Του Ανδρέα Παγιάτσου
Το αποτέλεσμα των εκλογών της 16ης Σεπτέμβρη αποτελεί το πιο σημαντικό χτύπημα το οποίο έχει δεχτεί η κυριαρχία της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ στην πολιτική ζωή του τόπου μας εδώ και πολλά χρόνια.
Η ΝΔ μετά βίας και με τη ψυχή στο στόμα πήρε την αυτοδυναμία των 2 βουλευτών. Έχασε περίπου 380.000 ψήφους που αντιστοιχούν στο 11,5 % της δύναμής της.
Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. έχασε γύρω στις 270.000 ψήφος που αντιστοιχούν περίπου στο 10% της δύναμής του.
Από κοινού, δηλαδή, τα κόμματα του κεφαλαίου χάσανε 650.000 ψήφους.
Το ΠΑΣΟΚ πήρε το χειρότερο ποσοστό του από το 1981 και μετά και κατάφερε το ακατόρθωτο, να χάσει ποσοστά ενώ ήταν αντιπολίτευση!
Στροφή στ’ αριστερά!
Το εκλογικό αποτέλεσμα δίνει την ίδια στιγμή μια ισχυρή απάντηση του εκλογικού σώματος, σ’ ότι αφορά το σε ποια κατεύθυνση πρέπει να αναζητηθούν οι απαντήσεις: οι εργαζόμενοι στράφηκαν κύρια προς τ’ αριστερά, ενισχύοντας με αποφασιστικό τρόπο τα αριστερά κόμματα, ΚΚΕ και ΣΥΝ/Συ.Ριζ.Α.
Η ενίσχυση των κομμάτων της αριστεράς, ξεπέρασε τις προβλέψεις των δημοσκοπήσεων, δίνοντας συνολικά γύρω στο 14% % στα κόμματα και τις οργανώσεις της αριστεράς – 8,15% στο ΚΚΕ, 5,05% στον ΣΥΡΙΖΑ και 0,7 % σε τέσσερις σχηματισμούς της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς.
Είναι το πιο ψηλό ποσοστό που πήραν τα δύο κόμματα στην περίοδο από το 1990 και μετά.
Η άνοδος της αριστεράς, είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή στα μεγάλα αστικά κέντρα. Στην Α’ Αθήνας η αριστερά αθροιστικά ξεπέρασε 21%, έφτασε το 20% στην Α’ Αθήνας, αντίστοιχα ποσοστά είχε στον Πειραιά, ενώ στις εργατογειτονιές έφτασε και ξεπέρασε και το 25%!
Η άνοδος της αριστεράς
Το Κ.Κ.Ε. κέρδισε περίπου 140.000 ψήφους και αύξησε τη δύναμή του κατά 32% περίπου!
Ο ΣΥΝ / ΣΥΡΙΖΑ αύξησε τη δύναμή του κατά 120 χιλιάδες ψήφους, περίπου, ποσοστό 48%!
Συνολικά ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ κέρδισαν γύρω στις 255.000 ψήφους και πλησίασαν το 13,5% από το 9% περίπου το 2004 (μαζί με τις εξωκοινοβουλευτικές οργανώσεις η Αριστερά συνολικά πήρε 14%).
Στα μεγάλα αστικά κέντρα και ιδιαίτερα στις εργατικές περιοχές τα ποσοστά της Αριστεράς ήταν ακόμα μεγαλύτερα.
Χαρακτηριστικά:
– Στην περιφέρεια της Α’ Αθηνών η ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ πήραν αθροιστικά περίπου 20 % σε σχέση με 13,5% το 2004
– στην Β’ Αθηνών πήραν πάνω από 21% σε σχέση με 14% περίπου το 2004
– στην Β’ Πειραιά έφτασαν το 21% περίπου, από 15% το 2004
– στην Α’ Θεσσαλονίκης πήραν 16,5% σε σχέση με 10,5% το 2004
Στις εργατικές περιοχές τα ποσοστά ήταν ακόμη πιο ψηλά:
– Στο Αιγάλεω τα ποσοστά του Κ.Κ.Ε. και του ΣΥΡΙΖΑ, μαζί, έφτασαν το 22 %!
– Στο Περιστέρι, τον Ταύρο και τη Δραπετσώνα κυμάνθηκαν στο 23-23,5 %!
– την Πετρούπολη και τη Νίκαια κυμάνθηκαν στο 25-25,5 %!
