Από την Τρίτη 27 Ιούνη, η Γαλλία βρίσκεται σε μια εκρηκτική κατάσταση, με αφορμή την εν ψυχρώ δολοφονία του 17χρονου Αλγερινής καταγωγής Ναέλ Μ. από την αστυνομία, στο εργατικό προάστιο Ναντέρ του Παρισιού. Οργισμένες διαδηλώσεις και συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής πραγματοποιούνται καθημερινά σε δεκάδες πόλεις της Γαλλίας.
Η εν ψυχρώ δολοφονία
Αρχικά, η αστυνομία υποστήριξε ότι ο Ναέλ -ο οποίος οδηγούσε ένα ενοικιαζόμενο αυτοκίνητο- παραβίαζε επανειλημμένα τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας. Οι αστυνομικοί, που επέβαιναν σε μοτοσικλέτα, ισχυρίστηκαν ότι προσπάθησαν να σταματήσουν το αυτοκίνητο και ο Ναέλ επιτάχυνε προς το μέρος τους, απειλώντας να τους πατήσει, με αποτέλεσμα ένας από τους αστυνομικούς να πυροβολήσει στο στήθος του οδηγού.
Αυτή η αφήγηση της αστυνομίας αποκαλύφθηκε μέσα σε λίγες ώρες ότι ήταν ένα ωμό ψέμα. Το σοκαριστικό βίντεο που έχει καταγράψει τη δολοφονία του Ναέλ και που έγινε viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δείχνει τους δύο αστυνομικούς να σταματούν το αυτοκίνητο που οδηγούσε ο Ναέλ. Ένας από τους αστυνομικούς σημαδεύει με το όπλο του τον Ναέλ, ο οποίος ξεκινάει το αυτοκίνητο. Τότε ο αστυνομικός πυροβολεί τον 17χρονο εξ επαφής. Το αυτοκίνητο πέφτει πάνω σε έναν στύλο και σταματάει λίγα μέτρα πιο μακριά.
Στο όχημα επέβαιναν άλλα δυο άτομα, με τον ένα να συλλαμβάνεται αμέσως μετά τη σύγκρουση, ενώ ο άλλος κατάφερε να διαφύγει. Μάλιστα, η αστυνομία συνέλαβε ένα μέλος του πληρώματος του ασθενοφόρου που κατέφθασε στο σημείο προκειμένου να προσφέρει τις πρώτες βοήθειες στον Ναέλ, επειδή διαμαρτυρήθηκε έντονα εναντίον τους.
Κάτω από την πίεση της δημόσιας κατακραυγής, η εισαγγελία της Ναντέρ ανακοίνωσε την έναρξη δυο ερευνών κατά του αστυνομικού. Μία με κατηγορίες «άρνησης σε σήμα στάσης» και «απόπειρας εκούσιας ανθρωποκτονίας εναντίον δημόσιων αρχών» για το θύμα και τον συλληφθέντα επιβάτη και μία με κατηγορία «εκούσιας ανθρωποκτονίας από δημόσιες αρχές» εναντίον των αστυνομικών.
Συγκρούσεις και ένταση της καταστολής
Αυτή η δολοφονία έχει δημιουργήσει μια εκρηκτική ατμόσφαιρα. Την ίδια μέρα της δολοφονίας, διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν μπροστά από το αστυνομικό τμήμα της Ναντέρ, φωνάζοντας «Δικαιοσύνη για τον Ναέλ» και «Αστυνομία παντού, δικαιοσύνη πουθενά».
Το ίδιο βράδυ, οι συγκρούσεις εξαπλώθηκαν σε μεγάλο μέρος της περιοχής του Παρισιού και σε άλλες πόλεις της χώρας. Οι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στα προάστια της Ναντέρ, του Κλισί-σου-Μπουά, του Ασνιέρ και του Κολόμπ και εισέβαλαν σε δημοτικά κτίρια στη Ναντέρ και στο Μαντ-λα-Ζολί και τα πυρπόλησαν.
