Οι εξελίξεις στην Ιταλία, όπως και σε όλο τον Νότο της Ευρώπης, παρακολουθούνται στενά από τους πολιτικούς και τα κόμματα της άρχουσας τάξης, αλλά και από την Αριστερά και το εργατικό κίνημα. Καθεμία από τις χώρες του Νότου «αντέδρασε» με τον δικό της τρόπο στην επίθεση που δέχτηκε από τις αγορές, την τρόικα, τα επιτελεία της Ε.Ε. κ.λπ. Στην Ιταλία δεν είχαμε το είδος των αγώνων που είχαμε στην Ελλάδα ή ακόμα και στην Πορτογαλία και Ισπανία. Είχαμε όμως εξαιρετικά έντονες πολιτικές αναταράξεις με τέσσερις κυβερνήσεις να ανατρέπονται μέσα σε τέσσερα χρόνια. Τελευταία εξέλιξη η ανατροπή του Ενρίκο Λέττα, από το εσωτερικό του κόμματος του, από τον πρόσφατα επιλεγέντα πρόεδρο του κόμματος Ματέο Ρέντσι. Έχουμε ήδη γράψει στο site του «Ξ» για τις εξελίξεις στην Ιταλία[1].
Σήμερα δημοσιεύουμε συνέντευξη την οποία πήρε το Ξεκίνημα από τον σύντροφο Μάρκο Βερούτζιο, επικεφαλής της οργάνωσης Κοντροκορρέντε (Κόντρα στο Ρεύμα) αδελφής οργάνωσης του «Ξ» στην Ιταλία.
Σύντροφε Μάρκο τι αντανακλά κατά τη γνώμη σου η ανατροπή του Λέτα από τον Ρέντσι;
Αντανακλά την κρίση που διαπερνά το κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα και τις συγκρούσεις στο εσωτερικό του. Αυτές με τη σειρά τους αποτελούν αντανάκλαση της κρίσης που διαπερνά την άρχουσα τάξη της χώρας. Η κρίση αυτή έχει να κάνει με τις προοπτικές της οικονομίας, με το πώς να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση της χώρας.
Ο Ρέντσι είναι το νέο golden boy της άρχουσας τάξης. Αποτελεί έναν πιο καθαρό εκπρόσωπο του μεγάλου ιταλικού – πολυεθνικού κεφαλαίου και είναι αποφασισμένος να προχωρήσει σε μια σκληρή αντεργατική πολιτική, συμπεριλαμβανομένων αντεργατικών και αντι-απεργιακών νομοθετημάτων.
Ποια είναι η αφετηρία του Ρέντσι, ιδεολογικά και πολιτικά;
Ο Ρέντσι προέρχεται από την Χριστιανοδημοκρατία – το ιστορικό κόμμα της ιταλικής άρχουσας τάξης μέχρι τα μέσα περίπου της δεκαετίας του ‘90, που το σύνολο της πολιτικής σκηνής στην Ιταλία διαλύθηκε και εμφανίστηκαν νέοι σχηματισμοί. Το Δημοκρατικό Κόμμα που σήμερα βρίσκεται στην κυβέρνηση δημιουργήθηκε βασικά από τη συγχώνευση της δεξιάς πτέρυγας του παλιού Κομμουνιστικού Κόμματος της Ιταλίας, της Χριστιανοδημοκρατίας και του Σοσιαλιστικού Κόμματος. Ο Λέτα προέρχεται από το παλιό Κομμουνιστικό Κόμμα και με αυτή την έννοια εξακολουθεί να έχει κάποιους δεσμούς και ευαισθησίες με τα λαϊκά στρώματα και τα συνδικάτα καθώς και με το μικρό και μεσαίο κεφάλαιο.
