Τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων στη Γαλλία και την Ολλανδία έπεσαν σαν κεραυνός εν αιθρία για τους ηγέτες της Ε.Ε.. Κανένας αστός αναλυτής δεν μπορούσε να προβλέψει λίγους μήνες νωρίτερα το φιάσκο της Ευρωπαϊκής Συνταγματικής Συνθήκης. Μιας συνθήκης που οι ευρωπαίοι ηγέτες συζητούσαν και σχεδίαζαν για χρόνια και προπαγάνδιζαν ως τη συνθήκη που θα ενοποιούσε την Ε.Ε. πολιτικά.
Η απόρριψη του Ευρωσυντάγματος από τους Γάλλους και τους Ολλανδούς, έγινε αντικείμενο πανηγυρισμών από τους λαούς της Ευρώπης σαν μια μεγάλη νίκη, (ιδιαίτερα στις χώρες που η επικύρωση του Ευρωσυντάγματος έγινε από τη Βουλή και όχι με δημοψήφισμα) και μετέστρεψε το κλίμα στην Ε.Ε. τόσο δυναμικά (βλ.υποσημείωση1), που οι ηγέτες της Ε.Ε. αναγκάστηκαν να «μαζέψουν» το Ευρωσύνταγμα, πριν βρεθούν αντιμέτωποι με ένα ντόμινο από ΟΧΙ και στις υπόλοιπες χώρες που προβλεπόταν δημοψήφισμα για την επικύρωσή του.
Τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων σε Γαλλία και Ολλανδία και το πάγωμα του Ευρωσυντάγματος αποτελούν τη μεγαλύτερη ήττα της Ε.Ε. από την ίδρυσή της. Ποτέ μέχρι σήμερα, δεν έχει αναγκαστεί η Ε.Ε. να υποχωρήσει από ένα τόσο «μεγαλόπνοο» σχέδιο, επειδή οι λαοί το απέρριψαν.
Σήμερα, οι ευρωπαίοι ηγέτες και τα επιτελεία τους προσπαθούν να ξεπεράσουν την κρίση δίνοντας τις δικές τους ερμηνείες στα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων. O Ζισκάρ Ντ’ Εστέν για παράδειγμα, ο αρχιτέκτονας του Ευρωσυντάγματος, δήλωσε, ότι οι γάλλοι καταψήφισαν το Ευρωσύνταγμα γιατί δεν το κατάλαβαν και έριξε την ευθύνη στο Σιράκ που έκανε το μεγάλο λάθος να στείλει αντίτυπο της Συνθήκης σε όλους τους Γάλλους. Από την άλλη, μια σειρά αναλυτές προσπαθούν να πείσουν ότι η στάση των Γάλλων και των Ολλανδών ήταν εθνικιστική. Ότι το ΟΧΙ, στρεφόταν ουσιαστικά ενάντια στην ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε. Ωστόσο, μόλις 18% των γάλλων ψήφισε ΟΧΙ στο Ευρωσύνταγμα για λόγους εθνικιστικούς. Η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων του ΟΧΙ τόσο στην Γαλλία όσο και στην Ολλανδία στρεφόταν ενάντια στην ανεργία, τη φτώχεια, την κατάλυση του κράτους πρόνοιας και την αύξηση των ωραρίων εργασίας. (βλ. υποσημείωση2). Η καταψήφιση του Ευρωσυντάγματος ήταν ένα πολύ καθαρό μήνυμα καταδίκης των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που εφαρμόζουν και προωθούν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και οι καπιταλιστές.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες δηλώνουν τώρα ότι θα συλλογιστούν και θα συζητήσουν τα μηνύματα που έλαβαν από τους ευρωπαίους πολίτες που καταψήφισαν τη Συνταγματική συνθήκη. Δηλώνουν ακόμα ότι δεν πρόκειται να την ξαναφέρουν στο τραπέζι. Αυτές οι δηλώσεις είναι όμως υποκριτικές.
Το ευρωσύνταγμα πάγωσε, όχι όμως και τα μέτρα που προωθούσε.
