Γιάννος Νικολάου
Θανάσης Μαρίνης
Πριν από μερικές ημέρες ο Βασίλης Τομπουλίδης, επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης και ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ στον Δήμο Θεσσαλονίκης, έγραψε ένα άρθρο στον Ριζοσπάστη το οποίο περιέχει τις θέσεις του κόμματος για τη ΔΕΘ και τη στάση του απέναντι στην εκστρατεία διεξαγωγής δημοψηφίσματος που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Η σημασία να γίνει η ΔΕΘ Μητροπολιτικό Πάρκο
Πρόκειται για το ζήτημα της μάχης για την μετατροπή του χώρου της ΔΕΘ σε Μητροπολιτικό Πάρκο με παράλληλη μεταφορά της Έκθεσης εκτός πόλης. Μια μάχη ενάντια στα σχέδια κυβέρνησης, επιχειρηματιών-κατασκευαστικού κεφαλαίου και διοίκησης Αγγελούδη για επί τόπου «ανάπλαση», που σημαίνει τσιμεντοποίηση του χώρου με νέα μεγαθήρια (επιχειρηματικό/εμπορικό κέντρο, 10όροφο ξενοδοχείο ύψους 32 μέτρων κλπ).
Το τι θα γίνει με τον χώρο της ΔΕΘ αποτελεί τεράστιας σημασίας ζήτημα, καθώς είναι η τελευταία ευκαιρία για να αποκτήσει η Θεσσαλονίκη ένα Μητροπολιτικό Πάρκο υψηλού πρασίνου. Όταν αντιστοιχούν λιγότερα από 2 τ.μ. πράσινο ανά κάτοικο (με το ελάχιστο όριο που θέτει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας να είναι στα 10), με την ατμοσφαιρική ρύπανση από τα μικροσωματίδια να βρίσκεται 5 φορές πάνω από τα όρια και μελέτες να δείχνουν ότι πάνω από 1.000 θάνατοι τον χρόνο σχετίζονται με τα παραπάνω, τότε είναι εύκολα αντιληπτό ότι το ζήτημα της ΔΕΘ και του πρασίνου δεν αποτελεί «πολυτέλεια», αλλά ζήτημα ζωής και θανάτου. Και μάλιστα τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα επηρεάζονται πολύ περισσότερο από τη ρύπανση συγκριτικά με την ελίτ, γεγονός που δείχνει μια ακόμα ταξική πτυχή του ζητήματος.
Το τελευταίο διάστημα μια σειρά φορείς, περιβαλλοντικές κινήσεις, πρωτοβουλίες κατοίκων, σωματεία, δημοτικές παρατάξεις και συλλογικότητες, έχουν κινήσει τη διαδικασία για να γίνει τοπικό δημοψήφισμα για να αποφασίσουν οι δημότες/ισσες της Θεσσαλονίκης για το μέλλον του χώρου της ΔΕΘ. Πρόκειται για μια κίνηση που «πατάει» πάνω σε διάταξη της νομοθεσίας με την οποία αν συγκεντρωθούν υπογραφές του 10% των εκλογέων (για τη Θεσ/νίκη αυτό σημαίνει 25.000), τότε έρχεται το ζήτημα στο Δημοτικό Συμβούλιο για να ξεκινήσει η διαδικασία. Το ερώτημα κάτω από το οποίο μαζεύονται υπογραφές είναι το εξής:
«Συμφωνείτε το εκθεσιακό κέντρο της ΔΕΘ να μετατραπεί με αποκλειστικά δημόσια χρηματοδότηση σε Μητροπολιτικό Πάρκο υψηλού πρασίνου, πολιτισμού και άθλησης, χωρίς νέες κατασκευές, και ταυτόχρονα (α) να διατηρηθούν μόνο τα περίπτερα με θεσμικά αποδεδειγμένη ιστορική αξία και μνήμη, ώστε να αποκατασταθούν και να φιλοξενούν ήπιες εκθεσιακές και πολιτιστικές δραστηριότητες, και (β) οι μεγάλες εκθέσεις να μεταφερθούν σε νέες εγκαταστάσεις σε δημόσια έκταση στη Σίνδο;»
Το άρθρο του Β. Τομπουλίδη παίρνει θέση ενάντια στο δημοψήφισμα – άλλωστε δεν στήριξε την αντίστοιχη πρόταση που κατατέθηκε σε προηγούμενο Δημοτικό Συμβούλιο. Αυτή η θέση γίνεται εμφανής ήδη απ’ τον τίτλο του άρθρου: «Ανοίγουμε δρόμο διεκδίκησης κόντρα σε αποπροσανατολισμό και κάλπικα διλήμματα».
