Στις φοιτητικές κινητοποιήσεις του προηγούμενου χρόνου το ΚΚΕ κατέβηκε σε κοινές πορείες μαζί με τις υπόλοιπες δυνάμεις της Αριστεράς και του αναρχικού χώρου στην Αθήνα και μαζί με την πλειοψηφία της Αριστεράς στην Θεσσαλονίκη. Χαρακτηριστική ήταν η συνεργασία των συλλόγων στους οποίους πλειοψηφεί το ΜΑΣ (ΚΝΕ) με συλλόγους που πλειοψηφούν οι δυνάμεις που συμμετέχουν στα ΕΑΑΚ, ενώ σε πολλές συνελεύσεις το ΜΑΣ κατέβασε κοινά πλαίσια με φοιτητικές παρατάξεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς.
Την ίδια περίοδο όταν η αστυνομία επιχείρησε να συλλάβει αγωνιστές που είχαν κατέβει στις κινητοποιήσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείου, στη Θεσσαλονίκη, το ΚΚΕ παρέμβηκε προσφέροντας αλληλεγγύη στους συλληφθέντες οι οποίοι/ες δεν είχαν καμία πολιτική σχέση με το ΚΚΕ αλλά ανήκαν σε διαφορετικούς χώρους.
Η στάση αυτή του ΚΚΕ είχε προκαλέσει κατ’ αρχήν θετική αντιμετώπιση σε τμήματα της υπόλοιπης Αριστεράς αλλά και προβληματισμό. Ήταν η πρώτη φορά μετά από πάρα πολύ καιρό που το KKE εμφανιζόταν με ενωτικές διαθέσεις απέναντι στο υπόλοιπο κίνημα. Και τα αποτελέσματα αυτής της ενωτικής στάσης ήταν εμφανή: ένα μαζικό και μαχητικό φοιτητικό κίνημα, παρά τις αντίξοες συνθήκες.
Το «Ξεκίνημα» χαιρέτησε την ενωτική στάση του ΚΚΕ, την ίδια στιγμή όμως αυτή η στάση προκάλεσε ερωτηματικά. Το βασικό ερώτημα που προέκυψε ήταν κατά πόσον αυτή η νέα τακτική του ΚΚΕ ήταν κάτι πρόσκαιρο, μια προσωρινή τακτική στο συγκεκριμένο κίνημα ή κάτι με πιο μόνιμα χαρακτηριστικά, μια αλλαγή που στηριζόταν σε μια μακροπρόθεσμη αντίληψη. Οι σοβαρές αμφιβολίες για την στάση του ΚΚΕ εντείνονταν από το γεγονός ότι στην Πάτρα, όπου το ΜΑΣ και η ΚΝΕ έχουν πολύ πιο ισχυρή παρουσία από αλλού, δεν υπήρξε κανενός είδους ενωτική προσέγγιση προς το υπόλοιπο φοιτητικό κίνημα.
Όμως, στην τελευταία πορεία για τον Παύλο Φύσσα στις 18 Σεπτέμβρη στο Κερατσίνι είδαμε ξανά το ΚΚΕ να συμμετέχει στην πορεία προσδίδοντας ενωτικά χαρακτηριστικά που αυτή η κινητοποίηση δεν είχε ποτέ ξανά πριν. Αυτό έγινε για πρώτη φορά από τη δολοφονία του Παύλου το 2013 – όλες τις προηγούμενες χρονιές το ΚΚΕ βάδιζε ξεχωριστά από την πορεία που καλούσε η οικογένεια Φύσσα και το υπόλοιπο αντιφασιστικό κίνημα. Κράτησε μάλιστα μία πολύ θετική στάση απέναντι στην υπόλοιπη συγκέντρωση. Απηύθυνε έναν χαιρετισμό (όπως άλλες πολιτικές και αντιφασιστικές κινήσεις) με συντροφικό τρόπο και τοποθέτησε τις δικές του δυνάμεις στο τέλος της ενωτικής πορείας.
Λίγες μέρες μετά είδαμε κάτι ακόμα, που συνηγορούσε με τα πιο πάνω: με αφορμή τον πολύ σημαντικό αγώνα των εργαζομένων της efood το Συνδικάτο Επισιτισμού Τουρισμού Αττικής, στο οποίο πλειοψηφεί το ΠΑΜΕ εξέδωσε κοινή ανακοίνωση και κάλεσε από κοινού σε απεργιακές κινητοποιήσεις και πορείες με το ΣΒΕΟΔ (Συνέλευση Βάσης Εργαζομένων Οδηγών Δικύκλου) στο οποίο κυριαρχεί ο αντιεξουσιαστικός χώρος και η εξωκοινοβουλευτική Αριστερά. Ξανά, τις προηγούμενες μέρες, στις κινητοποιήσεις ενάντια στους φασίστες στην Σταυρούπολη, στις δυτικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης, η ΚΝΕ ανταποκρίθηκε ενωτικά καλώντας στις κοινές συγκεντρώσεις και πορείες διαμαρτυρίας.
