Συνέντευξη με τη Στέλλα Χονδροματίδου, γιατρό στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου στη Θεσσαλονίκη και συνδικαλίστρια, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Νοσοκομειακών Ιατρών Θεσσαλονίκης (ΕΝΙΘ)
- Στέλλα, ο Υπ. Υγείας Μ. Βορίδης έχει καταθέσει σχέδιο νόμου στη Βουλή με το οποίο αναθέτει το «ταμείο» του ΕΣΥ και άλλα κονδύλια και αρμοδιότητες από το χώρο της Υγείας σε μια ανώνυμη εταιρεία. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό;
Με αυτό το νομοσχέδιο η κυβέρνηση μεταβιβάζει την απόλυτη ευθύνη για τη λειτουργία και την διαχείριση των χρημάτων του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ) σε μια ιδιωτική εταιρία.
Η εταιρία αυτή θα ονομάζεται ΕΣΑΝ Α.Ε. (Εταιρία Συστήματος Αμοιβών Νοσοκομείων Α.Ε.) θα διαχειρίζεται το «ταμείο» του ΕΣΥ για τα επόμενα 50 χρόνια και θα ανακατανέμει τους πόρους μεταξύ του ΕΟΠΥΥ (και των υπόλοιπων ασφαλιστικών ταμείων) και του ιδιωτικού τομέα. Το εποπτικό της όργανο θα αποτελείται κατά κύριο λόγο από εκπροσώπους του ιδιωτικού τομέα – σύμφωνα με το νομοσχέδιο.
Η έμφαση στην εκπροσώπηση του ιδιωτικού τομέα στο εποπτικό συμβούλιο της ΕΣΑΝ Α.Ε. δεν είναι τυχαία. Μια από τις βασικές στοχεύσεις του νομοσχεδίου είναι να ανακατανεμηθούν οι πόροι μεταξύ δημόσιας και ιδιωτικής υγείας εις βάρος της δημόσιας.
- Η ΕΣΑΝ. Α.Ε. θα είναι μια μετοχική εταιρία. Μπορούν μεγαλοεπιχειρηματίες να αποκτήσουν μέσω της αγοράς των μετοχών τον έλεγχο του Εθνικού Συστήματος Υγείας;
Η ΕΣΑΝ Α.Ε. θα προικοδοτηθεί με ένα μετοχικό κεφάλαιο 1 εκ. ευρώ, που θα προέρχεται όλο από το ελληνικό Δημόσιο. Οι μετοχές της ΕΣΑΝ ωστόσο (20.000 μετοχές των 50 € έκαστη) θα είναι μεταβιβάσιμες σε ιδιώτες. Μετά από πιέσεις ο Βορίδης ανακοίνωσε ότι θα υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί στη μεταβίβαση των μετοχών, χωρίς όμως να αναφέρει κάτι πιο συγκεκριμένο.
Η ουσία παραμένει η εξής: ότι ο έλεγχος ολόκληρου του συστήματος υγείας στην Ελλάδα θα μπορεί να περάσει στα χέρια ενός-δύο μεγαλοεπιχειρηματιών που θα αγοράσουν τις μετοχές της ΕΣΑΝ Α.Ε. Όπως σήμερα ελέγχουν τα διυλιστήρια και το εμπόριο πετρελαίου, όπως ελέγχουν τα μεγάλα έργα κοκ, έτσι θα μπορούν σύντομα να βάλουν χέρι και σε ολόκληρο το σύστημα Υγείας.
Να σημειώσουμε ότι η ΕΣΑΝ Α.Ε. θα έχει νόμιμο δικαίωμα πρόσβασης στους φακέλους όλων των ασθενών, στα πληροφοριακά δεδομένα του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων, στον ΕΟΠΥΥ και στα υπόλοιπα ασφαλιστικά ταμεία, στο πρόγραμμα «χάρτης υγείας»… παντού. Δεν θα υπάρχει τίποτα απόρρητο.
Με αυτό τον τρόπο τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα θα ελέγχουν σε ακόμα μεγαλύτερο βαθμό την προώθηση φαρμάκων, την έρευνα, τις ιατρικές πράξεις, τη διαμόρφωση «πρωτοκόλλων» κ.α. Η κατεύθυνση που θα δώσουν βέβαια σε όλα αυτά δεν θα έχει στόχο το όφελος των ασθενών αλλά τη μεγιστοποίηση των κερδών τους.
- Πρακτικά τι είδους αλλαγές θα συντελεστούν στα δημόσια νοσοκομεία αν ψηφιστεί και εφαρμοστεί το σχέδιο νόμου;
Η χρηματοδότηση του κάθε νοσοκομείου θα συνδεθεί με την «αποδοτικότητα» των γιατρών π.χ. πόσα χειρουργεία κάνουν – οι γιατροί θα οδηγηθούν να «κυνηγούν» χειρουργεία όπως γίνεται στον ιδιωτικό τομέα – πόσες εξετάσεις κοκ. Σε αυτό τον άνισο ανταγωνισμό τα δημόσια νοσοκομεία δεν μπορούν να αντέξουν γιατί ήδη υπολειτουργούν με τεράστιες ελλείψεις και με δεδομένη την απουσία της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, γίνονται μη «αποδοτικά». Την ίδια στιγμή τα δημόσια νοσοκομεία περιθάλπουν ανασφάλιστους και κάνουν εξετάσεις προληπτικού χαρακτήρα. Αυτά θα κοπούν, ενώ οι ασφαλισμένοι ασθενείς θα έχουν τις ελάχιστες παροχές.
