Της Ελένης Μήτσου

1. Κόβουν και τις αστικές συγκοινωνίες της Αττικής!

Την «εξυγίανση» ή κοινώς τη διάλυση και το ξεπούλημα των δημόσιων αστικών συγκοινωνιών της Αττικής σχεδιάζει η κυβέρνηση, με το επιχείρημα ότι «δεν είναι κερδοφόρες». Δεν αναφέρει βέβαια ότι πουθενά στον ανεπτυγμένο κόσμο δεν υπάρχουν κερδοφόρες αστικές συγκοινωνίες…

Ο ρόλος των αστικών συγκοινωνιών δεν είναι, ή δεν θα έπρεπε να είναι, η παραγωγή κέρδους. Τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (ΜΜΜ) χρησιμοποιούνται κυρίως από τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, ενώ σε σχέση με τα ΙΧ βελτιώνουν το σύνολο των μετακινήσεων σε μια πόλη και είναι έτσι πολύ φιλικά προς το περιβάλλον. Γι’ αυτό τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ, τα ΜΜΜ θεωρούνται ένα αγαθό, το οποίο πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμο στους πολίτες (άρα και το εισιτήριό τους πρέπει να είναι φθηνό). Γι αυτό και επιδοτούνται από το κράτος σε ποσοστό 60% κατά μέσο όρο.

Η σημερινή κυβέρνηση με το σχέδιο για την «εξυγίανση» των δημόσιων αστικών συγκοινωνιών της Αττικής αναιρεί τον κοινωνικό τους χαρακτήρα και χτυπά όχι μόνο τους εργαζόμενους σε αυτές αλλά και το επιβατικό κοινό.

Η μείωση της επιδότησης από το 70% στο 50% οδηγεί σε αύξηση της τιμής του εισιτηρίου (ήδη έχει αναγγελθεί αύξηση 0,60 ευρώ στο ενιαίο εισιτήριο από το Γενάρη του 2011) στην προμήθεια τροχαίου υλικού χαμηλότερης ποιότητας καθώς και στην πλημμελή συντήρηση των ΜΜΜ. Ταυτόχρονα, η μείωση του προσωπικού, οδηγεί σε αραίωση και περικοπή δρομολογίων (μέτρο που επίσης έχει ήδη εξαγγελθεί) σε μεγαλύτερη υποβάθμιση της ποιότητας της μετακίνησης, ενώ, σε συνδυασμό με την πλημμελή συντήρηση των ΜΜΜ, θα θέσει σε κίνδυνο και την ασφάλεια των μετακινήσεων.*

Στο τέλος του δρόμου… ιδιωτικοποίηση!

Η αύξηση της τιμής του εισιτηρίου, οι περικοπές δρομολογίων που έχουν υψηλό κόστος καθώς και σχεδιαζόμενη μείωση των μισθών των εργαζομένων, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για να γίνουν οι δημόσιες συγκοινωνίες ελκυστικές και κερδοφόρες για το ιδιωτικό κεφάλαιο. Η μόνη προϋπόθεση που λείπει μέχρι στιγμής, είναι η ανάληψη των χρεών του ΟΑΣΑ από το Δημόσιο (όπως έγινε και το 1991-1993 επί κυβέρνησης ΝΔ, πριν ο Μητσοτάκης ξεπουλήσει τα μπλε λεωφορεία). Η κυβέρνηση όμως δεν χάνει χρόνο… έχει ήδη ξεκινήσει τη συζήτηση για την ανάληψη των χρεών του ΟΑΣΑ από το Δημόσιο, έτσι ώστε στη συνέχεια να μπορεί να πουλήσει το 49% των μετοχών των δημόσιων συγκοινωνιών σε ιδιωτικές εταιρίες.

Διεκδικούμε:

•   Να τερματιστεί η πολιτική ιδιωτικοποίησης των δημόσιων επιχειρήσεων και των κοινωνικών αγαθών.

