Το γυναικείο κίνημα ήρθε για να μείνει
Άρθρο της Σύνταξης από το νέο τεύχος του «Ξ» (τ. 547, 28 Γενάρη – 11 Φλεβάρη 2022)
Στις 21 Γενάρη στην Αθήνα διοργανώθηκε η μεγαλύτερη φεμινιστική κινητοποίηση όλων των τελευταίων ετών – απ’ όταν (ξανά)γεννήθηκε το φεμινιστικό κίνημα στην Ελλάδα. Η κινητοποίηση στην οποία κατέβηκαν 6.000-7.000 άτομα, ήταν ενάντια στην απόπειρα συγκάλυψης και προστασίας των βιαστών της Γεωργίας Μπίκα στη Θεσσαλονίκη.
Η αστυνομία χειρίστηκε την υπόθεση με τρόπο ώστε τα πιο σημαντικά στοιχεία να εξαφανιστούν. Έκαναν στη Γεωργία μόνο εξετάσεις ούρων αλλά όχι αίματος. Την άφησαν να περιμένει για ιατροδικαστική εξέταση 3 μέρες – κατά τη διάρκεια των οποίων δεν έπρεπε να πλυθεί – ενώ για να τη δει ανακριτής και εισαγγελέας πέρασαν 14 μέρες! Την έσυραν σε διαδικασίες μόνη της, χωρίς δικηγόρο και με τον δικηγόρο της απέναντι πλευράς να της επιτίθεται. Με δυο λόγια έκαναν ότι μπορούσαν για να την αποθαρρύνουν και να προστατέψουν τους δράστες, οι οποίοι είναι γόνοι της οικονομικής ελίτ της χώρας.
Παράλληλα τα ΜΜΕ αποσιωπούσαν το θέμα, ενώ στη συνέχεια όταν διαδόθηκε ευρέως μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επώνυμα και ανώνυμα παπαγαλάκια του συστήματος επένδυσαν στο να ξυπνήσουν τα πιο συντηρητικά κομμάτια της κοινωνίας με ατάκες όπως «τι δουλειά είχε στο πάρτι», «μήπως υπήρχε οικονομικό όφελος», «τι ανάγκη είχαν να βιάσουν τόσο ωραία παιδιά» και όλες οι γνωστές κατηγορίες που στιγματίζουν τις γυναίκες που είναι θύματα παρενόχλησης, φυσικής ή/και σεξουαλικής βίας και συχνά τις οδηγούν στη σιωπή.
Αυτό όμως δε συνέβη στην περίπτωση της Γεωργίας. Η μαχητική της στάση παρά το τραυματικό γεγονός που πέρασε, παρότι βρίσκεται αντιμέτωπη με ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες (που όπως φαίνεται εμπλέκονται σε κύκλωμα trafficking και μαστροπείας) αποτελεί ένα πολύ σημαντικό παράδειγμα. Εμπνέει και δίνει δύναμη και σε άλλες γυναίκες να μιλήσουν για την κακοποίηση που δέχονται, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τη διάθεση για αγώνα ενάντια στην έμφυλη βία σε σημαντικά στρώματα της κοινωνίας και ιδιαίτερα της νεολαίας.
Αυτή η διάθεση βρίσκεται σε διαρκή ανοδική πορεία τα τελευταία χρόνια, καθώς αυξάνονται οι καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία, σεξουαλική κακοποίηση, βιασμούς, ενώ την περασμένη χρονιά καταγράφηκαν 17 γυναικοκτονίες. Τα φαινόμενα αυτά δεν είναι καινούρια. Μπορεί να ενισχύθηκαν, σε ένα βαθμό, κατά τη διάρκεια των lockdown και της πανδημίας, αλλά υπήρχαν πάντα. Η βία κατά των γυναικών, η αντιμετώπισή τους ως «κτήμα» κάποιου άντρα, είναι μαζικό φαινόμενο από αρχαιοτάτων χρόνων, όχι μόνο στην ελληνική κοινωνία, αλλά διεθνώς. Σήμερα όμως, όλο και περισσότερες αποφασίζουν να καταγγείλουν την παρενόχληση που δέχονται στη δουλειά τους, τον βιασμό –πολλές φορές από άτομα του συγγενικού τους περιβάλλοντος– τη βία στο σπίτι, σεξιστικές συμπεριφορές κ.α.
