Θα ήθελα αρχικά να μας περιγράψετε πως οδηγηθήκαμε στο κλείσιμο του Ελεύθερου Τύπου και του ραδιοφωνικού σταθμού City ;
Η μεταβίβαση της επιχείρησης του Ελεύθερου Τύπου από το ίδρυμα Βουδούρη που το διαχειριζόταν με την ευθύνη της σημερινής κυβερνητικής παράταξης , έγινε με την μεσολάβηση άλλων επιχειρηματιών και προφανώς δόθηκε το πράσινο φως κεντρικά από το επιτελείο της κυβέρνησης? Φάνηκε λοιπόν ότι μπαίνει στα Μέσα Ενημέρωσης με κάποιες φιλοδοξίες η οικογένεια Αγγελοπούλου για να πρωτοστατήσει σε μια νέα κατάσταση που επιθυμούσε το πολιτικό σύστημα , αναδιάταξης των Μέσων Ενημέρωσης. Κάτι προφανώς συνέβη στις φιλοδοξίες αυτές , κάποια σύγκρουση που δεν θα την μάθουμε ποτέ και έτσι η οικογένεια Αγγελοπούλου προφασιζόμενη ότι το τοπίο είναι αρνητικό , η αγορά στενή και ότι έχει μεγάλα ελλείμματα ( μιλά για 75 εκ. ευρώ συνολικά) λέει ότι αποχωρεί …
Αυτό επιβεβαιώνει ότι οι επενδύσεις στον Τύπο συνεχίζουν να γίνονται από επιχειρηματίες που έχουν παράλληλους σκοπούς με αυτή της έκδοσης του μέσου και όχι μόνο καθαυτή την ενημέρωση. Για αυτό μπαίνουν και βγαίνουν με αυτό τον τρόπο αφήνοντας πίσω θύματα. Είναι σωστό ότι ο χώρος του Τύπου περνάει κρίση , υπάρχουν επιχειρήσεις που δεν είναι βιώσιμες με αυστηρά οικονομικούς όρους , αλλά είναι σωστό επίσης ότι πάρα πολύ μεγάλο μέρος των επενδύσεων γίνεται για πολιτικούς λόγους , για λόγους επιρροής και χειραγώγησης της κοινής γνώμης και όχι για λόγους ανταγωνισμού και την καλύτερη επίδοση στο χώρο της ενημέρωσης. Με αυτή την έννοια η αποχώρηση του ζεύγους Αγγελοπούλου είναι μια πρώτη ένδειξη ότι η φούσκα των Μέσων Ενημέρωσης έσκασε και οι εξελίξεις για τον κόσμο που δουλεύει σε αυτά θα είναι οδυνηρές.
Με όσα μας έχετε πει μέχρι τώρα αποδεικνύεται ότι πολλοί επιχειρηματίες μπαίνουν στον χώρο του Τύπου μόνο και μόνο για να ικανοποιήσουν τις επιχειρηματικές και πολιτικές τους φιλοδοξίες. Τελικά η δημοσιογραφία στην Ελλάδα είναι τόσο ελεγχόμενη;
Είναι ελεγχόμενη στο βαθμό που απουσιάζει το σωματείο από τις επιχειρήσεις, χωρίς να ελέγχει τον σεβασμό των συμβάσεων και τον κώδικα δεοντολογίας. Αν το σωματείο είναι ισχυρό ακόμα και μια επιχείρηση που έχει άλλα στο μυαλό της να κάνει, θα μπορούσε να συναντήσει την αντίσταση των ίδιων των παραγωγών οι οποίοι δεν μπορούν να υπογράφουν ψέματα ή κατά παραγγελία κείμενα ή να απαγορεύεται να κριτικάρουν το τάδε τμήμα της εξουσίας ή να κολακεύουν το άλλο. Πολλοί ανοίγουν μέσα για να εξυπηρετήσουν αλλότρια συμφέροντα η παράλληλες δραστηριότητες τους. Πολλοί γνωρίζουν ότι πολλές επιχειρήσεις ενημέρωσης έρχονται για να στηρίξουν είτε δουλειές στα πετρέλαια , στη θάλασσα κ.ο.κ. είτε δουλειές στο επίπεδο διαμόρφωσης των κατάλληλων πολιτικών συνθηκών για τις αλλαγές στο σύστημα της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας.