Από την πλευρά της, η γαλλική κυβέρνηση θέλοντας να αποφύγει μια εξέγερση αντίστοιχη του 2005, απαντάει με ακραία καταστολή, βγάζοντας την Παρασκευή 30 Ιούνη 45.000 αστυνομικούς στους δρόμους.
Παράλληλα, η πρωθυπουργός της Γαλλίας, Ελιζαμπέτ Μπορν, είχε ανακοινώσει ότι επιστρατεύτηκαν ειδικές μονάδες της αστυνομίας με τεθωρακισμένα οχήματα προκειμένου να καταστείλουν τις διαδηλώσεις.
Αποτέλεσμα αυτής της άγριας καταστολής ήταν να σκοτωθούν δυο διαδηλωτές, ένας 19χρονος ο οποίος έπεσε από τη στέγη ενός σούπερ μάρκετ, την ώρα που το κατάστημα ήταν στο επίκεντρο ταραχών, ενώ ένας 50χρονος στη Γαλλική Γουιάνα (όπου κι εκεί έχουν σημειωθεί οργισμένες διαδηλώσεις) σκοτώθηκε από αδέσποτη σφαίρα κατά τη διάρκεια συγκρούσεων.
Μέχρι στιγμής, ο αριθμός των συλλήψεων έχει ξεπεράσει τους 5.000, με τον μέσο όρο ηλικίας των συλληφθέντων να είναι τα 17 έτη.
Την ίδια στιγμή, αστυνομικές συνδικαλιστικές οργανώσεις προκαλούν με τις δηλώσεις τους, προειδοποιώντας για εξέγερση και αποκαλώντας τους διαδηλωτές «παράσιτα»:
«Απέναντι σε αυτές τις άγριες ορδές, το να ζητάμε ηρεμία δεν είναι πλέον αρκετό, πρέπει να την επιβάλλουμε… Είναι καιρός όχι για συνδικαλιστική δράση, αλλά για μάχη ενάντια σε αυτά τα παράσιτα».
Αυτό που ζητούν από την κυβέρνηση είναι περισσότερες ελευθερίες στις μεθόδους καταστολής και περισσότερη νομική προστασία για τις εγκληματικές πράξεις τους.
Η ανακοίνωση αυτή έρχεται ως απάντηση σε δήλωση του Μακρόν που στις 28 Ιουνίου χαρακτήρισε τον πυροβολισμό του Ναέλ «ανεξήγητο και ασυγχώρητο».
Δημοσιεύτηκε από Walter Benjamin στις Κυριακή, 2 Ιουλίου 2023
Απαγορεύσεις και έκτακτα μέτρα
Ήδη η κυβέρνηση Μακρόν έχει λάβει έκτακτα μέτρα σε ορισμένες πόλεις. Στη Μασσαλία αποφασίστηκε η απαγόρευση των συγκεντρώσεων, ενώ τα ΜΜΜ θα σταματήσουν να κυκλοφορούν από τις 19:00. Αντίστοιχα, στο Παρίσι τα δρομολόγια σε λεωφορεία και τραμ θα σταματούν στις 21:00.
Παράλληλα, η κυβέρνηση κάνει έκκληση στους γονείς να κρατήσουν τα παιδιά μακριά από τους δρόμους, ενώ κάλεσε τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης να συμβάλουν στην καταστολή των διαδηλώσεων, ζητώντας από το TikTok και το Snapchat να αποσύρουν τα βίντεο με «ευαίσθητο περιεχόμενο» και να εντοπίσουν τους χρήστες που χρησιμοποιούν «τα κοινωνικά δίκτυα που παρακινούν σε διατάραξη της τάξης ή να εντείνουν τη βία».
Την ίδια στιγμή ο Μακρόν δέχεται αυξημένες πιέσεις από τα δεξιά προκειμένου να κηρύξει τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Τόσο η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν όσο και ο πρόεδρος του δεξιού κόμματος Les Républicains, Ερίκ Τσιότι, πιέζουν προς αυτή την κατεύθυνση, ζητώντας στην ουσία περισσότερη καταστολή.