Αλλάζει όλη η φιλοσοφία του δημόσιου συστήματος υγείας. Ο ασθενής αντιμετωπίζεται με λογιστική λογική και στόχο τη μείωση του κόστους της νοσηλείας του. Αυτό φαίνεται άλλωστε και από την έκθεση αξιολόγησης των συνεπειών του νομοσχεδίου όπου γράφεται ότι:
«τα νοσοκομεία από μακροοικονομική άποψη, είτε θα αναγκαστούν να μειώσουν τη συνολική δαπάνη των παρεχόμενων από αυτά υπηρεσιών, είτε εάν η δαπάνη τους διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα, θα υποχρεωθούν στη δραστική ποιοτική βελτίωση των υπηρεσιών τους»
Τα περί «ποιοτικής βελτίωσης των υπηρεσιών» μέσω του συγκεκριμένου νοσοκομείου είναι τουλάχιστον αστεία. Στη Γερμανία η επιδίωξη της μείωσης του κόστους της νοσηλείας των ασθενών έχει οδηγήσει στα «ματωμένα εξιτήρια», όπου γιατροί βγάζουν τους ασθενείς από το νοσοκομείο πριν την στιγμή που είναι πραγματικά ασφαλές για την υγεία τους.
Επίσης, η ΕΣΑΝ Α.Ε. με κριτήριο το κόστος και τη σκοπιμότητα κάθε δομής θα μπορεί να ιδιωτικοποιεί υπηρεσίες ή και να κλείνει ολόκληρα νοσοκομεία. Αν ένα μικρό νοσοκομείο δεν έχει την «παραγωγή» ενός μεγάλου θα οδηγείται σε κλείσιμο. Έτσι μια σειρά νοσοκομεία π.χ. της περιφέρειας, σε περιοχές με λίγο κόσμο δεν θα μπορούν να σταθούν.
Να σημειώσουμε επίσης ότι το νέο νομοσχέδιο στοχεύει στη σύνδεση του μισθού των γιατρών με την «παραγωγικότητα» των νοσοκομείων τους. Προσπαθούν δηλαδή να οδηγήσουν σε διαφορετικές αμοιβές γιατρών ανάλογα με το νοσοκομείο όπου εργάζονται και να υπονομεύσουν την ενότητα του κλάδου, τις κοινές διεκδικήσεις και τους κοινούς αγώνες.
- Αντιμέτωποι με αυτό το νομοσχέδιο, οι εργαζόμενοι στη δημόσια υγεία τι πρέπει να κάνουν;
Πάνε να εμπορευματοποιήσουν το όλο σύστημα, να το ιδιωτικοποιήσουν εντελώς. Αλλάζει όλη η φιλοσοφία του δημόσιου συστήματος υγείας. Αυτό το νομοσχέδιο, αν περάσει, θα αποτελεί καμπή για τη δημόσια Υγεία στην Ελλάδα.
Μέχρι στιγμής, πέρα από την ΠΟΕΔΗΝ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων) και την ΟΕΝΓΕ (Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδας) αντιδρά και ο ΠΙΣ (Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος) όπου μέλη του είναι και ιδιώτες γιατροί ή γιατροί εργαζόμενοι στο ιδιωτικό τομέα.
Ο Πρόεδρος του ΠΙΣ μάλιστα Μ. Βλασταράκος χρησιμοποίησε το παράδειγμα μεγάλων ιδιωτικών νοσοκομείων όπως το «Ωνάσειο» και το «Ερρίκος Ντυνάν», για να εξηγήσει ότι η εμπειρία από φορείς ιδιωτικού δικαίου δεν είναι θετική και πήρε θέση υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα της ΕΣΑΝ. Προειδοποίησε δε πως με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο «θα ξεστρατίσει ο κοινωνικός χαρακτήρας της υγείας».
Η διαχείριση της υγείας δεν μπορεί να βρίσκεται στα χέρια ιδιωτών. Πρέπει να είναι στα χέρια του κράτους και να λειτουργεί όχι με λογικές «εσόδων-εξόδων» αλλά με κριτήρια κοινωνικά και επιστημονικά.
Πρέπει άμεσα να ενημερωθούν και να κινητοποιηθούν οι γιατροί, οι νοσηλευτές και όλοι οι εργαζόμενοι στη δημόσια υγεία. Να συγκληθούν τα συμβούλια των γιατρών στα νοσοκομεία, να οργανώσουν συνελεύσεις τα σωματεία των υπόλοιπων εργαζομένων. Στη συνέχεια να ενημερώσουμε τους ασθενείς και όλη την κοινωνία και να σχεδιάσουμε σοβαρά και αποφασιστικά τον αγώνα ενάντια σ’ αυτό το νομοσχέδιο, γιατί αν περάσει οδηγεί στο τέλος της δημόσιας υγείας.
