Τις τελευταίες μέρες έχει ξεσπάσει σκάνδαλο σε σχέση με την εταιρία Ελληνικά Πετρέλαια (ΕΛΠΕ) και την έρευνα που διενήργησε για αυτήν η εταιρία marketing «One Team», όσον αφορά την δυσοσμία στο Κορδελιό και τις αντιδράσεις των κατοίκων.
Το ιστορικό
Σε μία από τις πλέον υποβαθμισμένες περιοχές της Δυτικής Θεσσαλονίκης, το Κορδελιό, οι κάτοικοι τα τελευταία χρόνια αντιδρούν λόγω της έντονης δυσοσμίας και της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Το φαινόμενο –και οι αντιδράσεις – έχουν ενταθεί την τελευταία περίοδο, ενώ παράλληλα έχει ανοίξει η συζήτηση για τη σύνδεση της ρύπανσης και των δραστηριοτήτων της ΕΛΠΕ.
Έτσι, η ΕΛΠΕ δέχεται πολλά τηλεφωνήματα πολιτών που διαμαρτύρονται για την δυσοσμία, έχει γίνει θέμα στα social media αλλά έχει πυροδοτήσει και κινηματικές διαδικασίες με συνελεύσεις πολιτών.
Πώς απαντάει λοιπόν η ΕΛΠΕ σε όλη αυτή την κατάσταση; Μήπως προσπαθεί να λύσει το πρόβλημα; Μήπως ασχολείται εντατικά για να βρεί την αιτία του προβλήματος; Όπως φαίνεται όχι. Αυτό που κάνει είναι να προσλάβει την εταιρία One Team με σκοπό να κάνει έρευνα για την έκταση του φαινομένου… όχι της δυσοσμίας αλλά των αντιδράσεων(!) και να προτείνει λύσεις. Και πώς απαντάει η One Team;
Φακελώνοντας όσους/ες αντιδρούν
Στην μελέτη της, έκτασης 105 σελίδων, η One Team αφιερώνει πολλές σελίδες σε περιγραφή όσων έχουν εμπλακεί με οποιονδήποτε τρόπο στο ζήτημα της δυσοσμίας και της ΕΛΠΕ.
Έτσι, διαβάζουμε για τους φορείς, οργανισμούς, κινήσεις πολιτών κοκ και τον ρόλο που παίζουν: Αν δραστηριοποιούνται διαδικτυακά, αν έχουν πραγματοποιήσει συναντήσεις, πόσα μέλη έχουν αλλά και φωτογραφίες προφίλ από το facebook των διαχειριστών. Επειδή μάλιστα έχει γίνει… σοβαρή δουλειά, υπάρχει και καταγραφή συγκεκριμένων ατόμων με ονοματεπώνυμο και πόσο «επικίνδυνοι» θεωρούνται: «Είναι από τους πλέον ακραίους», «λαϊκιστής», «προκαλεί θόρυβο με τις παρεμβάσεις/αντιδράσεις του σε εκδηλώσεις» κλπ.
Και όπως είναι φυσικό, δε μπορούν να λείπουν στοιχεία για την Τοπική Αυτοδιοίκηση αφού καταγράφει με ονοματεπώνυμα ποιά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του Δήμου Κορδελιού-Ευόσμου είναι μέλη της ομάδας «Η Αναπνοή είναι Δικαίωμα», αλλά και από πού προέρχονται πολιτικά οι υποψήφιοι των τελευταίων δημοτικών εκλογών, τα βιογραφικά τους και τη στάση που κρατάνε σε σχέση με την ΕΛΠΕ.
