[Σε αυτό το άρθρο καταπιανόμαστε με μια πρώτη ανάλυση του φαινομένου του ακροδεξιού AfD, τις επόμενες μέρες θα υπάρξει μια πιο εκτενής ανάλυση των αποτελεσμάτων των εκλογών στη Γερμανία]
Στο επίκεντρο των πολιτικών αναλύσεων αλλά και των ανησυχιών του κινήματος και της Αριστεράς διεθνώς, βρίσκεται από σήμερα η είσοδος του AfD (Alternative for Germany) στην Ομοσπονδιακή Γερμανική Βουλή με 12,6% των ψήφων και 90 βουλευτές. Σε μόλις 4 χρόνια από τη δημιουργία του (2013), το AfD γίνεται το πρώτο ακροδεξιό, λαϊκίστικό κόμμα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την ήττα των Ναζί, που θα περάσει την πόρτα της βουλής! Ακολουθεί μέχρι τώρα μια πορεία ανόδου, από το 4,7% στις γενικές εκλογές του 2013, στο 7,1% στις ευρωεκλογές του 2014, ενώ είχαν ήδη εκλέξει βουλευτές σε 13 από τα 16 Γερμανικά κρατίδια.
Διπλή εικόνα
Ας σημειώσουμε όμως τη διπλή εικόνα: από την μια η καταφανώς χαρούμενη ηγεσία του AfD κι από την άλλη οι αυθόρμητες διαδηλώσεις σε Βερολίνο, Κολωνία, Φρανκφούρτη, Μόναχο κ.λ.π. με χιλιάδες διαδηλωτές να φωνάζουν θυμωμένα «έξω οι Ναζί», «ο ρατσισμός δεν είναι εναλλακτική».
Κάποιες αναλύσεις βιάστηκαν να μιλήσουν για «επανάληψη της ιστορίας», «στροφή της κοινωνίας προς τα δεξιά», «αναβίωση του Ναζισμού στην χώρα που γεννήθηκε». Aυτή όμως είναι μια στρεβλή ανάγνωση της πραγματικότητας.
Ήδη πριν τις εκλογές οι έρευνες έδειχναν πως το 60% όσων θα ψήφιζαν το AfD το διάλεγαν όχι για το πρόγραμμα του, αλλά ως ψήφο διαμαρτυρίας ενάντια στην Α. Μέρκελ και τα κόμματα του κατεστημένου. Εξού και σύμφωνα με στοιχεία της εταιρίας Infratest Dimap, προς το AfD μετακινήθηκαν από παντού: δηλ. 1.070.000 ψηφοφόροι από το CDU και τους Χριστιανοκοινωνιστές (CSU), 500.000 από το SPD, 430.000 από το DIΕ LINKE, 50.000 από τους Φιλελεύθερους (FDP) και 40.000 από τους Πράσινους!
Αυτό το φαινόμενο είναι ακόμα πιο έντονο στις περιοχές που αποτελούν την παλιά Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία -περιοχές ψηλότερης φτώχειας και ανεργίας- όπου το AfD συγκέντρωσε 22,9% (και 26% μεταξύ των νεαρών ανατολικογερμανών ψηφοφόρων)!
Τι είναι το AfD;
Το AfD όταν πρωτοεμφανίστηκε το 2013, ήταν ένα μονοθεματικό κόμμα, που διαφωνούσε με την «διάσωση» της Ελλάδας και με την πάση θυσία διατήρηση της ευρωζώνης. Στο ημιτελές πρόγραμμα του υπόσχεται την εγκατάλειψη του ευρώ και την επιστροφή στο μάρκο, ενώ έχει πολλά κοινά στοιχεία με το Εθνικό Μέτωπο της Λεπέν και το Αυστριακό Κόμμα της Ελευθερίας, που απαιτούν περισσότερες εξουσίες για τους εθνικούς τους καπιταλισμούς. Συμπληρώνοντας το πρόγραμμα του, στράφηκε σε σκληρές αντι-ισλαμικές, αντιμεταναστευτικές, αντιπροσφυγικές θέσεις. Το παιχνίδι με τους φόβους που προκάλεσε σε πλατύτερα κοινωνικά στρώματα η είσοδος στην Γερμανία σχεδόν 1 εκ. προσφύγων από το 2015 και μετά, παραμένει η πρώτη τους προτεραιότητα.
Στο εκλογικό τους μανιφέστο γράφουν ορθά κοφτά πως «το Ισλάμ δεν ανήκει στην Γερμανία», ενώ η Frauke Petry που αποτελούσε την πρόεδρο του κόμματος μέχρι το συνέδριο τους τον περασμένο Απρίλη, δεν είχε διστάσει να δηλώσει δημόσια πως η Γερμανική αστυνομία πρέπει να έχει το ελεύθερο «αν είναι απαραίτητο να πυροβολεί τους μετανάστες που προσπαθούν να μπούν στην χώρα παράνομα»!
