Οι «διαρθρωτικές αλλαγές» αποτελούν το μόνιμο τροπάρι των κυβερνήσεων τα τελευταία 15 χρόνια. Η διαδικασία που ξεκίνησε επί Μητσοτάκη το 1990, συνεχίστηκε αμείωτη και μ’ ολοένα αυξανόμενη ένταση σε όλη την περίοδο της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, για να φτάσει σήμερα στο υψηλότερό της σημείο. Και όμως, όποιον «σοβαρό αναλυτή» κι αν ρωτήσετε, όποιον διεθνή Οργανισμό, υπουργό της κυβέρνησης ή στέλεχος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, θα σας απαντήσει ακριβώς το ίδιο πράγμα: «Χρειάζονται διαρθρωτικές αλλαγές». Κι αυτό που συμβαίνει τα τελευταία 15 χρόνια τι είναι δηλαδή;
Μια σύντομη ιστορική ανασκόπηση είναι αναγκαία, για να καταλάβουμε το μέγεθος των αλλαγών που συνέβησαν αυτά τα τελευταία 15 χρόνια: Ιδιωτικοποίηση των λεγόμενων «προβληματικών» επιχειρήσεων και μετοχοποίηση και πέρασμα σε λειτουργία με καθαρά ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια των περισσοτερων ΔΕΚΟ (ΟΤΕ, ΔΕΗ, Οργανισμοί Ύδρευσης, Λιμάνια κλπ). Το τραπεζικό σύστημα, που ελεγχόταν από το κράτος σε ποσοστό πάνω από 85%, πέρασε πλήρως σχεδόν στα χέρια ιδιωτών. Αυτή τη στιγμή, οι μόνες τράπεζες που μπορούν να θεωρηθούν κρατικές (όχι για πολύ ακόμα) είναι η Αγροτική και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.
Ακόμη και η περιβόητη μονιμότητα των Δημοσίων Υπαλλήλων έχει σε πολύ μεγάλο βαθμό ανατραπεί, αφού το δημόσιο έχει πια γεμίσει με στρατιές ολόκληρες συμβασιούχων, που εργάζονται με συνθήκες χειρότερες κι απ’ αυτές του ιδιωτικού τομέα. Οι εργαζόμενοι στα ΚΕΠ, την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και τους ΟΤΑ, οι χιλιάδες ωρομισθίων καθηγητών, όχι μόνο αμείβονται με μισθούς πείνας, αλλά και βρίσκονται σε κατάσταση μόνιμης ομηρίας απ’ την εκάστοτε κυβέρνηση (αυτή είναι η μονιμότητα που τους απέμεινε).
Αν κάποιος υποσχόταν το 1990 στους αστούς όλα αυτά που κέρδισαν σ’ αυτή την περίοδο, θα τον ανακήρυσσαν εθνικό τους ευεργέτη. Ούτε στα πιο τρελλά τους όνειρα δεν μπορούσαν τότε να φανταστούν θα πετύχαιναν τόσα πολλά με τόσο μικρό κοινωνικό κόστος. Αλλά γελιούνται όσοι νομίζουν ότι μπορεί να κορεστεί η πείνα των καπιταλιστών για κέρδη. Η λαϊκή παροιμία «τρώγοντας έρχεται η όρεξη» εδώ ταιριάζει γάντι. Και επιβεβαιώνεται από την επίθεση που εξαπολύουν σήμερα, επιδιώκοντας να δώσουν την χαριστική βολή στα δικαιώματα των εργαζομένων.
