Την Κυριακή 15 Οκτώβρη διενεργήθηκε ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών στο Εκουαδόρ, όπου συμμετείχαν 2 υποψήφιοι. Η Λουίσα Γκονσάλες, βουλευτίνα του πρώην αριστερού και νυν κεντρο-αριστερού κόμματος «Επανάσταση των Πολιτών» (RC) και ο Ντανιέλ Νομπόα, γιος του πολυεκατομμυριούχου και του πλουσιότερου επιχειρηματία του Εκουαδόρ με βασική δραστηριότητα την εξαγωγή μπανάνας.
Νικητής στέφθηκε ο Νομπόα, συγκεντρώνοντας το 52% των ψήφων, σε μια περίοδο που η χώρα υποφέρει από την εγκληματικότητα, το εμπόριο ναρκωτικών και τη διαφθορά.
Εκρηκτική κατάσταση και απελπισία για την κοινωνία
Οι προηγούμενες κυβερνήσεις και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές που εφάρμοσαν, οδήγησαν σε βαθιά απογοήτευση και αδιέξοδα τα φτωχότερα στρώματα της κοινωνίας. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η κυβέρνηση απαξίωσε πλήρως το σύστημα Υγείας και παρά το γεγονός πως το προσωπικό και τα βασικά είδη δεν επαρκούσαν, υπήρξαν απολύσεις και μειώσεις στις δαπάνες για την Υγεία αλλά και την Παιδεία. Τα σχολεία σήμερα είναι σε κακή κατάσταση ενώ παράλληλα υπάρχουν μεγάλα ποσοστά μαθητών που εγκαταλείπουν την εκπαίδευσή τους.
Την ίδια ώρα, η χώρα μαστίζεται από τα μεγάλα καρτέλ ναρκωτικών. Το Εκουαδόρ βρίσκεται ανάμεσα στην Κολομβία και το Περού, τις δύο χώρες που βρίσκονται στην παγκόσμια κορυφή της διακίνησης κοκαΐνης, με τα λιμάνια του να αποτελούν στόχο των εμπόρων. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο του Εκουαδόρ για το οργανωμένο έγκλημα, τα ποσοστά των ανθρωποκτονιών σε σχέση με το 2019 έχουν πενταπλασιαστεί, κάτι που οφείλεται στη βία ανάμεσα στις τοπικές συμμορίες που συνεργάζονται με τα καρτέλ του Μεξικού και της Κολομβίας και τους διακινητές από τα Βαλκάνια.
Οι εκλογές σημαδεύτηκαν και από τη δολοφονία του υποψήφιου προέδρου Φερνάντο Βιγιαβισένσιο που ανήκει στο κέντρο, ο οποίος δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας λίγες μέρες πριν από τον πρώτο γύρο – πιθανά από το καρτέλ των ναρκωτικών. Έξι Κολομβιανοί άντρες συνελήφθησαν ως ύποπτοι για την εκτέλεση του Βιγιαβισένσιο και οδηγήθηκαν σε φυλακή υψίστης ασφαλείας. Όμως, λίγες μέρες πριν τον δεύτερο γύρο των εκλογών, δολοφονήθηκαν όλοι, μέσα στη φυλακή.
Ένας πρόεδρος «βουτηγμένος» στα σκάνδαλα
Είναι χαρακτηριστικό της κατάστασης, ότι οι προεδρικές εκλογές (όπως και οι βουλευτικές που πραγματοποιήθηκαν στις 20 Αυγούστου μαζί με τον πρώτο γύρο των προεδρικών) ήταν πρόωρες και κηρύχτηκαν λόγω των οικονομικών σκανδάλων στα οποία φαίνεται πως εμπλεκόταν ο προηγούμενος πρόεδρος, που ανήκει στην Δεξιά, Γκιγιέρμο Λάσο.
Το όνομα του Λάσο βρίσκεται στη λίστα των Pandora Papers, ενώ κατά τη διακυβέρνησή του φαίνεται πως έκανε συμφωνίες «κάτω από το τραπέζι» για την ανάθεση δημόσιων έργων σε ιδιωτικές εταιρείες. Όταν βρέθηκε να κινδυνεύει να οδηγηθεί σε δίκη, αποφάσισε να «διαλύσει» ταυτόχρονα το κοινοβούλιο και την προεδρεία του, με σκοπό να σταματήσει την έρευνα εις βάρος του.
Μια «ήσυχη» χώρα;
Ο διεθνής τύπος καλύπτοντας τις εξελίξεις στο Εκουαδόρ, το περιγράφει σαν μια μέχρι πρόσφατα «ήσυχη» χώρα της Λατινικής Αμερικής με την αύξηση της βίας και της εγκληματικότητας να είναι σχετικά πρόσφατο φαινόμενο.
