Ρεπορτάζ του «Ξ»
Οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις, και ιδιαίτερα οι ελληνοτουρκικές εντάσεις που εκδηλώνονται τον τελευταίο καιρό ήταν το αντικείμενο συζήτησης που έγινε το πρωί της Δευτέρας 30 Ιούλη στο 25ο κάμπινγκ του Antinazi Zone.
Στο πάνελ της συζήτησης συμμετείχαν η Χριστίνα Ζιάκα, η Αθηνά Καρυάτη από την νότια Κύπρο και ο Βαρόλ Τσελικέρ, από την βόρεια Κύπρο.
Χριστίνα Ζιάκα – η ελληνοτουρκική διαμάχη
Τη συζήτηση άνοιξε η Χριστίνα Ζιάκα, κάνοντας αναφορά στα εξώφυλλα των τουρκοκυπριακών και τουρκικών εφημερίδων των τελευταίων ημερών που έγραφαν για τις πυρκαγιές στην Ελλάδα, με ελληνικά γράμματα, «ο πόνος σας, πόνος μας», στην κοινή ανακοίνωση που έβγαλε η ποδοσφαιρική ομάδα Besiktas στην Κωνσταντινούπολη με τον ΠΑΟΚ της Θεσσαλονίκης, καθώς και στους Τούρκους πολιτικούς πρόσφυγες που έδωσαν αίμα για τους πυρόπληκτους, ακόμη και τις κινήσεις διπλωματικής αβρότητας του Ερντογάν.
Κινήσεις σαν κι αυτές, πέρα από το ότι μπορεί απλά να σηματοδοτούν μια προσωρινή ανάπαυλα της αντιπαράθεσης, όπως έχει γίνει ξανά στο παρελθόν, είναι την ίδια στιγμή σημεία που αποδεικνύουν ότι η αλληλεγγύη των λαών μπορεί να είναι ισχυρή. Κι αυτό είναι σημαντικό γιατί αυτή η αλληλεγγύη είναι η βάση πάνω στην οποία μπορεί να ξεπεραστεί κάποια στιγμή η αντιπαράθεση στα Ελληνοτουρκικά.
Στη συνέχεια αναλύθηκε η μορφή που πήρε η ελληνοτουρκική διαμάχη την προηγούμενη περίοδο. Η αμφισβήτηση για ακόμη μια φορά από την Τουρκία του ελέγχου του Αιγαίου, οι γκρίζες ζώνες, το θέμα της μειονότητας στη Δ. Θράκη, ήταν αποτέλεσμα τόσο του κλίματος που ήθελε ο Ερντογάν να δημιουργήσει λόγω των εκλογών στο εσωτερικό της Τουρκίας, όσο και γιατί με τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο και στην κυπριακή ΑΟΖ η τουρκική άρχουσα τάξη θέλει να δείξει ότι δεν είναι διατεθειμένη να μείνει στην άκρη.
«Τα πράγματα θα είναι πάντα απαραίτητα, έτσι;» ήταν το ερώτημα που τέθηκε. Όχι. Τα ανοιχτά μέτωπα της ελληνοτουρκικής διένεξης θα είχαν κλείσει αν σταματούσε ο ανταγωνισμός των αρχουσών τάξεων. Έτσι θα μπορούσε να αναγνωριστούν τα δικαιώματα της μειονότητας στη Θράκη και το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης Τουρκοκυπρίων, ώστε να αποφασίσουν δημοκρατικά και ελεύθερα πώς θέλουν να ζήσουν μαζί με τους Ελληνοκύπριους, οι γκρίζες ζώνες θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από κοινού από Έλληνες και Τούρκους κατοίκους από τα γύρω νησιά και τα τουρκικά παράλια για τουριστική ανάπτυξη, κοκ.
Μέσα όμως στα σημερινά πλαίσια του ανταγωνισμού των συμφερόντων της ελληνικής και της τουρκικής άρχουσας τάξης, οι δηλώσεις του Ερντογάν, αλλά και οι δηλώσεις του Καμμένου, δημιουργούν ένα κλίμα πολεμικό. Παρότι ο πόλεμος δεν αποτελεί το πιο πιθανό σενάριο, ένα θερμό επεισόδιο καθόλου δεν μπορεί να αποκλειστεί – και κάτι τέτοιο ασφαλώς σημαίνει απρόβλεπτες συνέπειες.
