Της Ελένης Μήτσου
Το νομοσχέδιο του Υπ. Υγείας για τον ΕΟΠΥΥ που θα κατατεθεί σύντομα στη Βουλή προβλέπει τη δραματική συρρίκνωση της Πρωτοβάθμιας Υγείας[1] και την παράδοση μεγάλου τμήματός της στα ιδιωτικά συμφέροντα.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο ο ΕΟΠΥΥ θα σταματήσει να είναι πάροχος υπηρεσιών υγείας και θα παραμείνει μόνο αγοραστής. Τις υπηρεσίες Υγείας ο ΕΟΠΥΥ θα μπορεί να τις αγοράζει τόσο από το Δημόσιο όσο και από τον ιδιωτικό τομέα.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;
Τα ιατρεία του ΕΟΠΥΥ θα καταργηθούν. Τυπικά, κάποια από αυτά μπορεί να μην βάλουν λουκέτο και να συνεχίσουν να λειτουργούν έχοντας ωστόσο διαφορετικό ρόλο. Θα λειτουργούν δηλαδή ως αποκεντρωμένες μονάδες των Υγειονομικών Περιφερειών[2] με πολύ περιορισμένες και συγκεκριμένες υπηρεσίες (άρθρο 2, § 3 & 4)
Οι υπηρεσίες πρωτοβάθμιας υγείας που πρόσφερε ο ΕΟΠΥΥ στα ιατρεία του θα προσφέρονται από
- γιατρούς που θα κάνουν σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ
- δημόσια κέντρα υγείας
- ιδιωτικά πολυιατρεία, κλινικές, διαγνωστικά κέντρα κ.α..
Όλα τα παραπάνω θα αποτελούν σύμφωνα με το νομοσχέδιο το Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.)
Πιο συγκεκριμένα:
α) Ο οικογενειακός γιατρός
Κάθε ασφαλισμένος στον ΕΟΠΥΥ θα πρέπει να έχει έναν οικογενειακό γιατρό (άρθρο 4). Ο οικογενειακός γιατρός[3] θα είναι αρμόδιος να γράφει εξετάσεις και φάρμακα, σε περιορισμένο αριθμό καθώς το υπουργείο θα επιβάλλει συγκεκριμένα πλαφόν και να παραπέμπει τον ασθενή σε άλλα επίπεδα περίθαλψης όπως το νοσοκομείο. Οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να αλλάζουν οικογενειακό γιατρό μόνο 1 φορά το χρόνο (για περισσότερες φορές θα πρέπει για την αλλαγή να συμφωνήσει ο ίδιος ο γιατρός, οπότε… μην τσακωθείτε με το γιατρό σας).
β) γιατροί άλλων ειδικοτήτων
Εκτός από τον οικογενειακό γιατρό σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ θα έχουν και γιατροί άλλων ειδικοτήτων τους οποίους ο ασθενής θα τους επισκέπτεται (όπως και τον οικογενειακό γιατρό) στα ιατρεία τους. Αν το νέο σύστημα για την Πρωτοβάθμια Υγεία αποτελεί, όπως όλα δείχνουν, αντιγραφή αντίστοιχων συστημάτων χωρών της Β. Ευρώπης, τότε η επίσκεψη σε γιατρούς άλλων ειδικοτήτων, όπως και η πρόσβαση στα νοσοκομεία (εκτός από πολύ επείγοντα περιστατικά) θα μπορεί να γίνει μόνο μέσω παραπεμπτικού που θα χορηγεί ο εκάστοτε οικογενειακός γιατρός.
γ) Τα Κέντρα Υγείας
Η ύπαρξη κέντρων υγείας θα εξαρτάται εφεξής από μια σειρά κριτήρια: πληθυσμιακά, γειτνίαση με άλλες μονάδες υγείας, συνθήκες κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης της περιοχής. Τα κριτήρια δεν εξειδικεύονται περισσότερο στο νομοσχέδιο, αλλά θα καθοριστούν σε επόμενη φάση με υπουργική απόφαση.
Ωστόσο, στο νομοσχέδιο γίνεται σαφές ότι τα Κέντρα Υγείας δεν υποχρεούνται να λειτουργούν σε 24ωρή βάση, όλες τις μέρες της βδομάδας, αλλά για τα ωράρια και τις μέρες λειτουργίας τους θα αποφασίζει ο εκάστοτε διοικητής.
δ)Ιδιωτικές μονάδες πρωτοβάθμιας υγείας
Οι γιατροί (οικογενειακοί και άλλων ειδικοτήτων) στους οποίους θα έχουν πρόσβαση οι ασφαλισμένοι του ΕΟΠΥΥ (με εξαίρεση αυτούς των Κέντρων Υγείας) θα είναι ιδιώτες που θα έχουν σύμβαση με τον ΕΟΠΥΥ και όχι κάποια σχέση μόνιμης και σταθερής απασχόλησης.
