Της Ηλέκτρας Κλείτσα
Η μεγάλη σημασία της νίκης του Τζέρεμι Κόρμπιν στις εκλογές για την ηγεσία των «Εργατικών» αντανακλάται εκτός των άλλων και στον ανοιχτό πόλεμο που έχουν εξαπολύσει εναντίον του, τόσο τα καθεστωτικά μέσα ενημέρωσης, όσο και οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι. Σύμφωνα με το δημοσιογράφο Άντριου Ρόνσλεη της εφημερίδας «Observer» που κάλυψε το πρόσφατο συνέδριο των «Εργατικών»:
«Δε θυμάμαι άλλο συνέδριο κόμματος στο οποίο ο αρχηγός του να απαξιώνεται τόσο ανοιχτά και από τόσο πολλά από τα ηγετικά του στελέχη».
Η ανάληψη της ηγεσίας του παλιού κόμματος του Τόνι Μπλερ από έναν πολιτικό που μιλάει στο όνομα της Αριστεράς, του τερματισμού της λιτότητας και του σοσιαλισμού έχει προκαλέσει κύμα ενθουσιασμού σε μεγάλο τμήμα των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, στους εργαζόμενους, τους άνεργους και τη νεολαία. Από την άλλη βέβαια, έχει προκαλέσει σοκ στο στρατόπεδο του κατεστημένου και των πολιτικών του εκπροσώπων, είτε βρίσκονται μέσα, είτε έξω από τους «Εργατικούς».
Μια ακόμη αφορμή
Το πιο πρόσφατο σημείο της εσωκομματικής διαμάχης έχει να κάνει με την άρνηση του Κόρμπιν να συμφωνήσει με την ανανέωση του πυρηνικού προγράμματος της Βρετανίας, γνωστού ως «Trident».
Μάλιστα, η συμμετοχή του ως αντιπροέδρου στην «Καμπάνια για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό» προκαλεί την οργισμένη αντίδραση της δεξιάς πτέρυγας των «Εργατικών» και του καθεστωτικού τύπου.
Μια σειρά από δηλώσεις του πάνω στο θέμα το τελευταίο διάστημα έχουν οξύνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Ο νέος πρόεδρος των «Εργατικών» εξήγησε πρόσφατα ότι δε θα επέτρεπε υπό οποιεσδήποτε συνθήκες τη χρήση πυρηνικών όπλων αν ήταν στο χέρι του. Συγκεκριμένα είπε ότι «δε θα πατούσε το κουμπί (σ.σ. που θα πυροδοτούσε ένα πυρηνικό όπλο) αν ήταν πρωθυπουργός». Αυτές οι «προκλητικές» για το κατεστημένο δηλώσεις συμπληρώθηκαν από ακόμη πιο… «ακραίες»: «Τα πυρηνικά όπλα είναι όπλα μαζικής καταστροφής και εξοντώνουν εκατομμύρια αμάχους. Επιπλέον δε βοήθησαν ιδιαίτερα τις ΗΠΑ κατά την επίθεση της 11/9». [1]
Όλα τα δηλητηριώδη σχόλια των αντιπάλων του που ακολούθησαν αυτές τις δηλώσεις είχαν σε γενικές γραμμές το ίδιο περιεχόμενο: ο Κόρμπιν δεν είναι αρκετά πατριώτης και αρνείται να υπερασπιστεί την πατρίδα του!
Η βάση της διαμάχης
Στην πραγματικότητα βέβαια, ο ανελέητος πόλεμος που δέχεται ο Κόρμπιν από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος του δεν έχει να κάνει μόνο με την ανανέωση του πυρηνικού οπλοστασίου της Βρετανίας, αλλά κυρίως με την πρόθεσή του να επιστρέψει τους «Εργατικούς» στις μακρινές αριστερές τους ρίζες.
Η ριζοσπαστική πολιτική που εκφράζει, η δηλωμένη του πρόθεση να τερματίσει τη λιτότητα και τις ιδιωτικοποιήσεις στη Βρετανία, αλλά πάνω απόλα οι ελπίδες και οι προσδοκίες που έχει προκαλέσει η νίκη του σε πλατιά στρώματα της βρετανικής κοινωνίας αποτελούν «κόκκινο πανί» για τους πολιτικούς του αντιπάλους.
Ακραίες ανισότητες
Στη σημερινή Βρετανία, στοιχειώδεις ανάγκες, όπως μια δουλειά με ανθρώπινο μισθό, ένα ασφαλές και άνετο σπίτι, μια αξιοπρεπής σύνταξη, έχουν μετατραπεί σε «πολυτέλειες» για εκατομμύρια ανθρώπους.
Την ίδια ώρα, από το 2008 (τη χρονιά δηλαδή που σηματοδοτεί την έναρξη της παγκόσμιας κρίσης του καπιταλισμού που εξακολουθούμε να βιώνουμε) μέχρι σήμερα, οι τραπεζίτες στη Βρετανία έχουν πάρει μπόνους ύψους 80 δισ. λιρών (περίπου 112 δισ. €).
Από την άλλη, με το επιχείρημα ότι υπεύθυνος για την κρίση είναι ο δημόσιος τομέας, τα τελευταία χρόνια πραγματοποιήθηκαν μια σειρά ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων επιχειρήσεων και μεγάλες περικοπές στις δημόσιες δαπάνες. Οι περικοπές αυτές ανέρχονται επίσης σε περίπου 80 δισ. λίρες!