Το άρθρο απηχεί την κεντρική γραμμή του ΚΚΕ για το θέμα και ασχολείται με διάφορα ζητήματα με τα οποία δεν μπορούμε να καταπιαστούμε στο σύνολό τους. Είμαστε αναγκασμένοι όμως να απαντήσουμε στα σημεία που επιχειρούν να αντιστρέψουν την αλήθεια, στην κριτική που γίνεται στην «Πόλη Ανάποδα» (της οποίας είναι μέρος και το «Ξ») και στην εκστρατεία για να γίνει δημοψήφισμα για την ΔΕΘ (στην οποία συμμετέχουμε μαχητικά). Όλα τα παραπάνω έχουν σημασία ώστε να μπορέσει να έχει επιτυχία ο αγώνας ενάντια στα σχέδια για φαραωνική ανάπλαση-τσιμεντοποίηση της ΔΕΘ.
Προτείνουμε Μητροπολιτικό Πάρκο με ιδιωτική χρηματοδότηση;
Στο άρθρο του Ριζοσπάστη γράφεται:
«Επίσης, το προτεινόμενο δημοψήφισμα σκόπιμα αφήνει έξω από την αντιπαράθεση τους όρους και τις προϋποθέσεις που θα διασφαλίζουν επαρκή και σταθερή κρατική χρηματοδότηση χωρίς ανταποδοτικότητα…»
(οι υπογραμμίσεις δικές μας).
Ωστόσο στην 1η πρόταση του ερωτήματος η διατύπωση είναι απολύτως ξεκάθαρη:
«Συμφωνείτε το εκθεσιακό κέντρο της ΔΕΘ να μετατραπεί με αποκλειστικά δημόσια χρηματοδότηση σε Μητροπολιτικό Πάρκο υψηλού πρασίνου…».
Δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι «μπερδεύτηκε» το ΚΚΕ ή δεν διάβασε καλά τη διατύπωση. Γιατί λοιπόν αυτή η παραποίηση της πραγματικότητας;
«Ναι, αλλά για το Γ’ΣΣ δεν λέτε τίποτα»
Ο Β. Τομπουλίδης πιάνει ακόμα ένα ζήτημα, αυτό της έκτασης του Γ’ Σώματος Στρατού που συνορεύει με τη ΔΕΘ. Όπως ισχυρίζεται, η Πόλη Ανάποδα δεν διεκδικεί την απόδοση στην πόλη του Γ’ ΣΣ.
Ωστόσο, από την ιδρυτική διακήρυξη του σχήματος, η ΠΑ έχει πάρει σαφή θέση για τα στρατόπεδα εντός του αστικού ιστού. Η Πόλη Ανάποδα διεκδικεί την απόδοση τους στην κοινωνία της πόλης και την μετατροπή τους σε ελεύθερους, δημόσιους χώρους πρασίνου με ταυτόχρονη αξιοποίηση τους για δημιουργία αθλητικών και πολιτιστικών χώρων, σχολικών μονάδων, κοινωνικών δομών κτλ.
Σήμερα, όμως, υπάρχει μια συγκεκριμένη απειλή: Τι θα γίνει με τον χώρο της ΔΕΘ και πως θα διεκδικήσουμε Μητροπολιτικό Πάρκο; Κατά τη γνώμη μας χρειάζεται να επικεντρώσουμε σε αυτό το ζήτημα στοχεύοντας σε ένα νικηφόρο αποτέλεσμα, καθώς μια νίκη για τη ΔΕΘ θα ανοίξει τον δρόμο και για άλλες διεκδικήσεις, όπως το Γ’ΣΣ.
Συμμαχία με φιλοκυβερνητικές και συστημικές δυνάμεις;
Το ΚΚΕ, με ευκαιρία αυτό το άρθρο, σε διάφορα σημεία τσουβαλιάζει την «Πόλη Ανάποδα» μαζί με δεξιούς Δημάρχους άλλων Δήμων του Πολεοδομικού Συγκροτήματος καθώς και με συστημικές παρατάξεις που δεν κατονομάζει, όπως η «Θεσσαλονίκη για Όλους», που εκπρόσωποί της συμμετέχουν στην Οργανωτική Επιτροπή Δημοψηφίσματος (ΟΕΔ), σε μια προσπάθεια να περάσει τη γνωστή του θέση ότι «είναι όλοι ίδιοι».
