Δημοσιεύουμε διασκευή άρθρου του Κλάους Λούντβιχ,
μέλους της γερμανικής οργάνωσης «Σοσιαλιστική Εναλλακτική»
Κατά τη διάρκεια Συνέντευξης Τύπου για τις πλημμύρες στη Ρηνανία, ο υποψήφιος Χριστιανοδημοκράτης καγκελάριος Armin Laschet γελάει στο βάθος με τον Χριστιανοδημοκράτη βουλευτή του κρατιδίου Gregor Golland.
Ο τελευταίος λαμβάνει 90.000 ευρώ ετησίως ως «επιπλέον εισόδημα» για τη μερική του απασχόληση σε θυγατρική της RWE (βλ. παράρτημα στο τέλος του άρθρου), μιας εταιρείας που συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος στη Γερμανία και διεθνώς. Σήμερα, ακόμη και τα μέσα ενημέρωσης της άρχουσας τάξης αμφισβητούν ελάχιστα το γεγονός ότι τα ακραία καιρικά φαινόμενα σχετίζονται ακριβώς με την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και με την κλιματική αλλαγή.
Οι υψηλές θερμοκρασίες-ρεκόρ (ως και 50 βαθμοί Κελσίου στις ακτές του Ειρηνικού στη Βόρεια Αμερική) και οι έντονες βροχοπτώσεις στη Ρηνανία (μέσα σε δύο ημέρες έπεσε τόση βροχή όση πέφτει κανονικά σε έναν ολόκληρο μήνα – σε ορισμένα μέρη τόση όση σε τρεις μήνες) θα μπορούσαν να είναι μεμονωμένα φαινόμενα και να μη σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή. Όμως η κλίμακα και η γρήγορη διαδοχή τους είναι αποτελέσματα αυτής της αλλαγής.
Η υποκρισία και η αλληλεγγύη
Μέχρι και το Σάββατο 24 Ιουλίου, περισσότεροι από 180 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία (NRW) και τη Ρηνανία-Παλατινάτο (RP) και άλλοι 37 στο Βέλγιο. Χιλιάδες έχουν χάσει τα σπίτια και τα υπάρχοντά τους. Περισσότεροι από 100.000 βρέθηκαν για πολλές μέρες χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Το φυσικό αέριο και τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας βγήκαν εκτός λειτουργίας. Ολόκληρες περιοχές καταστράφηκαν, χιλιάδες τραυματίστηκαν ή είδαν τη ζωή τους να αλλάζει δραματικά.
Η καταστροφή από τις πλημμύρες αποκάλυψε την ανικανότητα και τα ψέματα του κατεστημένου . Ταυτόχρονα ανέδειξε το μεγάλο αίσθημα αλληλεγγύης των απλών ανθρώπων. Τα σωστικά συνεργεία μόχθησαν για μέρες κάτω από σκληρές συνθήκες, ενώ τέσσερις πυροσβέστες πλήρωσαν τις προσπάθειές τους με τη ζωή τους. Οι πλημμυροπαθείς φιλοξενήθηκαν από γείτονες, χιλιάδες άνθρωποι συμμετείχαν στις εργασίες καθαρισμού και η προθυμία για δωρεές σε τρόφιμα και ρούχα ήταν τόσο μεγάλη που λόγω έλλειψης αποθηκευτικών χώρων, σε ορισμένες περιπτώσεις επιβλήθηκε προσωρινή διακοπή των συλλογών.
Υπήρχαν προειδοποιήσεις
Οι υπάρχουσες υποδομές για την προστασία από τις πλημμύρες, όπως αυτές που χρησιμοποιούνται στις ακτές ή κατά μήκος μεγάλων ποταμών, αποδείχτηκαν εντελώς ανεπαρκείς στη συγκεκριμένη περίπτωση. Το νερό ερχόταν από παντού. Μικρά ποτάμια μετατράπηκαν σε ορμητικούς χείμαρρους, υπερχείλισαν οι όχθες τους, ενώ ταυτόχρονα ο υδροφόρος ορίζοντας ανέβηκε δραματικά. Ούτε τα φράγματα ούτε οι αμμόσακοι μπορούσαν να βοηθήσουν, καθώς δεν υπήρχε έδαφος πάνω στο οποίο θα μπορούσαν να σταθεροποιηθούν. Στην Κολωνία, κάποιοι υπόγειοι χώροι πλημμύρησαν μόνο εξαιτίας της βροχής, χωρίς να έχουν άμεση σύνδεση με το ποτάμι.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορούσε να γίνει τίποτα.
