Αντώνης Δημάκης,
Αγγελική Συλλιγαρδάκη
Την Τετάρτη 22/05 στην ΕΣΗΕΑ το Σωματείο Εργαζόμενων σε φορείς Ψυχικά Ασθενών και Ευαίσθητων Κοινωνικά Ομάδων πραγματοποίησε εκδήλωση με θέμα:
«Τι ωραίο πλιάτσικο – Η ψυχική υγεία στον καιρό του μνημονίου»
To γεγονός ότι αυτή η εκδήλωση οργανώθηκε από Σωματείο Εργαζομένων και όχι από κάποια-ες διοικήσεις φορέων έβαλε μια εντελώς διαφορετική οπτική και προοπτική για τα όσα γίνονται στο χώρο της ψυχικής υγείας για να αναδειχθούν οι συνθήκες, τα προβλήματα, η καθημερινότητα των ανθρώπων που εμπλέκονται με τις υπηρεσίες αυτές και μάλιστα στην πιο σκληρή περίοδο που περνά η ελληνική κοινωνία και το εργατικό κίνημα και βέβαια οι σημαντικοί αγώνες που δόθηκαν ιδιαίτερα την τελευταία περίοδο.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν περισσότερα από 100 άτομα, ενώ το λόγο πήραν άνθρωποι από 13 διαφορετικούς χώρους.
Από δομές ψυχικής υγείας, κέντρα ημέρας, ξενώνες, οικοτροφεία:
- Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας (Ε.Κ.Ψ.Ψ.Υ.)
- ΠΕΨΑΕΕ
- Λόγος-Νους
- Βαβέλ
- ΕΔΡΑ
- Περιβολάκι
- Νέστορας
- Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (Ε.Π.Ι.Ψ.Υ.)
Από συγγενείς χώρους:
- ΟΚΑΝΑ
- Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής – Δαφνί
- 18ΑΝΩ
- Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζόμενων στην Ειδική Αγωγή (ΠΟΜΕΕΑ)
- Σύνδεσμος Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος(ΣΚΛΕ)
Από τρία ακόμα, πέρα από το ΣΕΨΑΕΚΟ, σωματεία στην Ψυχική Υγεία
- Σωματείο Εργαζόμενων ΕΔΡΑ
- Σωματείο Εργαζόμενων Περιβολάκι
- Σωματείο ληπτών «Αυτοεκπροσώπηση»
Επίσης σημαντική ήταν η συμμετοχή στην εκδήλωση τεσσάρων βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ: Χ. Μαντά, Β. Κατριβάνου, Α. Ξανθού και Κ. Ζαχαριά και οι τοποθετήσεις δυο εξ αυτών: του Χ. Μαντά και της Β. Κατριβάνου.
Στην εκδήλωση είχε καλεστεί και το ΚΚΕ. Δυστυχώς δεν ήρθε στην εκδήλωση εκπρόσωπος του ΚΚΕ, παρά την αρχική συμφωνία. Για την αλλαγή αυτή ειδοποίησε 10 λεπτά πριν την έναρξη της εκδήλωσης, με το επιχείρημα ότι δεν ήθελε να συμμετέχει σε «μια στείρα αντιπαράθεση με το ΣΥΡΙΖΑ» (αν και γνώριζαν ότι πρόκειται για εκδήλωση Σωματείου, το περιεχόμενό της και όλους τους καλεσμένους από τις 10/05).
Αναφέροντας μέρος των τοποθετήσεων, πρώτος μίλησε ο Α. Βασιλικόπουλος, εργαζόμενος στην Εταιρεία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας. Με μια σύντομη αναφορά στην πορεία της Ψυχικής Υγείας τα τελευταία χρόνια μίλησε για τις διαδοχικές περικοπές που μας φέρνουν στα πρόθυρα της κατάρρευσης και για τις πολιτικές ηγεσίες που ποτέ δεν θέλησαν να λύσουν τα προβλήματα του χώρου και πολεμούν την ουσία της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης (αποασυλοποίηση, ευαισθητοποίηση κοινότητας, καταπολέμηση στίγματος, δικαιώματα και ελευθερίες των ασθενών). Αναφέρθηκε σε διοικήσεις φορέων οι οποίες απολαμβάνουν της ατιμωρησίας της πολιτικής ηγεσίας παρά τα μεγάλα λόγια για "κάθαρση" και ελέγχους από Υπουργούς, Υφυπουργούς κοκ, όχι για να υπάρξει πραγματική λύση, αλλά για να φαίνεται πως η Ψυχική Υγεία συνολικά είναι ένας χώρος διαφθοράς και αξίζει να συρρικνωθεί /καταργηθεί.