Οι κυβερνήσεις των χωρών-μελών της Ε.Ε. μπορεί να πάγωσαν τον Ευρωσύνταγμα, αλλά δεν πάγωσαν τις οικονομικές πολιτικές που προωθούσε. Καμιά κυβέρνηση δεν κάνει πίσω απ’ τις πολιτικές λιτότητας, κατάλυσης του κράτους πρόνοιας, απελευθέρωσης των αγορών κοκ. Ο νέος γάλλος πρωθυπουργός Βιλπέν, έσπευσε να δηλώσει μετά το διορισμό του, ότι η κυβέρνησή του δεν πρόκειται να αυξήσει τα κονδύλια για τις κοινωνικές δαπάνες ούτε θα σταματήσει την ιδιωτικοποίηση του δημόσιου τομέα. Από την άλλη, ο Μπλερ, ρωτούμενος για το φαινόμενο μετεγκατάστασης των επιχειρήσεων στα νέα κράτη-μέλη της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης που έχουν φτηνότερο εργατικό δυναμικό, δήλωνε ότι είναι λίγο-πολύ φυσιολογικό και δεν αντιμετωπίζεται με περιοριστικά μέτρα… Και όλοι μαζί οι Ευρωπαίοι ηγέτες και τα επιτελεία τους συζητούν ήδη για το πως μπορούν να «μεταμοσχεύσουν» άρθρα του Ευρωσυντάγματος σε άλλες μικρότερες εξειδικευμένες συνθήκες, που να μην χρειάζονται δημοψηφίσματα για την επικύρωσή τους. Είναι γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες και καπιταλιστές δεν πρόκειται να αφήσουν τα δημοψηφίσματα να χαλάσουν την ουσία των σχεδίων τους.
Προϋπολογισμός 2007-2013 – από τη συνεργασία στους εθνικούς
ανταγωνισμούς
Η κρίση της Ε.Ε. δεν είναι θεσμική, δήλωνε ο Μπλερ αλλά « κρίση πολιτικών ηγεσιών » και φωτογράφιζε με αυτή του τη δήλωση τον πρόεδρο της Γαλλίας Ζακ Σιράκ. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες για να ξεπεράσουν την κρίση του Ευρωσυντάγματος αναγκάστηκαν να αφήσουν τις ευγένειες και τις φιλίες και να στραφούν ο ένας ενάντια στον άλλον, σε μια προσπάθεια να κερδίσουν στις χώρες τους, το έδαφος που χάσανε μετά την καταψήφιση και το πάγωμα του Ευρωσυντάγματος.
Αυτό οδήγησε τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό της Ε.Ε. για την περίοδο 2007-2013 σε αδιέξοδο. Οι πρόεδροι και πρωθυπουργοί της Ε.Ε. βάλανε τη συνεργασία και την ενότητα σε δεύτερη μοίρα και αναλώθηκαν σε ένα show με θέμα ποιος θα υπερασπιστεί πιο «σκληρά» και «εντυπωσιακά» τα συμφέροντα της χώρας του.
Έτσι, ο Σιράκ με τον Σρέντερ απαιτούσαν από τον Μπλερ να μειώσει το ποσό των επιστροφών ύψους 4,4 δις ευρώ που εισπράττει η Βρετανία από την Ε.Ε. Ο Μπλερ αντεπιτιθέμενος αρνιόταν να δεχτεί μείωση των επιστροφών και άνοιξε το ζήτημα των κονδυλίων που δαπανά η Ε.Ε. για τη γεωργία (40% των εξόδων της Ε.Ε. είναι επιδοτήσεις για τη γεωργία εκ των οποίων το 25% πάει στους γάλλους αγρότες, ενώ η Βρετανία ωφελείται ελάχιστα). Οι επιδοτούμενες χώρες της Ε.Ε. ζητούσαν με τη σειρά τους αύξηση των ποσών που δίνουν οι μεγάλες χώρες στο ταμείο της Ε.Ε. Οι μεγάλες χώρες δεν δεχόταν καμιά αύξηση κοκ. Η σύνοδος κορυφής έκλεισε άτακτα, χωρίς να παρθεί απόφαση και χωρίς να συμφωνηθεί καν ημερομηνία για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων.