Οι πολιτικές που εφάρμοσε ο Λέτα βέβαια είναι οι πολιτικές των μνημονίων, σκληρές αντεργατικές, αντιλαϊκές πολιτικές κάτω από τις επιταγές της Τρόικα. Όμως το μεγάλο κεφάλαιο ζητά ακόμη περισσότερα απ’ αυτά που εφαρμόζονται. Μπροστά στο μέγεθος της κρίσης, ο Λέτα είναι «μαλακός». Σε σχέση με τον Λέτα ο Ρέντσι είναι ακόμη περισσότερο αδίστακτος.
Ποια είναι τα κεντρικά του συνθήματα;
Το «στόρι» το έχουμε δει και αλλού. Προβάλλει την εικόνα του «καθαρού», που θα καταπολεμήσει τη διαφθορά και θα πει την «αλήθεια», του νέου που δεν έχει καμία σχέση με την παλιά σχολή των πολιτικών, που δεν έχει καμία σχέση με τους γραφειοκράτες που μαστίζουν τον δημόσιο τομέα και κυριαρχούν στα συνδικάτα. Προβάλλει τον εαυτό του σαν το μόνο που μπορεί να συγκρουστεί και να χτυπήσει την εξουσία των συνδικάτων.
Και τι έχει να επιδείξει σε σχέση με την «πάλη» ενάντια στην διαφθορά;
Πριν αναλάβει την προεδρία του κόμματος ήταν δήμαρχος της Φλωρεντίας. Το πρώτο μέτρο που πήρε ήταν να ιδιωτικοποιήσει το σύνολο των αστικών συγκοινωνιών της πόλης. Η άρχουσα τάξη αξιοποιεί τη διαφθορά του Δημοσίου για να πάρει όλο τον δημόσιο πλούτο στα χέρια της σε εξευτελιστικές τιμές – μόνο που η διαφθορά του δημόσιου τομέα, βέβαια, δεν είναι παρά προέκταση της διαφοράς του ιδιωτικού τομέα, τον οποίο εξάλλου υπηρετεί.
Είναι επίσης πολύ φιλόδοξος, αλαζονικός και υποκριτής όπως κάθε golden boy. Λίγες μόνο μέρες πριν ανατρέψει τον Λέτα, τον διαβεβαίωνε ότι δεν τίθεται θέμα αλλαγής πρωθυπουργού! Αυτές οι λίγες μέρες όμως ήταν αρκετές για τις επαφές του με τον πρόεδρο της χώρας, τον Ναπολιτάνο, καθώς και με τον ίδιο τον Μπερλουσκόνι (στον οποίο φαίνεται πως υποσχέθηκε κάποιου είδους παραγραφή των αδικημάτων του) για να πάρει το πράσινο φως και να προχωρήσει σε ένα, στην ουσία, συνταγματικό πραξικόπημα.
Μάρκο, ποια είναι η κατάσταση στην ιταλική κοινωνία και στο κίνημα;
Η οικονομία βρίσκεται σε πλήρη στασιμότητα. Ο κόσμος είναι εξοργισμένος, γιατί δεν βλέπει καμία προοπτική πάλης από πουθενά. Η εργατική τάξη είναι αγανακτισμένη με τις συνδικαλιστικές ηγεσίες οι οποίες δεν προτείνουν κανέναν ουσιαστικό αγώνα. Ένα από τα συμπτώματα αυτής της κατάστασης, όπως και στην Ελλάδα, είναι οι αυτοκτονίες. Έχουμε αύξηση των αυτοκτονιών κατά 55% και των απόπειρων αυτοκτονίας κατά 80% – λόγω της οικονομικής κρίσης.
Παρά την οργή μέσα στην κοινωνία δεν υπάρχουν προοπτικές γενικευμένων εργατικών αγώνων. Ο λόγος είναι σε τελευταία ανάλυση πολιτικός – δεν υπάρχει στην πραγματικότητα πολιτική εκπροσώπηση της εργατικής τάξης. Το αποτέλεσμα είναι να κυριαρχεί μέσα στην κοινωνία ο φόβος της κρίσης και της ανεργίας και η τάση ο καθένας να κοιτάζει να «σώσει» τον εαυτό του. Κάθε μέρα κλείνουν εργοστάσια, κάθε μέρα έχουμε νέες απολύσεις, αλλά κανένας δεν έχει απάντηση σ’ αυτή την κρίση – η Αριστερά είναι διαλυμένη.
