Άρθρο του David Johnson, από το site της CWI
Μετάφραση-επιμέλεια: Άννα Κλείτσα
Το Νοέμβρη του 2010, ο Μουμπάρακ «κέρδισε» το 81% των ψήφων στις στημένες εκλογές νοθείας του καθεστώτος. Αυτή ήταν και η αρχή του τέλους του, καθώς δυο μήνες αργότερα, οι μαζικές κινητοποιήσεις του Αιγυπτιακού λαού οδήγησαν στην πτώση του.
Πριν ένα χρόνο, το Νοέμβρη του 2011, η εξεγερμένη νεολαία διαδήλωνε ενάντια στο καθεστωτικό Ανώτατο Συμβούλιο των Ένοπλων Δυνάμεων, που είχε διορίσει ο Μουμπάρακ και δεχόταν τη βίαιη καταστολή των δυνάμεων ασφαλείας.
Σήμερα η χώρα συγκλονίζεται και πάλι από μεγάλες κινητοποιήσεις και συγκρούσεις με τις δυνάμεις καταστολής, στο Κάιρο και σε άλλες πόλεις. Αυτή την φορά, αιτία κι αφορμή των κινητοποιήσεων ήταν το διάταγμα που ανακοίνωσε (στις 23 Νοέμβρη) ο πρόεδρος της χώρας Μοχάμεντ Μόρσι, το οποίο διευρύνει τις εξουσίες του σε εξαιρετικά προκλητικό βαθμό.
Άμεσες αντιδράσεις από την αντιπολίτευση
Μετά την επίσκεψη του στη Γάζα, και την σύντομη κατάπαυση του πυρός ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς (περισσότερες πληροφορίες εδώ: https://xekinima.org/arthra/view/article/israilinoi-agonistes-tis-cwi-kai-alloi-sto-pleyro-ton-p/ ) ο Μόρσι, γεμάτος αυτοπεποίθηση από τις κολακείες πολλών κυβερνήσεων για την «καταπληκτική του δουλειά» στη λωρίδα της Γάζας, άδραξε την ευκαιρία: εξουσιοδότησε τον εαυτό του «να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διατηρηθούν τα κεκτημένα της επανάστασης, η εθνική ενότητα και η διαφύλαξη της εθνικής ασφάλειας».
Σύμφωνα με τις αποφάσεις του Μόρσι καμιά από τις αποφάσεις της κυβέρνησής του δεν μπορεί ν’ ανατραπεί δικαστικά! Δεν μπορούν ν’ αμφισβητηθούν νομικά οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Σούρα (η Άνω Βουλή ) και της Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης που δουλεύει πάνω στο νέο Σύνταγμα της χώρας.
Και στα δύο αυτά όργανα, πλειοψηφούν το δεξιό ισλαμικό κόμμα του Μόρσι, το «Κόμμα Ελευθερίας και Δικαιοσύνης» (η Ισλαμική Αδελφότητα) και το ακόμη πιο συντηρητικό ισλαμικό κόμμα των Σαλαφιστών (το κόμμα «Νουρ»). Το προηγούμενο διάστημα, τα μέλη του Χριστιανικού και του Φιλελεύθερου κόμματος, αποχώρησαν από την Συνταγματική Επιτροπή, διαμαρτυρόμενα για τις αντιδημοκρατικές πρόνοιες που τα κόμματα της πλειοψηφίας επεδίωκαν να περάσουν όσον αφορά το Σύνταγμα. Αλλά παρ’ όλες τις αντιρρήσεις τις αντιπολίτευσης, από την περασμένη Πέμπτη, το κοινοβούλιο έσπευσε «εκτάκτως» να εγκρίνει ένα-ένα όλα τα άρθρα του νέου, βασισμένου στις αρχές του ισλαμικού δικαίου, Συντάγματος.
Μόνο μέσα σε λίγες ώρες από την ανακοίνωση του Μόρσι για τις υπερεξουσίες του, χιλιάδες διαδήλωσαν στην πλατεία Ταχρίρ, φωνάζοντας: «Κάτω ο Μοχάμεντ Μόρσι Μουμπάρακ!» και «ο λαός θέλει την ανατροπή του καθεστώτος!». Τα δακρυγόνα, οι πλαστικές σφαίρες, και οι πέτρες από την πλευρά της αστυνομίας καθώς και οι αυτοσχέδιες εγκαταστάσεις περίθαλψης των διαδηλωτών, θύμιζαν έντονα τις οδομαχίες του 2011.
Το ΔΝΤ δανείζει αλλά πάντα ζητά αντάλλαγμα
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ενέκρινε δάνειο προς την Αίγυπτο ύψους 4,8 δις δολαρίων για την αντιμετώπιση του διογκούμενου ελλείμματος της χώρας. Υπό τον φόβο νέων επαναστατικών κινημάτων στις αραβικές χώρες,
«υπάρχει μια μεγάλη, διεθνής επιθυμία να βοηθηθεί το καθεστώς Μόρσι στην σταθεροποίηση του ώστε ν’ αποφευχθούν οικονομικές αναταράξεις που θ’ ακολουθηθούν από πολιτικές αναταράξεις στο μεγαλύτερο έθνος του αραβικού κόσμου» (Financial Times 24.11.12)
Βέβαια, κάθε δάνειο έχει και τα ανταλλάγματά του: στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για πακέτα μέτρων διάρκειας 22 μηνών που θα συνοδεύεται από περικοπές στις ενεργειακές επιδοτήσεις που αποτελούν το 20% του κρατικού προϋπολογισμού. Εκατομμύρια εργαζομένων κυριολεκτικά εξαρτώνται από αυτές τις επιδοτήσεις για καθημερινή χρήση, όπως η μαγειρική, η θέρμανση και οι μετακινήσεις.