• Δραστική αύξηση της κρατικής επιδότησης στις δημόσιες συγκοινωνίες για να μπορέσουν να εκπληρώσουν τον κοινωνικό τους ρόλο. Σε πρώτη φάση η μετακίνηση τις πρωϊνές ώρες να είναι δωρεάν (όπως στα πρώτα χρόνια της δεκ του ‘80) ενώ τις απογευματινές το εισιτήριο να είναι πολύ φθηνό, με τελικό στόχο τη δωρεάν χρήση και μετακίνηση.

• Ενιαίο και 100% Δημόσιο Φορέα Αστικών συγκοινωνιών, η διαχείριση και ο έλεγχος του οποίου να περάσει στους εργαζόμενους και την κοινωνία, μέσα από εκλεγμένους εκπροσώπους και ανακλητές επιτροπές αντί των κομματικά διορισμένων ΔΣ, σε συνθήκες πλήρους διαφάνειας.

• Κάλυψη όλων των κενών θέσεων στις δημόσιες συγκοινωνίες. Καμία περικοπή στο εισόδημα των εργαζομένων σε αυτές.

• Επέκταση του δικτύου των δημόσιων συγκοινωνιών – με έμφαση στα μέσα σταθερής τροχιάς – αύξηση της τακτικότητας των δρομολογίων όπου χρειάζεται και επαρκή νυκτερινά δρομολόγια. Αυτά τα μέτρα, σε συνδυασμό με φθηνά εισιτήρια θα οδηγήσουν σταδιακά τους κατοίκους του Λεκανοπεδίου να προτιμήσουν τη χρήση των αστικών συγκοινωνιών από τα ΙΧ.

• Σταδιακή αντικατάσταση των συμβατικών κινητήρων στις δημόσιες συγκοινωνίες, με κινητήρες που χρησιμοποιούν ενέργεια φιλική προς το περιβάλλον όπως το υδρογόνο ή η ηλιακή ενέργεια.

_____________________

* (Πιο αναλυτικά για το σχέδιο «εξυγίανσης» των αστικών συγκοινωνιών βλ. Ξεκίνημα, τεύχος Σεπτεμβρίου 2010 – https://xekinima.org/arthra/view/article/oi-dimosies-sygkoinonies-sti-laimitomo).

2. Οι ηγεσίες των σωματείων των δημόσιων συγκοινωνιών της Αττικής βρίσκονται πίσω από τις ανάγκες του αγώνα.

Παρόλο που τα σχέδια της κυβέρνησης για τις δημόσιες συγκοινωνίες είναι γνωστά εδώ και 9 μήνές, οι ηγεσίες των συνδικάτων, άρχισαν να «κινητοποιούνται» μόλις τις τελευταίες βδομάδες, μετά τις επίσημες ανακοινώσεις της κυβέρνησης για την «εξυγίανση» του κλάδου. Ακόμα και σήμερα όμως, δεν φαίνονται διατεθειμένες να δώσουν κάποια σοβαρή μάχη… Τη στιγμή που η κυβέρνηση βάζει μπρος τη διάλυση των δημόσιων αστικών συγκοινωνιών της Αττικής, τα ΔΣ των σωματείων του κλάδου έχουν προτείνει μέχρι στιγμής μία μόλις 24ωρη απεργία (στις 8/12).

Τις ευθύνες για τη στάση τους αυτή, που δεν μπορεί παρά να χαρακτηριστεί εκ των προτέρων ξεπούλημα του αγώνα, τη ρίχνουν στους εργαζόμενους. «Μην τα περιμένετε όλα από τους συνδικαλιστές», «έχετε κι’ εσείς ευθύνες» και άλλες τέτοιες ωραίες ατάκες ακούστηκαν για παράδειγμα στην τελευταία συνέλευση εργαζομένων του ΗΛΠΑΠ. Στην ίδια συνέλευση, όταν ο εκπρόσωπος εργαζομένων του ΜΕΤΡΟ, κάλεσε στο χαιρετισμό του, τους εργαζόμενους να πάρουν απόφαση για απεργία διαρκείας, συνδικαλιστής του ΗΛΠΑΠ απάντησε με το γελοίο επιχείρημα: «δεν μπορούμε να προχωρήσουμε σε απεργία διαρκείας όταν πολλοί συνάδελφοι βρίσκονται ένα βήμα πριν τη συνταξιοδότηση».

