Του σ. Sascha Stanicic, γραμματέα της Σοσιαλιστικής Εναλλακτικής – SAV, γερμανικού τμήματος της CWI
Επιμέλεια: Χριστίνα Ζιάκκα
Τον Ιούνη έγινε το ιδρυτικό συνέδριο της «Αριστεράς» (Die Linke), μετά την ενοποίηση του PDS και του WASG.
Από τότε η καταγραφή της δημοφιλίας του Die Linke στις δημοσκοπήσεις ξεπέρασε το 14%. Ο ηγέτης του Die Linke, πρώην γραμματέας του SPD και πρώην υπουργός οικονομικών Ο.Λαφοντέν, έδωσε τον τόνο του νέου κόμματος με πύρινες ομιλίες για την «σοσιαλιστική απελευθέρωση», με την επίκληση μιας γενικής απεργίας ενάντια στην κυβερνητική πολιτική, με την απαίτηση να αποσυρθούν όλα τα γερμανικά στρατεύματα από την περιοχή του Αφγανιστάν και να ακυρωθεί ο νόμος Χαρτζ.
Όπως ήταν αναμενόμενο μετά από τις συνεχείς επιθέσεις στα δικαιώματα του που δέχθηκε το γερμανικό κίνημα, η δημιουργία του Die Linke, σπάζοντας την …συγχορδία του νεοφιλελευθερισμού, δημιούργησε προσδοκίες. Όμως η πορεία νέων αριστερών σχηματισμών σε άλλες χώρες, απέδειξε ότι το μέλλον αυτών των σχηματισμών δεν είναι εξασφαλισμένο. Το Die Linke δεν μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση σ’ αυτόν τον κανόνα.
Και δεν είναι μόνο ο σκεπτικισμός για τον ριζοσπαστισμό του Ο.Λαφοντέν, δεδομένου του παρελθόντος του. Είναι κυρίως η σημερινή εικόνα για το PDS, το μεγαλύτερο από τα δύο κόμματα που ενοποιήθηκαν για τη δημιουργία του Die Linke. Το PDS, διάδοχο του ΚΚ στην πρώην σταλινική Αν. Γερμανία, συνεχίζει να συμμετέχει σε τοπικές ή περιφερειακές κυβερνήσεις μαζί με τους Σοσιαλδημοκράτες, στηρίζοντας περικοπές κοινωνικών δαπανών, ιδιωτικοποιήσεις και αντεργατικά μέτρα.
Σαν αποτέλεσμα μέχρι την εκλογική του συνεργασία με το WASG το 2005 –που το «έσωσε» εκλογικά- το PDS έπεφτε συνεχώς. Αυτή η πολιτική κρίση του PDS αποσιωπάτε σήμερα εξαιτίας της ενοποίησης με το WASG, αλλά στην πραγματικότητα δεν ανακόπτεται απλά μεταφέρεται σε ένα άλλο πεδίο, αυτό του νέου κόμματος Die Linke.
Το Die Linke ενσωματώνει αυτή την στιγμή μια καυτή αντίφαση. Σε εθνικό επίπεδο εμφανίζεται ως αντι-νεοφιλελεύθερο και αντι-καπιταλιστικό, ενώ στις περιοχές της αν. Γερμανίας όπου το PDS συγκυβερνά με το SPD, ως το ακριβώς αντίθετο… Και με αυτή την έννοια το Die Linke είναι σαφώς ήδη μια δεξιά προσαρμογή σε σχέση με το νέο-δημιουργηθέν (πριν 3 χρόνια) WASG, του οποίου βασική ιδρυτική αρχή υπήρξε η μη συμμετοχή σε κυβέρνηση –τοπική ή άλλη- που εφαρμόζει νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Πάνω ακριβώς σε αυτή την βάση το SAV (τμήμα της CWI στην Γερμανία) αντιτάχθηκε στην «δεξιά» ενοποίηση του Die Linke προ-βάλλοντας εναλλακτικά την αριστερή ενότητα πάνω σε φιλεργατικές και σοσιαλιστικές αρχές.
