγκ Κονγκ έχουν πάρει έναν δρόμο χωρίς επιστροφή. Το κινέζικο καθεστώς και το Κομουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) επιδιώκουν να περάσουν έναν νέο νόμο «εθνικής ασφαλείας» στο Χονγκ Κονγκ, ο οποίος θα επιτρέψει στην Κίνα να πάρει τον άμεσο έλεγχο της περιοχής, παρακάμπτοντας την Κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ. Το σημερινό καθεστώς που φέρει την ονομασία «μία χώρα – δύο συστήματα», που εξασφάλιζε την περιορισμένη αυτονομία του Χονγκ Κονγκ, θα καταργηθεί και τα ήδη εύθραυστα δημοκρατικά δικαιώματα που υπάρχουν στο Χονγκ Κονγκ και τα στερείται η υπόλοιπη Κίνα, όπως η ελευθερία του λόγου και η ελευθερία του συνέρχεσθαι, απειλούνται όσο πότε.
Αν και το Χονγκ Κονγκ μπορεί να διατηρήσει την οικονομική του αυτονομία, οι πιθανές οικονομικές κυρώσεις από τις δυτικές καπιταλιστικές χώρες και μία ενδεχόμενη νέα φάση του «ψυχρού πολέμου» ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα, μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την οικονομία του Χονγκ Κονγκ και να χτυπήσουν ακόμα και τα προνόμια των τοπικών καπιταλιστών. Το γεγονός ότι η μοίρα του κυριότερου χρηματοοικονομικού κέντρου της Ασίας είναι αβέβαιη, δείχνει την κρισιμότητα της κατάστασης.
Τι προβλέπει ο νέος νόμος
Ο νέος αυτός νόμος είναι πολύ χειρότερος από τον προηγούμενο νόμο περί έκδοσης υπόπτων στην Κίνα,[1] που είχε σαν σκοπό να πνίξει οποιαδήποτε φωνή κριτικής στο κινέζικο καθεστώς και οδήγησε σε ένα μεγαλειώδες κίνημα την προηγούμενη χρονιά.[2]
- Οι Κινέζοι πράκτορες και η μυστική αστυνομία θα μπορούν να λειτουργούν νόμιμα και επίσημα στο Χονγκ Κονγκ για πρώτη φορά. Το Πεκίνο θα μπορεί να δημιουργήσει νέα «όργανα ασφαλείας» για να κατασκοπεύουν και να συλλαμβάνουν μέλη της αντιπολίτευσης.
- Ο νόμος θα απαγορεύει «την υπονόμευση του καθεστώτος, τις αποσχιστικές τάσεις και την παρέμβαση ξένων δυνάμεων». Και ενώ αντίστοιχοι νόμοι ισχύουν ήδη στο Χονγκ Κονγκ, ο νέος νόμος θα επιτρέπει απευθείας στο Πεκίνο να επιβάλλει αυτές τις απαγορεύσεις.
- Ο νόμος επικεντρώνεται στην απαγόρευση «δραστηριοτήτων από ξένες και εξωτερικές δυνάμεις» για να επιτεθεί σε όλες τις δράσεις αλληλεγγύης και να καταστείλει κάθε μορφή που μπορεί να πάρει το κίνημα – κάθε διαδηλωτής θα μπορεί να θεωρηθεί «σύνδεσμος ξένων δυνάμεων».
- Θα απαγορεύει σε κόμματα και οργανώσεις της αντιπολίτευσης να συμμετέχουν στις εκλογές.
- Το δικαίωμα για διαδηλώσεις και κινητοποιήσεις, που ήδη έχει δεχτεί επίθεση από την προηγούμενη χρονιά, θα περιοριστεί σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό.Το ίδιο θα συμβεί και στην ελευθερία του λόγου και θα αυξηθεί η λογοκρισία.
- Η αστυνόμευση του διαδικτύου θα επεκταθεί.
Ο εφιάλτης του Πεκίνου
Ο νέος νόμος θα έχει τεράστιες συνέπειες και εκτός συνόρων. Σκοπός είναι να αποτελέσει διπλωματική επίδειξη ισχύος του κινέζικου καθεστώτος προς τις ΗΠΑ και άλλες δυτικές δυνάμεις που έχουν κατακρίνει το καθεστώς για την εξάπλωση του κορονοϊού. Η πανδημία και η επακόλουθη οικονομική κατάρρευση έχει αναζωπυρώσει τη διαμάχη εξουσίας στο εσωτερικό του ΚΚΚ και ο Σι Ζινπίνγκ αισθάνεται την ανάγκη να δείξει τη δύναμή του.