Οικονομική στασιμότητα και κρίση
Σίγουρα, οι διαπραγματεύσεις για τον νέο προϋπολογισμό της Ε.Ε. θα ήταν έτσι κι’ αλλιώς δύσκολες, τη στιγμή που οι οικονομίες των χωρών της Ε.Ε. βρίσκονται άλλες σε στασιμότητα, άλλες σε ύφεση και η Ιταλία μάλιστα σε κρίση. Ωστόσο μετά το γαλλο-ολλανδικό ΟΧΙ και το πάγωμα του ευρωσυντάγματος, η κατάσταση έγινε ακόμα πιο δύσκολη, καθώς το φιάσκο αυτό δεν σήμαινε μόνο μια ήττα για την Ε.Ε. σαν θεσμό στο σύνολό της, αλλά μια πολιτική ήττα και για όλες τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που υπερασπιζόντουσαν και προωθούσαν στις χώρες τους το Ευρωσύνταγμα. Ο Σιράκ μετά τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος και με το γαλλικό λαό σε τέτοιο αναβρασμό όπου πολλοί αναλυτές να μιλάνε πάλι « για στοιχεία του Μάη του 68 », ήταν αδύνατον να κάνει υποχωρήσεις, χωρίς να προκαλέσει την οργή του κόσμου και ιδιαίτερα των γάλλων αγροτών. Ήταν αδύνατον να κάνει υποχωρήσεις χωρίς να υπογράψει το τέλος της πολιτικής του καριέρας. Παρόμοια η κατάσταση και στην Ολλανδία. Η κυβέρνηση δεν μπορούσε να κάνει συμβιβασμούς όταν ένα από τα βασικά επιχειρήματα του 65% του κόσμου που ψήφισε υπέρ του ΟΧΙ στο δημοψήφισμα, ήταν το ποσό των χρημάτων που συνεισφέρει η Ολλανδία στην Ε.Ε. και όταν η δημοτικότητά της κυβέρνησης είναι στο ιστορικά χαμηλό ποσοστό του 19%. Και βέβαια ούτε ο Σρέντερ μπορούσε να το παίξει συμβιβαστικός λίγους μήνες πριν τις πρόωρες εκλογές, αλλά ούτε και ο Μπλερ, ο οποίος μπορεί να επανεκλέγηκε, αλλά με το χαμηλότερο ποσοστό που έχει εκλεγεί ποτέ Βρετανός πρωθυπουργός.
Νέοι ταξικοί αγώνες
Το γαλλο-ολλανδικό ΟΧΙ κατ’ αρχήν και το πάγωμα του ευρωσυντάγματος έπειτα, όξυνε την ταξική συνείδηση των λαών της Ε.Ε. Ήταν μια πρώτη νίκη, σε εκλογικό επίπεδο ενάντια στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της Ε.Ε. και αυτή η νίκη έδωσε και δίνει ώθηση και θάρρος στον κόσμο για νέους αγώνες. Αγώνες για την υπεράσπιση των κεκτημένων τους, αγώνες για επιβίωση. Έτσι σε όλη την Ευρώπη αναμένεται αύξηση των ταξικών αγώνων την επόμενη περίοδο. Ήδη μπορούμε να δούμε τα πρώτα δείγματα αυτής της νέας περιόδου στην Ολλανδία και τη Γαλλία.
Ολλανδία
Στην Ολλανδία λίγες μέρες μετά το δημοψήφισμα έγινε η πρώτη απεργία από τους δημοτικούς υπαλλήλους και πορεία που αριθμούσε τα 15.000 άτομα ενώ την ίδια περίοδο η κυβέρνηση συγκρουόταν και με τους δημόσιους υπαλλήλους για το ζήτημα των συλλογικών συμβάσεων. Πιο πρόσφατα, στις 29 Ιουνίου οι εργαζόμενοι στις μεταφορές προχώρησαν σε απεργία με μισθολογικά αιτήματα (ζητούσαν αυξήσεις 1,25% όταν οι εργοδότες πρόσφεραν μόνο 6%). Οι εξελίξεις αυτές στην Ολλανδία δείχνουν την ανατροπή της «ταξικής ειρήνης» που χαρακτήριζε τη χώρα σε όλες τις μεταπολεμικές δεκαετίες και τις βαθύτερες αιτίες του μαζικού ΟΧΙ στο δημοψήφισμα για το ευρωσύνταγμα που συγκλόνισε την Ευρώπη.