Αντίσταση στην αστυνομοκρατία και την κυβέρνηση Μακρόν
Οι σημερινές διαδηλώσεις έρχονται στον απόηχο των μαζικών διαδηλώσεων και απεργιών εκατομμυρίων εργαζομένων ενάντια στη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση και αντανακλούν τη συσσωρευμένη οργή της νεολαίας και όσων μένουν στα εργατικά προάστια των μεγάλων πόλεων, καθώς αντιμετωπίζουν το διαχρονικό πρόβλημα της περιθωριοποίησης, της φτώχειας, της ανεργίας και της αστυνομικής βίας.
Φυσικά, για μια ακόμα φορά, τόσο τα εθνικά όσο και τα διεθνή ΜΜΕ, επιλέγουν να προβάλουν και να υπερβάλουν τα «σπασμένα μαγαζιά», τους «πλιατσικολόγους» και τις σκηνές σύγκρουσης με την αστυνομία, προσπαθώντας να επηρεάσουν τη συνείδηση της κοινωνίας και να μειώσουν την υποστήριξη στο κίνημα. Είναι μια «κλασική» μέθοδος του συστήματος, που στην προσπάθειά του να κρύψει τις ευθύνες του για τις κοινωνικές εκρήξεις, κατηγορεί τους διαδηλωτές ότι προσπαθούν να επιβάλλουν το «χάος».
Οι ευθύνες όμως της αστυνομίας στην πρόκληση των κοινωνικών εκρήξεων που βλέπουμε είναι τόσο πολλές, που πλέον δεν μπορούν να τις κρύψουν.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2022 καταγράφηκαν 13 θάνατοι κατά τη διάρκεια τροχαίου ελέγχου της αστυνομίας επειδή οι επιβαίνοντες «αρνήθηκαν να συμμορφωθούν». Αυτό είναι το αποτέλεσμα της αλλαγή του νόμου το 2017 που χαλάρωσε τους κανόνες για τους πυροβολισμούς ως μέσο «νόμιμης αυτοάμυνας» και επιτρέπει στους αστυνομικούς να πυροβολούν ακόμα κι αν δεν διατρέχουν άμεσο κίνδυνο.
Ο παραπάνω νόμος σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι αστυνομικοί χαρακτηρίζουν ως «παράσιτα» όσους διαδηλώνουν, αποκαλύπτει τη σκληρή πραγματικότητα με την οποία έρχονται αντιμέτωποι οι εργαζόμενοι, η νεολαία και οι μετανάστες. Το κατεστημένο χρησιμοποιεί τις πλήρως εξοπλισμένες δυνάμεις του προκειμένου να καταστείλει οποιονδήποτε αντιδρά και αντιστέκεται.
Πρόκειται για αυτές τις κατασταλτικές δυνάμεις που τα τελευταία χρόνια έδρασαν με τις πλάτες των αστικών κυβερνήσεων, απέναντι σε μαζικά κινήματα όπως τα «Κίτρινα Γιλέκα» και το πρόσφατο μεγαλειώδες κίνημα ενάντια στη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση.
Η οργή των νέων, οι συγκρούσεις και ο αυθόρμητος χαρακτήρας των κινητοποιήσεων είναι η φυσική συνέπεια των σκληρών συνθηκών ζωής και της ανεξέλεγκτης αστυνομικής καταστολής.
Η οργή από μόνη της όμως δυστυχώς δεν φέρνει αποτέλεσμα. Οι αυθόρμητες διαδηλώσεις, όσο μαχητικές και αν είναι, κάποια στιγμή θα εξαντλήσουν τις αντοχές τους. Το νεολαιίστικο κίνημα που σήμερα αναπτύσσεται στη Γαλλία χρειάζεται να συνδεθεί με τις αντιστάσεις της εργατικής τάξης που είχαν αναπτυχθεί το τελευταίο διάστημα – με κοινό στόχο τις μεγάλες κοινωνικές και πολιτικές ανατροπές που απαιτούνται. Αυτή η σύνδεση όμως δεν θα γίνει από μόνη της. Χρειάζεται η δράση και παρέμβαση της Αριστεράς, ειδικά της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς.
