Ανέστης Ταρπάγκος
Θεσσαλονίκη – Δεκέμβριος 2013
Σ’ ολόκληρη την τελευταία περίοδο ακούγεται όλο και πιο συχνά στις τάξεις της πολιτικής Αριστεράς, και προφανώς και του ΣΥΡΙΖΑ, η θεωρία της «ανάθεσης», του γεγονότος δηλαδή ότι ο εργαζόμενος λαϊκός κόσμος, αγανακτισμένος και εξοργισμένος με την πολιτική του κοινωνικού ολοκαυτώματος της μνημονιακής συγκυβέρνησης, στρέφεται προς την κατεύθυνση της αριστερής εκλογικής επιλογής, χωρίς αυτό να συνοδεύεται από μια αντίστοιχη κοινωνική ενεργοποίηση ή συνδικαλιστική δραστηριοποίηση. Με δεδομένο μάλιστα το γεγονός ότι οι δυνάμεις της Ριζοσπαστικής Αριστεράς εμφανίζονται να αποκτούν το εκλογικό προβάδισμα, και άρα να προσεγγίζουν την κοινοβουλευτική κατάκτηση της πολιτικής διακυβέρνησης, διαπιστώνεται ότι αυτή η διαδικασία που εντοπίζεται στις πολιτικές εκπροσωπήσεις, δεν συνοδεύεται από μια αντίστοιχη άνοδο ή ανάταξη του ρόλου του λαϊκού εργατικού κινήματος.
Το σημαντικό ζήτημα που αναδεικνύεται έτσι είναι ότι διανοίγεται η προοπτική μιας αριστερής πολιτικής διακυβέρνησης η οποία όμως δεν συνοδεύεται από ένα αντίστοιχο λαϊκό εργατικό κίνημα, με υπόσταση, παρεμβάσεις και ενεργό ρόλο. Πρόκειται για ένα εντελώς καινούριο φαινόμενο στην ιστορική εξέλιξη του ελληνικού αριστερού κινήματος, όπου σε όλες τις προηγούμενες δεκαετίες συνέβαινε το αντίστροφο : Ενώ η Αριστερά εκπροσωπούσε πολιτικά το 12% κατά μέσο όρο του εκλογικού σώματος, εντούτοις η επιρροή της στο οργανωμένο εργατικό κίνημα καθώς και σε άλλες μορφές του κοινωνικού κινήματος, ήταν τουλάχιστον τριπλάσια της εκλογικής της εμβέλειας.
Αν δεχθεί τώρα κανείς τις ίδιες τις ιστορικές επεξεργασίες του αριστερού και κομμουνιστικού ευρωπαϊκού κινήματος, τότε οφείλει να αποδεχθεί ότι οποιαδήποτε κοινωνική και οικονομική αλλαγή σε μια προοδευτική, δημοκρατική κατεύθυνση, που μάλιστα εμπνέεται στρατηγικά από τις σοσιαλιστικές αναφορές και ορόσημα, δεν μπορεί να ευοδωθεί παρά σε συνάρτηση κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης και μαζικού λαϊκού κινήματος. Οι μετασχηματισμοί που βασίζονται μόνον στον έναν από αυτούς τους δύο πυλώνες κινδυνεύουν να ακυρωθούν.
Άρα η διαλεκτική μεταξύ πολιτικών εκπροσωπήσεων της Ριζοσπαστικής Αριστεράς και κοινωνικής λαϊκής δυναμικής αποτελεί λυδία λίθο για την εκτίμηση των προοπτικών μιας κυβέρνησης της Αριστεράς που φαίνεται ρεαλιστική μέσα στο 2014. Στην προκειμένη περίπτωση η αυτοδύναμη ή συμμαχική κυβερνητική παρουσία του ΣΥΡΙΖΑ, στο μέτρο που συνοδεύεται από την κατάρρευση και παραφθορά του κοινωνικού συνδικαλιστικού κινήματος: Είτε από τη μία πλευρά, δεν θα μπορεί να αντιπαρατεθεί αποτελεσματικά με το μπλοκ των αστικών δυνάμεων (οικονομικών, ΜΜΕ, μηχανισμών καταστολής κλπ.), και έτσι και αν ακόμη εμμένει σε ένα στοιχειωδώς ριζοσπαστικό πρόγραμμα αλλαγών, θα βρίσκεται σε δυσχέρεια να το υλοποιήσει με την απουσία του ενεργού λαϊκού παράγοντα. Είτε από την άλλη πλευρά, εν όψει αυτών των δυσχερών εμποδίων, θα προκύψει η άμβλυνση της ριζοσπαστικότητας του κυβερνητικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ και η λείανση των γωνιών του, πράγμα που θα οδηγεί αναγκαστικά στην ίδια την ακύρωση του αριστερού κυβερνητικού εγχειρήματος.