Κάποιους αγώνες σημαντικούς, σποραδικά, είχαμε. Όπως για παράδειγμα ο αγώνας των οδηγών λεωφορείων στη Γένοβα[2]. Ήταν ένας αγώνας σπουδαίος και μάλιστα νικηφόρος, αλλά ξεκίνησε αυθόρμητα χωρίς σχέδιο και χωρίς στρατηγική. Τα συνδικάτα δεν έκαναν την παραμικρή προσπάθεια να βοηθήσουν αυτό τον αγώνα και να προσφέρουν στρατηγική. Και βέβαια κανένας πολιτικός φορέας δεν έχει επιχειρήσει κάτι τέτοιο, εκτός βέβαια από το Κόντροκορρέντε που έχει σημαντική παρουσία στη Γένοβα.
Τι λες για το φαινόμενο των πέντε αστέρων του Πέπε Γκρίλλο;
Ως αποτέλεσμα όλων των αδιεξόδων που περιγράφω πιο πάνω, η κοινωνία στράφηκε στο πολιτικό επίπεδο και ανέδειξε το φαινόμενο του Πέπε Γκρίλλο και του «Κινήματος των 5 αστέρων».
Η πραγματικότητα είναι ο Πέπε Γκρίλο και το κίνημά του δεν έχουν απαντήσεις στην κρίση, δεν έχουν πρόγραμμα και δεν έχουν καθαρούς στόχους. Δηλώνουν πως δεν είναι «ούτε αριστερά ούτε δεξιά» αλλά βρίσκονται σε μια διαρκή μετωπική αντιπαράθεση με την κυβέρνηση, είναι οι μόνοι που συγκρούονται μέσα στο κοινοβούλιο. Αυτό τους επιτρέπει να ελκύουν ψήφους διαμαρτυρίας. Και παρότι εμφάνισε υποχώρηση την προηγούμενη περίοδο, σε αυτή την φάση εμφανίζει τάσεις ανόδου, ακριβώς επειδή του επιτίθενται οι πάντες.
Ποιες είναι οι προβλέψεις σε σχέση με τις ευρωεκλογές;
Πρέπει να περιμένουμε άνοδο όλων των δυνάμεων που ασκούν σφοδρή κριτική στην ΕΕ. Το «Κίνημα των 5 αστέρων» είναι μια απ’ αυτές τις δυνάμεις αλλά δεν είναι η μόνη – το κόμμα του Μπερλουσκόνι καθώς και η Λίγκα του Βορρά του Μπόσι (ένα κόμμα με ρατσιστικά και ακροδεξιά χαρακτηριστικά) εκτιμώ πως θα τα πάνε καλά στις ευρωεκλογές.
Και η Αριστερά;
Η εικόνα είναι απελπιστικά θλιβερή. Η Αριστερά θυμίζει ένα πτώμα στο οποίο βάζουν τεχνική υποστήριξη για να περπατά. Η επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα πρόσφατα στην Ιταλία ανέδειξε την αδιέξοδη κατάσταση. Έκανε μια συμφωνία με μια μικρή ομάδα διανοουμένων, οι οποίοι πήραν τη «σφραγίδα» του, που επιχειρούν υποτίθεται μια νέα «κοινωνική συμμαχία» παραμερίζοντας όλα τα παλιά κόμματα, αλλά αυτό δεν έχει καμία προοπτική. Δημιουργήθηκε μια επιτροπή έξι γηραιών διανοουμένων, οι οποίοι αποφάσισαν να ορίσουν (οι ίδιοι!) έναν «κοινό» υποψήφιο της Αριστεράς για τις εκλογές. Πρόκειται για ένα τεχνητό κατασκεύασμα που δεν έχει προοπτική.