Γιατί θριαμβολογεί η ΝΔ;
Η ΝΔ θριαμβολογεί για τη νίκη της. Ασφαλώς επειδή πήρε την κυβέρνηση, αλλά αποφεύγει να πει, ότι πήρε το 40% περίπου του 70% των ψηφοφόρων, που σημαίνει πως κυβερνά με την υποστήριξη του 28% το εκλογικού σώματος.
Αυτό το ποσοστό καθώς και τη μείωση της δύναμής τους κατά σχεδόν 400.000 ψήφους και 11,5%, τα στελέχη της ΝΔ ονομάζουν «επιβράβευση της πολιτικής τους» και «δικαίωση».
Η πραγματικότητα όμως είναι πως η ΝΔ είναι κυβέρνηση αυτή τη στιγμή μόνο και μόνο γιατί το εκλογικό σύστημα είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ και χαρίζει 40 έδρες στο πρώτο κόμμα – δηλαδή κλέβει 40 έδρες από τα μικρότερα κόμματα αλλοιώνοντας έτσι την εκφρασμένη θέληση του εκλογικού σώματος.
Το θράσος τους όμως ξεπερνάει κάθε όριο όταν «συμπεραίνουν» πως το εκλογικό σώμα «τους προστάζει να επιταχύνουν» τις πολιτικές τους, «να προχωρήσουν με τόλμη, να κάνουν μεταρρυθμίσεις σε βάθος» ότι το αποτέλεσμα τους δίνει τη δύναμη να προχωρήσουν πιο γρήγορα, κοκ. – λόγια που ακούσαμε από το στόμα του ίδιου του Καραμανλή αλλά και όλων ανεξαίρετα των στελεχών της ΝΔ.
Οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου έχουν αυτή τη μοναδική υποκριτική ικανότητα να προσαρμόζουν τα πάντα στα δικά τους γούστα. Γι’ αυτούς, η απώλεια της δύναμης τους, δεν είναι μήνυμα ότι οι πολιτικές τους δεν αρέσουν στον κόσμο, αλλά ακριβώς το αντίθετο! Είναι μήνυμα ότι πρέπει να εντείνουν ακόμα περισσότερο αυτές τις αντιλαϊκές πολιτικές!
Η πολιτική τους δεν αλλάζει
Πίσω απ’ όλο αυτό το ψέμα και την υποκρισία τους, υπάρχει η αδήριτη ανάγκη να συνεχίσουν με την ίδια αντεργατική πολιτική.
Η πολιτική τους δεν πρόκειται ν’ αλλάξει, παρά την μείωση της δύναμής τους, και παρά το ότι η αυτοδυναμία της ΝΔ είναι οριακή. Ας μην υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό. Η ΝΔ θα συνεχίσει την εφαρμογή της ίδιας πολιτικής. Την πολιτική που αυξάνει τα κέρδη των καπιταλιστών και τη φτώχεια των εργαζομένων. Που καθηλώνει τους μισθούς όταν τα κέρδη των επιχειρήσεων αυξάνονται 50% το χρόνο (βλ. έκθεση ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, σε άλλες σελίδες). Που χτυπά την Υγεία την Παιδεία τις συντάξεις. Που δημιουργεί 7 στις 10 νέες θέσεις εργασίας μερικής και προσωρινής απασχόλησης και πληρώνει τα 2/3 των νέων εργαζομένων με μισθούς που κυμαίνονται από 300 ως 500 ευρώ!
Αυτή είναι η πολιτική που απαιτεί το κεφάλαιο, κι αυτή την πολιτική θα εφαρμόσει το πιστό του κόμμα, η ΝΔ.
Γιατί έχασε το ΠΑΣΟΚ
Το ΠΑΣΟΚ κατόρθωσε το ακατόρθωτο. Να μειώσει τα ποσοστά του ενώ ήταν στην αντιπολίτευση. Όπως εξηγούμε πιο αναλυτικά σε άλλες στήλες, η κύρια αιτία δεν είναι τα προσωπικά χαρακτηριστικά, οι αδυναμίες του Γ. Παπανδρέου. Ήταν το γεγονός πως το ΠΑΣΟΚ δεν είχε τίποτε να πει που να πείσει τον κόσμο, δεν είχε πουθενά να διαφοροποιηθεί ουσιαστικά από τη ΝΔ.
Οι εργαζόμενοι είδαν, με πιο καθαρό τρόπο απ’ ότι σε προηγούμενα χρόνια, ότι τα δύο κόμματα δεν είχαν ουσιαστικές διαφορές μεταξύ τους.