Η αλήθεια όμως είναι πως η κοινωνία του Εκουαδόρ, όλα τα τελευταία χρόνια δεν ήταν καθόλου «ήσυχη». Αντίθετα, η χώρα έχει ζήσει μια σειρά από μαζικούς αγώνες. Δύο χρόνια πριν, οι εργαζόμενοι, οι ιθαγενείς, η νεολαία και τα φτωχά και καταπιεσμένα στρώματα βγήκαν στους δρόμους, συγκρούστηκαν με αστυνομία και στρατό και οργάνωσαν απεργίες ενάντια στα σκληρά μέτρα λιτότητας και την κατάργηση των επιδοτήσεων στα καύσιμα. Η κυβέρνηση, με πρόεδρο τον Λένιν Μορένο, χάνοντας τον έλεγχο της κατάστασης, αναγκάστηκε να πάρει πίσω το μέτρο για τα καύσιμα, παρά το γεγονός ότι ήταν βασική απαίτηση του ΔΝΤ! Αντίστοιχα, το καλοκαίρι του 2022, μαζικό κίνημα με πρωταγωνιστές τους ιθαγενείς της χώρας που διαμαρτύρονταν για τις τεράστιες αυξήσεις, ανάγκασε τον Λάσο να υποσχεθεί πως θα μειώσει την τιμή στα καύσιμα.
Η έλλειψη εναλλακτικής
Σε αυτό το αντιφατικό κλίμα, με μαζικούς αγώνες από τη μία, ανασφάλεια και φτώχεια από την άλλη, η κοινωνία του Εκουαδόρ κλήθηκε να ψηφίσει για την επόμενη βουλή και τον/την επόμενο/η πρόεδρο.
Το κόμμα «Επανάσταση των Πολιτών» κατάφερε να έρθει πρώτο στις βουλευτικές εκλογές, χωρίς όμως να σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση, ενώ η Λουίσα Γκονσάλες ήρθε πρώτη και στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών για να χάσει όμως από τον αντίπαλό της στον δεύτερο γύρο.
Η «Επανάσταση των Πολιτών» και ο πρώην αρχηγός του Ραφαέλ Κορρέα που υπήρξε πρόεδρος από το 2007-2017 έχει μια αρκετά συνηθισμένη ιστορία. Ξεκίνησε μιλώντας στο όνομα της Αριστεράς και για την ανάγκη αντίστασης στο ΔΝΤ και κατέληξε να υποτάσσεται στην άρχουσα τάξη και να εφαρμόζει πολιτικές λιτότητας.
Παράλληλα έγινε πολύ αντιδημοφιλής στους ιθαγενείς της χώρας αφού αποφάσισε νέες εξορύξεις πετρελαίου, προδίδοντας και καταστέλλοντας το κίνημα των ιθαγενών και όχι μόνο.
Η σημερινή διάδοχός του, δεν έχει αλλάξει πορεία και θέσεις, αφού σε επίπεδο οικονομίας οι προτάσεις της είναι προτάσεις διαχείρισης του συστήματος και των κρίσεων, ενώ τάχθηκε υπέρ της συνέχισης των εξορύξεων αλλά και ενάντια στο δικαίωμα στην άμβλωση, αποδεικνύοντας ότι τόσο στην οικονομική όσο και στην κοινωνική πολιτική δεν έχει να προτείνει τίποτα που θα ανακουφίσει πραγματικά τα βάρη της κοινωνίας.
Ένας πολυεκατομμυριούχος εκπρόσωπος των φτωχών;
Όπως βλέπουμε να γίνεται συνήθως, έτσι και στην περίπτωση του Εκουαδόρ, οι σκληρές συνθήκες που αντιμετωπίζει η κοινωνία, η διαφθορά του πολιτικού συστήματος και η προδοσία των αριστερών σχηματισμών, οδηγούν στην απογοήτευση και στην ανάδειξη ηγετών από την άρχουσα τάξη.
Ο γόνος της πιο πλούσιας οικογένειας του Εκουαδόρ, που ασχολείται με την πολιτική μόλις τα τελευταία 2 χρόνια, θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της χώρας. Είναι περισσότερο από προφανές πως θα συνεχίσει στον δρόμο των προκατόχων του, με μέτρα σκληρής λιτότητας για τα φτωχά στρώματα των εργαζομένων και εξυπηρέτηση των συμφερόντων της τάξης του.