Γαλλία
Και στη Γαλλία, λίγες μέρες μετά το δημοψήφισμα είχαμε κινητοποιήσεις, με τους εργάτες στην μεταλλουργία να απεργούν. Αυτή η κινητοποίηση φαίνεται να είναι μόνο η αρχή καθώς 60% των γάλλων ψηφοφόρων πιστεύουν ότι η κυβέρνηση Βιλπέν δεν θα λύσει κανένα από τα προβλήματα και δεν θα διαφέρει από την κυβέρνηση Ραφαρέν που με τα μέτρα της προκάλεσε τις μεγάλες κινητοποιήσεις του Μάρτη, όταν 1 εκ Γάλλοι βγήκαν στους δρόμους να διαδηλώσουν ενάντια στην άυξηση των ωραρίων εργασίας και υπέρ της αύξησης των μισθών. Σύμφωνα με πρόσφατο γκάλοπ 70% των γάλλων προβλέπει λόγω αυτής της κατάστασης ένα νέο γύρο κινητοποιήσεων και αγώνων την επόμενη περίοδο.
Το ζήτημα της ηγεσίας
Θα μπορέσουν όμως αυτοί οι αγώνες στην Γαλλία, την Ολλανδία και τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. να νικήσουν;
Οι εργαζόμενοι και τα φτωχά λαϊκά στρώματα καταλαβαίνουν την αναγκαιότητα του να δώσουν αγώνες. Δεν μπορούν άλλωστε να κάνουν κι αλλιώς, αφού τελικά οι αγώνες αυτοί είναι αγώνες για την επιβίωση. Αγώνες για την υπεράσπιση της κοινωνικής ασφάλισης, για θέσεις εργασίας, αγώνες ενάντια στους μισθούς της πείνας κλπ. Ωστόσο, όσο οι ηγεσίες των συνδικάτων πανευρωπαϊκά είναι ξεπουλημένες, ξεκινάνε αγώνες μόνο κάτω από την πίεση του κόσμου και τους σταματούν στην πρώτη ευκαιρία, όσο τα κόμματα της αριστεράς δεν μπαίνουν μπροστά μαχητικά, δεν εμπνέουν και δεν δίνουν προοπτική στον κόσμο, οι αγώνες αυτοί, αν έχουν αποτελέσματα θα είναι μόνο προσωρινά. Θα είναι αγώνες παρόμοιοι με αυτούς που δόθηκαν από το ελληνικό εργατικό κίνημα το 2001 ενάντια στο ασφαλιστικό, όταν η κυβέρνηση Σημίτη αναγκάστηκε να κάνει πίσω, αλλά μόνο προσωρινά, χωρίς να κλείνει ποτέ πραγματικά το ζήτημα των αυξήσεων των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης, των μειώσεων των συντάξεων κοκ.
Όσο κι αν οι αγώνες είναι καθοριστικής σημασίας για να περιορίσουν την επιθετικότητα της αστικής τάξης, το ζήτημα της ηγεσίας του κινήματος σε συνδικαλιστικό και πολιτικό επίπεδο είναι καθοριστικής σημασίας για το αποτέλεσμα. Και η ανατροπή των σημερινών ισοζυγίων, μέσα από το κτίσιμο νέων οργανώσεων και ανατροπές των παλιών, διεφθαρμένων και ξεπουλημένων ηγετών, αποτελεί ένα από τα πρωταρχικά καθήκοντα των πιο συνειδητοποιημένων μαχητών του εργατικού και νεολαιίστικου κινήματος.
