Η Αφροδίτη Τζιαντζή, εργαζόμενη στην εφημερίδα των συντακτών, δεν μπόρεσε τελικά να παραστεί στην ανοικτή εκδήλωση που έγινε στο Βόλο από την τοπική οργάνωση του «Ξ», στην οποία ήταν καλεσμένη σαν ομιλήτρια, κι έστειλε την ακόλουθη επιστολή. Το ρεπορτάζ από την εκδήλωση εδώ.
Φίλοι και σύντροφοι,
Συγνώμη για την απουσία μου από την αποψινή συζήτηση. Εκ μέρους των εργαζομένων στην Εφημερίδα των Συντακτών, μιας καθημερινής ανεξάρτητης συνεταιριστικής εφημερίδας, σας στέλνω αλληλέγγυους χαιρετισμούς στους αγώνες σας και ειδικά στις νικηφόρες απεργίες στη βιομηχανία ΣΥΡΜΑ – ΙΜΑΣ, που κατάφεραν να ανακόψουν – προς το παρόν – τα σχέδια της εργοδοσίας για εκ περιτροπής εργασία. Ξέρουμε ότι τίποτα δεν τελείωσε και ότι έχετε πολύ ακόμα δρόμο μπροστά σας, καθώς η εργοδοσία θα προσπαθήσει ξανά να επιβάλλει τα ίδια ή αντίστοιχα αντεργατικά μέτρα.
Οι εργαζόμενοι στην Εφημερίδα των Συντακτών – που στις 5 Νοέμβρη συμπληρώνει δύο χρόνια έκδοσης – είμαστε στην πλειονότητά μας πρώην άνεργοι και απολυμένοι. Οι περισσότεροι από εμάς απολυθήκαμε από την εφημερίδα "Ελευθεροτυπία", που εξακολουθεί να μας χρωστάει εκατομμύρια σε δεδουλευμένα και αποζημιώσεις. Εχοντας βγει από ένα μακροχρόνο, αλλά όχι νικηφόρο, απεργιακό αγώνα απέναντι σε ένα από τα εκατοντάδες πλέον "αφεντικά μπαταχτσήδες", γνωρίζουμε από πρώτο χέρι ότι η συλλογική αντίσταση μπορεί να είναι μονόδρομος, αλλά σίγουρα δεν είναι ευθεία. Αντίθετα έχει σκαμπανεβάσματα, στροφές, ακόμα και πισωγυρίσματα. Είναι ένας δρόμος που μπορεί να σε αφήσει στάσιμο, όχι μόνο αν κουραστείς, αλλά κυρίως αν δεν συναντηθείς με άλλους συνοδοιπόρους, αν τα μονοπάτια των ξεχωριστών εργατικών διεκδικήσεων δεν ενωθούν στις λεωφόρους των μαζικών αγώνων.
Εμείς, περίπου 140 συνεταιριστές πλέον, διαλέξαμε το δρόμο της αυτο-οργάνωσης και της αυτοδιαχείρισης, στο δύσκολο στοίχημα της έκδοσης καθημερινού φύλλου. Θέλοντας όχι μόνο να ενημερώνουμε τους αναγνώστες μας χωρίς δεσμεύσεις και "δουλείες" σε επιχειρηματικά και πολιτικά συμφέροντα, αλλα και να μπορούμε να επιβιώνουμε από τη δουλειά μας. Να επιβιώνουμε με στοιχειώδη αξιοπρέπεια και όχι να γράφουμε καθ’ υπόδειξη άρθρα για να κλείνουν μπίζνες με το δημόσιο μεγαλοεργολάβοι, να αυγατίζουν το στόλο τους εφοπλιστές, να ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις μεγαλο-εκδότες, ή να γεμίζει τις τσέπες του άλλος ένας από τους δεκάδες πλούσιους εκδότες με τις πτωχευμένες επιχειρήσεις.