Σήμερα, με πρόσχημα την οικονομική κρίση η κυβέρνηση επιχειρεί να πάρει πίσω όλες τις ιστορικές κατακτήσεις των εργαζομένων που εξακολουθούν να υπάρχουν: το δημόσιο σύστημα υγείας, το δικαίωμα σε κοινωνικά επιδόματα για όσους τα χρειάζονται για να επιβιώσουν, τις συντάξεις, τα κοινωνικά προγράμματα στέγασης και πολλά ακόμη.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η νίκη του Κόρμπιν έχει δημιουργήσει σημαντικές προσδοκίες για τον τερματισμό της λιτότητας σε μεγάλο τμήμα της βρετανικής κοινωνίας, αλλά και τρόμο στο σύστημα και τους εκπροσώπους του.
Μια κοινωνία που σιγοβράζει
Η νίκη του Κόρμπιν αποτελεί την αντανάκλαση μιας κατάστασης που υπήρχε εδώ και χρόνια στην κοινωνία, αλλά δεν έβρισκε τρόπο να εκφραστεί. Αυτή η διάχυτη διάθεση για ριζικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο ασκείται η πολιτική στη Βρετανία, οδήγησε όχι μόνο στη νίκη του Κόρμπιν, αλλά και σε μαζικές κινητοποιήσεις που έγιναν το τελευταίο διάστημα και δείχνουν καθαρά ότι η οργή έχει αρχίσει να ξεχειλίζει.
Ήδη από το καλοκαίρι, η διάθεση αυτή φάνηκε τόσο σε σημαντικούς κλαδικούς αγώνες, όπως η ιστορική απεργία των εργαζομένων στο Μετρό του Λονδίνου[2] όσο και στις τεράστιες διαδηλώσεις ενάντια στη λιτότητα στις 20 Ιούνη.[3]
Ωστόσο, αυτή η γενικευμένη διάθεση για αλλαγή παραμένει ανοργάνωτη. Η αντανάκλασή της στη νίκη του Κόρμπιν στις εκλογές για την ηγεσία των «Εργατικών» είναι ένα σημαντικό στοιχείο, δεν αρκεί όμως από μόνο του προκειμένου να εξασφαλιστεί ο τερματισμός της λιτότητας και μια ριζική στροφή στην πολιτική ζωή της Βρετανίας.
Δεν αρκεί ούτε καν για να εξασφαλίσει την παραμονή του Κόρμπιν στην ηγεσία των «Εργατικών».
Ένας κούκος δεν φέρνει την άνοιξη
Η φράση «ένας κούκος δε φέρνει την άνοιξη» περιγράφει αρκετά καθαρά την κατάσταση. Ο Τζέρεμι Κόρμπιν (ακόμη κι αν μπορέσει να αντισταθεί στις τεράστιες πιέσεις που θα ασκεί διαρκώς πάνω του το καθεστώς προκειμένου να συμβιβαστεί) δε θα μπορέσει μόνος του να κρατήσει τη θέση του, πολύ περισσότερο να εφαρμόσει τις πολιτικές που περιγράφει σε περίπτωση εκλογής των «Εργατικών».
Ήδη, από την προεκλογική του εκστρατεία, τα συστημικά μέσα ενημέρωσης και η κυβέρνηση προσπαθούν να παρουσιάσουν τον Κόρμπιν σαν επικίνδυνο για την εθνική ασφάλεια της Βρετανίας και να μετατρέψουν ξανά τους «Εργατικούς» σ’ αυτό που ήταν εδώ και δεκαετίες – ένα κόμμα που δε θα απειλεί το σύστημα και τα κέρδη του κεφαλαίου.
Υπάρχουν μια σειρά από προϋποθέσεις για να μπορέσει ο Κόρμπιν να αξιοποιήσει την εκλογική του νίκη για να μεταμορφώσει συνολικά την εικόνα του κόμματος των «Εργατικών» και της Αριστεράς στη Βρετανία.
Η πρώτη είναι να χρησιμοποιήσει τη δύναμη που του έδωσε η εκλογή του για να δημιουργήσει μια πραγματική, υπαρκτή και ζωντανή αριστερή πτέρυγα μέσα στο κόμμα των «Εργατικών». Δηλαδή να μετατρέψει την γενική αριστερή ψήφο υπέρ του σε οργανωμένη δύναμη.
Η δεύτερη είναι να προχωρήσει σε ένα ολοκληρωμένο, αριστερό, σοσιαλιστικό πρόγραμμα, σύγκρουσης με τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης και το κεφάλαιο. Για παράδειγμα ο Κόρμπιν καλεί για εθνικοποίηση μόνο της Ενέργειας και των Σιδηροδρόμων – ούτε καν των τραπεζών. Χωρίς εθνικοποίηση όμως του τραπεζικού συστήματος και των στρατηγικών τομέων της οικονομίας δεν υπάρχει καμία πιθανότητα μόνιμης ανατροπής των πολιτικών της λιτότητας.
Μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού δεν υπάρχουν περιθώρια για την εφαρμογή φιλολαϊκών πολιτικών. Η πάλη για την ανατροπή του συστήματος και για μια σοσιαλιστική κοινωνία είναι μονόδρομος για όποιον θέλει να είναι συνεπής με τις αρχές της Αριστεράς. Αυτό εξάλλου το απόδειξε με τον πιο τραγικό τρόπο και η υποταγή της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ στην Τρόικα και το ξεπούλημα από μέρους της των αρχών της Αριστεράς και όλων των προεκλογικών «δεσμεύσεων».