Την ίδια στιγμή όμως αναπτύχθηκε αρκετά αναλυτικά, η «ισορροπία του τρόμου», αλλά και το γεγονός ότι οι περεταίρω εξοπλισμοί από την πλευρά της ελληνικής άρχουσας τάξης, όπως προτείνει π.χ. η Χρυσή Αυγή δεν θα ήταν αρκετοί για να σταματήσει η σύγκρουση. Έτσι κι αλλιώς η στρατιωτική ισχύς ποτέ δεν απέτρεψε πολέμους όταν υπήρχε ουσιαστική σύγκρουση συμφερόντων, απλά τους έκανε πιο καταστροφικούς.
Η ένταση που υπάρχει στην περιοχή δεν είναι άσχετη με την αλλαγή των συμμαχιών των μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ και Ρωσσίας) στην ανατολική Μεσόγειο, με τη νέα συμμαχία ανάμεσα σε Ελλάδα, Κύπρο, Αίγυπτο, Ισραήλ και ΗΠΑ λόγω του φυσικού αερίου, αλλά και των συμμαχιών που αναπτύσσονται στη Μέση Ανατολή, την «αντιαμερικανική» στάση της Τουρκίας, αλλά και τη συνεργασία της με την Ρωσία.
Αθηνά Καρυάτη – Κυπριακό και φυσικό αέριο
Η Αθηνά Καρυάτη έκανε μια σύντομη ιστορική αναδρομή του κυπριακού και παρουσίασε τα βασικά σημεία της αντιπαράθεσης ανάμεσα στις δύο πλευρές στη διάρκεια του τελευταίου μισού αιώνα. Τα συμφέροντα αυτά, συγκρούονται τώρα ακόμη περισσότερο λόγω του φυσικού αερίου που έχει βρεθεί στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και λόγω των συμφωνιών για τη δημιουργία του αγωγού East Med ο οποίος αφήνει απέξω τα τουρκικά συμφέροντα της περιοχής.
Το φυσικό αέριο που έχει βρεθεί, παρόλο που είναι σημαντικά πιο μικρό από τα κοιτάσματα που βρίσκονται στις ΑΟΖ του Ισραήλ και της Αιγύπτου, ενισχύουν τον εθνικισμό και τις διχοτομικές τάσεις σε βορρά και νότο.
Η ηγεσία των Ελληνοκυπρίων προωθεί την ψευδαίσθηση ότι η εξόρυξη του φυσικού αερίου θα λύσει όλα τα οικονομικά προβλήματα των Ελληνοκυπρίων, καθώς και ότι θα πιέσουν την Τουρκία να δεχτεί μια λύση, η οποία θα γέρνει θετικά προς τους Ελληνοκύπριους. Όμως όσο δημοσιεύονται τα αποτελέσματα των διερευνητικών εξορύξεων φαίνεται ότι τα κυπριακά κοιτάσματα δεν είναι όσο μεγάλα όσο περίμεναν, η Τουρκία και η τουρκοκυπριακή άρχουσα τάξη στρέφονται όλο και πιο μακριά από μια λύση.
H κάθοδος του τουρκικού πολεμικού πλοίου τον προηγούμενο Φλεβάρη, αλλά και η χρησιμοποίηση της απειλής αυτής προκειμένου να ξεκινήσουν ξανά οι διαπραγματεύσεις ή να μοιραστούν τα κέρδη του φυσικού αερίου με την τουρκοκυπριακή άρχουσα τάξη, πριν από τη λύση, δείχνει ότι τα πράγματα οδηγούνται περισσότερο προς μια «πολεμική» ένταση, και μια προοπτική πιο κοντά στη διχοτόμηση παρά στη λύση.
Παράλληλα η αντιπαράθεση αυτή μεταφέρεται και στο εσωτερικό της κυπριακής δημοκρατίας, όπου κάθε κριτική και διατάραξη της «κοινωνικής ειρήνης», πολύ περισσότερο όταν αυτή αφορά τη στάση της κυβέρνησης στο Κυπριακό, αντιμετωπίζεται περίπου ως προδοτική και διασπαστική της «εθνικής ενότητας» – πράγμα το οποίο στρέφεται ευθέως ενάντια στα συμφέροντα των Ελληνοκύπριων εργαζομένων.
