Με πάνω από 50% των ψήφων, και με τη μεγαλύτερη συμμετοχή εδώ και δεκαετίες, ο Ζόραν Μαμντάνι εκλέχτηκε στις 4/11 Δήμαρχος της Νέας Υόρκης, της μεγαλύτερης πόλης των ΗΠΑ. Η νίκη του αποτελεί πολιτικό σεισμό. Κατάφερε να νικήσει κόντρα σε έναν τεράστιο πόλεμο συμφερόντων απέναντι του, που χρηματοδοτήθηκε με 34εκ δολάρια από την αστική τάξη της πόλης και στηρίχθηκε από το κατεστημένο των Δημοκρατικών αλλά και τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ποιός είναι
Ο Μαμντάνι είναι 34 ετών, μετανάστης από την Ουγκάντα, μουσουλμάνος και μέλος του DSA (Democratic Socialists of America – Δημοκρατικοί Σοσιαλιστές της Αμερικής). Η προεκλογική του ατζέντα προέβαλε μια σειρά από ριζοσπαστικά αιτήματα για τα εργαζόμενα στρώματα της πόλης:
- Πάγωμα των ενοικίων για τα μισά περίπου ενοικιαζόμενα διαμερίσματα (1 από συνολικά 2 εκατομμύρια) που ο Δήμος έχει δικαίωμα να παρέμβει στις τιμές τους. Χτίσιμο 200.000 νέων διαμερισμάτων με κρατική επιδότηση.
- Γρήγορα και δωρεάν λεωφορεία σε όλη την πόλη.
- Δωρεάν βρεφονηπιακοι σταθμοί για όλους τους κατοίκους.
- Δημοτικά παντοπωλεία σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα με φθηνά και ποιοτικά τρόφιμα.
Για να χρηματοδοτηθεί αυτό το πρόγραμμα, η καμπάνια του προτείνει την αύξηση του φόρου στις εταιρείες στο 11,5% και τη φορολόγηση του 1% (των πιο πλούσιων που έχουν εισοδήματα πάνω από 1 εκ. δολάρια ετησίως) με 2%.
Τα αιτήματα αυτά, σε συνδυασμό με τον λόγο του Μαμντάνι που ήταν ταξικός (μίλησε ξεκάθαρα για τη μάχη των πιο φτωχών και καταπιεσμένων στρωμάτων ενάντια στους πλούσιους) δημιούργησαν ένα ηλεκτρισμένο κλίμα και του έδωσαν πρωτοφανή υποστήριξη.
Η καμπάνια και ο «ρεαλισμός»
Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο της καμπάνιας που οργάνωσε ήταν η κινητοποίηση εθελοντών που έκαναν δουλειά «πόρτα-πόρτα» ή με τηλεφωνήματα, συζητώντας με κατοίκους για τις εκλογές. Η εκστρατεία του Μαμντάνι έφτασε να κινητοποιήσει τον πρωτοφανή αριθμό των 90.000 εθελοντών, ενώ στις προκριματικές εκλογές χτύπησε 1,6 εκ. πόρτες!
Η μαζική αυτή ενεργοποίηση ανθρώπων δείχνει ξεκάθαρα τις δυνατότητες που έχουν οι ριζοσπαστικές ιδέες να κινητοποιήσουν κόσμο που είναι διατεθειμένος να αφιερώσει ενέργεια και χρόνο για να δει αυτές τις ιδέες να υλοποιούνται. Στις ΗΠΑ του Τραμπ και της ανόδου της Ακροδεξιάς, είναι φανερό ότι υπάρχει ένα μαζικό ρεύμα που ψάχνει ριζοσπαστικούς τρόπους να εκφραστεί. Όταν οι δυνάμεις της Αριστεράς βρίσκουν τρόπο να συνδεθούν με αυτό το στρώμα, μπορούν να σταματήσουν ή να εξασθενίσουν την επιρροή που έχει η Ακροδεξιά σε αυτό.
Η νίκη του Μαμντάνι αποτελεί ένα τεράστιο πλήγμα όχι μόνο στον Τραμπ και τους Ρεπουμπλικάνους, αλλά και στο κατεστημένο των Δημοκρατικών. Την κλίκα δηλαδή που ελέγχει αυτό το κόμμα και, ενώ παρουσιάζεται ως προοδευτική, νοιάζεται περισσότερο να κρατήσει τα προνόμια της παρά να ανοίξει μια συζήτηση για ριζοσπαστικές αλλαγές στην βάση της κοινωνίας. Είναι η ίδια κλίκα που απέκλεισε τον (αριστερών ιδεών) Μπέρνι Σάντερς από το να είναι υποψήφιος των Δημοκρατικών, ενώ φαινόταν ο μόνος που μπορούσε να νικήσει τον Τραμπ, και επέβαλε τα «κουτσά άλογα» Χίλαρι το 2016 και Μπάιντεν και μετά Χάρις το 2024 με συνέπεια να σερβίρει στον Τραμπ τη νίκη στο πιάτο.
Μετά την ήττα της Χάρις από τον Τραμπ, η εκλογή Μαμντάνι είναι άλλο ένα καρφί στο φέρετρο της ιδέας ότι πρέπει η Αριστερά να γίνει «πιο μετριοπαθής» και να μετακινηθεί «προς το κέντρο» και τον «ρεαλισμό» προκειμένου να κερδίσει πλειοψηφίες.
Οι προκλήσεις
Το επόμενο διάστημα θα δημοσιεύουμε στο xekinima.org πιο εκτενείς αναλύσεις για τις προκλήσεις και τα διλήμματα που θα αντιμετωπίσει ο Μαμντάνι ως ένας αριστερός Δήμαρχος της πιο πλούσιας πόλης της πιο πλούσιας χώρας του κόσμου.
Αρκεί όμως να πούμε ότι κάποια από τα μέτρα που προτείνει δεν περνάνε αποκλειστικά από το χέρι του Δημάρχου, αλλά από την Πολιτεία της Νέας Υόρκης (που ελέγχεται από τους μετριοπαθείς Δημοκρατικούς) και από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση (που ελέγχεται από τον Τραμπ, ο οποίος τον έχει απειλήσει με διακοπή χρηματοδοτήσεων).
Το κατεστημένο των Δημοκρατικών, ο Τραμπ, οι εκατομμυριούχοι της πόλης, το μεγαλύτερο αστυνομικό τμήμα της χώρας (και σφηκοφωλιά ακροδεξιών) θα ενώσουν τις δυνάμεις τους για να μπλοκάρουν τα όποια ριζοσπαστικά μέτρα προτείνει η νέα δημοτική αρχή.
Η μόνη δύναμη που μπορεί να μπει φρένο σε αυτά τα σχέδια είναι η μαζική στήριξη και ενεργοποίηση των ανθρώπων του μόχθου – που ήταν αυτοί/ες που του έδωσαν τη νίκη.
Η κινητοποίηση αυτού του δυναμικού θα είναι η πιο μεγάλη πρόκληση της επόμενης περιόδου. Κι αυτό έρχεται σε σύγκρουση με το γεγονός ότι ο Μαμντάνι παραμένει μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος και δεν αναφέρεται σε επαναστατικές ανατροπές, που είναι ο μόνος τρόπος να δοθεί μια τέτοια μάχη. Στον αντίποδα αυτής της προοπτικής, οι συμβιβασμοί οδηγούν σε υποταγή και μαζική απογοήτευση.
Πάνω σ’ αυτά τα ζητήματα είναι που θα κριθεί ο Μαμντάνι την επόμενη περίοδο.