Λαφοντέν
Εκ πρώτης όψεως οι αναφορές του Λαφοντέν στον σοσιαλισμό στις μέρες μας ηχούν ριζοσπαστικές. Το ίδιο και οι δηλώσεις του ότι «οι τομείς-κλειδιά για την οικονομία πρέπει να υπόκεινται σε δημοκρατικό και κοινωνικό έλεγχο», και ότι ο ενεργειακός κλάδος πρέπει να κοινωνικοποιηθεί. Δεν προεκτείνει όμως τις προτάσεις του όσον αφορά στα μεγάλα μονοπώλια ή τον τραπεζικό κλάδο. Γιατί ο Λαφοντέν πιο πολύ αναπολεί τον προπολεμικό καπιταλισμό και τον κλασσικό Κεϋνσιανισμό, παρά οραματίζεται τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα.
Στις μέρες μας το να επικαλείσαι την ανάγκη της ισχυρής κρατικής παρεμβατικότητας και των πολιτικών ενίσχυσης της αγοραστικής δύναμης του πληθυσμού, μέ-σα από την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων, αποτελεί μια χίμαιρα. Ο παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός απελευθέρωσε τις δυνάμεις του πιο άγριου διεθνούς ανταγωνισμού και σ’ αυτή την κούρσα το κύριο καύσιμο για να προλάβουν αυτούς που προηγούνται, είναι η απόλυτη και συνεχής συμπίεση του κόστους εργασίας και των δημοσίων δαπανών. Και ο Γερμανικός καπιταλισμός –εφόσον ο Λαφοντέν- δεν σκοπεύει να αμφισβητήσει την εξουσία του, δεν μπορεί παρά να ακολουθήσει τον γενικό κανόνα.
Ωστόσο ο αντίκτυπος των όσων λέει και κάνει ο Λαφοντέν, κινείται σε δύο επίπεδα. Το ένα είναι η κοινωνία πλατιά. Και το άλλο είναι το εσωτερικό του νέου κόμματος.
Πλατιά, απολαμβάνει συμπάθειας σαν αποτέλεσμα των επιθέσεων που δέχεται από τους καθεστωτικούς πολιτικούς και τα μμε, αλλά και γιατί τοποθετείται δημόσια ενάντια στις περικοπές, τις ιδιωτικοποιήσεις, την λιτότητα. Είναι ένα πράγμα όμως οι δημόσιες τοποθετήσεις του και άλλο πράγμα οι πράξεις. Μια τέτοια περίπτωση ήταν οι εκλογές στο Βερολίνο (Σεπτέμβρης 2006), όταν ο Λαφοντέν αρνήθηκε ανοικτά να στηρίξει την κάθοδο του WASG/Βερολίνου (του κόμματος του δηλαδή!), και κάλεσε για ψήφο στο PDS που συγκυβερνούσε με τους Σοσιαλδημοκράτες όπως και συνεχίζει και σήμερα!
Και πάντως η αίσθηση που αφήνει είναι σαφώς αντιφατική. Πολλοί τον θεωρούν πιο αριστερό από το PDS, αλλά την ίδια ώρα απορούν με δηλώσεις του για να σχηματιστεί μια συμμαχική κυβέρνηση με τους Σοσιαλδημοκράτες στο τοπικό κράτος (σ.σ. από ‘κει κατάγεται) της Saarland, ή όταν είπε πως είναι έτοιμος να συγκυβερνήσει με τους Σοσιαλδημοκράτες αν σπάσουν με τους Χριστιανοδημοκράτες αρκεί να αποσύρουν τα στρατεύματα από το Αφγανιστάν, να πάρουν πίσω «κάποιες» από τις μεταρρυθμίσεις τους, και να εισάγουν τον βασικό κατώτατο εθνικό μισθό.