Το φυσικό αέριο είχε παρουσιαστεί από την παραδοσιακή Αριστερά τόσο του νότου (το ΑΚΕΛ) όσο και του βορρά, (CTP – Ρεμπουπλικανικό Κόμμα) ως το «φυσικό αέριο της λύσης» και υπογράφηκε συμφωνία ανάμεσα στα δύο κόμματα όταν ήταν στην κυβέρνηση τόσο στη νότια όσο και στη βόρεια Κύπρο στις αρχές της δεκαετίας του 2010, ότι τα κέρδη από αυτό θα διαμοιραστούν και στις δύο κοινότητες. Αυτό όμως θα γίνει, με βάση αυτή τη συμφωνία, μετά τη λύση. Όσο ο καπιταλιστικός ανταγωνισμός δεν αφήνει να γίνει κάτι τέτοιο, το καθήκον της λύσης πέφτει στην Αριστερά, σε μια νέα αριστερά, που θα είναι επαναστατική και διεθνιστική, θα αναγνωρίζει το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης των Τουρκοκυπρίων, και θα δημιουργούν συνθήκες που θα εξαλείψει το φόβο που νιώθει η μια κοινότητα για την άλλη.
Βαρόλ Τσεσικλέρ – η κατάσταση στη βόρεια Κύπρο
Μεγάλο ενδιαφέρον προκάλεσε η τοποθέτηση του Βαρόλ από τη βόρεια Κύπρο, ο οποίος περιέγραψε πώς η κοινωνία είναι εξαρτημένη τόσο οικονομικά όσο και θεσμικά από την τουρκική κυβέρνηση και τον τουρκικό στρατό. Κάθε χρόνο υπογράφονται πρωτόκολλα που μοιάζουν με τα μνημόνια που υπογράφει η Ελλάδα με την Τρόικα, και τα οποία μετά το 2009, προωθούν ιδιωτικοποιήσεις και λιτότητα.
Το CTP, Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα, η παραδοσιακή «Αριστερά» των Τουρκοκυπρίων, η οποία βρέθηκε σε κυβερνήσεις αρκετές φορές και είναι και ένα από τα τέσσερα κόμματα της σημερινής συμμαχικής κυβέρνησης, ειδικά μετά την κατάρρευση των συνομιλιών στρέφεται κι αυτή στην Τουρκία, και τελικά αρχίζει να εκπροσωπεί τα συμφέροντα ενός κομματιού της Τουρκοκυπριακής άρχουσας τάξης.
Αυτή η στροφή προς την Τουρκία δεν ισχύει και για τους εργαζόμενους. Τουρκοκύπριοι αλλά και Τούρκοι που μένουν στη βόρεια Κύπρο, διαδήλωσαν μαζικά, τον προηγούμενο Φλεβάρη, ενάντια στην εμπλοκή του Ερντογάν, στα εσωτερικά της Κύπρου, με αφορμή το κάλεσμα που έκανε (ο Ερντογάν) στους ακροδεξιούς και τους φασίστες να επιτεθούν στα γραφεία της εφημερίδας «Αφρίκα», η οποία είχε αναφερθεί στην εισβολή της Τουρκίας στην πόλη Αφρίν της Συρίας με το όνομά της – σαν δηλαδή μια εισβολή.
Τέλος σημείωσε πόσο σημαντική είναι η λύση για τους Τουρκοκύπριους, οι οποίοι είναι απομονωμένοι και βλέπουν καθημερινά ότι δεν μπορεί να προκύψει μια λύση μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού, αφού όσα χρόνια κι αν γίνονται οι διαπραγματεύσεις δεν έχει προκύψει λύση.
Γι’ αυτό, για τον πληθυσμό στη βόρεια Κύπρο, η δημιουργία μιας νέας Αριστεράς, μέσα από ένα μέτωπο των οργανώσεων, των συνδικάτων και των ακτιβιστών για τη λύση, Ελληνοκυπρίων, Τουρκοκυπρίων, Τούρκων και Ελλήνων, είναι πολύ σημαντική και αυτό το κάλεσμα έκανε και ο Βαρόλ στη συζήτηση και στους συμμετέχοντες εκεί.