Ποια είναι η πραγματικότητα;
Η ΟΕΔ είναι μια επιτροπή που ασχολείται με τα διαδικαστικά θέματα της οργάνωσης του δημοψηφίσματος (νομικά-γραφειοκρατικά ζητήματα, συγκέντρωση ηλεκτρονικών και έντυπων υπογραφών κλπ). Δεν είναι κάποια πολιτική συμμαχία που συγκροτήθηκε κάτω από ένα πρόγραμμα, εκτός από τη διατύπωση του ερωτήματος που ήδη έχουμε αναφέρει. Τη διενέργεια δημοψηφίσματος έχουν στηρίξει άτομα και δυνάμεις όπως ο επικεφαλής της «Θεσσαλονίκης για Όλους» Σπ. Πέγκας ή δημοτικοί σύμβουλοι που πρόσκεινται στη Νέα Αριστερά.
Σημαίνει αυτό ότι συμφωνούμε ως «Ξ» ή ως «Πόλη Ανάποδα» με αυτές τις δυνάμεις; Όχι, ίσα-ίσα τους έχουμε ασκήσει πολύ έντονη κριτική. Έχουμε εμπιστοσύνη σε αυτά τα άτομα ότι θα στηρίξουν αυτήν τη μάχη μέχρι τέλους; Και πάλι, κατηγορηματικά όχι, η πορεία τους έχει δείξει ότι είναι αναξιόπιστα. Μήπως πιστεύουμε ότι έχουν μια κινηματική αντίληψη για το πως θα μπορέσουμε να συγκρουστούμε με τα συμφέροντα που λυμαίνονται την πολη; Προφανώς και όχι, το έχουν αποδείξει.
Ως «Ξ» ποτέ δεν συμφωνήσαμε με κάποια τέτοια συμμαχία. Γι’ αυτό και η «Πόλη Ανάποδα» και το «Ξ» κάνουν ανεξάρτητη και δυναμική εκστρατεία για τη δημιουργία Μητροπολιτικού Πάρκου στη ΔΕΘ, στα πλαίσια της οποίας συλλέγονται και υπογραφές, βάζοντας μπροστά μαχητικές θέσεις και προτάσεις που αναφέρονται και σε άλλα σημεία αυτού του άρθρου.
Επίσης, είναι αλήθεια ότι Δήμαρχοι άλλων Δήμων στα δυτικά της πόλης, καθώς και άλλα σημαντικά τοπικά στελέχη της ΝΔ (όπως ο Αντιπεριφερειάρχης ΠΚΜ Κ. Γιουτίκας και οι Βουλευτές Β’ Θεσσαλονίκης Θ. Καράογλου και Φ. Παππάς), υποστηρίζουν τη θέση της μετεγκατάστασης της ΔΕΘ στα Δυτικά. Η λογική με την οποία το κάνουν είναι ότι αυτό θα βοηθήσει την «ανάπτυξη» αυτών των περιοχών, όπως φυσικά την εννοούν αυτού του είδους εκπρόσωποι του συστήματος. Επίσης δεν έχουμε καμία σχέση με αυτές τις λογικές και τις προθέσεις!
Εμείς έχουμε χρέος να δώσουμε τη μάχη όπου και όπως νομίζουμε. Σε άλλες πολιτικές δυνάμεις, που δεν εντάσσονται στην Αριστερά, που έχουν τους δικούς τους σχεδιασμούς και για τον ένα ή τον άλλο λόγο θέλουν να δείξουν ότι είναι κοντά στους πολίτες, κάναμε και θα κάνουμε κριτική φυσικά.
Άλλωστε και το ΚΚΕ έχει ψηφίσει νόμους ή διατάξεις μαζί με άλλα κόμματα, τόσο στη Βουλή όσο και σε Δημοτικά Συμβούλια. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η υπερψήφιση της κοινής πρότασης δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης που κατέθεσαν ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Νέα Αριστερά και Πλεύση Ελευθερίας. Σημαίνει αυτό ότι ταυτίζεται το ΚΚΕ με τα κόμματα αυτά; Πώς λοιπόν θεωρεί ότι μια ανεξάρτητη εκστρατεία για να γίνει η ΔΕΘ μητροπολιτικό πάρκο μπορεί να μας ταυτίζει με συστημικές πολιτικές δυνάμεις;
Όχι διεκδικήσεις στα χαρτιά – σχέδιο μάχης!