Τα κόμματα της αριστεράς στην Ευρώπη
Τα κόμματα της αριστεράς στην Ε.Ε στάθηκαν και αυτή την περίοδο κατώτερα των περιστάσεων. Είναι εντυπωσιακό ότι στην εποχή της πιο βαθιάς κρίσης της καπιταλιστικής ΕΕ, τα κόμματα της αριστεράς αντί να αξιοποιήσουν το γεγονός και να βάλουν το ζήτημα του σοσιαλισμού, στην πράξη αυτό που κάνουν είναι να δίνουν συμβουλές στην ευρωπαϊκή αστική τάξη για το πώς θα σωθεί η ενοποίηση της ΕΕ. Για παράδειγμα, οι θέσεις των κομμάτων της Ευρωπαϊκής Αριστεράς ( ΚΕΑ ), στην οποία ανήκει ο ΣΥΝ, το γαλλικό ΚΚ, η Κομμουνιστική Επανίδρυση, το γερμανικό PDS κλπ, τα κατατάσσουν στην ουρά των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων. Είναι χαρακτηριστικές οι θέσεις και οι δηλώσεις ηγετικών στελεχών κομμάτων που ανήκουν στο ΚΕΑ όπως του Λ.Μπίσκι προέδρου του PDS: «… πιστεύω ότι κανείς στην αριστερά δεν αισθάνεται ευχαρίστηση με μια κρίση της ευρωπαϊκής διαδικασίας… ή «… να κάνουμε προτάσεις για συνέχιση της διαδικασίας… για καλύτερη ευρωπαϊκή οικοδόμηση … » και του Φ.Μπερτινότι γεν.γραμματέα της Κομ. Επανίδρυσης: « η Ευρώπη πρέπει να συνιστά εναλλακτική λύση στο μοντέλο των νεοσυντηρητικών του Μπους..» ( από την Κ.Αυγή 12.6.05)
Στη Γαλλία η LCR (Επαναστατική Κομμουνιστική Λίγκα) μπορεί να τάχτηκε υπέρ του ΌΧΙ στο ζήτημα του Ευρωσυντάγματος, αλλά με βασικό σύνθημα «ψηφίστε ΟΧΙ για το καλό της Ευρώπης». Όμως το ποιο ακριβώς είναι το καλό της Ευρώπης και τι είδους Ευρώπη θέλουμε να κτίσουμε, έγινε γαργάρα. Η LCR ξεκίνησε σαν μια οργάνωση επαναστατική για να καταλήξει σήμερα, στο όνομα της διεύρυνσης του εκλογικού της σώματος, να μην μιλά για το σοσιαλισμό και οι θέσεις της να μην διαφέρουν ουσιαστικά από αυτές ενός αριστερού ρεφορμιστικού κόμματος.
Παρόμοια είναι λίγο πολύ και η ιστορία όλων των πρόσφατων νέων σχηματισμών της αριστεράς στην Ευρώπη (Κομμουνιστική Επανίδρυση, Σοσιαλιστικό Κόμμα Σκοτίας (SSP), Σοσιαλιστικό Κόμμα Ολλανδίας, κοκ), που ξεκίνησαν από τα αριστερά για να καταλήξουν να μετακινούνται όλο και περισσότερο σε δεξιές θέσεις.
Η ΟΝΕ
Ήδη πριν από τα δημοψηφίσματα για το Ευρωσύνταγμα στην Ε.Ε. είχε ανοίξει μια συζήτηση για τη διατήρηση ή όχι του ευρώ. Πρώτη η Λίγκα του Βορρά στην Ιταλία πρότεινε προσωρινή κατάργηση του Ευρώ και επαναφορά της λιρέτας. Η Ιταλία χρησιμοποιούσε παραδοσιακά σαν φάρμακο για την ύφεση την υποτίμηση του νομίσματός της. Σήμερα το εξωτερικό χρέος της Ιταλίας βρίσκεται στο 106%, η επίσημη ανεργία στο 8% και οι εξαγωγές της στο β΄εξάμηνο του 2005 έχουν μειωθεί κατά 4,5%. Η Ιταλία βρίσκεται σήμερα σε οικονομική κρίση. Μια κρίση που γίνεται ακόμη πιο αδιέξοδη από τη στιγμή που δεν μπορεί να υποτιμήσει το νόμισμά της, καθώς το ευρώ δεν μπορεί βέβαια να υποτιμηθεί από μια χώρα.