Εν τω μεταξύ οι τιμές των τροφίμων ανεβαίνουν, το ίδιο και τα επίπεδα της ανεργίας. Το σύστημα Υγείας παραπαίει, η σεξουαλική παρενόχληση είναι καθημερινότητα για τις γυναίκες, η ηλεκτροδότηση και η υδροδότηση δεν αποτελούν δεδομένα, τα δημόσια έργα, όπως οι δρόμοι είναι πανάρχαιοι και καταρρέουν το ίδιο και οι δημόσιες συγκοινωνίες. Πενήντα παιδάκια σκοτώθηκαν όταν το σχολικό λεωφορείο τους συγκρούστηκε με τρένο την 17η Νοέμβρη. Οι υποδομές της Αιγύπτου παραπαίουν, όπως και δυο χρόνια πριν. Κοντολογίς, κανένα από τα μεγάλα προβλήματα της καθημερινής ζωής των εργαζομένων δεν έχει λυθεί στην χώρα.
Οι Αιγύπτιοι εργαζόμενοι έχουν ανάγκη έναν πολιτικό φορέα-όχημα για πραγματική κοινωνική αλλαγή
Πριν από την εξέγερση του 2011, υπήρχαν τέσσερα ανεξάρτητα συνδικάτα στην Αίγυπτο. Σήμερα, υπάρχουν 800 με την συμμετοχή τριών εκατομμυρίων Αιγυπτίων εργαζομένων.
Η συμμετοχή των εργαζομένων στα σωματεία τους είναι ασφαλώς αναγκαία, όμως είναι απαραίτητη και η ύπαρξη ενός μαζικού εργατικού φορέα, ικανού να συνενώσει τους αγώνες της νεολαίας, των εργαζομένων και των ακτιβιστών για τα κοινωνικά δικαιώματα.
Την τελευταία περίοδο δεν ήταν λίγες οι απεργίες και οι κινητοποιήσεις σε μια σειρά χώρους, χαρακτηριστικότερες από τις οποίες ήταν η απεργία δύο χιλιάδων ναυτεργατών στην εταιρία DP World (ιδιοκτησίας του Ντουμπάι) και των εργαζομένων του μετρό.
Ο Μόρσι, αναφερόμενος στους εργατικούς αγώνες, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Στη νέα τάξη, δεν υπάρχει χώρος για κλεισίματα δρόμων και παρεμπόδιση της παραγωγικής διαδικασίας». Και πράγματι η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για ν’ αποτρέψει την ανεξάρτητη συνδικαλιστική δράση στους εργασιακούς χώρους
180ο στροφή από τους «Επαναστάτες Σοσιαλιστές»
Πριν από έξι μήνες, η οργάνωση «Επαναστάτες Σοσιαλιστές» (Revolutionary Socialists, αντίστοιχη οργάνωση του ελληνικού ΣΕΚ και ενταγμένοι στην διεθνή τάση IST) καλούσε υπέρ της ψήφου στον Μόρσι, τον οποίο χαρακτήριζαν ως «ρεφορμιστή» (ότι δηλαδή θα έκανε θετικές μεταρρυθμίσεις υπέρ των λαϊκών στρωμάτων) έναντι του υποψηφίου του καθεστώτος Μουμπάρακ.
Λίγους μήνες μετά ο Μόρσι αποδεικνύει ότι κάθε άλλο παρά ρεφορμιστής είναι –περνά αντιδραστικά μέτρα και μεταρρυθμίσεις καταργώντας βασικά δικαιώματα, δημοκρατικά και άλλα. Με το ξέσπασμα των κινητοποιήσεων, οι «Επαναστάτες Σοσιαλιστές» ξαφνικά άλλαξαν γνώμη λέγοντας πως οι πολιτικές των Μουμπάρακ και Μόρσι είναι οι «δύο όψεις του ίδιου νομίσματος». Όταν όμως ένας πολιτικός φορέας κάνει στροφή 180°, χωρίς να εξηγεί γιατί αναθεωρεί την τελευταία πολιτική του απόφαση, συμβάλει στο μπέρδεμα του κόσμου, δεν βοηθά το κίνημα και τελικά εκθέτει τις ιδέες και τις αναφορές στον «επαναστατικό σοσιαλισμό».
Πάλη για ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα
Η αιγυπτιακή κοινωνία χρειάζεται την πλατύτερη δυνατή ενότητα των εργαζομένων με τα φτωχά κοινωνικά στρώματα και τη νεολαία. Χρειάζεται ταυτόχρονα ένα πρόγραμμα μάχης για πραγματική δημοκρατία – κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας. Είναι απαραίτητο να κοινωνικοποιηθούν τα μέσα παραγωγής, κυρίως οι τράπεζες και οι μεγάλες επιχειρήσεις, υπό τον έλεγχο και τη διαχείριση των εργαζομένων και των τοπικών κοινωνιών. Ο πλούτος της Αιγύπτου είναι κτήμα του λαού της και μπορεί να σχεδιαστεί με τρόπο που να ωφελεί ολόκληρη την κοινωνία και όχι τις γραφειοκρατικές ελίτ, χθες του Μουμπάρακ και σήμερα του Μόρσι. Διαφορετικά, η Αίγυπτος θα συνεχίσει να είναι μια χώρα όπου τραγωδίες σαν της 17ης Νοέμβρη θα επαναλαμβάνονται. Υπάρχει όμως και ο δρόμος της σοσιαλιστικής Αιγύπτου, ικανής να εμπνεύσει και να πυροδοτήσει εξελίξεις σε όλες τις αραβικές χώρες.