Η εικόνα είναι αρκετά καθαρή, αλλά «ερωτήματα» υπάρχουν
Το συμπέρασμα το οποίο προκύπτει είναι αρκετά καθαρό: υπάρχει αλλαγή στη στάση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ – θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι όλα αυτά γίνονται τυχαία.
Την ίδια στιγμή βέβαια θα ήταν λάθος να θεωρήσουμε ότι πρόκειται για μία αλλαγή η οποία έχει κατ’ ανάγκη μόνιμα χαρακτηριστικά. Οι αμφιβολίες είναι φυσικό να υπάρχουν, με βάση όλη την ιστορία του ΚΚΕ. Αυτό, επομένως, το πόσο προσωρινή ή μακροχρόνια είναι η νέα ενωτική τακτική, είναι κάτι που θα ξεκαθαρίσει με την πάροδο του χρόνου.
Αυτό όμως που είναι κατά τη γνώμη μας σημαντικό να τονιστεί είναι ότι από τη μεριά των συμφερόντων του κινήματος, τυχόν αλλαγή στην χαρακτηριστική στάση «απομονωτισμού» («σεχταρισμού» θα ήταν η πιο σωστή έκφραση) του ΚΚΕ και της ΚΝΕ, θα αποτελούσε μια ξεκάθαρα θετική συνεισφορά.
Ο κατακερματισμός της Αριστεράς και των κινημάτων έχει φτάσει σε τέτοια επίπεδα που δεν προκαλεί απλά απογοήτευση αλλά εξοργίζει τα εργατικά και λαϊκά στρώματα σε μαζικό επίπεδο. Η αίσθηση και η αντίληψη ότι «η Αριστερά δεν είναι σοβαρή» αποτελούν μαζικά φαινόμενα – και αυτό είναι δυστυχώς κάτι απόλυτα δικαιολογημένο. Όταν, για παράδειγμα, για κάθε σημαντικό γεγονός καλούνται από 4 μέχρι και 7 συγκεντρώσεις και πορείες την ίδια μέρα στην ίδια πόλη (!!) τότε πραγματικά η Αριστερά στέλνει το μήνυμα ότι δεν υπάρχει η απαιτούμενη σοβαρότητα στις γραμμές της.
Αν υπάρχει μια σοβαρή και σε σταθερή βάση αλλαγή στη στάση του ΚΚΕ, έχει σημασία το ΚΚΕ να το πει καθαρά. Έτσι θα ξέρει και η υπόλοιπη Αριστερά και τα κινήματα τι να περιμένουν και, ανάλογα, να ξεκαθαρίσουν τη στάση τους απέναντι στα νέα δεδομένα. Να κάνει για παράδειγμα μια επίσημη και κεντρική τοποθέτηση για την πρακτική και τη σημασία της «κοινής δράσης» (αυτό που στη μαρξιστική ορολογία ονομάζεται «ενιαίο μέτωπο»1) με την υπόλοιπη Αριστερά και το κίνημα. Σε μια τέτοια περίπτωση το όφελος για το κίνημα θα ήταν πάρα πολύ σημαντικό.
***
Η πολιτική του «εμείς είμαστε οι μόνοι επαναστάτες και όποιος δεν είναι μαζί μας είναι αντίπαλος» που χαρακτήριζε και το ΚΚΕ (σε διαφορετικούς βαθμούς και τρόπους, σε διαφορετικές περιόδους) είναι συστατικό στοιχείο της γενικευμένης κρίσης που χαρακτηρίζει την Αριστερά σήμερα.
Η θέση που το Ξεκίνημα πάντα υποστήριζε είναι ότι η συνεργασία της Αριστεράς (και των κινημάτων) σε κάθε μικρό η μεγάλο ζήτημα της ταξικής πάλης, αποτελεί ένα κρίσιμης σημασίας ζήτημα – είτε πρόκειται για αγώνες αμυντικούς, όταν το κίνημα δέχεται επιθέσεις, είτε για επιθετικούς, όταν το κίνημα διεκδικεί καλύτερους όρους και συνθήκες ζωής.
Το γεγονός ότι η Αριστερά χαρακτηρίζεται από διαφορετικές πολιτικές και διαφορετικά ιδεολογικά χαρακτηριστικά δεν πρέπει να εμποδίζει τις κοινές δράσεις, τους ενωτικούς αγώνες. Αντίθετα αυτές επιβάλλονται. Η ενωτική δράση είναι προς το συμφέρον του κινήματος γιατί αυτό κάνει τους αγώνες πιο μαζικούς και πιο αποτελεσματικούς. Είναι όμως και προς το συμφέρον της ίδιας της Αριστεράς γιατί έτσι θα κερδίσει και θα ενισχύσει τις δυνάμεις της μέσα στην κοινωνία.
Είναι δεδομένο, κατά τη γνώμη μας, πως η συνεργασία της Αριστεράς αποτελεί βασικό όρο για το ξεπέρασμα της κρίσης που χαρακτηρίζει την Αριστερά στην εποχή μας.