Έχοντας πει αυτά όμως, θέλουμε να τονίσουμε ότι στα βασικά σημεία της, η πρόταση του ΚΚΕ για το θέμα της μετατροπής του χώρου της ΔΕΘ σε πάρκο υψηλού πρασίνου είναι πολύ κοντά με αυτή της «Πόλης Ανάποδα». Πως όμως θα γίνει η πρόταση αυτή πράξη;
Η απάντηση του ΚΚΕ για ακόμα μια φορά, δυστυχώς, δεν περιλαμβάνει κανένα σχέδιο για το κίνημα, για το πως μπορεί να δοθεί και να κερδηθεί η μάχη:
«Μόνη διέξοδος να δυναμώσει ο αγώνας για τις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες
» Η όποια πρόσφατη θετική πείρα … προέκυψε όταν το λαϊκό – εργατικό κίνημα … βρήκε την υποστήριξη δημοτικών αρχών … όπως στον δήμο Πάτρας.
» Έτσι ώστε με την εξουσία στα χέρια της εργατικής τάξης … να μπει στο επίκεντρο της οικονομικής ανάπτυξης η κάλυψη των σύγχρονων κοινωνικών αναγκών…»
Αντί λοιπόν για συγκεκριμένες προτάσεις το ΚΚΕ μας λέει ότι η λύση είναι… να ψηφίσουμε ΚΚΕ για να πάρει τον Δήμο, ή να παλέψουμε για «εργατική εξουσία».
Συμφωνούμε απόλυτα με τον στόχο της εργατικής εξουσίας, όμως το ερώτημα είναι τι κάνουμε μέχρι τότε… Στο ΚΚΕ δεν αρέσει το δημοψήφισμα, αλλά δεν μας προτείνει κάτι άλλο, δεν έχει πάρει καμία σημαντική πρωτοβουλία δράσης γι’ αυτό το θέμα.
Από την άλλη, εμείς ποτέ δεν ισχυριστήκαμε ότι το δημοψήφισμα από μόνο του θα λύσει το πρόβλημα. Αποτελεί ένα μόνο από τα όπλα για να εκφραστεί η διάθεση της πλειοψηφίας των πολιτών. Αυτής της διάθεσης που εδώ και καιρό αποτυπώνεται σε δημοσκοπήσεις, αυτό που εκφράζεται από τη συντριπτική πλειοψηφία του κόσμου που συναντάμε στις εξορμήσεις στον δρόμο. Έτσι, μέσα σε λίγες εβδομάδες έχουν συγκεντρωθεί πάνω απ’ τις μισές υπογραφές που απαιτούνται (πάνω από 13.000 στις 13/5).
Το δημοψήφισμα συμβάλει στην περαιτέρω ευαισθητοποίηση λαϊκών στρωμάτων, τα δραστηριοποιεί και συμβάλει στην ανάπτυξη ενός μαζικότερου κινήματος – δεν είναι το τέλος του δρόμου, κάθε άλλο.
Ακόμα και να επιβληθεί από τα κάτω, όπως παλεύουμε, τίποτα δεν διασφαλίζει ότι θα εφαρμοστεί. Ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι τα οικονομικά συμφέροντα που κρύβονται από πίσω είναι πολύ μεγάλα και δεν θα παρατήσουν τη μάχη απ’ τη δική τους σκοπιά λόγω «σεβασμού στο δημοκρατικό αποτέλεσμα».
Αυτό που θα διασφαλίσει και θα επιβάλει το θετικό αποτέλεσμα ενός δημοψηφίσματος είναι η δημιουργία ενός μαζικού κινήματος που να είναι αποφασισμένο να συγκρουστεί με τα παραπάνω συμφέροντα. Γι’ αυτό, πέρα από σωστές προγραμματικές διεκδικήσεις, χρειάζεται μαζική και μαχητική εκστρατεία σε όλες τις γειτονιές της πόλης που με αφορμή το δημοψήφισμα να ανοίξουν όλα αυτά τα ζητήματα. Να μπουν αποφασιστικά στον αγώνα σωματεία εργαζομένων, φοιτητικοί σύλλογοι κλπ, όπως έχουν ήδη κάνει με αποφάσεις στήριξης αρκετοί ΦΣ, οι Γ’ και Ε’ ΕΛΜΕ, ο Σύλλογος Εργαζομένων Θεαγενείου Νοσοκομείου, η Ομοσπονδία Σωματείων Λιμένα Θεσ/νίκης κα.
Σε αυτόν τον αγώνα κατά τη γνώμη μας το ΚΚΕ έχει πολλά να προσφέρει αν θέλει να φέρει αποτελέσματα, δίνοντας τη μάχη μαζί με τις υπόλοιπες δυνάμεις του κινήματος και της Αριστεράς.