Αυτό συμβαίνει γιατί το κλίμα στην κοινωνία έχει αρχίσει να αλλάζει. Τα μαζικά φεμινιστικά κινήματα που ξέσπασαν σε πολλές χώρες του κόσμου από το 2015 και μετά, από την Λ. Αμερική, μέχρι την Ινδία, την Ιρλανδία και την Πολωνία, επέδρασαν στη συνείδηση των νέων γυναικών και στην Ελλάδα. Η συνείδηση αυτή άρχισε να γίνεται κίνημα και αυτό το κίνημα επέδρασε με τη σειρά του στη συνείδηση πλατύτερων στρωμάτων στην Ελλάδα.
Έτσι σήμερα, πολύ περισσότερες γυναίκες μιλάνε πλέον σε σχέση με παλιότερα, γιατί ξέρουν πως σήμερα υπάρχουν πολύ περισσότερα ανοιχτά αυτιά. Γιατί καταλαβαίνουν πως αν κάνουν το βήμα και καταγγείλουν την κακοποίηση που δέχονται, δεν θα βρεθούν αντιμέτωπες μόνο με τον στιγματισμό και την απαξίωση, αλλά και με την αλληλεγγύη, τη στήριξη, τη διάθεση πλατύτερων στρωμάτων να δώσουν τη μάχη μαζί τους. Αυτό συνέβη στην περίπτωση της κοπέλας που κακοποιούσε και εξέδιδε αστυνομικός στην Ηλιούπολη, όταν η εργαζόμενη στην κοντινή καφετέρια της είπε «αν χρειαστείς βοήθεια έλα σε μένα». Αυτό συνέβη στην περίπτωση του βιασμού της καθαρίστριας στα Πετράλωνα, όπου μόλις ο κόσμος της περιοχής πληροφορήθηκε το περιστατικό συγκεντρώθηκε μαζικά έξω από το σπίτι του δράστη απαιτώντας δικαιοσύνη για το θύμα.
Αυτό συνέβη και στην περίπτωση της μαζικής πορείας της 21ης Γενάρη στην Αθήνα, που είχε ως βασικό χαρακτηριστικό την οργή απέναντι στους δράστες και τους θεσμούς που έσπευσαν να τους υπερασπιστούν, ή να προσπαθήσουν να τους ρίξουν «στα μαλακά». Το άλλο βασικό της χαρακτηριστικό, ήταν το είδος του κόσμου που κινητοποιήθηκε. Είδαμε μεγάλη συμμετοχή νεολαίας, κυρίως γυναικών και ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, αλλά και αντρών, ανθρώπων που απέναντι στη βία, τον σεξισμό και τις διακρίσεις λένε «ως εδώ», με αποφασιστικότητα και μαχητική διάθεση, αλλά και με μια φρέσκια ματιά στα κινήματα. Κινητοποιήσεις σαν την παραπάνω δείχνουν ότι το γυναικείο κίνημα δεν ήταν μερικά σποραδικά γεγονότα στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, αλλά μια νέα πραγματικότητα που έχει έρθει για να μείνει.
Αυτή η νέα διάθεση είναι μια από τις πιο ελπιδοφόρες εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος. Όλο και πλατύτερα στρώματα νέων ανθρώπων, γυναικών και αντρών, κινητοποιούνται γύρω από ζητήματα σεξισμού, και έμφυλης βίας. Αυτός ο αγώνας πρέπει να ενταθεί και να επεκταθεί σε όλα τα θέματα που αφορούν στη γυναικεία καταπίεση, από τη μάχη για την εξάλειψη της βίας, μέχρι την ισότητα στους μισθούς και τα εργασιακά δικαιώματα. Και βέβαια πρέπει να συνδεθεί με τα υπόλοιπα κινήματα και τον αγώνα ενάντια στο σύστημα που γεννά όλες τις καταπιέσεις και την εκμετάλλευση.