Πλατιές ενωτικές συνεργασίες και ισχυρή επαναστατική Αριστερά
Οι ενωτικές αυτές δράσεις καθόλου δεν μειώνουν τη σημασία του να υπάρχει, παράλληλα, μέσα στο χώρο της Αριστεράς γενικά, η συγκεκριμένη, με καθαρά οργανωτικά χαρακτηριστικά, συσπείρωση και έκφραση της επαναστατικής της «πτέρυγας».
Ο διαχωρισμός της «επαναστατικής» από τη «ρεφορμιστική» Αριστερά ισχύει εδώ και πάνω από ένα αιώνα. Το ποιος είναι πραγματικά επαναστάτης και ποιος όχι το αποδεικνύει τελικά πάντα η πράξη. Για μεγάλα κομμάτια του αντικαπιταλιστικού χώρου, το ΚΚΕ ή η ΛΑΕ για παράδειγμα, αλλά και άλλες δυνάμεις, θεωρούνται μη επαναστατικές. Για το ΚΚΕ και τη ΛΑΕ βέβαια οι ίδιες κατηγορίες επιστρέφονται συχνά σ’ αυτούς που τους ασκούν την κριτική.
Το θέμα επομένως έχει δύο πτυχές: α) όλες οι οργανώσεις που ανήκουν στην Αριστερά, γενικά και πλατιά, πρέπει να συνεργάζονται και να εξαιρούνται από αυτή τη συνεργασία οργανώσεις ή κόμματα που μιλούν στο όνομα της Αριστεράς αλλά έχουν ασκήσει κυβερνητική εξουσία και αντιλαϊκές πολιτικές· και β) όσες οργανώσεις έχουν σαν σκοπό και στρατηγικό τους στόχο την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος, να προσπαθούν να συνεννοηθούν με στόχο τη συγκρότηση ενός διακριτού επαναστατικού πόλου, πολιτικά και οργανωτικά, μέσα στο κίνημα και την κοινωνία.
Σαν Ξεκίνημα θεωρούμε ότι είναι εντελώς απαραίτητο να υπάρχει ένας διακριτός επαναστατικός φορέας, είτε με τη μορφή ενός ενιαίου κόμματος, είτε μιας συνεργασίας επαναστατικών οργανώσεων/δυνάμεων που να κινείται ανεξάρτητα (να μην εξαρτά το τι λέει και το τι κάνει) από την υπόλοιπη Αριστερά, προβάλλοντας το επαναστατικό πρόγραμμα σαν την μόνη διέξοδο από την καταστροφή στην οποία οδηγεί ο καπιταλισμός. Γιατί τελικά μόνο μέσα από την ανατροπή μπορεί να υπάρξουν λύσεις στα καθημερινά προβλήματα της κοινωνίας που χειροτερεύουν και βαθαίνουν.
Η ενωτική προσέγγιση της επαναστατικής Αριστεράς προς την υπόλοιπη (μαζική) «μετριοπαθή» ή «ρεφορμιστική» Αριστερά όχι μόνο δεν εμποδίζει αλλά αντίθετα αυξάνει την απήχηση και μαζικοποίηση των δυνάμεων της επαναστατικής Αριστεράς.
Είναι όρος για την ανάκαμψη του κινήματος και για την αντεπίθεση
Το ελληνικό κίνημα δεν έχει ξεπεράσει ακόμα τις συνέπειες των ηττών από την εποχή των Μνημονίων και ιδιαίτερα από το ιστορικό ξεπούλημα από την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ μετά το δημοψήφισμα του Ιούλη του 2015. Κ αυτό παρότι τα τελευταία 2-3 χρόνια βλέπουμε κάποια μικρά αλλά καθαρά θετικά σημάδια από τη διαδικασία της ανάκαμψης και της «επιστροφής» του, είμαστε ακόμα μακριά από ένα κίνημα γεμάτο αισιοδοξία, μαχητικό που κοιτάει μπροστά.
Στις σημερινές συνθήκες αν υπήρχε ένας όρος που θα έδινε πραγματική ώθηση στις διαδικασίες ανασύνταξης του κινήματος, αυτός θα ήταν το να μπορούσε η Αριστερά να ξεπεράσει την εικόνα του τραγικού και ταυτόχρονα γελοίου κατακερματισμού της. Αν το ΚΚΕ έπαιρνε την πρωτοβουλία για κάτι τέτοιο, τότε θα άλλαζε ριζικά τον χάρτη της ελληνικής Αριστεράς. Υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι δεν προσπαθούσε να επιβάλει περιορισμούς στην ανεξαρτησία των συνεργαζόμενων δυνάμεων. Είναι σίγουρο πως στην περίπτωση ενός τέτοιου καλέσματος ότι το κομμάτι της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς που είναι γειωμένο στην κοινωνία θα ανταποκρινόταν θετικά.