Η Λίγκα του Βορρά μπορεί να είναι μια αμελητέα ποσότητα – για τα δεδομένα της Ε.Ε. – Ιταλών εθνικιστών που θέλουν ανεξαρτησία της Βόρειας Ιταλίας από τη Νότια, το γεγονός όμως ότι ένα κόμμα που συμμετέχει στην κυβέρνηση ανοίγει ζήτημα νομίσματος σε αυτή τη φάση δεν είναι τυχαίο. Η συζήτηση για το ευρώ συνέχισε να διεξάγεται λίγο πιο έντονα και μετά τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων στη Γαλλία και την Ολλανδία, παρ’ όλες τις δηλώσεις των εκπροσώπων της Ε.Ε. ότι θέμα νομίσματος δεν τίθεται. Οι βρετανικές Financial Times είχαν για παράδειγμα ένα άρθρο που εξηγούσε ότι ιστορικά οι χώρες που έκαναν νομισματικές ενώσεις χωρίς να ενοποιηθούν πολιτικά δεν κατάφεραν να κρατήσουν το κοινό νόμισμα, το οποίο τελικά κατέρρευσε. Αυτή ήταν η τύχη της νομισματικής ένωσης Ιταλίας, Γαλλίας, Βελγίου, Ελβετίας και Ελλάδας το 1861-1920, αυτή ήταν και η τύχη της νομισματική ένωσης Σουηδίας – Δανίας το 1873. Την ίδια στιγμή μια σειρά ξένων επενδυτών (αμερικανών και ασιατών) συζητούν αν είναι πλέον ασφαλές να επενδύουν σε ευρώ ή αν είναι καλύτερα να επενδύουν σε ελβετικά φράγκα.
Είναι πράγματι πιθανό είναι να καταρρεύσει η ΟΝΕ και το Ευρώ;
Το ευρώ σχεδιάστηκε σε μια περίοδο ανάπτυξης των ευρωπαϊκών οικονομιών χωρίς να ληφθεί σοβαρά υπόψη τι θα γίνει σε περίοδο ύφεσης ή και κρίσης, όταν οι οικονομίες των χωρών – μελών της Ε.Ε. θα δέχονται ισχυρές πιέσεις και θα δημιουργούνται φυγόκεντρες δυνάμεις. Ωστόσο μέχρι σήμερα έχει αποδειχτεί ότι όσο η οικονομική στασιμότητα δεν γίνεται βαθιά ύφεση και κρίση, το ευρώ μπορεί να κρατηθεί. Στην περίπτωση όμως όπου η Ευρώπη μπει σε μια φάση μακρόχρονης οικονομικής ύφεσης ή κρίσης όχι μόνο δεν μπορεί να αποκλειστεί αλλά πρέπει να θεωρείται πιθανό, το κοινό νόμισμα να εγκαταλειφθεί σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει η κάθε χώρα τη δική της κρίση (και την πίεση των κοινωνικών κινημάτων που συνεπάγεται συχνά μια κρίση). Ακόμα κι’ αν μόνο μια σημαντική χώρα σπάσει από την ευρωζώνη κάτω από την πίεση της οικονομικής κρίσης, αυτό θα είναι αρκετό για να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την ΟΝΕ.
Οι αγώνες είναι μονόδρομος
Το Ευρωσύνταγμα πάγωσε, η πολιτική ενοποίηση της Ε.Ε. κατάρρευσε, οι ηγεσίες της Ε.Ε. στρέφονται η μια ενάντια στην άλλη, οι εθνικοί ανταγωνισμοί οξύνονται και το ευρώ τίθεται για πρώτη φορά σε αμφισβήτηση. Η αφορμή ήταν τα αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων στη Γαλλία και την Ολλανδία. Ωστόσο η νίκη των λαών μέσω της εκλογικής οδού πρέπει να ακολουθηθεί από εργατικούς αγώνες. Διαφορετικά, οι κυβερνήσεις και οι καπιταλιστές της Ε.Ε. θα βρουν διέξοδο από την κρίση και θα περάσουν με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο το πακέτο των οικονομικών μέτρων που περιέχονταν στο Ευρωσύνταγμα. Για να υπερασπίσουμε τις κατακτήσεις μας, για να αποκρούσουμε νέες επιθέσεις χρειάζονται αγώνες. Για να μπορούν όμως οι αγώνες αυτοί να είναι νικηφόροι και να αλλάξουν πραγματικά κάτι στις συνθήκες ζωής μας χρειάζονται νέες συνδικαλιστικές και πολιτικές ηγεσίες. Χρειάζονται νέα κόμματα της αριστεράς πραγματικά ριζοσπαστικά και σοσιαλιστικά. Από μας εξαρτάται, από τη δική μας δράση σήμερα, αν θα υπάρξουν στο μέλλον.