Ο δρομος της αυτοδιαχείρισης, κυρίως η εκδοχή της αυτή που βιώνουμε στην Ελλάδα του πέμπτου πλέον χρόνου μνημονίων, δεν είναι στρωμμένος με ροδοπέταλα. Πόσο μάλλον όταν το αναγνωστικό κοινό στο οποίο απευθυνόμαστε ειναι ακριβώς αυτό που ζει τις επιπτώσεις της κρίσης στο πετσί του. Αυτό που πολλές φορές δεν μπορεί να δώσει το 1.30 ευρώ που κοστίζει η εφημερίδα καθε μέρα. Η "Εφημερίδα των Συντακτών" αναμετριέται καθημερινά στα περίπτερα, αλλά και στο διαδίκτυο στην ηλεκτρονική μορφή της ως www.efsyn.gr, με τους δαίμονες του ανταγωνισμού της αγοράς, σε συνθήκες βαθιάς ύφεσης: Από τη μία η σχεδόν πτωχευμένη και σε φθίνουσα πορεία εκδοτική αγορά, μετά το σκάσιμο της φούσκας των εντύπων, που οι εφημερίδες χάνουν στο σύνολό τους κάθε χρόνο πάνω από 100.000 αναγνώστες. Από την άλλη σε μια αγορά που αναπτύσσεται αλλά σε συνθήκες "κινεζοποίησης" για τους εργαζόμενους και ευτέλειας για την ενημέρωση. Αυτή είναι η αγορά του ίντερνετ και των ενημερωτικών (με ή χωρίς εισαγωγικά) πόρταλς, με συντάκτες-πολυεργαλεία, που με 300 ευρώ το μήνα, ή ακόμα και απλήρωτοι και χωρίς ασφάλιση, δουλεύουν 12ωρα-6ήμερα, σαρώνοντας με "κόπι/πέιστ" (τα πλήκτρα της αντιγραφής και επικόλλησης) τα πάντα: Από τις διεθνείς εξελίξεις μέχρι το τελευταίο κουτσομπολιό.
Σε αυτό το τοπίο το να είσαι μια πτωχή πλην τίμια αντιπολιτευτική εφημερίδα δεν αρκεί. Δεν μπορούμε φυσικά να ανταγωνιστούμε τις προσφορές και τα "κουπόνια" των κυριακάτικων, μπορούμε όμως να γράφουμε άρθρα και ρεπορτάζ πιο διεισδυτικά, πιο κοντά στην πραγματικοτητα των "από κάτω", αποδομώντας πιο αποτελεσματικά, χωρίς ιδεοληψίες και εμμονές, την κυρίαρχη προπαγάνδα, το ψέμα των "από πάνω". Δεν το καταφέρνουμε πάντα στο βαθμό που θα θέλαμε.
Ταυτόχρονα, αναμετριόμαστε με τους δικούς μας δαίμονες. Ένας από αυτούς είναι η αντίφαση του να δουλεύουμε σε μια εφημερίδα που θέλει όχι μόνο να λέγεται αλλά και να είναι στην ουσία της αυτοδιαχειριζόμενη και συνεταιριστική, σε έναν κόσμο που κυριαρχεί η εξατομίκευση και ο κοινωνικός δαρβινισμός. Να προσπαθούμε να αυτοκαθοριζόμαστε μέσα από την εργασία μας, σε μια κοινωνία που άλλοι αποφασίζουν πριν από μας για μας. Αυτή η αντίφαση ορισμένες φορές φτάνει σε εκρηκτικά όρια. Αυτά είναι και τα όρια των εγχειρημάτων αυτοδιαχείρισης στο περιβάλλον του άγριου καπιταλισμού.
Αυτά τα όρια δεν μπορούμε να τα ξεπεράσουμε αν δεν αλλάξουμε και τον κόσμο αυτό, αλλάζοντας ταυτόχρονα τους εαυτούς μας, την αντίληψη που έχουμε για το τι είναι δημοσιογραφία. Αυτό δεν μπορούμε να το καταφέρουμε μόνοι μας. Σ’ αυτό σας χρειαζόμαστε στο πλευρό μας, όχι ως αγοραστές-καταναλωτές ειδήσεων, αλλά ως κριτικούς αναγνώστες, και αν θέλετε συνδιαμορφωτές αυτού του πρωτόγνωρου πειράματος, που κλείνει μέσα του και το όραμα για μια άλλη κοινωνία. Ενα όραμα που πιστεύω ότι με πολλούς που βρίσκεστε σήμερα εδώ, μοιραζόμαστε.
Σας ευχαριστώ πολύ.