Υπήρχαν σαφείς προειδοποιήσεις. «Η Γερμανία ήξερε ότι οι πλημμύρες θα έρχονταν, αλλά οι προειδοποιήσεις δεν έπιασαν τόπο», γράφουν οι βρετανικοί Times, επικαλούμενοι την ειδική σε θέματα πλημμυρών Hannah Cloke, η οποία τονίζει ότι η καταστροφή μπορούσε να προβλεφθεί. Οι αρχές θα μπορούσαν να προειδοποιήσουν και να απομακρύνουν έγκαιρα τον κόσμο, όπως και να οργανώσουν τη βοήθεια προς τους κατοίκους των περιοχών που υπέστησαν καταστροφές.
Τα πρόσφατα καλοκαίρια έχουν μετατρέψει τις μεγάλες πόλεις σε φούρνους ή σάουνες. Εδάφη που είχαν «στεγνώσει» εδώ και χρόνια πλημμύρισαν σε χρόνο ρεκόρ. Περιφέρειες όπως το ανατολικό Βέλγιο, το Άιφελ και η Ρηνανία πρέπει να προστατευθούν από τέτοιου είδους καιρικές συνθήκες – οι πόλεις και οι κωμοπόλεις χρειάζονται λειτουργικά αντιπλημμυρικά συστήματα που να μπορούν να απορροφήσουν τις ακραίες βροχοπτώσεις.
Ποιος θα πληρώσει την καταστροφή;
Πολλοί από τους ανθρώπους που κατοικούν στις κατεστραμμένες περιοχές δεν έχουν ιδιωτική ασφάλιση για να αποζημιωθούν για τις καταστροφές. Οι βασικοί εκπρόσωποι του πολιτικού συστήματος μιλάνε βέβαια για «γρήγορη» και «χωρίς γραφειοκρατικά κολλήματα» διανομή της βοήθειας στους πληγέντες. Αλλά η εμπειρία δείχνει το αντίθετο, καθώς το 2019, η Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία υπό τον σημερινό υποψήφιο καγκελάριο των Χριστιανοδημοκρατών, Λάσετ,, προχώρησε σε περικοπές της έκτακτης βοήθειας που προορίζεται για τους πληγέντες ενδεχόμενης φυσικής καταστροφής.
Ακόμα, σήμερα, αντί για άμεση ενίσχυση των πληγέντων, η νομοθεσία στη Ρηνανία-Βεστφαλία προβλέπει τη διαγραφή φόρων, ενισχύοντας έτσι τα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα. Όσοι πληρώνουν ούτως ή άλλως χαμηλούς φόρους επειδή έχουν χαμηλότερα εισοδήματα, θα μείνουν τελικά με άδεια χέρια.
Μπορεί να βρισκόμαστε μόνο στην αρχή των ακραίων καιρικών φαινομένων που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή, ωστόσο ήδη από το 2000 το κόστος των ζημιών εξαιτίας τέτοιων φαινομένων στη Γερμανία έχει αυξηθεί σημαντικά. Οι ασφαλιστικές εταιρείες γίνονται όλο και πιο «προσεκτικές» ως προς τα συμβόλαια που κλείνουν, συχνά ακυρώνοντας τα αφού αναγκαστούν να πληρώσουν την πρώτη αποζημίωση.
Η μάχη για το ποιος θα πληρώσει για τις καταστροφές που προκαλούνται από την κλιματική αλλαγή έχει ήδη ξεκινήσει. Η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» δεν έχει πρακτικά καμία σημασία, καθώς οι μεγάλες εταιρείες ορυκτών καυσίμων, αυτοκινήτων, όπλων, κλπ, δεν πληρώνουν τίποτα σε σχέση με αυτά που τους αναλογούν. Προστατεύονται από τους πολιτικούς του κατεστημένου, τους ίδιους δηλαδή που στερούν την απαραίτητη βοήθεια σε όσους πλήττονται από τις καταστροφές.