Το βασικό σύνθημα του Γ. Παπανδρέου, αυτά τα χρόνια ήταν πως ο Καραμανλής ήταν ανύπαρκτος κι ότι δεν είχε πολιτική. Όμως ο Καραμανλής ήταν πολύ υπαρκτός – το ξέρουν όλοι οι εργαζόμενοι που νοιώθανε τις συνέπειες της πολιτικής της ΝΔ. Ο Παπανδρέου δεν ανακάλυψε ποτέ, όλο αυτό τον καιρό, τους εργαζόμενους, τους φτωχούς, τους άνεργους, τους αγώνες. Ακόμα και όταν το κίνημα της παιδείας είχε ξεσηκώσει όλη την ελληνική κοινωνία, ο Γιωργάκης επέμενε υπέρ των ιδιωτικών πανεπιστημίων μέχρι το παρά πέντε.
Οι θέσεις του "Ξ" στις εκλογές
Το Ξεκίνημα έδωσε τη μάχη υπέρ της ενίσχυσης της αριστεράς, με πρώτη προτίμηση την ψήφο στο ΣΥΡΙΖΑ.
Εξηγούσε την ίδια στιγμή την αναγκαιότητα της ενωτικής προσέγγισης της αριστεράς και την υιοθέτηση ενός πιο αριστερού, πραγματικά σοσιαλιστικού προγράμματος (βλ. προηγούμενο Ξ, τεύχος 301).
Το αποτέλεσμα δικαιώνει αυτή την επιλογή. Η άνοδος της αριστεράς ήταν μεγάλη και πολύ περισσότερο η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ (αύξηση ψήφων 48%).
Την ίδια στιγμή η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ δικαιώνει μια άλλη πρόταση στην οποία το "Ξ" επιμένει εδώ και πολλά χρόνια. Κι αυτή είναι ότι τα λαϊκά στρώματα είναι έτοιμα να αγκαλιάσουν και να στηρίξουν μια αριστερή πολιτική, όταν αυτή τους προσφερθεί. Ότι είναι ένας αντιδραστικός μύθος, που προωθούν οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου, αυτός που λέει ότι αν θέλει η αριστερά να μην απομονωθεί πρέπει να κινηθεί προς τα δεξιά.
Ασφαλώς τα κλικ του ΣΥΝ προς τα αριστερά, στα τελευταία χρόνια είναι πολύ μακριά από το να ικανοποιήσουν το Ξ. Όμως είναι μια πραγματικότητα την οποία κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί: ο ΣΥΝ έχει κινηθεί την τελευταία περίοδο σε πιο ριζοσπαστικές προσεγγίσεις, έχει βρεθεί πιο κοντά σε στρώματα που δίνουν αγώνες, όπως της νεολαίας, έχει προχωρήσει σε συνεργασία με οργανώσεις της εξωκ. Αριστεράς, παρά την αντίσταση της δεξιάς πτέρυγας του ΣΥΝ σ’ αυτό. Το τελικό αποτέλεσμα του ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ δείχνει πως τα λαϊκά στρώματα επιβραβεύουν αυτή την αριστερόστροφη προοπτική.
Αν θέλει ο ΣΥΝ να συνεχίσει να ενισχύεται στην κοινωνία, πρέπει να βαθύνει την αριστερή του στροφή, φτάνοντας μέχρι το συμπέρασμα της πάλης για την ανατροπή του καπιταλισμού και το χτίσιμο μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας.
Αν θέλει το ΚΚΕ να «μείνει στο παιγνίδι» και να παίξει πραγματικά ρόλο για το μέλλον του εργατικού κινήματος, πρέπει να εγκαταλείψει τον σταλινισμό και τις διασπαστικές τακτικές.
Αν οι ηγεσίες των δύο κομμάτων αρνηθούν να προχωρήσουν σ’ αυτές τις κατευθύνσεις, τότε η μάχη θα δοθεί από τα κάτω, μέσα κι έξω από τα δύο βασικά κόμματα της αριστεράς. Το τελικό αποτέλεσμα θα είναι το χτίσιμο μιας «νέας αριστεράς», όπως την περιγράφουμε γιατί αυτήν χρειάζεται πραγματικά η κοινωνία και αργά ή γρήγορα θα βρει τον τρόπο να την δημιουργήσει.
Φταίει η κοινωνία;
Έχει αναπτυχθεί μια ολόκληρη φιλολογία ότι τα λαϊκά στρώματα είναι «συντηρητικά» και «ανόητα» αφού ψήφισαν ΝΔ πρώτο κόμμα.