Σε αυτή την φάση το AfD δεν αποτελεί αντίγραφο του Γερμανικού Ναζισμού και δεν ταυτίζεται με ναζιστικά μορφώματα όπως η Χρυσή Αυγή. Αποτελεί ένα ακροδεξιό λαϊκιστικό φαινόμενο, τύπου Λεπέν στη Γαλλία, και στο εσωτερικό του υπάρχει διαπάλη απόψεων. Δίπλα στην ανοιχτά ναζιστική πτέρυγα υπάρχει κι αυτή που επιθυμεί ένα μετριοπαθές προφίλ και την συμμετοχή σε κυβερνήσεις.
Αυτό το «δύο σε ένα» αντανακλάται και στο ηγετικό δίδυμο που προέκυψε από το συνέδριο του περασμένου Απρίλη στην Κολωνία. Από την μια μεριά υπάρχει η 38χρονη οικονομολόγος Alice Weider με ζηλευτά διαπιστευτήρια από το τραπεζικό κεφάλαιο. Έχει εργαστεί στην Goldman Sachs, την Allianz Global Investors και την Bank of China. Αλλά ταυτόχρονα είναι ανοιχτά δηλωμένη ομοφυλόφιλη και η συντρόφισσα της κατάγεται από τη Σρι Λάνκα… Και δίπλα της ο 76χρονος Alexander Gauland, από τους ακραίους της ηγεσίας. Πέρσι προκάλεσε κατακραυγή με τις ρατσιστικές του δηλώσεις για τον μαύρο ποδοσφαιριστή της εθνικής ομάδας της Γερμανίας Ζερόμ Μπόατενγκ. Πιο πρόσφατα δήλωσε “έχουμε δικαίωμα να είμαστε περήφανοι για τις επιδόσεις των Γερμανών στρατιωτών κατά τους δύο παγκόσμιους πολέμους”! Κι έδειξε πλήρη ανοχή όταν ο επίσης ηγετικός Björn Höcke, δήλωσε για το Μνημείο του Ολοκαυτώματος στο Βερολίνο πως οι Γερμανοί «είναι ο μόνος λαός παγκοσμίως που φύτεψε ένα μνημείο ντροπής στην καρδιά της πρωτεύουσας του»!
Οι εσωτερικές διαμάχες στο AfD εκφράστηκαν και με το «καλημέρα» της εκλογικής τους επιτυχίας, όπου η Petry σε συνέντευξη τύπου δήλωσε ότι δεν θα ενταχτεί στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματος, γιατί την ενδιαφέρει η «κυβερνησιμότητα» και όχι ένα «αναρχικό» κόμμα.
Η εκλογική εκτίναξη του AfD βέβαια θα ξεκαθαρίσει την εικόνα του σε πολύ κόσμο. Οι προσδοκίες για «ριζοσπαστικές λύσεις» δεν θα μπορέσουν φυσικά να εκπληρωθούν (όπως έγινε και με τη Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα). Όμως, θα επηρεάσουν το γενικό πολιτικό κλίμα, δίνοντας αφορμή τα κόμματα του κατεστημένου να εκφράσουν πιο ξεκάθαρα ακροδεξιές θέσεις.
Γιατί δεν ενισχύθηκε η Αριστερά;
Το κλειδί για να μπορέσουμε να καταλάβουμε την άνοδο του AfD στη Γερμανία είναι από την μια η αποτυχία των κομμάτων του κατεστημένου να πείσουν ότι η πολιτική τους έχει οποιαδήποτε προοπτική για τους ανθρώπους της εργατικής τάξης, και από την άλλη η αποτυχία του κόμματος «Η Αριστερά» (Die Linke) να δημιουργήσει μια κοινωνική δυναμική για ριζοσπαστικές αλλαγές προς μια προοδευτική κατεύθυνση.
Η εκλογική επιτυχία του AfD είναι σίγουρο πως θα του προσφέρει μαζικότερα ακροατήρια, περισσότερη χρηματοδότηση, και νέα αυτοπεποίθηση. Κι αυτό σημαίνει πως η αντιφασιστική και η αντιρατσιστική πάλη πρέπει να ανέβει ακόμα πιο ψηλά στις προτεραιότητες του κινήματος, των εργαζομένων, της νεολαίας και της Αριστεράς στην Γερμανία. Και φυσικά πρέπει να συνδυαστεί με τον αγώνα να δημιουργηθεί μια πραγματικά επαναστατική εναλλακτική στο σύστημα που γεννάει το φασισμό.
Η μάχη είναι ανοικτή και είναι μπροστά. Η Γερμανική κοινωνία έχει κι αυτή εισέλθει σε συνθήκες βαθιάς κοινωνικής πόλωσης. Αλλά το κίνημα δεν ξεκινά από το μηδέν. Πριν 2 χρόνια είχε αναπτυχθεί ένα μαζικότατο κίνημα αλληλεγγύης στους πρόσφυγες. Η συμφωνία της ΤΤIP (Transatlantic Trade and Investment Partnership) είχε κατεβάσει 500.000 διαδηλωτές στους δρόμους του Βερολίνου. Και μόλις τον περασμένο Απρίλη έξω από το συνέδριο του AfD στην Κολωνία, 50.000 διαδηλωτές, έκαναν σαφές πως δεν πρόκειται να αφήσουν την ιστορία να επαναληφθεί!