Ωστόσο ο ΕΟΠΥΥ πέρα από τις συμβάσεις με ιδιώτες γιατρούς μπορεί να κάνει συμβάσεις με:
- διαγνωστικά εργαστήρια, ιδιωτικά πολυιατρεία κ.α. (άρθρο 28)
- κινητές μονάδες πρωτοβάθμιας υγείας που μπορούν να ιδρύουν Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα, ΜΚΟ κ.α. (άρθρο 27)
- Ιδιωτικά Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος που θα ενταχθούν στην Πρωτοβάθμια Υγεία (άρθρο 31)
- ιδιωτικές μονάδες ημερήσιας νοσηλείας (άρθρο 32)
- κέντρα ιαματικού τουρισμού, τα οποία έτσι κι’ αλλιώς βρίσκονται στην πλειοψηφία τους στα χέρια ιδιωτών και έχουν μετατραπεί σε πανάκριβα «spa»[4] (άρθρο 33)
Οι εργαζόμενοι στο χώρο της Υγείας έχουν θορυβηθεί ιδιαίτερα από το άρθρο 32, το οποίο προβλέπει την αδειοδότηση ιδιωτικών μονάδων ημερήσιας νοσηλείας και την σύμβαση τους με τον ΕΟΠΥΥ. Στις παραπάνω μονάδες θα μπορούν να γίνονται "χειρουργικές και επεμβατικές πράξεις που δεν απαιτούν γενική, ραχιαία ή επισκληρίδιο αναισθησία".
Στην πραγματικότητα, δηλαδή, διαμερίσματα και πολυκατοικίες χωρίς τις κατάλληλες προδιαγραφές θα μπορούν να μετατραπούν σε χειρουργεία και χωρίς να υπάρχει δυνατότητα άμεσης υποστήριξης (όπως υπάρχει στα νοσοκομεία) σε περίπτωση που κάτι πάει στραβά!
Εκτόξευση του Κόστους
Ο υπουργός υγείας πετά έξω από τον ΕΟΠΥΥ τους εργαζόμενους (γιατρούς, νοσηλευτές και λοιπό προσωπικό) που είχαν μόνιμη και σταθερή απασχόληση, κλείνει τα ιατρεία με τα ιδιόκτητα ιατρικά μηχανήματα και όλο τον εξοπλισμό που έχει αγοραστεί με τα χρήματα των ασφαλισμένων και εντάσσει ιδιωτικά πολυιατρεία, ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα, ιδιωτικές κλινικές, ακόμα και ιδιωτικά «spa». Αυτό όχι μόνο δεν θα μειώσει τις δαπάνες του ΕΟΠΥΥ, αντίθετα θα τις εκτοξεύσει! Το νομοσχέδιο για τον ΕΟΠΥΥ δεν έχει ως στόχο το «νοικοκύρεμα» της Πρωτοβάθμιας Υγείας. Έχει ως στόχο να μεταφέρει περισσότερα χρήματα από τις τσέπες των ασφαλισμένων και του κρατικού προϋπολογισμού στο μεσαίο και μεγάλο κεφάλαιο που δραστηριοποιείται στο χώρο της υγείας!
Την ίδια στιγμή, ο νέος ΕΟΠΥΥ θα περιορίσει σημαντικά τον αριθμό των οικογενειακών και λοιπών γιατρών με τους οποίους θα υπογράφει συμβάσεις, δημιουργώντας έτσι τεράστιες λίστες αναμονής για τους ασφαλισμένους και στέλνοντας, έμμεσα, όσους έχουν να πληρώσουν, στους ιδιώτες.
Διαθεσιμότητες – Απολύσεις
Οι εργαζόμενοι στον ΕΟΠΥΥ (γιατροί, νοσηλευτές καθώς και το επιστημονικό, παραϊατρικό, τεχνικό και διοικητικό προσωπικό) που ήταν μόνιμοι ή είχαν σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου (ΙΔΑΧ) μπαίνουν για ένα μήνα σε διαθεσιμότητα και μετά μετατάσσονται σε άλλες οργανικές θέσεις της δημόσιας Υγείας (άρθρο 16).
Οι γιατροί του πρώην ΕΟΠΥΥ που θέλουν να ενταχθούν σε οργανικές θέσεις πλήρους απασχόλησης στο δημόσιο σύστημα υγείας θα πρέπει να κλείσουν τα ιατρεία τους[5] και να προσκομίσουν αποδεικτικά έγγραφα.
Αγώνας για τη διάσωση της δημόσιας Υγείας
Οι γιατροί του ΕΟΠΥΥ βρίσκονται εδώ και μήνες σε απεργία. Ωστόσο, για τη διάσωση της δημόσιας Υγείας απαιτείται η συστράτευση όλων των τμημάτων της. Η διάλυση της Πρωτοβάθμιας Υγείας και η παράδοση της στα ιδιωτικά συμφέροντα, όπως και η ήδη τραγική υποχρηματοδότηση του Ε.Σ.Υ. δίνουν μία γεύση του τι θα επακολουθήσει… Η κατάσταση στη δημόσια Υγεία θα γίνει ακόμα χειρότερη. Πολύ χειρότερη!
Ωστόσο η δυνατότητα να μπει φρένο και να αναχαιτιστεί η επίθεση υπάρχει ακόμα, αρκεί ο κλάδος της Υγείας να κινηθεί ενιαία, συντονισμένα και αποφασιστικά.
Την προηγούμενη περίοδο είχαν δημιουργηθεί 3 συντονιστικά από τους εργαζόμενους στα Δημόσια Νοσοκομεία. Αυτά τα συντονιστικά μπορούν να διευρυνθούν με τη συμμετοχή εκπροσώπων από τους εργαζόμενους στον ΕΟΠΥΥ και να σχεδιάσουν από κοινού κινητοποιήσεις καθώς και πιέσεις προς τις ομοσπονδίες του χώρου στην κατεύθυνση ενός απεργιακού αγώνα με διάρκεια σε όλη την υγεία.
