Άρθρο της Σύνταξης από το νέο τεύχος του «Ξ» (τεύχος 605) που κυκλοφόρησε την Πέμπτη 16 Γενάρη.
Οι δηλώσεις του Τραμπ για την πρόθεση του να αγοράσει την Γροιλανδία, να κάνει τον Καναδά την 51η πολιτεία των ΗΠΑ και να πάρει τον έλεγχο της Διώρυγας του Παναμά ακόμα και με τη χρήση βίας (ανάμεσα σε άλλα) έχουν προκαλέσει ανησυχία σε πλατιά στρώματα. Οι δηλώσεις αυτές είναι το κερασάκι στην τούρτα των παράδοξων απόψεων του ισχυρότερου ανθρώπου στον πλανήτη για μια σειρά θέματα. Το ερώτημα που πλανάται στα μυαλά των ανθρώπων είναι: είναι δυνατόν ο ηγέτης των ΗΠΑ να λέει και να κάνει ό,τι του κατέβει, ή είναι απλά μια τακτική του για να πετύχει καλύτερα αποτελέσματα στις σχέσεις του με εχθρούς και συμμάχους;
Η «θεωρία του τρελού»
Στα διεθνή ΜΜΕ έχει ανοίξει μια συζήτηση για το κατά πόσο ο Τραμπ χρησιμοποιεί τη «θεωρία του τρελού» («The madman strategy»). Η θεωρία αυτή έγινε γνωστή επί Νίξον, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι αν οι αντίπαλοι σου σε θεωρούν ικανό να πάρεις μη προβλέψιμες και ανορθόδοξες αποφάσεις, τότε θα υποκύπτουν στα αιτήματα σου από φόβο μην κάνεις «καμια τρέλα».
Χωρίς να ξέρουμε τι συμβαίνει στο μυαλό του Τραμπ, φαίνεται πως έχει βάση αυτή η εκτίμηση. Ο Τραμπ πετάει ασυνάρτητες απειλές δεξιά και αριστερά, στο τέλος όμως επιδιώκει να κλείσει συμφωνίες, ακόμα και αν αυτές είναι πολύ μακριά από τις αρχικές του τοποθετήσεις.
Το πρόβλημα με τη «θεωρία του τρελού» είναι πως για να έχει επιτυχία, πρέπει αυτός που την εφαρμόζει να είναι διατεθειμένος να πάει μέχρι τέλους την απειλή. Αλλιώς, πολύ γρήγορα αποκαλύπτεται ότι είναι απλά μια μπλόφα.
Κρίση στα επιτελεία
Το «Ξ» έχει πολλές φορές αναλύσει τη γενική περίοδο πτώσης στην οποία έχει μπει ο Αμερικανικός και γενικά ο Δυτικός καπιταλισμός. Όπως όλες οι αυτοκρατορίες έτσι και η Αμερικανική, κάποια στιγμή χάνει τη δυναμική της και ξεπερνιέται από άλλες δυνάμεις. Στη σημερινή εποχή οι ΗΠΑ και το Δυτικό μπλοκ χάνουν συνεχώς έδαφος απέναντι στην Κίνα και το μπλοκ των δυνάμεων γύρω από αυτή. Η υπαρξιακή αυτή κρίση αποτελεί τη βάση των πολλαπλών κρίσεων στις ΗΠΑ και αλλού, που οδηγούν σε συνεχείς πολεμικές συγκρούσεις, στην πολιτική αναταραχή που ευνοεί την άνοδο της Ακροδεξιάς και στις διαφωνίες εντός των αστικών επιτελείων για το πως θα την χειριστούν.
Ο Τραμπ λοιπόν θεωρεί ότι τραμπουκίζοντας συμμάχους και αντιπάλους θα μπορέσει να σταματήσει και να αναστρέψει αυτή την πορεία και να ενισχύσει τη δύναμη των ΗΠΑ. Και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί όντως να πετύχει κάποιες πρόσκαιρες νίκες ή συμφωνίες. Συνολικά όμως, δεν ζούμε πια σε έναν κόσμο που οι ΗΠΑ μπορούν να καθορίζουν τι θα γίνεται. Μπορεί αυτή τη στιγμή οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να πονοκεφαλιάζουν για να καταλάβουν που το πάει ο Τραμπ, αλλά τελικά η ισχύς των ΗΠΑ θα καθοριστεί όχι από τους λεονταρισμούς του, αλλά από την πορεία της οικονομίας και από τις εξελίξεις σε τεχνολογικό επίπεδο. Και εκεί τίποτα δεν δείχνει ότι ο Τραμπ μπορεί να αλλάξει την πορεία των πραγμάτων. Ίσα ίσα, η πολιτική δασμών που έχει αναγγείλει θα έχει αρνητικά αποτελέσματα στην ίδια του την οικονομία, στον βαθμό που θα εφαρμόσει αυτά που λέει βέβαια.
Και ο κίνδυνος
Το γεγονός ότι ο Τραμπ θέλει να τραμπουκίζει όλο τον κόσμο χωρίς αυτό να μπορεί να το βασίζει στην παλιά δύναμη του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού δεν τον κάνει λιγότερο επικίνδυνο. Γιατί η «τρέλα» του (πραγματική ή σχεδιασμένη) μπορεί να οδηγήσει σε φρικτές καταστάσεις, ακόμα και αν δεν τις έχει σχεδιάσει κανένας.
Στην εποχή που έχει ανοίξει με τους καταστροφικούς πολεμους σε Ουκρανία, Παλαιστίνη, Συρία και αλλού, η προεδρία του Τραμπ θα αποτελέσει έναν περαιτέρω αποσταθεροποιητικό παράγοντα που θα αυξήσει τον κίνδυνο οι συγκρούσεις να ξεφύγουν από τον έλεγχο, παρόλο που αυτή τη στιγμή κανένα στρατόπεδο δεν θέλει μια γενικευμένη σύγκρουση, και θα κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους να την αποτρέψουν.
Όσο όμως παραμένει ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, οι ιμπεριαλιστές θα λύνουν τις διαφορές τους με αντιπαραθέσεις και πολέμους, τους οποίους θα πληρώνουν οι λαοί. Ο Τραμπ και η πραγματική ή θεατρινίστικη «τρέλα» του είναι απλά μια απροκάλυπτη και χυδαία έκφραση του αδιεξόδου του συστήματος και του καταστροφικού και παραλογικού του χαρακτήρα.