Κάνοντας σενάρια
Αυτήν την στιγμή η ΕΛΠΕ ισχυρίζεται ότι δεν γνωρίζει εάν ευθύνεται για την δυσοσμία ή όχι και έχει παραγγείλει εξοπλισμό για να το ελέγξει. Έτσι, η One Team έχει φτιάξει πιθανά σενάρια σε σχέση με το πότε θα παραλάβει η ΕΛΠΕ τον εξοπλισμό και τί θα δείξουν τα αποτελέσματα. Στο αρνητικό σενάριο, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ΕΛΠΕ είναι η αιτία της ρύπανσης. Φυσικά, το σενάριο αυτό είναι αρνητικό γιατί θα δημιουργήσει πρόβλημα στο προφίλ της εταιρίας, η τοπική κοινωνία μπορεί να ξεσηκωθεί και ακόμα χειρότερα να δημιουργηθεί αρνητικό κλίμα συνολικά για την εταιρία. Σε αυτό το πολύ άσχημο σενάριο, δεν φαίνεται να νοιάζεται κανείς/καμία για το πραγματικό πρόβλημα που θα έχει δημιουργήσει η ΕΛΠΕ, δηλαδή την έκθεση σε κίνδυνο της υγείας των κατοίκων…
Προτείνοντας «λύσεις»
Τί κάνεις λοιπόν αν είσαι εταιρία, η τοπική κοινωνία σε αντιμετωπίζει καχύποπτα και υπάρχει ο κίνδυνος το προφίλ σου να αμαυρωθεί; Μα, προσπαθείς να πείσεις την τοπική κοινωνία ότι προσφέρεις περισσότερα από όσα στερείς! Έτσι, προσπαθείς να σώσεις τα προσχήματα αναφέροντας πόσα κερδίζει η κοινωνία από εσένα με θέσεις εργασίας, στήριξη των τοπικών εμπόρων κλπ, πετάς όμορφες λέξεις όπως διαφάνεια, ακεραιότητα, ευημερία και στη συνέχεια αναφέρεις το κοινωνικό σου πρόσωπο. Βραβεύσεις σε μαθητές/τριες, κατασκηνώσεις, δωρεάν πετρέλαιο, ανάμεσα σε όλα τα καλά που προσφέρει η ΕΛΠΕ στους κατοίκους της περιοχής για να «καλύψει» την δυσοσμία!
Η «λύση» λοιπόν του προβλήματος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι η «εξαγορά» των συνειδήσεων των κατοίκων… Και ξέρουν οι εταιρίες αυτές ότι με την φτώχεια που υπάρχει σε αυτές τις γειτονιές, δεν θα τους κοστίσει και πολύ να βουλώσουν μερικά στόματα.
Η ΕΛΠΕ βέβαια τώρα λέει ότι δεν είχε ιδέα για την έρευνα που είχε παραγγείλει από την One Team, και ότι διακόπτει κάθε συνεργασία μαζί της… Ποιός να το πιστέψει όμως αυτό; Όταν παραγγέλνεις μια έρευνα δεν λές «κάντε ότι νομίζετε» αλλά δίνεις οδηγίες για τα αποτελέσματα που θέλεις να λάβεις.
Από την άλλη το One Team έβγαλε μια ανακοίνωση ότι είναι λέει πιστοποιημένη εταιρία με ISO, ELOT και Superbrand και πράσινα άλογα. Η αλήθεια είναι ότι πιάστηκε στα πράσα να κάνει αυτό που πολλές τέτοιες εταιρίες κάνουν: την χωρίς καμία ηθική παρακολούθηση της κοινωνίας προκειμένου να προστατευτούν τα κέρδη των εντολέων τους.
Φοβούνται
Το γεγονός ότι έχει γίνει τόσο συστηματική δουλειά στο φακέλωμα των κατοίκων και όσων αντιδρούν, αλλά και ο κυνισμός με τον οποίο αντιμετωπίζεται το ενδεχόμενο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από την εταιρία, είναι τουλάχιστον προκλητικά! Την ίδια ώρα όμως, είναι μία πολύ χρήσιμη υπενθύμιση για τον τρόπο που λειτουργούν οι εταιρίες, όταν φοβούνται πως θα χάσουν το έρεισμά τους στην κοινωνία, θα προκαλέσουν κινητοποιήσεις και θα θέσουν σε κίνδυνο τα κέρδη τους. Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά, αρκεί να σκεφτούμε το κίνημα στην Χαλκιδική και την Eldoraldo Gold, που σε συνεργασία με την Αστυνομία έχει φακελώσει και στέλνει σε δίκη δεκάδες αγωνιστές. Η ίδια εταιρία, πριν λίγα χρόνια κυκλοφορούσε ένα περιοδικό που περιέγραφε πόσο χρήσιμη είναι η επένδυση για την τοπική οικονομία, ενώ παρουσίαζε και το κοινωνικό της προφίλ με φωτογραφίες σχολείων, παιδικών χαρών κοκ που είχε χρηματοδοτήσει για να στηρίξει την περιοχή.
Και τα δύο παραπάνω περιστατικά όμως, μπορούν να μας θυμίσουν κάτι ακόμα: Ότι ακόμα και σε περιόδους που τα κινήματα είναι σε ύφεση, η οργάνωση και η αντίσταση μπορούν να έχουν αποτελέσματα. Η έρευνα που παράγγειλε η ΕΛΠΕ δείχνει τον φόβο της για την οργανωμένη πάλη, δείχνει ότι γνωρίζει καλά πως ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τα κέρδη της είναι τα μαζικά κινήματα των τοπικών κοινωνιών και οι διαστάσεις που μπορούν να πάρουν στο μέλλον.