Στην πραγματικότητα όχι μόνο δεν έχουμε μια νέα φάση ενότητας στην Αριστερά αλλά εγκυμονούνται νέες διασπάσεις. Είναι πολύ πιθανό η δεξιά πτέρυγα της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης να αποχωρήσει από το κόμμα.
Διασπάσεις είναι πιθανόν να δούμε και σε άλλα κόμματα, όπως για παράδειγμα στο κίνημα του Γκρίλλο καθώς και στο Δημοκρατικό Κόμμα.
Η άνοδος του Ρέντσι θα λειτουργήσει ενοποιητικά ή διασπαστικά για το Δημοκρατικό Κόμμα;
Διασπαστικά. Το αστέρι του Ρέντσι θα αρχίσει να πέφτει. Πολύ σύντομα ο Ρέντσι θα αρχίσει να εκτίθεται. Η αυταπάτη ότι ένα άτομο έχει τις μαγικές ικανότητες να αλλάξει την κατάσταση και να δώσει λύσεις θα καταρρεύσει σύντομα. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο απόγειο της δόξας και της επιτυχίας του. Κατάφερε να παρουσιάσει την εικόνα ενός νέου δυναμικού πολιτικού που μπορεί να φέρει ανατροπές σε όλα τα επίπεδα. Από αυτή τη στιγμή όμως ξεκινά η καθοδική πορεία, γιατί δεν θα δώσει λύσεις. Και η πτέρυγα που στηρίζει τον Λέτα μέσα στο Δημοκρατικό Κόμμα περιμένει τον Ρέντσι στη γωνία. Όπως είπα και πιο πάνω μερικές μόνο μέρες πριν ανατρέψει τον Λέτα, δήλωνε στον ίδιο «αγαπητέ Ενρίκο, μην ανησυχείς εγώ σε στηρίζω» ενώ στα μέσα μαζικής ενημέρωσης δήλωνε δημόσια «δεν τίθεται τέτοιο θέμα [σ.σ. ανατροπής του Λέτα απ’ αυτόν] εγώ θέλω να εκλεγώ με την ψήφο του λαού».
Ένα τελικό συμπέρασμα;
Έχουμε το καθήκον να ξανακτίσουμε την Αριστερά. Η δεξιά πορεία της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης και η προσπάθειά της να διαχειριστεί τον ιταλικό καπιταλισμό, οδήγησε σε μια τραγωδία – τη διάλυση της ίδιας της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης! Απ’ αυτή την εμπειρία η υπόλοιπη Αριστερά στην Ευρώπη αρνείται να βγάλει συμπεράσματα!
Στη συνέχεια είχαμε την τραγωδία του ΑΚΕΛ στην Κύπρο! Και πάλι η Αριστερά διεθνώς δεν θέλει να δει την πραγματικότητα. Αυτή την εποχή παρακολουθούμε την μετακίνηση προς τα δεξιά του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά όχι μόνο, το ίδιο βλέπουμε να γίνεται και στη Γερμανία με το Die Linke.
Δεν υπάρχει καμία προοπτική στη διαχείριση του συστήματος από την Αριστερά. Πρέπει να κτίσουμε την Αριστερά με βάση την αντίληψη ότι δεν υπάρχουν λύσεις στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος κι ότι μόνο στη βάση σοσιαλιστικών πολιτικών, σύγκρουσης με το σύστημα και ανατροπής της εξουσίας του μεγάλου κεφαλαίου μπορεί να υπάρξει προοπτική. Αυτό είναι το κεντρικό μας καθήκον – είτε είμαστε στην Ιταλία, είτε στην Ελλάδα είτε σε οποιαδήποτε χώρα της Ευρώπης και του κόσμου, αυτό είναι το βασικό μας καθήκον.
__________