Στα ΔΣ των σωματείων του ΟΑΣΑ, πλειοψηφούν οι συνδικαλιστές της ΠΑΣΚΕ και της ΔΑΚΕ. Συνδικαλιστές που δεν έχουν καμία διάθεση να συγκρουστούν με τα κόμματά τους για το συμφέρον των εργαζομένων και του επιβατικού κοινού. Αντιθέτως, πολλοί από αυτούς στηρίζουν και ανοιχτά τις επιλογές της κυβέρνησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο κ. Απ. Ραφτόπουλος, στέλεχος της ΠΑΣΚΕ και επικεφαλής του Σωματείου Μηχανικών Τεχνιτών ΟΑΣΑ-ΕΘΕΛ, με τον οποίον η κυβέρνηση δηλώνει ότι βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή και ότι υπάρχει εμφανής διάθεση συνεννόησης (Βήμα 5/12/2010).

Οι συνδικαλιστικές ηγεσίες, τόσο στις αστικές συγκοινωνίες της Αττικής όσο και στις υπόλοιπες ΔΕΚΟ, δεν είναι διατεθειμένες να κάνουν όσα χρειάζονται για να αποκρούσουν τα σχέδια της κυβέρνησης. Να προχωρήσουν δηλαδή σε καλά σχεδιασμένες απεργιακές κινητοποιήσεις με διάρκεια καθώς και στο συντονισμό των ΔΕΚΟ μεταξύ τους (όταν όλες οι ΔΕΚΟ δέχονται αυτή τη στιγμή επίθεση, τι πιο λογικό από το να δώσουν τον αγώνα από κοινού και συντονισμένα). Γι’ αυτό χρειάζεται να ξεκινήσει μια μαζική εκστρατεία μέσα στους εργαζόμενους, από τα κάτω, για να επιβάλλουμε ένα σχέδιο μαχητικών αγώνων και κλιμάκωσης κι από την άλλη για να αλλάξουμε σταδιακά τους συσχετισμούς στα σωματεία και τις ομοσπονδίες μας και να τα ξαναπάρουμε στα χέρια μας, έτσι ώστε να εκπροσωπούν πραγματικά τα δικά μας συμφέροντα κι όχι τους μηχανισμούς των κομμάτων εξουσίας.

3. Συνέντευξη με τον Αποστόλη Κασιμέρη, μέλος ΔΣ του Συνδικάτου Εργαζομένων ΟΑΣΑ

Πώς έχουν δημιουργηθεί τα χρέη των αστικών συγκοινωνιών της Αττικής;

Οι αστικές συγκοινωνίες υποτίθεται ότι επιδοτούνται σε ποσοστό 70%. Από το 2001 όμως στην ουσία σταμάτησε να δίνεται η επιδότηση – για την ακρίβεια δίνεται μόλις το 18%. Η κυβέρνηση μας στέλνει να δανειστούμε από τράπεζες με ληστρικά επιτόκια, με αποτέλεσμα να πληρώνουμε 100 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο σε τοκοχρεολύσια. Επίσης, τα υπουργεία που υπογράφουν συμβάσεις για τη δωρεάν ή με έκπτωση μετακίνηση πολλών κοινωνικών ομάδων, δεν καταβάλλουν το αντίτιμο ή τη διαφορά που προκύπτει από το ισχύον εισιτήριο. Σήμερα τα χρέη 7 υπουργείων προς τον ΟΑΣΑ φτάνουν το μισό δις ευρώ.