Η επίθεση αυτή έχει δύο σκέλη: Από τη μια, αποσκοπούν στο να επεκτείνουν το πλιάτσικο σε όσους τομείς τους είχαν μέχρι τώρα ξεφύγει. Έτσι, έχει ήδη αποφασιστεί η ιδιωτικοποίηση των τελευταίων δημόσιων οργανισμών που έχουν απομείνει και ο περιορισμός του ποσοστού του δημοσίου στους υπόλοιπους. Να μην ξεχνάμε εδώ ότι πρόκειται για κερδοφόρες και άκρως ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, από τις καλύτερες του κλάδου τους σ’ ολόκληρη την Ευρώπη (ΟΤΕ, ΕΛΠΕ, Ταχ. Ταμιευτήριο κλπ). Ακόμη, μέσω της νέας για την Ελλάδα εφεύρεσης των «Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα» (ΣΔΙΤ), οι ιδιώτες βάζουν χέρι στα δημόσια έργα, ακόμη κι αυτά που μέχρι τώρα δεν μπορούσαν ν’ αναλάβουν, εξ’ αιτίας του μεγάλου τους μεγέθους.
Το δεύτερο σκέλος όμως είναι ακόμη πιο επικίνδυνο. Πρόκειται για την προσπάθεια κεφαλαίου και κυβέρνησης να διαλύσουν τον τελευταίο πυλώνα αντίστασης του εργατικού κινήματος, τα ισχυρά συνδικάτα των ΔΕΚΟ και του Δημόσιου Τομέα. Εκεί αποβλέπει η συμφωνία στον ΟΤΕ, για την άρση της μονιμότητας των νέων εργαζομένων, που θα επεκταθεί και στους υπόλοιπους οργανισμούς αν μείνει αναπάντητη. Εδώ πρέπει να προστεθεί η ευθεία πλέον επίθεση στις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, που καταγγέλλονται σαν κάτι …κακό που γεννά ανισότητες μεταξύ των εργαζομένων και βλάπτει την εθνική οικονομία (βλ. δηλώσεις του διοικητή των ΕΛΠΕ, Τ. Χριστοδούλου, ο οποίος παρεμπιπτόντος, πέρασε στην ιστορία σαν ο πιο αποτυχημένος υπ. Οικονομικών…). Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι ΣΔΙΤ έχουν επίσης να παίξουν κυρίαρχο ρόλο, αφού στις εταιρίες που θα δημιουργούνται ανάμεσα σε δημόσιο και ιδιώτες, οι εργαζόμενοι δεν θα έχουν κανένα απολύτως δικαίωμα, θα απολύονται δε αμέσως μόλις τελειώνει το έργο.
Αν στα παραπάνω προστεθεί η απελευθέρωση του ωραρίου και η εφαρμογή του νέου Δημοσιοϋπαλληλικού Κώδικα που όπως όλα δείχνουν θα προβλέπει κατάργηση επιδομάτων και άρα στασιμότητα ή και μείωση μισθών, έχουμε μια πλήρη εικόνα της «ήπιας προσαρμογής» που υποσχέθηκε η ΝΔ…
Οι «διαρθρωτικές αλλαγές» των τελευταίων 15 χρόνων δεν έκαναν τίποτ’ άλλο απ’ το να επιδεινώνουν συνεχώς τη θέση των εργαζομένων. Το ίδιο θα συμβεί και μ’ αυτές που έρχονται, με πολύ μεγαλύτερη ένταση μάλιστα. Η κοινωνία δεν πρέπει να καταπιεί το χάπι πως τάχα όλα γίνονται για την «μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των εργαζομένων». Πως η επίθεση γίνεται ενάντια στα προνόμια των «εργατικών ρετιρέ». Κάθε σύγκλιση γίνεται μόνο προς τα κάτω. Ο εργαζόμενος του ιδιωτικού τομέα όχι μόνο δεν έχει να κερδίσει τίποτε απ’ αυτές τις αλλαγές, όχι μόνο δεν θα δει έστω κι ένα ευρώ παραπάνω στην τσέπη του, αλλά θ’ ανακαλύψει πολύ σύντομα πως η επίθεση έχει στόχο και τον ίδιο, ακόμη πιο απροστάτευτο απ’ ότι ήταν μέχρι σήμερα. Μόνο το κοινό μέτωπο των εργαζομένων δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μπορεί να σταματήσει την λαίλαπα που έρχεται.
Παναγιώτης Βογιατζής