Die Linke και κοινωνικός αντίκτυπος
Η επιθετικότητα του Γερμανικού καπιταλισμού, σε συνθήκες συγκυβέρνησης Χριστιανοδημοκρατών/Σοσιαλδημοκρατών που ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν την κοινωνική φθορά από τις πολιτικές τους, δημιουργεί αντικειμενικά ευνοϊκές συνθήκες για το νεοδημιουργηθέν κόμμα.
Η προηγούμενη χρονιά σημαδεύθηκε από μεγάλο αριθμό απεργιών, τον μεγαλύτερο μετά το 1995. Στις περισσότερες των περιπτώσεων όμως είτε υπήρξε ήττα είτε επαίσχυντοι συμβιβασμοί. Αναπόφευκτα λοιπόν και τα ερωτήματα από πλατιά στρώματα της βάσης των συνδικάτων, όπου αντιλαμβάνονται ότι η σοσιαλδημοκρατική ηγεσία των συνδικάτων, πιο πολύ εξυπηρετεί την συγκυβέρνηση Χριστιανοδημοκρατών/Σοσιαλδημοκρατών παρά τους ίδιους. Στα μάτια πολλών το Die Linke μοιάζει σαν η μόνη αντιπολίτευση τελικά στην κυβέρνηση. Και αυτό ισχύει εντονότερα στην Δυτ. Γερμανία όπου το νέο κόμμα δεν έχει καμιά συμμετοχή σε τοπικές ή περιφερειακές κυβερνήσεις.
Εξαιτίας αυτής της διττής κατάστασης, το SAV υιοθέτησε μια αρκετά ευέλικτη τακτική ως προς το νέο κόμμα. Στο Βερολίνο και στην αν. Γερμανία δεν συμμετέχουμε στο Die Linke, γιατί ταυτίζεται με το PDS, την συγκυβέρνηση με τη Σοσιαλδημοκρατία σε δύο περιφέρειες και πολλές τοπικές κυβερνήσεις, και τελικά τις αντεργατικές πολιτικές που ζούν στην πράξη οι εργαζόμενοι και η νεολαία σε αυτές τις περιοχές. Στη Δυτ. Γερμανία συμμετέχουμε στο νέο κόμμα κάνοντας καθαρό ότι παλεύουμε να υιοθετήσει ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα και μια μαχητική αντιπολιτευτική τακτική.
Μαζί με άλλες αριστερές δυνάμεις/τάσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό του Die Linke, το SAV καλεί για ένα παν-γερμανικό συνέδριο της αριστερής αντιπολίτευσης στις 14 του Οκτώβρη, για να συ-ζητήσει τη δημιουργία ενός δικτύου αυτών των δυνάμεων μέσα και έξω από το νέο κόμμα. Κατανοούμε ότι το μέλλον του Die Linke δεν θα κριθεί μόνο από τις θέσεις και τακτικές που υιοθετούν ο Λαφοντέν ή η ηγεσία του PDS. Αλλά και από τη δυνατότητα των αριστερών δυνάμεων στο εσωτερικό και στο εξωτερικό του νέου κόμματος να προτείνουν πειστικές εναλλακτικές και να παλέψουν γι’ αυτές.
Το Γερμανικό τμήμα της IST (σ.σ. International Socialist Tende-ncy η διεθνής στην οποία ανήκει και το ελληνικό ΣΕΚ), «Linksruck», έπαιξε ένα πολύ αρνητικό ρόλο μέσα στο WASG τα τελευταία 2 χρόνια. Βάζοντας πλάτη στην θέση ότι το πρόγραμμα του WASG δεν έπρεπε να αναφέρει σαν στόχο τον σοσιαλισμό, γιατί θα «τρόμαζε» τις μάζες, στο τέλος κατέληξαν να πριμοδοτούν τη δεξιά πτέρυγα του WASG. Αργότερα η πριμοδότηση μετατράπηκε σε συμμαχία όταν η Linksruck στήριξε την γραμμή για διοικητικά μέτρα ενάντια στην ηγεσία του WASG Βερολίνου, όταν αποφάσισε να κατέβει ανεξάρτητα και κόντρα στο «κυβερνητικό» PDS στην περιοχή. Κάλεσαν και οι ίδιοι ανοικτά για υπερψήφιση του PDS στο Βερολίνο, ακολουθώντας τον Λαφοντέν. Η ανταμοιβή τους ήταν η εκλογή της αντιπροσώπου τους Christine Buchholtz, στην νέα εθνική Εκτελεστική Επιτροπή του Die Linke, μετά την πρόσφατη ενοποίηση. Στην πραγματικότητα η Linksruck δεν λειτούργησε ποτέ σαν αριστερή αντιπολίτευση μέσα στο WASG.
