Νικητής των προεδρικών εκλογών της Κύπρου ανεδείχθη στον δεύτερο γύρο ο Δημήτρης Χριστόφιας, γενικός γραμματέας του αριστερού κόμματος ΑΚΕΛ. Για τα αποτελέσματα των εκλογών μιλήσαμε με τους συντρόφους, μέλη της CWI, Αθηνά Καρυάτη, Μαρίνα Παγιάτσου και Δώρο Μιχαήλ(*). Ακολουθούν αποσπάσματα της συνέντευξης που πήρε ο σ. Ανδρέας Παγιάτσος. Ολόκληρη η συνέντευξη στο www.xekinima.org
Σύντροφοι, να ξεκινήσουμε με δυο λόγια για τα βασικά χαρακτηριστικά αυτής της εκλογικής αναμέτρησης;
Δώρος: Ο Χριστόφιας εκλέγηκε με το 53,4% των ψήφων ενάντια στον αντίπαλό του, Γιάννη Κασουλίδη, ο οποίος πήρε το 46,6%. Ο Δημήτρης Χριστόφιας είχε την υποστήριξη του σοσιαλιστικού κόμματος ΕΔΕΚ και του κεντροδεξιού κόμματος ΔΗΚΟ.
Η πόλωση η οποία αναπτύχθηκε στη διάρκεια της εκλογικής εκστρατείας θύμισε περασμένες δεκαετίες.
Στον πρώτο γύρο ο Τάσσος Παπαδόπουλος, επιχείρησε να αξιοποιήσει το 76% του πληθυσμού που ψήφισε ενάντια στο σχέδιο Ανάν το 2004. Επιχείρησε να εμφανιστεί σαν ο μόνος πραγματικός αγωνιστής και σαν ο μόνος που είχε το σθένος να αντισταθεί στους ιμπεριαλιστές.
Ο Γιάννης Κασουλίδης, και τα υπόλοιπα στελέχη της ηγεσίας του δεξιού Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ) εμφανίστηκαν στην αρχή σαν συμφιλιωτικοί προς το ΑΚΕΛ, αλλά μόλις είδαν πως ΕΔΕΚ και ΔΗΚΟ αποφάσισαν να στηρίξουν Χριστόφια στράφηκαν σε μια φανατική αντικομμουνιστική εκστρατεία.
Το γεγονός ότι παρά την ήδη τεράστια αυτή πόλωση νίκησε τελικά ο Δημήτρης Χριστόφιας αποτελεί μια σημαντική νίκη για το αριστερό και εργατικό κίνημα της Κύπρου.
Η πόλωση που αναπτύχθηκε πήρε πραγματικά εξαιρετικές διαστάσεις. Μπορείτε να την περιγράψετε λίγο;
Μαρίνα: Ξεκίνησε μια τεράστια εκστρατεία με βασικό σύνθημα να μην νικήσει ο κομμουνισμός. Ο αρχιεπίσκοπος Κύπρου για πρώτη φορά στην ιστορία πήρε καθαρή θέση υπέρ ενός συγκεκριμένου υποψηφίου σε προεδρικές εκλογές. Κάλεσε τον κόσμο να μην ψηφίσει Χριστόφια γιατί αν εκλεγόταν θα ωθούσε στον αφελληνισμό της Κύπρου. Υποστηριχτές του Κασουλίδη διέδιδαν πως οι κομμουνιστές θα κάψουν τις εκκλησιές. Επτά «εθνικόφρονα σωματεία»-ποδοσφαιρικές ομάδες της πρώτης κατηγορίας, πήραν δημόσια θέση υπέρ του Κασουλίδη, κάτι πρωτοφανές. Η άκρα δεξιά, εθνικιστές της ΕΟΚΑ Β’ που είχαν εμπλοκή στο πραξικόπημα στην Κύπρο το 1974 και οι νεοφασιστικές οργανώσεις που δημιουργήθηκαν στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια βγήκαν πολύ επιθετικά καταγγέλλοντας τον κομμουνιστικό κίνδυνο, με στόχο να συσπειρώσουν τους υποστηριχτές του “όχι” υπέρ του Κασουλίδη.