Καμία σχέση με την πραγματικότητα δεν έχει αυτό. Η ΝΔ βγήκε πρώτο κόμμα επειδή το ΠΑΣΟΚ δεν μπορούσε να πείσει πως είχε κάτι καλύτερο να δώσει. Η άρνηση των εργαζομένων να δώσουν ψήφο στο ΠΑΣΟΚ και να επιλέξουν την ενίσχυση της αριστεράς δείχνει πολιτική ωρίμανση και όχι συντηρητισμό!
Αυτό που «κράτησε» ως ένα τις ψήφους της ΝΔ ήταν το γεγονός πως το ΠΑΣΟΚ ήταν 20 χρόνια κυβέρνηση, με 20 χρόνια αντιλαϊκές πολιτικές. Ενώ ανάμεσα σ’ αυτούς που ψήφισαν το ΠΑΣΟΚ ένας τεράστιος αριθμός το έκανε χωρίς καμία πίστη στον Γ. Παπανδρέου και την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, το έκανε μόνο και μόνο για να διώξουν τη ΝΔ!
Όταν λοιπόν κορυφαία στελέχη τύπου Πάγκαλου δηλώνουν πως «το αποτέλεσμα των εκλογών φανερώνει μια βαθύτατα συντηρητική κοινωνία, χαρακτηριστικό γνώρισμα της οποίας είναι ο ριζοσπαστισμός των μικροαστών» το καλύτερο που έχουν να κάνουν οι εργαζόμενοι είναι να του γυρίσουν την πλάτη (αν όχι τίποτε άλλο) και σ’ αυτόν και στο κόμμα του, όσο γίνεται πιο γρήγορα.
Αν έχουμε αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ, με τον Ε. Βενιζέλο να αντικαθιστά τον Γ. Παπανδρέου, κανένα πρόβλημα πολιτικής δεν πρόκειται να λύσει. Το ΠΑΣΟΚ μπορεί να κερδίσει τις επόμενες εκλογές αλλά αυτό καμία σχέση δεν θα έχει με τη «φωτισμένη» πολιτική του Βενιζέλου ή του όποιου Βενιζέλου, θα είναι μόνο και μόνο αποτέλεσμα της αγανάκτησης του κόσμου από τη ΝΔ.
Το ΛΑΟΣ
Η είσοδος του ΛΑΟΣ στη Βουλή και η εκλογή αποτελεί ασφαλώς μια αρνητική εξέλιξη. Η παρουσία του (υιού) Πλεύρη, του Βορίδη και του Βελίδη στη βουλή πρέπει να αποτελέσει κόκκινο πανί για την αριστερά η οποία πρέπει να αποκαλύψει τα πραγματικά χαρακτηριστικά τους – το αντιδραστικό, ρατσιστικό, ακροδεξιό, εθνικιστικό τους πρόσωπο.
Από την άλλη όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο λαϊκισμός του Καρατζαφέρη ξεπέρασε κάθε όριο κι αυτό παρέσυρε λαϊκά στρώματα που δεν κατανοούσαν τα ακριβή χαρακτηριστικά του κόμματος αυτού. Ο Καρατζαφέρης έφτασε να μιλά με θαυμασμό για τον Τσε Γκεβάρα και να παριστάνει τον υπερασπιστή των φτωχών.
Οι νέοι ψηφοφόροι του ΛΑΟΣ, που το δώσανε το 1,5% επιπλέον που του επέτρεψε να μπει στη Βουλή, δεν πρέπει με τίποτα να θεωρηθούν ρατσιστές ή φασίστες. Έδωσαν στον Καρατζαφέρη ψήφο διαμαρτυρίας, αγανακτισμένοι από την πολιτική της ΝΔ. Ψήφισαν ΛΑΟΣ γιατί δεν έχουν καταλάβει ποια ακριβώς είναι τα χαρακτηριστικά αυτού του κόμματος. Χρέος μας είναι να βοηθήσουμε να καταλάβουν.
Προοπτικές για το κίνημα
Η οριακή αυτοδυναμία της ΝΔ σε συνδυασμό με την άνοδο της αριστεράς μπορούν να δώσουν στο κίνημα τη δυνατότητα να σταθεί απέναντι στις νέες επιθέσεις που έρχονται, καλύτερα απ’ ότι προηγουμένως. Η ενίσχυση της αριστεράς στο 14% δίνει ένα ηθικό και μια πίστη σε ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας ότι μπορούμε να αγωνιστούμε, μπορούμε να αντισταθούμε.