Στη συνέχεια το λόγο πήρε εκπρόσωπος του Σωματείου ληπτών υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας «Αυτοεκπροσώπηση», ανθρώπων που είναι λήπτες των υπηρεσιών αλλά ταυτόχρονα και εργαζόμενοι στο χώρο με συνέπεια τα προβλήματα να είναι διπλά. Είπε πως η επίθεση που δεχόμαστε σήμερα από κυβέρνηση και τρόικα είναι καθολική. Οι λήπτες των υπηρεσιών ψυχικής υγείας βλέπουν εργαζόμενους που παρά την αυτοθυσία τους δεν μπορούν να προσφέρουν πια την ίδια ποιότητα υπηρεσιών καθώς η εξάντληση και η έλλειψη μέσων τους τσακίζουν. Τόνισε πως εργαζόμενοι και λήπτες δεν ρωτηθήκαμε ποτέ για αυτό που το Υπουργείο ονομάζει «ψυχιατρική μεταρρύθμιση». Περιέγραψε πώς στη ναζιστική Γερμανία οι ψυχικά ασθενείς και τα άτομα με εκ γενετής αναπηρίες χαρακτηρίστηκαν βάρος για το κοινωνικό σύνολο και οι υπηρεσίες για την υποστήριξή τους σαν σπατάλη των χρημάτων των γερμανών φορολογούμενων. Έκλεισε εξηγώντας πως η πολιτική της κυβέρνησης, η οποία πρακτικά καταστρέφει τις δομές ψυχικής υγείας οδηγεί στη μετατροπή των θεραπευόμενων σε περιθωριοποιημένα, άβουλα πλάσματα δίχως δικαιώματα και με αυτή την έννοια κάνει πράξη αυτά που η ναζιστική Χρυσή Αυγή προπαγανδίζει σήμερα ξεκάθαρα για εξόντωση των ψυχικά πασχόντων.
Τελευταία μίλησε η Α. Συλλιγαρδάκη, πρόεδρος του ΣΕΨΑΕΚΟ η οποία έπιασε την παράλληλη ιστορία των περικοπών στη χρηματοδότηση της Ψ.Υ. και του συνδικαλισμού του χώρου. Μίλησε για τις καταγγελίες που έχουν γίνει από εργαζόμενους και τον εκφοβισμό και τις απειλές που ανώνυμα έχουν υπάρξει (Λόγος – Νους, Ξένιος Ζευς, κ.α.). Έδωσε παραδείγματα διοικήσεων βουτηγμένων στη διαφθορά που έπαιρναν από παντού μισθούς (πχ Ίρις) και που παραμένουν ατιμώρητοι. Τόνισε ότι τόσο η σημερινή όσο και οι προηγούμενες ηγεσίες και κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ – ΝΔ το μόνο που κάνουν είναι να κοροϊδεύουν όλους όσους διεκδικούν ποιοτικές υπηρεσίες και αξιοπρεπή δουλειά Έγινε ένας απολογισμός των αγώνων που έχουν δοθεί μέχρι σήμερα από τους εργαζόμενους στην Ψ.Υ., της δημιουργίας του Συντονιστικού των εργαζομένων στη Ψ.Υ., την πρόληψη, την απεξάρτηση και την ειδική αγωγή καθώς και της κατάληψης του Υπουργείου Υγείας. Τέλος εξήγησε ότι αν και αυτή την περίοδο το κίνημα βρίσκεται σε υποχώρηση αυτό θα αλλάξει, καθώς τα προβλήματα είναι εκρηκτικά τόσο στο χώρο μας όσο και στην ελληνική κοινωνία συνολικά και πως μαζί με άλλους κλάδους στο μέλλον θα δώσουμε ξανά πολύ δυνατές μάχες.
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χ.Μαντάς αναφέρθηκε στην κοροϊδία του Υπουργείου προς τους εργαζόμενους σχετικά με το νέο σύμφωνο που έχει υποτίθεται υπογράψει ο Υπουργός με την Ε.Ε. για την ψυχική υγεία. Είπε ότι έχουν ενημέρωση πως σύμφωνο μεταξύ Υπουργείου και Ε.Ε. δεν έχει υπογραφεί και προειδοποίησε ότι δεν θα υπογραφεί κάτι που θα ωφελεί πραγματικά την Ψυχική υγεία. Συμφώνησε ότι υπάρχει ανάγκη για ένα άλλο μοντέλο για την ψυχική υγεία όπου εργαζόμενοι και λήπτες θα συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων και πως χωρίς ένα πραγματικό σχέδιο για ένταξη όλων των δομών και των φορέων σε ένα σύστημα δημόσιας και δωρεάν ψυχικής υγείας δεν μπορούμε να μιλάμε για λύση και αλλαγές προς όφελος της κοινωνίας, των ληπτών και των εργαζόμενων.
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Β.Κατριβάνου συμφώνησε απόλυτα με τα αιτήματα που θέτουμε ως εργαζόμενοι, λήπτες και σωματεία απέναντι στην κυβέρνηση. Αναφέρθηκε στο πόσο σημαντικό είναι να κρατηθεί ο αγώνας αυτός και ότι η αλληλεγγύη είναι ένα πολύ δυνατό όπλο. Τόνισε πως το να βλέπει κανείς την ενότητα στη δράση να γίνεται πράξη με έναν τέτοιο τρόπο μέσα από εκδηλώσεις και κοινές κινητοποιήσεις ειδικά σε έναν χώρο τόσο ευαίσθητο αλλά και τόσο χτυπημένο όσο η Ψ. Υ. είναι πολύ σημαντικό παράδειγμα δύναμης και επιμονής για όλους τους εργαζόμενους και την κοινωνία που δοκιμάζεται.