Όλα όπως πριν;
Ο υποψήφιος καγκελάριος των χριστιανοδημοκρατών Λάσετ υποσχέθηκε ότι όλα θα γίνουν όπως πριν. Στην πραγματικότητα όμως αυτή είναι η συνταγή για ακόμη μεγαλύτερες εκπλήξεις όταν θα έρθει η επόμενη «φυσική καταστροφή».
Ο θάνατος εκατοντάδων ανθρώπων στη Γερμανία και το Βέλγιο μας υπενθυμίζει την ανάγκη να αλλάξει ριζικά η κατάσταση. Η περιοχή πρέπει να μεταμορφωθεί. Εκτός από το ζήτημα της αποζημίωσης των θυμάτων και της δραστικής βελτίωσης των αντιπλημμυρικών έργων, πρέπει επίσης να επανεξετάσουμε πού και τι είδους σπίτια θα χτιστούν, ώστε να μπορέσουμε να προσαρμοστούμε στην κλιματική αλλαγή. Οι πόλεις πρέπει να γίνουν πιο πράσινες, τα σπίτια κατά μήκος των ποταμών πρέπει να χτιστούν σε ασφαλείς τοποθεσίες. Η οικοδόμηση κατοικιών δεν μπορεί να αφεθεί σε ιδιώτες επενδυτές, αλλά πρέπει να την αναλάβει ο δημόσιος τομέας μετά από μελέτη και σχεδιασμό, με τιμές στις οποίες θα μπορούν να ανταποκριθούν τα πιο χαμηλά εισοδήματα, αλλά και με συμμετοχή των μελλοντικών κατοίκων.
Πρέπει να δημιουργηθούν χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας, αφενός επειδή οι άνθρωποι χάνουν τις δουλειές τους, αλλά και επειδή είναι απαραίτητο να ενισχυθούν τομείς όπως η πυροσβεστική, η υγειονομική περίθαλψη, η αντιμετώπιση καταστροφών, η αναδάσωση, η αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και η επέκταση των δημόσιων μεταφορών. Αυτές οι αναγκαίες εξειδικευμένες θέσεις εργασίας πρέπει να χρηματοδοτηθούν μέσω επενδύσεων από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, το κράτος και τους δήμους. Για όλα αυτά πρέπει να παλέψει η κοινωνία που σήμερα βιώνει τις συνέπειες της καταστροφής, με συμμάχους τα περιβαλλοντικά κινήματα, τους εργαζόμενους και όλους όσους έχουν χτυπηθεί από τα αποτελέσματα των φονικών πολιτικών του συστήματος.
Ποια είναι η RWE;
Η εταιρεία ενέργειας RWE κέρδισε το 2021 το γερμανικό βραβείο της «Καλύτερης Εταιρείας της χρονιάς» καθώς και διάκριση ως «Εξαιρετική Εταιρεία» σε αναγνώριση του φιλόδοξου και δημιουργικού τρόπου με τον οποίο η RWE παρουσιάζει το εμπορικό της σήμα, προβάλλοντας τη μετατροπή της σε έναν από τους κορυφαίους παγκοσμίως παρόχους ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και εγκαταστάσεων αποθήκευσης, με έμφαση στην παγκόσμια αγορά υδρογόνου. Η εταιρεία ισχυρίζεται ότι έχει στόχο να σταματήσει να παράγει διοξείδιο του άνθρακα έως το 2040.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και ακτιβιστές έχουν διαφορετική άποψη. Έχουν δώσει μακροχρόνιες μάχες για τη διατήρηση του δάσους Hambach στη δυτική Γερμανία που απειλείται από τη σχεδιαζόμενη επέκταση ενός από τα ανθρακωρυχεία του ομίλου. Η RWE λειτουργεί επίσης μερικούς από τους μεγαλύτερους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα στην Ευρώπη και το 2018 ήταν ο μεγαλύτερος παραγωγός εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ήπειρο.
