Του Νίκου Κοκκάλη
Η Gamonal είναι μια γειτονιά του Μπούργκος, μιας πόλης που βρίσκεται περίπου 200 χιλιόμετρα βόρεια της Μαδρίτης. Είναι μια εργατογειτονιά με περίπου 70.000 κατοίκους, η οποία υποφέρει από την υψηλή ανεργία, τη φτώχεια και τα παρελκόμενα τους. Παράλληλα, αποτελεί στόχο μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων και για αυτό το λόγο τα ενοίκια στην περιοχή έχουν ανέβει, πλησιάζοντας επικίνδυνα τις τιμές των ενοικίων στη Μαδρίτη και τη Βαρκελώνη, τις δύο πιο ακριβές πόλεις της Ισπανίας.
Όλα ξεκίνησαν όταν αποφασίστηκε η αναμόρφωση της κεντρικής λεωφόρου της γειτονιάς. Συγκεκριμένα, ένας μεγάλος κατασκευαστής, ο Αντόνιο Μιγκέλ Μέντες Πόσο, γνωστός και ως “το αφεντικό”, παρουσίασε στο δημοτικό συμβούλιο της πόλης του Μπούργκος ένα σχέδιο που προέβλεπε τη μετατροπή της λεωφόρου σε εμπορικό πεζόδρομο, με καταστήματα και ένα πάρκινγκ 200 θέσεων και όλα αυτά με έναν προϋπολογισμό περίπου 8 εκατομμυρίων ευρώ. Το έργο, όχι μόνο δε θα λύσει το πρόβλημα της ανεργίας, αλλά επίσης θα δυσχεράνει τις καθημερινές μετακινήσεις των ντόπιων και θα προσθέσει παραπάνω έξοδα στον οικογενειακό προϋπολογισμό, αφού πλέον οι κάτοικοι θα πρέπει να παρκάρουν τα αυτοκίνητα τους στο πανάκριβο υπόγειο πάρκινγκ, τη στιγμή που πριν την δημιουργία του μπορούσαν να παρκάρουν δωρεάν σε θέσεις στάθμευσης στον δρόμο.
Ο Πόσο είναι προσωπικός φίλος του πρώην πρωθυπουργού Χοσέ Μαρία Αθνάρ, ο οποίος συνεχίζει να είναι ένας ισχυρός παράγοντας του Λαϊκού Κόμματος, ενώ ο ίδιος είναι επίσης πρόεδρος του τοπικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, και κάτοχος της μεγαλύτερης τοπικής εφημερίδας (Diario De Burgos), αλλά και ιδιοκτήτης του αρχιτεκτονικού γραφείου MBG, το οποίο ανέλαβε τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της ανάπλασης για λογαριασμό του δήμου του Μπούργκος έναντι 240.000 ευρώ! Επίσης, αναλάμβανε για χρόνια τα έργα ανάπλασης της πόλης, το δημοτικό συμβούλιο της οποίας ελέγχεται από το Λαϊκό Κόμμα, και έχει καταδικαστεί στο παρελθόν σε φυλάκιση εφτά ετών και εφτά μηνών για οικονομικές ατασθαλίες. Αποφυλακίστηκε, όμως, μετά από 9 μήνες!
Το υψηλό κόστος διαβίωσης, το δυσθεώρητο κόστος του έργου για τους δημότες, αλλά και η διαφθορά σε τοπικό επίπεδο, οδήγησαν σε μια μικρή εξέγερση των κατοίκων της Gamonal ενάντια στην «ανάπλαση». Η εξέγερση ξεκίνησε όταν, στις 10 Ιανουαρίου, οι κάτοικοι της γειτονιάς κατέλαβαν την λεωφόρο, σταματώντας τα έργα, σχεδόν με τη βία. Αυτόματα οργάνωσαν βάρδιες περιφρούρησης της περιοχής νύχτα-μέρα και καθημερινές διαδηλώσεις και ολονύχτιες συγκεντρώσεις, ενώ λειτούργησε και υπαίθριο μαγειρείο για τους συγκεντρωμένους. Μάλιστα, όσες φορές επιχείρησε η αστυνομία να εισέλθει στην περιοχή, οι κάτοικοι την έδιωχναν κακήν κακώς, με τη μαζική αντίσταση τους. Μάλιστα ο Ισπανός Υπουργός Δημόσιας Τάξης, Φρανθίσκο Μαρτίνες, έφτασε στο σημείο να μιλά για «περιφερόμενους μπαχαλάκηδες από την Βαρκελώνη που προκάλεσαν τα επεισόδια».
Στην πραγματικότητα όμως υπεύθυνη για τα επεισόδια αυτά, είναι η ίδια η αστυνομία, που χρησιμοποίησε απίστευτη βία στις επιθέσεις της απέναντι στους διαδηλωτές, αλλά και το δημοτικό συμβούλιο που επί πολλούς μήνες κώφευε απέναντι στα αιτήματα των ντόπιων, λέγοντας ότι η «ανάπλαση υπήρχε στο προεκλογικό πρόγραμμα του Λαϊκού Κόμματος και του Σοσιαλιστικού Κόμματος, που ελέγχουν το δημοτικό συμβούλιο, και άρα αποτελεί την θέληση του λαού της πόλης»!
Όμως ο αγώνας δεν έμεινε εκεί. Τα νέα για την εξέγερση της Gamonal διαπέρασαν όλη την ισπανική επικράτεια και οδήγησαν στη δημιουργία ενός κύματος συμπαράστασης στους αγωνιζόμενους κατοίκους. Το Σαββατοκύριακο 17-19 Ιανουαρίου έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις συμπαράστασης σε πάνω από 40 πόλεις σε όλη την Ισπανία. Τόσο η αποφασιστική αντίσταση των κατοίκων της Gamonal όσο και οι αντιδράσεις της ισπανικής κοινής γνώμης, οδήγησαν το δημοτικό συμβούλιο στο προσωρινό σταμάτημα των έργων.
Το σταμάτημα των έργων βέβαια, δε σημαίνει απαραίτητα και την ακύρωση της ανάπλασης. Αντιθέτως, εάν και όποτε το κρίνει σκόπιμο ο δήμος, τα έργα μπορούν να ξαναρχίσουν. Φαίνεται μάλιστα ότι οι κάτοικοι το έχουν αντιληφθεί και για το λόγο αυτό έχει δημιουργηθεί και μια μόνιμη καμπάνια από τις τοπικές ενώσεις της γειτονιάς, η οποία περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα κόσμου που προέρχεται από διαφορετικές πολιτικές και κοινωνικές αφετηρίες και μάχεται όχι μόνο ενάντια στο έργο αλλά και τον αυταρχικό τρόπο με τον οποίο ο Δήμος αντιμετωπίζει τους κατοίκους του.
Αυτή η μικρή αλλά σημαντική νίκη θα δώσει θάρρος στους ντόπιους αγωνιστές, αλλά και θα εμπνεύσει και άλλους τοπικούς αγώνες, σε άλλες περιοχές της Ισπανίας που βρίσκονται στο έλεος των κερδοσκόπων, είτε αυτές είναι οι πλούσιες σε μετάλλευμα περιοχές της Γαλικίας, είτε η περιοχή της Αλκορκόν, κοντά στην Μαδρίτη, όπου σχεδιάζεται το Eurovegas, ένα πολεοδομικό συγκρότημα τύπου Λας Βέγκας που αναμένεται να προκαλέσει ανεπανόρθωτες βλάβες στο περιβάλλον. Ο αγώνας συνεχίζεται!