Αμέσως μετά το κλείσιμο της εφημερίδας η ΕΣΗΕΑ προκήρυξε 24ωρη απεργία σε όλα τα Μέσα. Θεωρείται ότι ήταν σωστή αυτή η απόφαση , δεδομένου ότι υπήρξαν πολλές αντιδράσεις για το αν θα έπρεπε τα Μέσα να σιωπήσουν μια τέτοια μέρα;
Το φύλλο του Ελεύθερου Τύπου που επρόκειτο να βγει δεν ήταν φύλλο των εργαζομένων αλλά της ίδιας της επιχείρησης στο οποίο ο διευθυντής του ετοιμαζόταν να δημοσιεύσει ένα ύμνο στο ζεύγος Αγγελοπούλου που τόλμησε να ταράξει τα νερά του τύπου αλλά δεν τα κατάφεραν και αποχωρούν απογοητευμένοι. Δεν εμποδίσαμε ένα φύλλο των εργαζομένων αλλά την άποψη του ομίλου Αγγελοπούλου για το κλείσιμο , πράγμα το οποίο το είχαμε ενημερωθεί από τις ανακοινώσεις και δεν χρειαζόταν να το διαβάσουμε με δακρύβρεχτα λόγια κάποιων διευθυντών – στελεχών. Η απεργία έγινε αιφνιδιαστικά , ήταν ομόφωνη , ήταν μια καλή στιγμή του σωματείου που κατάφερε να αποφύγει τις νομικές εμπλοκές που έχουμε για να κηρυχθεί η απεργία παράνομη. Με τον τρόπο αυτό δεν πρόλαβαν να κινηθούν οι εργοδοτικές οργανώσεις και παρά την επιχείρηση για να σπάσει η απεργία , καταφέραμε να είναι μια πετυχημένη , κατά 90% κινητοποίηση. Χρειάστηκε περιφρούρηση το βράδυ σε δύο τυπογραφεία ώστε να αποφευχθεί η απόπειρα έκδοσης της Απογευματινής , της Καθημερινής και άλλων φύλλων που μέχρι τελευταία στιγμή αναρωτιόντουσαν τι θα κάνουνε. Τους αιφνιδιάσαμε όπως μας αιφνιδίασαν και αυτοί. Οι εργαζόμενοι όταν βλέπουν να αφαιρούνται θέσεις εργασίας , να κλείνουν επιχειρήσεις , όταν βλέπουμε να κινδυνεύουν τα όποια δικαιώματα είχαν μείνει στην ασφάλιση και στην αξιοπρέπεια τους , είναι προφανές ότι θα ξεσηκωθούν. Αν δεν ξεσηκωθούν για 500 ανθρώπους , τότε πότε θα το κάνουμε; Άρα οι φωνές ότι μπλοκάραμε την ενημέρωση κατά την γνώμη μου είναι εν πολύς υποκριτικές ή καλοπροαίρετες ωστόσο αγνοούν τη συστηματική δραστηριότητα ειδικά των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης στα οποία τις επόμενες μέρες δεν είδαμε ούτε στα προβλήματα των συναδέλφων να συμπαρίστανται ούτε στα προβλήματα άλλων κλάδων εργαζομένων που μένουν στο δρόμο. Δε το νομίζω ότι τα δελτία ειδήσεων και οι καθημερινές εκπομπές ασχολούνται κάθε μέρα με τον κόσμο της εργασίας.
