Του Σάσα Στάνισιτς,
«Σοσιαλιστική Εναλλακτική» (CWI) – Γερμανία
Στις αρχές Νοέμβρη, οδηγοί τρένων και άλλοι εργαζόμενοι των σιδηροδρόμων κατέβηκαν σε απεργία που κράτησε τέσσερις ημέρες και που ταρακούνησε όλη τη χώρα. Πρόκειται για ένα σημαντικό θέμα, αφού έχει να κάνει όχι μόνο με τα μισθολογικά αιτήματα των εργαζόμενων στους σιδηρόδρομους, αλλά και με το δικαίωμα των μικρών συνδικάτων στην απεργία.
Από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και μετά, το συνδικαλιστικό κίνημα της Γερμανίας ήταν ως επί το πλείστον ενοποιημένο. Τα συνδικάτα οργανώθηκαν με βάση τον κλάδο, π.χ. εξορύξεις, βιομηχανία μετάλλου, δημόσιος τομέας κλπ, και όλα μαζί αποτελούν τη Συνομοσπονδία Γερμανικών Συνδικάτων, DGB. Μέχρι πρόσφατα, τα μικρότερα συνδικάτα ήταν συνήθως εργοδοτικά, χωρίς ουσιαστική επιρροή στους εργατικούς αγώνες. Οι συλλογικές συμβάσεις προκύπτουν μετά από διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα συνδικάτα της DGB και τους εργοδότες.
Το αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής ήταν ουσιαστικά να υπάρχει μία συλλογική σύμβαση εργασίας για κάθε μεγάλο εργατικό χώρο.
Νέα, επιχειρησιακά σωματεία
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια αυτό έχει αρχίσει να αλλάζει. Οι ιδιωτικοποιήσεις κρατικών επιχειρήσεων και η μεταφορά της έδρας πολλών εταιριών στο εξωτερικό έχει διασπάσει σε μεγάλο βαθμό το εργατικό δυναμικό τους, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να αναζητούν εναλλακτικές μορφές οργάνωσης. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την τάση παίζουν και οι δεξιές πολιτικές που εφαρμόζουν οι ηγεσίες των παραδοσιακών συνδικάτων, ιδιαίτερα σε χώρους όπως τα νοσοκομεία, τα αεροδρόμια και ο σιδηρόδρομος.
Έτσι, μια σειρά μικρότερα, επιχειρησιακά σωματεία έχουν κάνει την εμφάνισή τους, σαν ένα νέο όπλο με το οποίο οι εργαζόμενοι διεκδικούν τα δικαιώματά τους πιο αποτελεσματικά. Σωματεία όπως αυτά των οδηγών τρένων, των πιλότων και του προσωπικού των αεροδρομίων έχουν τα τελευταία χρόνια υιοθετήσει μια πιο μαχητική στάση.
Το αποτέλεσμα σήμερα είναι η ένωση των εργοδοτών, αλλά και η ηγεσία της DGB, να ζητάνε να επανέλθει η λογική της μιας συλλογικής σύμβασης ανά εργασιακό χώρο. Αν αυτό το μέτρο εφαρμοστεί, πρακτικά θα σημαίνει ότι μόνο τα μεγάλα συνδικάτα και η Συνομοσπονδία τους θα έχουν δικαίωμα διαπραγμάτευσης με τους εργοδότες, επομένως τα μικρότερα επιχειρησιακά σωματεία θα χάσουν το δικαίωμα στη διεκδίκηση και την απεργία.
Νομοσχέδιο για τον περιορισμό των απεργιών
Αυτό το μήνα, η υπουργός Εργασίας Άντρεα Νάχλς έδωσε στη δημοσιότητα προσχέδιο του νόμου που θα επιβάλει την επιστροφή στην πρακτική «μια συλλογική σύμβαση ανά εργασιακό χώρο».
Το έκανε μάλιστα κατά τη διάρκεια της διαμάχης του σωματείου των μηχανοδηγών (GDL) με τη βασική σιδηροδρομική εταιρία της Γερμανίας, Deutsche Bahn. Η GDL είναι το μικρότερο σωματείο εργαζομένων στην εταιρία, ωστόσο η πλειοψηφία των οδηγών και το 30% των υπόλοιπων εργαζομένων στα τρένα είναι οργανωμένοι σε αυτήν. Το 2007 μάλιστα, μετά από μια μαχητική εκστρατεία κατάφερε να κερδίσει σημαντικές αυξήσεις στους μισθούς των οδηγών. Αυτός ο αγώνας είχε σημαντικό αντίκτυπο σε όλο το συνδικαλιστικό κίνημα, που ένιωσε ότι μπορεί πλέον με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση να διεκδικεί υψηλότερες αυξήσεις από ότι στο παρελθόν.
Τα αιτήματα της GDL
Σήμερα, η GDL διεκδικεί νέα σύμβαση για τα υπόλοιπα μέλη της (εργαζόμενους στα τρένα εκτός των οδηγών). Ανάμεσα στα αιτήματα είναι η μείωση των ωρών εργασίας κατά δύο την εβδομάδα, και η αύξηση των μισθών κατά 5%. Παράλληλα διεκδικούν να τερματιστεί η λογική της μιας αποκλειστικής σύμβασης ανά χώρο εργασίας.
Τα παραπάνω αιτήματα είναι ιδιαίτερα σημαντικά, μιας και κανένα άλλο συνδικάτο στη Γερμανία δεν βάζει το αίτημα της μείωσης του χρόνου εργασίας. Για την ακρίβεια η θέση ότι το παραπάνω αίτημα (χωρίς βέβαια μείωση του μισθού) μπορεί να αποτελεί απάντηση στην ανεργία δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, έχει σχεδόν εξαφανιστεί από την πρόσφατη ιστορία του γερμανικού εργατικού κινήματος.