Για να καταλάβουμε την έκταση της πόλωσης, μαζί με τον Γιάννη Κασουλίδη στη διάρκεια του δεύτερου γύρου εμφανίστηκε ο γιος του Νίκου Σάμψων, του εγκληματία-επικεφαλής του πραξικοπήματος του 1974, με στόχο ακριβώς τη συσπείρωση των ακροδεξιών εθνικιστών.
Όσο και αν όλα αυτά όμως συσπείρωσαν τους δεξιούς ψηφοφόρους, την ίδια στιγμή συσπείρωσαν το αντίπαλο στρατόπεδο. Πολύς κόσμος ψήφισε Δημήτρη Χριστόφια για να καταψηφίσει την ακροδεξιά που επιχειρούσε να σηκώσει κεφάλι.
Ο πρόεδρος δηλώνει και αυτοπροσδιορίζεται σαν «κομμουνιστής». Τι πρέπει να περιμένουμε την επόμενη μέρα;
Αθηνά: Με μια έννοια η εκλογή του Χριστόφια είναι ιστορική αφού για πρώτη φορά ο πρόεδρος της χώρας μιλά στο όνομα του κομμουνισμού και της αριστεράς, στο όνομα της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, και που γιορτάζει την Οκτωβριανή επανάσταση.
Όμως δεν έχει ανοίξει ο δρόμος για το σοσιαλισμό στην Κύπρο. Ο Δ. Χριστόφιας δεν άφησε καμία αμφιβολία περί του αντιθέτου, έχοντας με κάθε τρόπο ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να επιχειρήσει κανενός είδους ανατροπή του κοινωνικού συστήματος, ότι δεν πρόκειται να έρθει σε σύγκρουση με το κεφάλαιο, ότι δεν πρόκειται να γίνουν μεγάλες οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές.
Αυτό δεν είναι τίποτα καινούργιο για το ΑΚΕΛ το οποίο σε όλη του την ιστορία είχε ακριβώς αυτή την πολιτική: Ότι δεν τίθεται ζήτημα κοινωνικών ανατροπών όσο καιρό παραμένει άλυτο το εθνικό πρόβλημα.
Δώρος: Τα συνθήματα του ΑΚΕΛ ήταν για «μια πιο δίκαιη κοινωνία» (προσέξτε, όχι «δίκαιη» αλλά «πιο δίκαιη») και επανέλαβε πολλές φορές ότι «η ιδεολογία του είναι η Κύπρος». Πριν τις εκλογές ο Δημήτρης Χριστόφιας είχε επανειλημμένες επαφές με βιομήχανους τραπεζίτες και εργοδότες για να τους διαβεβαιώσει ότι δεν επρόκειτο να υπάρξει καμία απειλή στα ταξικά τους συμφέροντα και να μην ανησυχούν.
Σε ότι αφορά τα κοινωνικά – ταξικά ζητήματα τι έλεγε ο Δημήτρης Χριστόφιας;
Αθηνά: Πήρε θέσεις αρκετά φιλολαϊκές, και ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό.
Μαρίνα: Την ίδια στιγμή βέβαια ο Δημήτρης Χριστόφιας τόνισε ότι μέσα στα πλαίσια της Ε.Ε. θα είναι υποχρεωμένοι σε μεγάλο βαθμό να εφαρμόζουν οικονομικές πολιτικές που αποφασίζονται στην Ε.Ε.. Είναι επομένως φανερό ότι τέτοιες δεσμεύσεις δεν αποτελούν εγγυήσεις.
Από την άλλη όμως είναι καθαρό ότι ο Δημήτρης Χριστόφιας είναι εξαιρετικά ευαίσθητος στις πιέσεις της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων γιατί αυτή είναι η βάση του κόμματος του.
Πολλοί αναλυτές επιχείρησαν να εμφανίσουν την διαμάχη για τις εκλογές σαν μια σύγκρουση ανάμεσα στο «ναι» και το «όχι».