Πόσο εφικτό είναι να καρποφορήσει η προσπάθεια των εργαζομένων να διεκδικήσουν την επανέκδοση της εφημερίδας και την λειτουργία του ραδιοφωνικού σταθμού;
Είναι το καλύτερο πράγμα που έχει συμβεί στο κλάδο μας από άποψη συνειδητής, δημιουργικής και ριζοσπαστικής αντιμετώπισης κρίσης. Αν οι εργαζόμενοι δεν πάρουν την τύχη στα χέρια τους, δεν πειραματιστούν με αυτοδιαχειριστικά σχήματα ώστε να κρατήσουν ζωντανή τη θέση στη δουλειά τους, αν δεν βάλουν και την κοινωνία να αναρωτηθεί για αυτά τα ζητήματα , αν δεν αποκτήσουν συμμαχίες και απομονωθούν δεν πρόκειται να τους βρει κανένας επενδυτής από τον ουρανό ούτε δουλειά από τα ελάχιστα προγράμματα που υπάρχουν για την προστασία των ανέργων … Τα πράγματα είναι σκούρα και όπως σε όλες τις κρίσεις οι άνθρωποι πρέπει να πάρουν τις τύχες στα χέρια τους δεδομένου και της στάσης της κυβέρνησης αλλά και των εργοδοτικών οργανώσεων που αφήνουν τις δυνάμεις της αγοράς να αλληλοεξοντωθούν αγνοώντας το ανθρώπινο κόστος . Άρα το αυτοδιαχειριστικό πείραμα καλά έκανε και άνοιξε, κάνουμε ότι μπορούμε για να το συντηρήσουμε και για αυτό πήραμε ομόφωνες αποφάσεις να ενισχύσουμε το φύλλο που θέλουν να βγάλουν οι εργαζόμενοι στα περίπτερα και να δώσουμε απεριόριστη νομική προστασία και στους εργαζόμενους του city που και αυτοί πήραν την συχνότητα και λειτουργούν ως αυτόνομη ομάδα εργαζομένων – παραγωγών. Αυτές είναι καλές στιγμές για τον συνδικαλιστικό χώρο του Τύπου, σας παραπέμπω και στο τι έγινε στην Αργεντινή το 2001-03 όπου 1500 επιχειρήσεις κατάφεραν να επιβιώσουν ακριβώς επειδή μπήκαν υπό εργατικό έλεγχο …
Καθημερινά ακούμε για απολύσεις εργαζομένων στα ιδιωτικά Μέσα ενώ ήταν η πρώτη φορά που δεν βγήκε δελτίο ειδήσεων σε ιδιωτικό σταθμό , λόγω στάσης εργασίας της ΕΤΙΤΑ. Πολλοί θεωρούν ότι όλη αυτή η κατάσταση θα οδηγήσει σε ένα κλίμα εκφοβισμού , όπου ο εργαζόμενος θα διστάζει να διεκδικήσει αναφαίρετα δικαιώματα; Άλλοι νιώθουν τυχεροί που έχουν έστω μια δουλίτσα και ας παίρνουν ένα πενιχρό μισθό …
Σε συνθήκες ύφεσης και κρίσης ενώ το άπληστο σύστημα θα έπρεπε να δώσει λογαριασμό και να απολογηθεί στο πως μας οδήγησε μέχρι εδώ και να αφαιρεθούν τμήματα από τον πλούτο που τόσα χρόνια μάζεψε, βρισκόμαστε στο παράδοξο να δημιουργείται φόβος ανασφάλειας στον εργαζόμενο και αντί να έχουμε δημιουργικούς ξεσηκωμούς έχουμε μία υποταγή στη μοιρολατρία υπό το κυνικό πρόσχημα ότι το σύστημα είναι αυτό και τι να κάνουμε ο καθένας πρέπει να τα καταφέρει μόνος του. Παρότι υπάρχει αυτή η γενική τάση, ο κόσμος της εργασίας έχει ψυχικά αποθέματα και έχει ένα βασικό λόγο, ότι πρέπει να επιβιώσει … Επειδή τα επιδόματα ανεργίας είναι ανύπαρκτα , επειδή δεν μπορούν όλοι να οδηγηθούν στην παραοικονομία και στην εγκληματικότητα, είμαι αισιόδοξος ότι ο κόσμος της εργασίας θα επινοήσει τρόπους οργάνωσης , θα ξεπεράσει τα παλιά σωματεία, για να καταφέρει να υπάρξει , δεν υπάρχει άλλος δρόμος.