Στις σημερινές συνθήκες της αύξησης της ανεργίας και της υποαπασχόλησης ωστόσο, η εφαρμογή ενός τέτοιου αιτήματος θα ήταν ένα πολύ σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Το αίτημα της μείωσης των ωρών εργασίας χωρίς την αντίστοιχη μείωση μισθού συζητιέται αρκετά ανάμεσα στην Αριστερά των συνδικάτων τον τελευταίο καιρό, χωρίς ωστόσο οι συζητήσεις αυτές να φτάνουν μέχρι τα αφτιά των συνδικαλιστικών ηγεσιών. Με την έννοια αυτή, ο αγώνας της GDL αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία.
Επιθέσεις
Το γεγονός ότι η GDL εκπροσωπεί ένα τμήμα μόνο των εργαζομένων της Deutsche Bahn, επιτρέπει σε μέλη της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, αλλά και σε κάποια κομμάτια της Αριστεράς, να τη χαρακτηρίζουν «διασπαστική» και να την κατηγορούν ότι παλεύει αποκλειστικά για τα μέλη της.
Προφανώς το ιδανικό είναι η μεγαλύτερη δυνατή ενότητα ανάμεσα στους εργαζόμενους, ιδιαίτερα αν πρόκειται για εργαζόμενους της ίδιας εταιρίας. Ωστόσο, στην περίπτωση της Deutsche Bahn, έχουμε ένα μικρό σωματείο που πράγματι παλεύει για τα μέλη του και ένα μεγάλο συνδικάτο που έχει σχεδόν ολοκληρωτικά εγκαταλείψει κάθε αγώνα.
Η αλληλεγγύη απέναντι στον αγώνα της GDL είναι απόλυτα απαραίτητη, δεδομένων και των απροκάλυπτων επιθέσεων από την πλευρά των ΜΜΕ ενάντια στον πρόεδρό της Κλάους Βεζέλσκι, παράλληλα με το δηλητήριο που χύνουν ενάντια στο σωματείο και την απεργία.
Αγώνας για το δικαίωμα στην απεργία
Το πιο σημαντικό ωστόσο στην περίπτωση της απεργίας της GDL, είναι ότι σε μεγάλο βαθμό κατευθύνει τον αγώνα ενάντια στη νέα νομοθεσία που στοχεύει στον περιορισμό του δικαιώματος στην απεργία. Αν η GDL χάσει, είναι σχεδόν σίγουρο ότι ο νόμος θα περάσει. Αν νικήσει, υπάρχουν σημαντικές πιθανότητες να τον σταματήσουμε.
Ανάμεσα στα συνδικάτα που αποτελούν την DGB, και στον ιδιωτικό και στο δημόσιο τομέα, η αντίθεση στην εφαρμογή του νόμου είναι έντονη. Ωστόσο, η λεκτική καταδίκη του νομοσχεδίου δεν αρκεί. Είναι απαραίτητο να οργανωθούν κινητοποιήσεις ενάντιά του.
Στο εσωτερικό του κόμματος Die Linke (σημ: «Η Αριστερά» – αντίστοιχου του ΣΥΡΙΖΑ) την ίδια ώρα, υπάρχουν αντιφάσεις σε σχέση με την κατάσταση. Αν και καταγγέλλει ανοιχτά το νομοσχέδιο, ο πρόεδρός του, Μπερντ Ρίξινγκερ, χαρακτήρισε την απεργία της GDL «λάθος».
Στη διάρκεια των προηγούμενων ημερών, όμως, το τοπικό συνέδριο του κόμματος στο Βερολίνο ψήφισε υπέρ της υποστήριξης της απεργίας της GDL.
Η θέση αυτή υποστηρίχθηκε από την αριστερή πτέρυγα του κόμματος (στην οποία συμμετέχει μαζί με άλλους η «Σοσιαλιστική Εναλλακτική»). Την πρόταση αυτή κατέθεσε η συντρόφισσα Λούσι Ρέντλερ (μέλος της «Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής») ενάντια στην οποία εξαπέλυσε επίθεση η πρόεδρος του κόμματος στο Βερολίνο, Έλκε Μπρέιτενμπαχ, χαρακτηρίζοντάς την «διασπάστρια», παρότι η πρόταση πήρε την υποστήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας!
Σε συνεργασία με άλλους αριστερούς αγωνιστές, συνδικαλιστές και βουλευτές του Die Linke, η «Σοσιαλιστική Εναλλακτική» προχώρησε στην έκδοση του πρώτου τεύχους εφημερίδας αλληλεγγύης με τίτλο «Ναι στην απεργία της GDL – Όχι στο νομοσχέδιο των ενιαίων συμβάσεων» για να στηρίξει την απεργία.
Η εφημερίδα τυπώθηκε σε 65.000 αντίτυπα. Βρήκε μεγάλη ανταπόκριση ανάμεσα στους απεργούς και μέσα στις επόμενες μέρες θα κυκλοφορήσει το δεύτερο τεύχος.
Η «Σοσιαλιστική Εναλλακτική» καλεί σε εκδηλώσεις και μηνύματα συμπαράστασης στον αγώνα της GDL. Σωματεία, εκπρόσωποι εργατικών χώρων, αριστερές οργανώσεις και κόμματα μπορούν να στείλουν μηνύματα αλληλεγγύης στις παρακάτω διευθύνσεις: [email protected] και [email protected].