Τι έδειξαν τα αποτελέσματα των εκλογών;
Δώρος: Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ο κόσμος δεν ψήφισε με βάση το «ναι» και «όχι» αλλά ψήφισε με βάση πολιτικά και ταξικά κριτήρια – ψήφισε το κόμμα που θεωρούσε ότι εκπροσωπούσε καλύτερα τα συμφέροντα του.
Η προσπάθεια να ερμηνευθεί το πολιτικό σκηνικό με βάση τους υποστηριχτές του «ναι» και του «όχι» ήταν στην πραγματικότητα πλασματική, ψεύτικη.
Το ΑΚΕΛ πήρε 33,3%, στηριγμένο στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, όχι λόγω της θέσης τους στο δημοψήφισμα, αλλά γιατί τα λαϊκά στρώματα νιώθουν πως αυτό το κόμμα μπορεί να εκφράσει καλύτερα τα συμφέροντα τους.
Ο Δημήτρης Χριστόφιας τοποθετείται υπέρ της επαναπροσέγγισης…
Δώρος: Ναι από το πρώτο βράδυ της εκλογής του μίλησε με τον Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, τον πρόεδρο των τουρκοκυπρίων και έκλεισαν ήδη ραντεβού για να πιουν καφέ και να κουβεντιάσουν…
Ακριβώς. Βλέπετε πιθανότητες για ανατροπή των σημερινών δεδομένων, του αδιεξόδου στο κυπριακό πρόβλημα;
Δώρος: Δυστυχώς οι πιθανότητες είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Ο Χριστόφιας είναι δεσμευμένος από τη συμφωνία του με το ΔΗΚΟ και την ΕΔΕΚ, τα οποία είναι κόμματα με πολύ έντονα εθνοκεντρικά (για να μην πούμε εθνικιστικά) χαρακτηριστικά στην ιδεολογία και το προγράμμα τους…
Αθηνά: Αισιόδοξοι για λύση του εθνικού προβλήματος, στο άμεσο μέλλον, δυστυχώς δεν μπορούμε να είμαστε.
Μπορούμε να ελπίζουμε ότι μια κυβέρνηση Χριστόφια μπορεί να αμβλύνει τον εθνικισμό ανάμεσα στις δύο κοινότητες, μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη και φιλικών σχέσεων ανάμεσά τους. Και αυτό είναι σημαντικό. Γιατί, κατά τη γνώμη μας, ο μόνος τρόπος να υπάρξει λύση στο κυπριακό πρόβλημα, δίκαιη και βιώσιμη, είναι να έρθουν κοντά οι δύο κοινότητες και να παρθούν πρωτοβουλίες από τα κάτω. Τελικά αυτό προϋποθέτει την εμφάνιση μιας διεθνιστικής αριστεράς και στα δύο μέρη του νησιού, που να επεξεργασθεί προτάσεις για λύση, να τις προτείνει στον Κυπριακό λαό και να παλέψει για την αποδοχή τους.
Η αμέσως επόμενη περίοδος τι σημαίνει για το τμήμα της CWI στην Κύπρο;
Μαρίνα: Σημαίνει ότι διεκδικούμε από τον Δημήτρη Χριστόφια, τον αριστερό πρόεδρο της Κύπρου, μια αριστερή πολιτική.
Η οργάνωση μας έκανε μαζική εκστρατεία υποστήριξης της υποψηφιότητας του Δημήτρη Χριστόφια όλη την προηγούμενη περίοδο. Η υποστήριξή μας βέβαια ήταν μια κριτική υποστήριξη. Ξέρουμε πως την επόμενη περίοδο η αστική τάξη της Κύπρου θα πιέσει τον Χριστόφια σε όλο και πιο δεξιές πολιτικές. Και σ’ αυτές τις πιέσεις η κυβέρνηση του ΑΚΕΛ και των συμμάχων της θα τείνει να υποχωρεί. Η υπεράσπιση των λαϊκών και εργατικών συμφερόντων θα περάσει σε μεγάλο βαθμό μέσα από την αντίσταση και την κινητοποίηση των λαϊκών στρωμάτων, της εργατικής τάξης και της νεολαίας.
___________________
