Σχόλιο από το Ξεκίνημα
Η μεγάλη νίκη του Τζέρεμι Κόρμπιν (Jeremy Corbyn) που συγκέντρωσε το 59,5% των ψήφων στις εσωκομματικές εκλογές για την ηγεσία του κόμματος των «Εργατικών» στη Βρετανία, δημιουργεί καινούργια δεδομένα στη Βρετανία. Η νίκη αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αν σκεφτεί κανείς ότι επιτεύχθηκε παρά τη σφοδρή επίθεση που δέχτηκε ο Corbyn από τα μέσα ενημέρωσης του κατεστημένου, και βέβαια την δεξιά πτέρυγα του κόμματος, και παρά τον αποκλεισμό από την εκλογική διαδικασία, με γραφειοκρατικές διαδικασίες, δεκάδων χιλιάδων υποστηρικτών του.
Η εξάπλωση των ιδεών της Αριστεράς
Πως κατάφερε ένας πολιτικός που μιλάει στο όνομα των αριστερών ιδεών και που δηλώνει πολέμιος της λιτότητας και των ιδιωτικοποιήσεων, να γίνει αρχηγός ενός κόμματος που εδώ και δεκαετίες είναι εκφραστής ακριβώς αυτών των πολιτικών;
Η εξήγηση βρίσκεται στο γεγονός ότι η βρετανική κοινωνία, χτυπημένη από τις βάναυσες περικοπές σε μισθούς, παροχές και δικαιώματα αναζητά εναλλακτικές στην πολιτική της λιτότητας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις, το 52% των Βρετανών δήλωσε ότι βλέπει θετικά μια ριζοσπαστική σοσιαλιστική εναλλακτική. Την ίδια ώρα, το 68%, το 67% και το 66% τάσσεται υπέρ των επανεθνικοποιήσεων των εταιριών Ενέργειας, των Ταχυδρομείων και των Σιδηροδρόμων αντίστοιχα.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ένας αριστερός υποψήφιος που προτείνει επανεθνικοποίηση της Ενέργειας και των Σιδηροδρόμων, κατώτατο μισθό 10 λίρες (περίπου 14 €) την ώρα, την αναβάθμιση της Δημόσιας Παιδείας, δημόσια προγράμματα παροχής στέγασης, την κατάργηση των αντεργατικών και αντισυνδικαλιστικών νόμων των τελευταίων δεκαετιών κ.ο.κ., μπορεί να προκαλέσει ελπίδες και ενθουσιασμό σε εκατομμύρια ανθρώπους.
Η δεξιά πτέρυγα του κόμματος καραδοκεί
Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι η δεξιά πτέρυγα του κόμματος μαζί με τους εκπροσώπους του κατεστημένου θα κάνουν ότι μπορούν προκειμένου να περάσουν σε αντεπίθεση και να διασφαλίσουν ότι τέτοιου είδους φωνές θα αποτελέσουν «σύντομες παρενθέσεις».
Σε συνθήκες σκληρής λιτότητας και περικοπών, οποιοσδήποτε μπορεί να δώσει ελπίδες και προοπτική στα φτωχά λαϊκά στρώματα και να τα ωθήσει σε αγωνιστικές διεκδικήσεις, αποτελεί κόκκινο πανί για το οικονομικό και πολιτικό κατεστημένο. Το ερώτημα είναι το αν θα καταφέρει ο Corbyn να απωθήσει τις επιθέσεις που θα δεχτεί τόσο από τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος του, όσο και από τα Μέσα Ενημέρωσης του συστήματος. Αν παραμείνει μια «απομονωμένη» αριστερή φωνή, το σίγουρο είναι ότι οι αντίπαλοι του θα καταφέρουν σύντομα να τον κάνουν να σιγήσει ή να ενσωματωθεί.
Όροι για να μην αποτελέσει η νίκη του Κόρμπιν «παρένθεση»
Υπάρχουν μια σειρά από προϋποθέσεις για να μπορέσει ο Κόρμπιν να αξιοποιήσει την εκλογική του νίκη για να μεταμορφώσει συνολικά την εικόνα του κόμματος των Εργατικών και της Αριστεράς στη Βρετανία.
Η πρώτη είναι να χρησιμοποιήσει τη δύναμη που του έδωσε η εκλογή του για να δημιουργήσει μια πραγματική, υπαρκτή και ζωντανή αριστερή πτέρυγα μέσα στο κόμμα των Εργατικών. Δηλαδή να μετατρέψει την γενική αριστερή ψήφο υπέρ του σε οργανωμένη δύναμη.
Αυτό θα πρέπει να μεταφραστεί και σε κινητοποίηση των δημοτικών συμβουλίων που ελέγχονται από τους Εργατικούς, ενάντια στις πολιτικές της λιτότητας που εφαρμόζονται από την κυβέρνηση των Συντηρητικών. Εδώ υπάρχει ένα σημείο ιδιαίτερης αδυναμίας καθώς μόνο το 6% των δημοτικών συμβούλων των Εργατικών έχει δηλώσει υποστήριξη στον Κόρμπιν. Αν ο Κόρμπιν μιλά, κεντρικά, ενάντια στη λιτότητα, αλλά σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο το Εργατικό κόμμα εφαρμόζει πολιτικές λιτότητας, αυτό θα υποσκάπτει τον Κόρμπιν.
Από την άλλη, θα πρέπει να προχωρήσει σε ένα πιο ολοκληρωμένο, αριστερό, σοσιαλιστικό πρόγραμμα, σύγκρουσης με τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης και το κεφάλαιο. Για παράδειγμα ο Κόρμπιν καλεί για εθνικοποίηση μόνο της Ενέργειας και των Σιδηροδρόμων – ούτε καν των τραπεζών. Χωρίς εθνικοποίηση όμως του τραπεζικού συστήματος και των στρατηγικών τομέων της οικονομίας δεν υπάρχει καμία πιθανότητα μόνιμης ανατροπής των πολιτικών της λιτότητας. Μέσα στα πλαίσια του καπιταλισμού δεν υπάρχουν τα περιθώρια για την εφαρμογή φιλο-λαϊκών πολιτικών.
Η Βρετανία δεν αποτελεί εξαίρεση
Στη Βρετανία, όπως και αλλού, υπάρχει η αναγκαιότητα του χτισίματος ενός μαζικού, μαχητικού κόμματος στην υπηρεσία των εργαζομένων, των φτωχών λαϊκών στρωμάτων και της νεολαίας. Η νίκη του Corbyn δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί ως η τελική επίτευξη αυτού του στόχου. Όμως μπορεί να αποτελέσει έναν πολύ σημαντικό σταθμό σε αυτή τη διαδικασία.
Η ανάδειξη ενός έντιμου αριστερού μαχητή στην ηγεσία των «Εργατικών», αποτελεί αντανάκλαση σημαντικών διεργασιών στην κοινωνία, την «κούραση» από τις ατελείωτες πολιτικές λιτότητας και την αναζήτηση εναλλακτικών δρόμων, στην κατεύθυνση των αριστερών ιδεών. Ο δρόμος για την ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας είναι ασφαλώς μακρύς αλλά έχει ξεκινήσει, ακόμα και στη Βρετανία, που ας μην ξεχνάμε, ήταν η χώρα που «γέννησε» τον Θατσερισμό.
