Του Νίκου Αναστασιάδη
Η κρίση στην Ελλάδα, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κρίσης στην παγκόσμια οικονομία. Αυτό φαίνεται να το «ξεχνούν» διάφοροι αναλυτές, προσπαθώντας να μας πείσουν ότι βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο γιατί «είμαστε τεμπέληδες», κτλ. Η κρίση ξεκίνησε από την αγορά ακινήτων των ΗΠΑ, επεκτάθηκε στον τραπεζικό τομέα παγκόσμια, μετατράπηκε σε κρίση χρέους όταν το δημόσιο έδωσε τεράστια ποσά για να σώσει τις ιδιωτικές τράπεζες, και τώρα αγκαλιάζει σταδιακά όλη την παγκόσμια οικονομία.
Μήπως όμως τα πράγματα πηγαίνουν καλύτερα, και έτσι και η Ελλάδα θα μπορέσει να αναπτυχθεί κάπως τα επόμενα χρόνια (όπως προσπαθούν με διάφορους τρόπους να μας πείσουν οι κυβερνώντες); Τίποτα τέτοιο δεν υπάρχει στον ορίζοντα. Σύμφωνα με τους Financial Times:
«Οι ΗΠΑ και η Βρετανία έκλεισαν τη χρονιά με στασιμότητα. Η Ευρωζώνη και η Ιαπωνία βρίσκονται ξανά σε ύφεση. Στις οικονομίες του αναπτυσσόμενου κόσμου επιβραδύνεται η ανάπτυξη» (FT, 6/3/13)
Παράνοια: η οικονομία πέφτει, το χρηματιστήριο ανεβαίνει
Οι ανεπτυγμένες οικονομίες είχαν ρυθμό ανάπτυξης μόλις 1,3% στην 5ετία από το 2007-2012. Στη φάση στην οποία βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή κανένας σοβαρός αναλυτής δεν βλέπει πιθανότητα διεξόδου, αντίθετα, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times (13/11/12):
«Η Τράπεζα της Αγγλίας ανησυχεί ότι η ύφεση δεν έχει επιφέρει επαρκή καταστροφή ώστε να επιτρέψει τη δημιουργία περισσότερων παραγωγικών επιχειρήσεων στην επόμενη άνοδο…».
Παρόλα αυτά, το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης φαίνεται να «ζει στον κόσμο του». Τους τελευταίους μήνες έχουμε «ράλι» ανόδου, που έφτασε τον δείκτη Dow Jones (δείκτη των 30 μεγαλύτερων βιομηχανικών επιχειρήσεων) μόλις 10% κάτω από το ψηλότερο σημείο που είχε φτάσει το 2007, λίγο πριν σκάσει η φούσκα. Πως εξηγείται αυτό;
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τουλάχιστον 1 τρισ. $ αδιάθετα στα ταμεία μόνο 500 επιχειρήσεων που συμμετέχουν στον χρηματιστηριακό δείκτη S&P 500, περίπου 65% περισσότερα σε σχέση με πριν 5 χρόνια!
Το συνολικό ποσό αδιάθετων κεφαλαίων στις ΗΠΑ υπολογίζεται σε 2-3 φορές το πιο πάνω ποσό!
Το αμερικάνικο κράτος έχει δώσει πάνω από 3 τρις $ για τη διάσωση τραπεζών και επιχειρήσεων από το 2007 μέχρι σήμερα. Αυτά τα λεφτά δεν επενδύθηκαν, αλλά σ’ ένα τεράστιο ποσοστό τους αποθηκεύτηκαν!
Την ίδια στιγμή, το κόστος εργασίας έχει πέσει λόγω της μεγάλης ανεργίας, και αυτό αυξάνει τα ποσοστά κέρδους. Σήμερα, το ποσοστό των επιχειρηματικών κερδών στο εθνικό εισόδημα των ΗΠΑ είναι το μεγαλύτερο από το 1950!
Οι μεγάλες βιομηχανίες και οι πολυεθνικές δεν επενδύουν γιατί δεν υπάρχουν αγορές για να απορροφήσουν τυχόν νέα παραγωγή. Ταυτόχρονα, διάφορες επενδύσεις έχουν πια μεγάλο ρίσκο λόγω της πιθανότητας κατάρρευσης τραπεζικών ιδρυμάτων. Έτσι αυτά τα λεφτά λιμνάζουν, και οι εταιρίες τα χρησιμοποιούν για να κερδοσκοπούν, ακόμα και για να αγοράσουν τις ίδιες τις μετοχές τους στο χρηματιστήριο, αυξάνοντας έτσι τεχνητά την τιμή τους και δίνοντας με αυτό τον τρόπο αυξημένα μερίσματα στους μετόχους τους.
Όλο αυτό όμως δεν αποτελεί παρά μια ακόμα φούσκα αφού δεν βασίζεται σε καμιά άνοδο της πραγματικής παραγωγής και οικονομίας.
ΕΕ: κρίση, απόκλιση και αποσάθρωση
Στην ΕΕ η ίδια κρίση εμφανίζεται πιο οξυμένη, λόγω της «συρραφής» διαφορετικών οικονομιών σε ένα νόμισμα.
Η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται σε στασιμότητα, με ύφεση 0,6% το ’12 και πρόβλεψη για ύφεση 0,5% το ’13 σύμφωνα με στοιχεία της ΕΚΤ. Η ανεργία έχει φτάσει στο 12%, το μεγαλύτερο ποσοστό από τη δημιουργία του ευρώ. Και όλα αυτά τη στιγμή που τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν δώσει 5 τρις € από το 2008 μέχρι σήμερα για τη διάσωση των τραπεζών!
Βέβαια, οι μέσοι όροι δεν λένε πάντα την αλήθεια, ενώ κρύβουνε την τάση απόκλισης που υπάρχει ουσιαστικά μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης: Η ανεργία πχ στην Αυστρία, τη Γερμανία και το Λουξεμβούργο είναι περίπου 5%, ενώ στην Ισπανία και στην Ελλάδα περίπου 26%. Η ανεργία των νέων στη Γερμανία είναι 7,7% ενώ στην Ελλάδα 59% επίσημα.
Πρέπει να περιμένουμε ότι οι εντάσεις θα συνεχιστούν, με τη γερμανική αστική τάξη να γίνεται πιο επιθετική, καθώς δίνεται μια μεγάλη μάχη μεταξύ των καπιταλιστών στην ΕΕ για το ποιά χώρα θα επωμιστεί μεγαλύτερο κόστος από την κρίση και ποιος θα κυριαρχήσει. Στον καπιταλισμό επικρατεί ο νόμος της ζούγκλας, και νικητής βγαίνει πάντα ο πιο ισχυρός. Όσοι ελπίζουν πως μετά τις γερμανικές εκλογές η Γερμανία θα εγκαταλείψει τη σκληρή στάση θα απογοητευτούν…