Αυτός ο παράγοντας είναι πολύ σημαντικός, αλλά εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο θα αξιοποιηθεί από τα κόμματα της αριστεράς. Σ’ αυτή την κατεύθυνση όμως το "Ξ" θεωρεί πως εμπόδιο αποτελούν τα όρια των ηγεσιών των αριστερών κομμάτων.
Τα όρια των αριστερών ηγεσιών
Πόσο μακριά μπορεί να δει κανείς τον ΣΥΝ να φτάνει, για παράδειγμα, όταν στην ηγεσία ένα τεράστιο τμήμα, αν όχι η πλειοψηφία, οραματίζεται ένα λίγο πιο αριστερό ΠΑΣΟΚ με το οποίο να μπορέσουν να συγκυβερνήσουν; Ο ΣΥΝ σαν κόμμα δεν «βλέπει» με τίποτα την ανατροπή του καπιταλισμού και το χτίσιμο μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας – είναι ένα κόμμα ρεφορμιστικό. Κι αυτό αναπόφευκτα και αναμφίβολα περιορίζει τη δυνατότητα του να εμπνεύσει και να δώσει προοπτική σε μεγάλους κοινωνικούς αγώνες και μάχες.
Το ΚΚΕ από την άλλη παραμένει σταλινικό μέχρι το μεδούλι, πιστεύει στο πρότυπο του μονοκομματικού δικτατορικού σοβιετικού μοντέλου, όπου διοικούσαν οι αλάθητοι ηγέτες και το αλάθητο κόμμα (μέχρι που οδήγησαν τη Σοβ. Ένωση στην καταστροφή). Διαγράφει όποιον διαφωνεί με την ηγεσία, και αρνείται κάθε συνεργασία με οποιαδήποτε αριστερά υποστηρίζοντας πως «όποιος δεν είναι με το ΚΚΕ είναι προδότης»… Δεν συμμετέχει καν σε κοινές πορείες και συγκεντρώσεις με άλλους εργαζόμενους και επιδιώκει συνειδητά τη διάσπαση των συνδικάτων.
Με τέτοιες ηγεσίες τα όρια της αριστεράς είναι δυστυχώς συγκεκριμένα. Όμως η μάχη ενάντια σ’ αυτές τις πολιτικές πρέπει να δοθεί.
Η μάχη για μια νέα αριστερά
Είναι η μάχη χιλιάδων ανθρώπων της βάσης της αριστεράς, είτε στο ένα είτε στο άλλο είτε σε κανένα από τα δύο μαζικά κόμματα της αριστεράς, είτε σε οργανώσεις της Εξ.Αρ. είτε ανένταχτοι, εργαζόμενοι ή νέοι, οι οποίοι θέλουν να δουν μια άλλη αριστερά, μια αριστερά ταξική, ενωτική, αντικαπιταλιστική, με στόχο το χτίσιμο μιας κοινωνίας σοσιαλιστικής, στην υπηρεσία των εργαζομένων και της κοινωνίας και όχι του συστήματος του κέρδους.
Η υπεράσπιση ενός τέτοιου προγράμματος δεν αποτελεί μια κάποιου είδους «ηθική» προσέγγιση. Είναι ο απαράβατος κανόνας αν η αριστερά θέλει να είναι συνεπής με την υπεράσπιση των συμφερόντων των λαϊκών στρωμάτων. Και είναι ο απαράβατος κανόνας αν η αριστερά θέλει να συνεχίσει να βρίσκεται σε μια ανοδική πορεία – όλα όσα κέρδισε σ’ αυτές τις εκλογές μπορεί να εξατμιστούν πολύ σύντομα, στις επόμενες.
Αυτή η μάχη πρέπει να δοθεί και μέσα και έξω από τα κόμματα της αριστεράς από τα στελέχη και τους αγωνιστές της βάσης. Το εκλογικό αποτέλεσμα βοηθά και στην ανάπτυξη αγώνων στην κοινωνία και στην ανάπτυξη διεργασιών μέσα στην αριστερά και μέσα στην κοινωνία στην κατεύθυνση της αναζήτησης αριστερών ιδεών. Είναι μια μάχη που στοχεύει στο να μπει το σύνολο της αριστεράς σε μια αριστερόστροφη τροχιά, για να μπουν οι βάσεις για μια μαζική ενωτική αντικαπιταλιστική αριστερά, μια «νέα αριστερά» όπως την οραματίζονται χιλιάδες αγωνιστές, που να ξαναδώσει στους εργαζόμενους και τη νέα γενιά την προοπτική στους αγώνες και το σοσιαλιστικό όραμα που λείπει.