****
Το Ξεκίνημα και η CWI πάντα υποστήριζαν πως η πολιτική ενοποίηση των Ευρώπης ήταν αδύνατη πάνω σε καπιταλιστική βάση. Κι αυτό γιατί είναι αδύνατο για τις αστικές τάξεις, της ΕΕ, ιδιαίτερα τις μεγάλες – Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία, Ιταλία – να εγκαταλείψουν τη δική τους κυριαρχία στο χώρο τους, δηλαδή την «εξαφάνισή» τους στο όνομα της «ενότητας» της ευρωπαϊκής αστικής τάξης. Οι αστικές τάξεις της Ευρώπης, την ίδια στιγμή που είναι ευρωπαϊκές είναι και εθνικές – κι αυτό τους τον χαρακτήρα, τον εθνικό, δεν είναι διατεθειμένες να τον εγκαταλείψουν. Η δημιουργία μιας κοινής αγοράς, όπως ήταν πριν το 1990 η ΕΕ (με το όνομα ΕΟΚ) είναι διαφορετικό πράγμα από μια πολιτικά ενωμένη Ευρώπη, που σημαίνει, ένα πολιτικό κέντρο αποφάσεων. Το τελευταίο καταργεί σε μεγάλο βαθμό την ανεξαρτησία των αστικών τάξεων να παίρνουν αποφάσεις σε εθνικό επίπεδο.
Οπότε κάποια στιγμή, κάποιες απ’ αυτές θα έβαζαν φρένο στη διαδικασία περαιτέρω ενοποίησης, υπερασπιζόμενες τα «εθνικά» τους συμφέροντα. Αυτό το ρόλο αυτή τη στιγμή τον παίζει η Βρετανική αστική τάξη η οποία πάντα φοβόταν τον κίνδυνο να γίνει ο φτωχός συνεταίρος σε μια Ευρώπη στην οποία κυριαρχούν Γερμανοί και Γάλλοι. Ετσι βρήκε την ευκαιρία μετά το ευρωσύνταγμα να μπει στην αντεπίθεση.
Πάνω σ’ αυτή τη βάση το Ξ υποστήριζε και υποστηρίζει πως πραγματικά ενωμένη Ευρώπη μπορεί να υπάρξει μόνο με την ανατροπή του καπιταλισμού στην ήπειρο, μόνο σαν «Σοσιαλιστική Ενωμένη Ευρώπη».
Από τη στιγμή που η Ευρώπη δεν μπορεί να είναι πολιτικά ενιαία, δεν αποτελεί δηλαδή, ένα κράτος, τότε το νόμισμά της, το ευρώ, θα είναι ιστορικά ένα νόμισμα κρίσης. Η αποχώρησή χωρών απ’ αυτό σε κάποια στιγμή πρέπει να θεωρείται βέβαιη και ακόμα και η πλήρης κατάρρευσή του πιθανή.
Η αποτυχία του Ευρωσυντάγματος και η αποτυχία των διαπραγματεύσεων για τον προϋπολογισμό, σε συνδυασμό με την οικονομική στασιμότητα και ύφεση στην Ε.Ε. ανοίγει μια νέα περίοδο για την Ευρώπη. Μια περίοδο όξυνσης των εθνικών ανταγωνισμών μέσα στην Ε.Ε. Μέχρι σήμερα, ο στόχος της πολιτικής ενοποίησης της Ε.Ε. ωθούσε τις αστικές τάξεις των χωρών μελών να κάνουν συμβιβασμούς και υποχωρήσεις εν όψει αυτού του στόχου. Από τη στιγμή όμως που το σχέδιο πολιτικής ενοποίησης στην ουσία κατέρρευσε οι αντιθέσεις των αστικών τάξεων αρχίζουν να ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια πιο έντονα και όσο η οικονομική στασιμότητα και κρίση πιέζει τις εθνικές οικονομίες, οι ανταγωνισμοί αυτοί θα οξύνονται όλο και περισσότερο.
Ελένη Μήτσου