Η κυβέρνηση χαρακτηρίζει τους εργαζόμενους στις συγκοινωνίες «ρετιρέ», λέγοντας πως στην ΕΘΕΛ για παράδειγμα ο μέσος όρος μισθοδοσίας είναι 2.600 ευρώ. Ποια είναι η πραγματικότητα;

Εγώ με 2 παιδιά και 20 χρόνια υπηρεσίας παίρνω μισθό 1.500 ευρώ μεικτά. Αν δουλέψω όμως και τα 8 ρεπό που δικαιούμαι το μήνα, όπως έκανα όταν η γυναίκα μου δεν είχε δουλειά, και δεδομένου ότι κάποια από αυτά είναι Κυριακές, οι οποίες δια του νόμου αμείβονται 75% περισσότερο, ο μισθός μου θα φτάσει τα 2.500 ευρώ. Αν εργάζεσαι παραπάνω, πληρώνεσαι παραπάνω.

Στις αστικές συγκοινωνίες της Αττικής υπάρχει μεγάλη έλλειψη προσωπικού. Στην ΕΘΕΛ για παράδειγμα λείπουν 1200 οδηγοί και 200 τεχνικοί. Γι’ αυτό το λόγο οι εργαζόμενοι καλούνται να εργαστούν στα ρεπό τους. Οι οδηγοί στην ΕΘΕΛ έχουν 8-9 ρεπό το μήνα και όσοι έχουν ανάγκη τα δουλεύουν όλα. Το 2009 καταγράφηκαν 180.000 δεδουλευμένα ρεπό. Αυτά αντιστοιχούν σε 2000 θέσεις εργασίας. Η κυβέρνηση προτιμά αντί να προσλάβει 2000 άνεργους να πληρώνει υπερεργασίες.

Σε κάποιες περιοχές της Αθήνας, έχουν ήδη αρχίσει να πραγματοποιούνται συγχωνεύσεις και αναστολές γραμμών, οι οποίες υποτίθεται ότι ήταν πλεοναστικές… Ποιες είναι οι συνέπειες για το επιβατικό κοινό;

Να σας δώσω μερικά παραδείγματα. Και οι 3 γραμμές του Κορυδαλλού που είχαν προορισμό το κέντρο της Αθήνας σήμερα τερματίζουν στον Εσταυρωμένο στο Αιγάλεω. Οι πολίτες που έχουν τη φτηνή μηνιαία κάρτα των 15 ευρώ (ισχύει για λεωφορεία, τρόλλευ και τραμ) για να πάνε στο κέντρο πρέπει να περιμένουν τη διαδημοτική γραμμή 256, η οποία είναι πολύ αραιή. Η ταλαιπωρία που υφίστανται είναι πολύ μεγάλη. Επίσης οι γραμμές αυτές που ξεκινούσαν από τον Κορυδαλλό για το κέντρο έπιαναν εναλλακτικές διαδρομές, στις οποίες δεν πάει το μετρό.

Στην Ηλιούπολη έκοψαν την γραμμή 208 (Αθήνα – Κάτω Ηλιούπολη). Η περιοχή εξυπηρετείται τώρα από τη γραμμή Α4, η οποία ξεκινά από την Άνω Γλυφάδα. Πολλές ώρες της ημέρας το Α4 δεν μπορεί να πάρει τον κόσμο από την Κάτω Ηλιούπολή γιατί είναι γεμάτο, ενώ οι επιβάτες που ξεκινούν από την Άνω Γλυφάδα για το κέντρο, κάνουν πλέον τουλάχιστον 15 λεπτά περισσότερο για να φτάσουν. Η ταλαιπωρία είναι αφάνταστη. Στις 16 του μήνα δυο ακόμα δρομολόγια που ξεκινούσαν από την Ηλιούπολη για το κέντρο (206 & 237), τροποποιούνται και θα τερματίζουν στο μετρό της Δάφνης. Εκεί θα γίνει πανηγύρι…

Η διοίκηση του ΟΑΣΑ προχώρησε σε αναστολές και συγχωνεύσεις γραμμών χωρίς να ρωτήσει τους εργαζόμενους. Αυτοί που είναι όμως στη διοίκηση δεν έχουν μπει ποτέ σε λεωφορείο ούτε πρόκειται να μπουν. Τους περιμένει κάθε μέρα το υπηρεσιακό αυτοκίνητο στην πόρτα τους…