Αλλά και στο εσωτερικό του Χονγκ Κονγκ, το κινέζικο καθεστώς δεν μπορεί να εμπιστευτεί ούτε τους σχεδόν «διακοσμητικούς» πολιτικούς θεσμούς και τις εκλογικές διαδικασίες του παρελθόντος, μετά το μεγαλειώδες κίνημα της περασμένης χρονιάς. Οι περιφερειακές εκλογές του περασμένου Νοέμβρη πήραν τη μορφή δημοψηφίσματος για το καθεστώς[3] και αποτέλεσαν μεγάλη ήττα για αυτό, αφού τα κόμματα που το στηρίζουν κατακρημνίστηκαν.
Ο στόχος του ΚΚΚ δεν είναι άλλος από το να συντρίψει το μαζικό κίνημα για τα δικαιώματα, την έντονη διάθεση για ανεξαρτησία από την Κίνα και τις ριζοσπαστικές ιδέες που είναι εξαιρετικά δημοφιλείς, ειδικά στη νεολαία. Όμως ο νέος νόμος μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ στο καθεστώς. Η αντιπάθεια απέναντι στο καθεστώς είναι εντονότερη από ότι έναν χρόνο πριν και ο νέος νόμος αναμένεται να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη οργή, με αποτέλεσμα περισσότερα στρώματα της κοινωνίας να θέλουν να παλέψουν ενάντια στο κινέζικο καθεστώς. Την επόμενη περίοδο θα δούμε περισσότερες κινητοποιήσεις, πιθανά και μεγάλες πορείες, αλλά και περισσότερη αστυνομική βία και εκφοβισμό ώστε να εφαρμοστεί ο νόμος.
Ο εφιάλτης του καθεστώτος είναι ότι η διάθεση για αντίσταση στο Χονγκ Κονγκ θα εξαπλωθεί και στο εσωτερικό της Κίνας και θα πυροδοτήσει ένα ακόμα μεγαλύτερο κίνημα, το οποίο σε αντίθεση με αυτό του Χονγκ Κονγκ θα έχει τη δύναμη και τη μαζικότητα για να ανατρέψει την εξουσία του κομμουνιστικού κόμματος (ΚΚΚ). Έτσι, αν το ΚΚΚ καταφέρει να συντρίψει την αντίσταση στο Χονγκ Κονγκ, θα στείλει ηχηρό μήνυμα και στο εσωτερικό της Κίνας.
Ο τρόπος που χειρίστηκε το καθεστώς το ζήτημα του κορονοϊού τους πρώτους μήνες –με προσπάθεια συγκάλυψης και λογοκρισίας– έχουν οδηγήσει σε μαζική δυσαρέσκεια για τον Σι και την κινέζικη ηγεσία, κάτι που έρχεται να προστεθεί στη συνολική δυσαρέσκεια για το ΚΚΚ. Και σε αυτό οφείλεται ο επείγον χαρακτήρας πολλών από τα μέτρα που λαμβάνει τώρα ο Σι.
Η «εξωτερική βοήθεια»
Ένα κομμάτι του κινήματος του Χονγκ Κονγκ εναποθέτει τις ελπίδες του σε ενδεχόμενα σκληρά αντίποινα από τις ΗΠΑ και άλλες κυβερνήσεις, όπως είναι οι κυρώσεις σε επιχειρήσεις της Κίνας και του Χονγκ Κονγκ. Αυτή είναι μια εξαιρετικά αποπροσανατολιστική άποψη, αλλά αντικατοπτρίζει τη συνειδητοποίηση ότι ο αγώνας είναι εξαιρετικά άνισος κι ότι ακόμη και οι πολύ μαζικές διαμαρτυρίες δεν αρκούν για να νικήσουν το εξαιρετικά σχυρό κινέζικο δικτατορικο/στρατιωτικό καθεστώς.
Η «εξωτερική βοήθεια» όμως δε θα έρθει από τον Τραμπ ή τον Τζόνσον που κινούνται με γνώμονα το κέρδος της άρχουσας τάξης. Το κίνημα για δημοκρατία στο Χονγκ Κονγκ πρέπει να στραφεί σε αυτούς που έχουν πραγματικό συμφέρον να αντισταθούν στο ΚΚΚ, στην εργατική τάξη της Κίνας και διεθνώς. Εξάλλου, αυτοί που υποφέρουν ήδη από το κινέζικο καθεστώς και από αντίστοιχα και χειρότερα μέτρα με αυτά που προβλέπει ο νέος νόμος για την «εθνική ασφάλεια» είναι η κινέζικη κοινωνία.
