Του Παναγιώτη Βογιατζή
Όταν στην Χαλκιδική διαδηλώναμε έξω από το Πόρτο Καρράς το καλοκαίρι ενάντια στην σύνοδο της Ε.Ε., οι πρωθυπουργοί μέσα χαιρετίζανε με τυμπανοκρουσίες το σχέδιο του Ντ’ Εστέν για το νέο "Ευρωπαϊκό σύνταγμα". Στην πρόσφατη διακυβερνητική της Ρώμης τα χαμόγελα ήταν πιο παγωμένα…
Τι είναι επιτέλους αυτό το ευρωσύνταγμα;
Σε όλες τις χώρες η προσπάθεια να φτιαχτεί ένα ευρωπαϊκό σύνταγμα (δηλαδή ένα νομικό και πολιτικό πλαίσιο που θα είναι κοινό για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες) παρουσιάστηκε σαν πολύ σημαντική εξέλιξη. Δεν είναι όμως τίποτε άλλο από την αναγνώριση της υπάρχουσας κατάστασης: η οικονομική ενοποίηση έχει μεν προχωρήσει αλλά τα διαφορετικά συμφέροντα των εθνικών κρατών δημιουργούν επιπλοκές.
Ουσιαστικά το πρόβλημα είναι ότι οι ισχυρές οικονομίες θέλουν να μπορούν να αποφασίζουν για την οικονομική, κοινωνική, εξωτερική, κλπ πολιτική της Ε.Ε. χωρίς να είναι υποχρεωμένες να λαμβάνουν και πολύ υπόψη τις μικρότερες χώρες.
Τα βασικά σημεία που προβλέπει το σχέδιο για το ευρωσύνταγμα
Κάνει δήλωση πίστης στον ελεύθερο ανταγωνισμό και στην καπιταλιστική αγορά, σαν καταστατικές αρχές της Ε.Ε. (κάνοντας έτσι πλέον αστείο να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να υπάρξει "πιο δίκαιη Ε.Ε." στα πλαίσια του καπιταλισμού) και οι μόνες "ελευθερίες" για τις οποίες γίνεται λόγος είναι αυτές του κεφαλαίου.
Καταργείται η εναλλασσόμενη κυκλική προεδρία ανά εξάμηνο, και πλέον θεσπίζεται θέση "πρόεδρου της Ε.Ε." με θητεία 2,5 χρόνων, που θα εκλέγεται από το συμβούλιο των πρωθυπουργών, και "υπουργού εξωτερικών της Ε.Ε.".
Ταυτόχρονα γίνεται πρόταση να μειωθεί ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (στην οποία η κάθε χώρα είχε ισότιμη εκπροσώπηση).
Οι αποφάσεις θα λαμβάνονται πλέον με ειδική πλειοψηφία, που θα έχει να κάνει με τον αριθμό των κατοίκων κάθε χώρας, που σημαίνει ότι πολύ δύσκολα θα παίρνεται κάποια απόφαση χωρίς την έγκριση των "μεγάλων" χωρών, ενώ στα περισσότερα ζητήματα καταργείται το βέτο.
Όλες αυτές οι κινήσεις δεν σημαίνουν τίποτα άλλο από μεγαλύτερη συγκέντρωση εξουσιών στα χέρια των πιο ισχυρών χωρών μέσα στα πλαίσια της Ε.Ε.
Εξοπλισμοί
Προχωράει και η υπόθεση της κοινής "αμυντικής" πολιτικής της Ε.Ε. Αυτό ήταν φυσική και λογική εξέλιξη. Στο βαθμό που η Ε.Ε. είναι μια ένωση καπιταλιστικών κρατών που μάλιστα θέλει να αποτελέσει ανταγωνιστικό πόλο σε σχέση με τις ΗΠΑ πρέπει να έχει και στρατιωτικό σκέλος αναπτυγμένο για να "προστατεύει τα συμφέροντα της" και να "προωθήσει τις αξίες της" σε άλλες χώρες.
Προβλήματα και το κουτί της Πανδώρας
Το Ευρωσύνταγμα δεν είναι μια προσπάθεια να φτιαχτεί ένα "ενιαίο ευρωπαϊκό κράτος".
Κάτι τέτοιο είναι ουτοπικό και αδύνατο στα πλαίσια του καπιταλισμού λόγω των αντικρουόμενων συμφερόντων μεταξύ των αστικών τάξεων που όσο και αν τα βρίσκουν πολλές φορές, σε περιόδους κρίσεις ο καθένας θα κοιτάει να σώσει το τομάρι του.
Αυτό που γίνεται είναι μια συγκέντρωση εξουσιών στις Βρυξέλλες, κάτω από την άμεση επιτήρηση Γαλλίας και Γερμανίας, ώστε να μπορέσουν οι "ισχυροί" να ελέγχουν καλύτερα την Ε.Ε. (να αποφύγουν "μπάχαλα" όπως αυτό του πολέμου που η Ε.Ε. εμφανίστηκε διχασμένη), να φανούν πιο δυνατοί στο διεθνή ανταγωνισμό τους με ΗΠΑ και Ιαπωνία και τέλος να εκμεταλλευτούν όσο καλύτερα μπορούν το εργατικό δυναμικό και τις αγορές των "μικρών" χωρών.
Κατά τα άλλα θα ήθελαν πιθανά και να "εμπνεύσουν" τους ευρωπαίους πολίτες με το "ευρωπαϊκό όραμα", αλλά ειδικά μετά την ψυχρολουσία του "ΟΧΙ" της Σουηδίας στο δημοψήφισμα για το ευρώ, δεν έχουν και πολλές αυταπάτες.
Τώρα όσον αφορά αν θα τα καταφέρουν να συμφωνήσουν (γιατί οι "μικροί" γκρινιάζουνε γι’ αυτές τις εξελίξεις) το πιο πιθανό είναι τελικά μετά από το γνωστό παζάρι των παρασκηνίων να βρούνε μια συμβιβαστική λύση (να μην ξεχνάμε ότι σε λίγο καιρό αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις για το που θα πάνε τα κονδύλια της Ε.Ε. μέχρι το 2008, που πάντα είναι ένα καλό χαρτί για να συνετίζουν όποιον διαφωνεί). Όποια και αν είναι πάντως η "λύση" που θα βρούνε σίγουρα δεν θα έχει να προσφέρει τίποτα στους εργαζόμενους της Ευρώπης…