Εντούτοις τα πράγματα δεν είναι έτσι, δηλαδή δεν έχει επικρατήσει η «ανάθεση» λόγω της αδράνειας και νωθρότητας του λαϊκού εργατικού παράγοντα. Απεναντίας στην πρώτη διετία της μνημονιακής εποχής (2010 – 12) καταγράφηκαν σημαντικότατες πανεργατικές απεργιακές κινητοποιήσεις, οι οποίες υπήρξαν αναποτελεσματικές εξ αιτίας του εργοδοτικού και κυβερνητικού ρόλου των τριτοβάθμιων συνδικαλιστικών οργανώσεων. Ταυτόχρονα, όσο προχωρούσε η παραγωγή των καταστρεπτικών αποτελεσμάτων της καπιταλιστικής κρίσης και της εφαρμογής των μνημονίων, τόσο δυσχεραίνονταν οι όροι κινητοποίησης της εργατικής τάξης. Είναι αυτοί οι δύο παράγοντες που επέφεραν την υποχώρηση και παράλυση του λαϊκού παράγοντα στη συνέχεια και μέχρι σήμερα και όχι κάποια «νωχελικότητα του καναπέ» που εκφράζεται στην αντίληψη της «ανάθεσης».
Βέβαια, αυτό το διετές πανελλαδικό απεργιακό κίνημα (παράλληλα με εκείνο των πλατειών), βρήκε πολιτική διέξοδο στην κάλπη του ΣΥΡΙΖΑ, αναδεικνύοντάς τον σε αξιωματική αντιπολίτευση. Αυτό το ιστορικό για την ελληνική Αριστερά γεγονός αντιμετωπίστηκε, κάτω και από την συνεχιζόμενη επιδείνωση της κοινωνικής κατάστασης των λαϊκών τάξεων, ως το εφαλτήριο κατάκτησης της πολιτικής διακυβέρνησης, ενώ η παράλληλη φαντασμαγορική κοινοβουλευτική διεύρυνση έδωσε τη δυνατότητα μιας ανεπανάληπτα δυναμικής και τεκμηριωμένης αντιπολίτευσης. Εντούτοις, οι δύο αυτές παράμετροι, με δεδομένη την αποδιάρθρωση του εργατικού κινήματος (ρόλος ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ καθώς και τεράστια ανεργία με ταυτόχρονη εισοδηματική λιτότητα), δημιούργησαν την σημερινή αντιφατική κατάσταση μιας διευρυμένης πολιτικά Ριζοσπαστικής Αριστεράς και ενός συρρικνωμένου τα μέγιστα λαϊκού κινηματικού παράγοντα.
Η επίλυση αυτής της αντινομίας βρίσκεται μπροστά μας και μας επιτάσσει να την υλοποιήσουμε : Χωρίς να υποστέλλουμε την αναγκαιότητα της αριστερής κυβερνητικής προοπτικής, δίχως να εγκαταλείπουμε το πεδίο της κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης, χρειάζεται να προσανατολίσουμε τις δυνάμεις μας και τον ρόλο μας στο πολιτικό εγχείρημα ανάταξης του λαϊκού εργατικού κινήματος, να στηριχθούμε και στους δύο ιστορικούς μας πυλώνες, πράγμα που στην τρέχουσα συγκυρία μόνον οι ριζοσπαστικές πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις μπορούν να επιτελέσουν. Η βεβαιότητα της προοπτικής ανάδειξης μιας αριστερής πολιτικής διακυβέρνησης, μπορεί να μετασχηματιστεί γόνιμα σε πυροδότη της ανάκαμψης και επανεμφάνισης στο προσκήνιο του λαϊκού εργατικού παράγοντα.