Ο Θ. Μεγαλοοικονόμου, διευθυντής του 9ου Ψυχιατρικού Τμήματος του ΨΝΑ (Δαφνί) και του Κέντρου Ψυχικής Υγείας Αγ. Αναργύρων, αναφέρθηκε στην οριακή κατάσταση στην οποία βρίσκονται και τα δημόσια ψυχιατρεία. Είπε ότι είναι σημαντικό που η εκδήλωση αυτή οργανώνεται από ένα Σωματείο και όχι από διοικήσεις ώστε να πούμε τα πράγματα με το όνομα τους. Επισήμανε τον κίνδυνο δημιουργίας δικαστικών ψυχιατρείων – άθλιων αποθηκών ανθρώπων όπως δείχνει η διεθνής εμπειρία – με αφορμή την κρίση. Τόνισε τον κίνδυνο φασιστικοποίησης κομματιών της κοινωνίας, ειδικά στο πως βλέπουν τους ψυχικά ασθενείς λόγω και των κυβερνητικών πολιτικών περιθωριοποίησης. Πρόσθεσε ότι οι περικοπές και οι ελλείψεις σημαίνουν ότι το προσωπικό, υπό τον φόβο της απόλυσης και μαζικής ανεργίας, θα αναγκαστεί να χειρίζεται τους ασθενείς απάνθρωπα(καταστολή με φάρμακα, καθηλώσεις κλπ). Κατέληξε πως το σύστημα είναι σε κρίση, δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική λύση μέσα σε αυτό και χρειάζεται συνολική ανατροπή.
Η εκπρόσωπος του Συλλόγου Εργαζόμενων στον ΟΚΑΝΑ Έ. Κουτσοπούλου έβαλε την προσωπική της εμπειρία στο όραμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Τόνισε τη σημασία του συντονισμού, της κοινής δράσης και της αλληλεγγύης των εργαζομένων. Μίλησε για τον αγώνα των εργαζομένων του ΟΚΑΝΑ, την κατάληψη του Οργανισμού σε Αθήνα και Θεσ/νίκη που κράτησε έξι βδομάδες και έφερε σημαντικές παραχωρήσεις στα αιτήματά τους. Τέλος τόνισε ότι πρέπει να παλέψουμε να πάρουμε τη ζωή μας πίσω για να μπορέσουμε να κάνουμε αυτό που αγαπάμε, να βοηθάμε ανθρώπους να κερδίζουν τη δική τους ζωή πίσω.
Οι εργαζόμενοι και συνδικαλιστές που μίλησαν από διάφορους χώρους στην Ψυχική Υγεία (ΕΔΡΑ, Λόγος – Νους, Βαβέλ, Νέστορας, ΕΠΙΨΥ) τόνισαν επίσης το ζήτημα της ενότητας και τη σημασία ύπαρξης ζωντανών σωματείων. Επίσης, μίλησαν για την επίσχεση που έκαναν ή συνεχίζουν να κάνουν, τις απειλές και πιέσεις που δέχονται, τις δυσκολίες και το φόβο που υπάρχει και την αδικία που νιώθουν αφού το Υπουργείο δεν προχωρά σε καμία ουσιαστική διερεύνηση και τιμωρία όσων καταγγέλλονται.
Οι εκπρόσωποι από τον ΣΚΛΕ και την ΠΟΜΕΕΑ έθιξαν τα αντίστοιχα προβλήματα που αντιμετωπίζουν και εξήγησαν ότι μόνο με κοινή δράση, κοινά αιτήματα και αλληλοϋποστήριξη μπορούμε να ελπίζουμε πως κάτι θα γίνει. Επίσης τόνισαν πως είναι ανάγκη να συνεχίσουμε ώστε να πείσουμε περισσότερο κόσμο να συμμετέχει πιο δραστήρια, καθένας στο μέτρο που του αναλογεί
Τέλος ένας θεραπευόμενος από το 18ΑΝΩ τόνισε πως δεν έχουμε περιθώρια να αφήσουμε την κυβέρνηση που πετά στα σκουπίδια ανθρώπους να κλείσει δομές που προσφέρουν τόσο ζωτικές υπηρεσίες στην κοινότητα. Συνόψισε λέγοντας πως όλα εξαρτιόνται από τις λέξεις «αλληλεγγύη», «συλλογικότητα», «αξιοπρέπεια».
Κλείνοντας να πούμε ότι η εκδήλωση αυτή, ως η πρώτη που διοργανώνεται από το ΣΕΨΑΕΚΟ, ήταν επιτυχημένη και έφερε πιο κοντά εργαζόμενους από διάφορους χώρους και λήπτες των υπηρεσιών που είμαστε διατεθειμένοι να παλέψουμε.