Πρόσφατα ανακοινώσανε επίσημα ότι διαλύουν τις οργανωτικές τους δομές και καλέσανε όλους να αφοσιωθούν μόνο στο χτίσιμο του Die Linke. Ξεκίνησαν την έκδοση ενός περιοδικού με το όνομα ‘Marx21’, και μέσα από τις σελίδες του καλούν για τη δημιουργία ενός «μαρξιστικού δικτύου» μέσα στο Die Linke. Αυτή τους η προσέγγιση όμως δεν είναι καν στοιχειωδώς σοβαρή. Εμφάνισαν ένα έτοιμο περιοδικό, ένα έτοιμο μανιφέστο, ανακοίνωσαν κιόλας το πρώτο δημόσιο συνέδριο το φθινόπωρο, για τη δημιουργία του «μαρξιστικού δικτύου», μόνο που μέχρι και σήμερα δεν έχουν προσεγγίσει καμιά άλλη δύναμη ούτε καν για να συζητήσουν το χτίσιμο ενός αληθινού δικτύου.
Βερολίνο
Η τοπική οργάνωση του WASG δεν συμμετείχε στην ενοποίηση των δύο κομμάτων. Μετά την ανεξάρτητη κάθοδο τους στις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2006, τις 50.000 ψήφους που έλαβαν και την εκλογή 14 συμβούλων, όλες οι προσπάθειες της κεντρικής ηγεσίας του WASG να προσαρτήσουν στο νέο κόμμα ή να διαλύσουν την τοπική οργάνωση, απέτυχαν. Το μόνο που κατάφεραν ήταν ένας αριθμός ανθρώπων να απογοητευτεί και να αποστρατευτεί.
Ωστόσο το δυναμικότερο κομμάτι της τοπικής οργάνωσης ανακοίνωσε τη δημιουργία του BASG (Berlin Alternative for Solidarity and Struggle). Το BASG είναι η πολιτική συνέχεια του WASG Βερολίνου. Η βάση του είναι ένα μαχητικό πρόγραμμα ενάντια στις κοινωνικές περικοπές, τις ιδιωτικοποιήσεις, για εργάσιμη εβδομάδα 30 ωρών, για 10 ευρώ για κάθε ώρα εργασίας. Το επόμενο διάστημα το BASG μπαίνει στην συζήτηση για το σύνολο της προγραμματικής του πρότασης. Το SAV, θεωρεί ότι αυτή πρέπει να είναι η σοσιαλιστική προγραμματική πρόταση.
Οι αντικειμενικές συνθήκες που δημιουργούνται από τις αντεργατικές πολιτικές της τοπικής κυβέρνησης που σήμερα είναι οι Σοσιαλδημοκράτες μαζί με το Die Linke είναι η βάση πάνω στην οποία θα χτίσουμε το BASG αξιοποιώντας τις μαχητικές παραδόσεις μας και τη δημοφιλία της Lucy Redler (ηγετικό μέλος του SAV).
To SAV κατανοεί ότι από όλους τους διαφορετικούς δρόμους, σε ανατολική και σε δυτική Γερμανία, μια νέα μαζική αριστερά, είναι απαραίτητη. Είναι μονόδρομος.
—————————-