Ο Τραμπ φαίνεται να σκοπεύει να ακολουθήσει μία τακτική όπου θα εκτοξεύει πολλές απειλές απέναντι στο κινέζικο καθεστώς αλλά τα μέτρα που θα πάρει θα είναι μάλλον περιορισμένα, αφού δε θέλει να θέσει σε κίνδυνο τα κέρδη του αμερικανικού κεφαλαίου.
Αν οι ΗΠΑ πραγματοποιήσουν τις απειλές τους, όπως την ανάκληση του ειδικού εμπορικού καθεστώτος με το Χονγκ Κονγκ, αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα οι αμερικάνοι καπιταλιστές να χάσουν δισεκατομμύρια δολάρια. Από την άλλη θα υπάρξει ένα τεράστιο πολιτικό κόστος όχι μόνο για τον Τραμπ αλλά και για τα παγκόσμια συμφέροντα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού και τη θέση του στην Ασία, εάν θεωρηθεί ότι είναι αδύναμος ενόψει των τελευταίων κινήσεων της Κίνας.
Η ανάγκη για να αναγεννηθεί το κίνημα
Ο μαζικός αγώνας είναι το κλειδί όχι μόνο για να μην περάσει ο νέος νόμος, αλλά και για να αμφισβητήσει και να ανατρέψει το κινέζικο καθεστώς. Το πρώτο βήμα είναι να αναγεννηθεί το κίνημα της προηγούμενης περιόδου, αλλά το κίνημα αυτό θα πρέπει να ακολουθήσει συγκεκριμένα βήματα για να είναι νικηφόρο. Δεν αρκεί να βγαίνει ο κόσμος μαζικά στους δρόμους, πρέπει να υπάρχει οργάνωση και διάρκεια, ειδικά σε περιπτώσεις που ο αντίπαλος είναι τόσο ισχυρός.
Η προηγούμενη κινηματική περίοδος στο Χονγκ Κονγκ μπορεί να προσφέρει εξαιρετικά συμπεράσματα για τους λόγους που το κίνημα δεν κατάφερε να ωθήσει το καθεστώς σε υποχώρηση, παρά την εξαιρετική διάσταση που πήρε και τον ηρωισμό που ανέδειξε.
Για να οδηγηθεί σε νίκη, το κίνημα πρέπει να έχει ξεκάθαρο πολιτικό πρόγραμμα, να είναι καλά οργανωμένο και να έχει δημοκρατικές δομές στο εσωτερικό του. Οι αυθόρμητες δράσεις που χαρακτήρισαν σε μεγάλο βαθμό την προηγούμενη φάση του κινήματος, είναι σημαντικές αλλά περιορισμένου αποτελέσματος. Επίσης, για να νικήσει το κίνημα πρέπει να εξαπλωθεί και εκτός του Χονγκ Κονγκ, με το χτίσιμο ενός ακόμη μεγαλύτερου κινήματος στην Κίνα και στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό γίνεται ακόμη πιο επιτακτικό με την έγκριση του νόμου περί «εθνικής ασφάλειας» και τον άμεσο πολιτικό έλεγχο του ΚΚΚ στο Χονγκ Κονγκ. Είναι, όμως, αδύνατον να πυροδοτηθεί ένα κίνημα στην Κίνα εάν τα αιτήματα του κινήματος στο Χονγκ Κονγκ αφορούν μόνο το ίδιο. Οι εργαζόμενοι στην Κίνα δεν θα νιώσουν πως τους αφορά ένα τέτοιο κίνημα και δε θα ρισκάρουν να έρθουν σε σύγκρουση με το καθεστώς για αιτήματα που δεν τους αφορούν.
Ο αγώνας για τα δημοκρατικά δικαιώματα στο Χονγκ Κονγκ πρέπει να αγκαλιάσει επιπλέον αιτήματα για την προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων. Και τελικά, ο αγώνας πρέπει να μετατραπεί σε ταξικό, ενάντια στο καπιταλιστικό σύστημα και στις δύο πλευρές των συνόρων – δηλαδή και στην ηπειρωτική Κίνα και στο Χονγκ Κονγκ. Ενάντια στο σύστημα το οποίο είναι όχι μόνο αντιδημοκρατικό αλλά που βρίσκεται τώρα σε μια τόσο βαθιά κρίση που δεν έχει τίποτα να προσφέρει παρά ανεργία, οικονομική κατάρρευση, στεγαστική κρίση και ακόμα πιο μαζική φτώχεια.