Ο νέος δημοσιογράφος μπαίνοντας στο χώρο των Μέσων νιώθει απροστάτευτος και χωρίς καμία ενημέρωση για τα δικαιώματα του. Πως μπορεί να αλλάξει αυτό και ποια είναι η ευθύνη του συνδικαλιστικού χώρους και της ίδιας της ΕΣΗΕΑ;
Περάσαμε τα τελευταία χρόνια μια περίοδο αδράνειας εγκληματικής. Αντί να φτιάξουμε ένα ανοιχτό δημοκρατικό σωματείο, ανοιχτό στους νέους συναδέλφους, αντί να φτιάξουμε ένα συνδικάτου Τύπου με όλες τις ειδικότητες των εργαζομένων της ενημέρωσης και να συνδεθούμε με τον κόσμο της εργασίας , περιχαρακωθήκαμε υπό την ανόητη ιδέα ότι η συντεχνία επειδή είναι και κοντά στην εξουσία, μπορεί να την βγάλει καθαρή. Αυτές οι απόψεις έχουν ηττηθεί ιστορικά και μου φαίνεται ότι το επόμενο διάστημα θα μας εκπλήξει ευχάριστα, θα υπάρχουν μορφές αυτοοργάνωσης από τα κάτω και θα πιεστεί η ΕΣΗΕΑ να αλλάξει φυσιογνωμία. Να γίνει αυτό που πρέπει , δηλαδή ένα σωματείο που θα εκπροσωπεί αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη, θα εκπροσωπεί τους μισθωτούς εργαζόμενους και όχι τους πολυθεσίτες, δεν θα εκπροσωπεί τα γραφεία τύπου, τις δημόσιες σχέσεις και τις άλλες διαπλοκές των δημοσιογράφων με την εξουσία. Πρέπει με καθαρό πρόσωπο να κερδίσει την αξιοπιστία και την αξιοπρέπεια του επαγγέλματος προς την κοινωνία και αυτό θα γίνει μόνο μέσα από την αυτοοργάνωση, από την ρύθμιση των συλλογικών δικαιωμάτων και για τους νέους, από την ένταξη τους στο σωματείο, από την εγγύηση των ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων χωρίς αριστοκρατικές και συντεχνιακές περιχαρακώσεις …
Ποιες είναι οι προτάσεις του Δούρειου Τύπου για να αντιμετωπίσουμε όλη αυτή την κατάσταση; Οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ έχουν τελικά κανένα όπλο στα χέρια τους;
Πρώτα πολλά να υπάρχει ενιαία αντίσταση με όλες τις μορφές που αυτή μπορεί να πάρει. Μια πολύχρωμη αντίσταση και από τους εργαζομένους και κεντρική, με κλασσικές και με καινούργιες κινητοποιήσεις. Πρέπει να εκκαθαρίσουμε το μητρώο όπως είπαμε και πριν. Πρέπει να βάλουμε φραγμό στη σκανδαλώδη πολυθεσία. Πρέπει να διεκδικήσουμε από τις πολιτικές οργανώσεις αλλά και από την κυβέρνηση να μην κάνει τον τροχονόμο και να συζητήσει για το μέλλον των επιχειρήσεων ενημέρωσης σε μια συνθήκη που αλλάζει και τεχνολογικά αλλά πάνω από όλα ότι πρέπει να εξυγιανθεί και οτιδήποτε προκύψει στο εξής να έχει εγγυήσεις όχι γενικής βιωσιμότητας αλλά εγγυήσεις προσωπικού. Δηλαδή χρηματοδοτήσεις , επιδοτήσεις από τράπεζες , από κυβέρνηση από οπουδήποτε πρέπει να έχουν ρήτρα θέσεων εργασίας. Ειδικά για τα κανάλια που προχωρούν σε περιορισμό των θέσεων εργασίας, μειώνουν τον ενημερωτικό τους τομέα και εκεί πρέπει να επιληφθεί και το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και η κυβέρνηση και το κοινοβούλιο που υποτίθεται ότι αποφασίζει σε ποιους παραχωρεί τις δημόσιες συχνότητες? Μέσα από αυτό το πλέγμα και με έμφαση στην εφαρμογή των αρχών της ανεξάρτητης άσκησης του δημοσιογραφικού επαγγέλματος μπορεί να ανακτηθεί η αξιοπιστία και να δημιουργηθεί σχέση εμπιστοσύνης με τους υπόλοιπους πολίτες. Αν δεν υπάρξει αυτό , μαγικές λύσεις σε ένα κλονισμένο κλάδο και από οικονομική αλλά και από ουσιαστική άποψη δεν υπάρχουν και τα πράγματα θα είναι δύσκολα … Έτοιμες λύσεις στο τσεπάκι δεν υπάρχουν και ο καταγγελτικός λόγος έχει και αυτός τελειώσει …
