Στις 26/10 πραγματοποιήθηκαν εκλογές στην Γεωργία, με το κυβερνών κόμμα «Γεωργιανό Όνειρο» να επικρατεί με 54% έναντι της αντιπολίτευσης. Η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων προκάλεσε ένα νέο κύκλο αντιπαράθεσης, καθώς λόγω τον πολυάριθμων ενδείξεων για παραποίηση των αποτελεσμάτων, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας και τα βασικά κόμματα της αντιπολίτευσης δεν θεωρούν τις εκλογές έγκυρες. Η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ και μια σειρά οργανισμοί στέκονται στο πλευρό της αντιπολίτευσης εκφράζοντας αμφιβολίες για το αποτέλεσμα.
Ιστορικό
Το κυβερνών «Γεωργιανό Όνειρο» τους προηγούμενους μήνες είχε προκαλέσει μεγάλη δυσαρέσκεια σε μαζικά στρώματα του πληθυσμού με το νόμο των «Ξένων Πρακτόρων», αλλά και με άλλους νόμους όπως αυτός για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤ ατόμων. Αυτή η δυσαρέσκεια εκφράστηκε με σημαντικές διαμαρτυρίες που διήρκησαν για μεγάλο διάστημα. Τα κύρια αιτήματα ήταν να μην περάσουν οι νέοι νόμοι γιατί απομακρύνουν την χώρα από την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να φύγει από την εξουσία το «Γεωργιανό Όνειρο» γιατί είναι φιλορωσικό. Όταν οι διαμαρτυρίες κόπασαν, χωρίς να πετύχουν κάποιον από αυτούς τους στόχους, πολλοί/ες εναπόθεσαν τις ελπίδες τους στις εκλογές που πλησίαζαν.
Αποτελέσματα
Με καταμετρημένο το 99,97% των ψήφων το «Γεωργιανό Όνειρο» φαίνεται να πήρε 54%, ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης που κατάφεραν να μπουν στη βουλή είχαν συνολικά 38% (για να μπει ένα κόμμα στη βουλή έπρεπε να ξεπεράσει το 5%). Αυτό σημαίνει ότι το «Γεωργιανό Όνειρο» αύξησε τις ψήφους του κατά 6% (από 48% στις εκλογές του 2020) και επειδή το εκλογικό σύστημα άλλαξε από πλειοψηφικό σε αναλογικό, αυτό σημαίνει ότι έχασε μόνο μια έδρα και από τις 90 έπεσε στις 89.
Το αποτέλεσμα αυτό ήταν έκπληξη λόγω της μεγάλης δυσαρέσκειας που υπήρχε στην κοινωνία κατά του κυβερνώντος κόμματος. Χαρακτηριστικά, τo exit poll του φιλοκυβερνητικού καναλιού Imedi TV μέσω της δημοσκοπικής εταιρείας Gorbi έδινε προβάδισμα στην κυβέρνηση με 56%, ενώ τα exit poll των δημοσκοπικών εταιρειών Edison Research και Harris X έκαναν εκτίμηση για 41% και 42% αντίστοιχα.
Νοθεία στις εκλογές
Από την πρώτη στιγμή υπήρξαν πολυάριθμες καταγγελίες για νοθεία και πολύ σύντομα ακολούθησαν και οι αποδείξεις. Στο τέλος του άρθρου παρουσιάζονται συγκεκριμένες έρευνες, μελέτες, δημοσιεύσεις και βίντεο που επιβεβαιώνουν ότι υπήρξε νοθεία.
H εκλογική επιτροπή της χώρας υπό το βάρος των καταγγελιών πραγματοποίησε επανακαταμέτρηση στο 14% των ψήφων. Το πόρισμα της ήταν ότι τα αποτελέσματα αποκλίνουν μόνο λίγο οπότε δεν απέρριψαν ότι υπήρξε νοθεία. Καταρχάς πρέπει να πούμε ότι το «μόνο λίγο» δεν μπορεί να είναι αποδεκτό όταν μιλάμε για εκλογές. Κατά δεύτερον, προσπάθεια αλλοίωσης του αποτελέσματος αποτελούν και οι εκφοβισμοί που έγιναν έξω από τα εκλογικά τμήματα, οι χρηματισμοί, τα άτομα που ψήφισαν με κλεμμένη ταυτότητα και πολλά άλλα που δεν μπορούν να αποκαλυφθούν με μια επανακαταμέτρηση.
Το κυβερνών κόμμα επίσης χρησιμοποιεί μεθόδους οι οποίες, αν και δεν αποτελούν νοθεία με την αυστηρή έννοια του όρου, μπορούν να επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα. Τους προηγούμενους μήνες υπήρξαν περιπτώσεις στις οποίες μεγάλος αριθμός δημοσίων υπαλλήλων αναγκάστηκε να συμμετέχει σε αντι-διαμαρτυρίες με την απειλή ότι θα έχαναν τη δουλειά τους. Αυτή η μέθοδος μπορεί κάλλιστα να χρησιμοποιηθεί και σε σχέση με τις εκλογές.. Ακόμα, πριν τις εκλογές το Γεωργιανό Όνειρο εκμεταλλεύτηκε την πλειοψηφία που έχει στη βουλή και τροποποίησε τον εκλογικό νόμο έτσι ώστε η εκλογική επιτροπή για τις σημαντικές αποφάσεις να μην χρειάζεται πλειοψηφία ⅔ αλλά να αρκεί μια απλή πλειοψηφία, γεγονός που του επιτρέπει να αποφασίζει μόνο του.
Προεκλογική Περίοδος
Το «Γεωργιανό Όνειρο» προεκλογικά παρουσίαζε τις εκλογές ως ένα δημοψήφισμα για πόλεμο ή ειρήνη. Συχνά εκφόβιζε τον κόσμο δηλώνοντας ότι αν δεν κερδίσει τις εκλογές η Γεωργία θα πάθει ό,τι έπαθε και η Ουκρανία. Επίσης ήθελε όχι απλά να κερδίσει, αλλά να αποκτήσει και την απόλυτη πλειοψηφία (113 από τις 150 έδρες) έτσι ώστε να μπορεί να κάνει αλλαγές στο σύνταγμα. Οι αλλαγές αυτές αφορούν νόμους κατά των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤ ατόμων αλλά και άλλες τροποποιήσεις που σχετίζονται με την ασφάλεια και την αυτοδιάθεση της χώρας, χωρίς όμως να αναφέρονται συγκεκριμένες προτάσεις. Ένας ακόμα στόχος του είναι να κηρύξει παράνομο και αντισυνταγματικό το UNM (United National Movement, βασικό κόμμα της αντιπολίτευσης) και όλα τα κόμματα που συνεργάζονται με αυτό.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης σχημάτισαν πολλές εκλογικές συμμαχίες, οι πιο σημαντικές είναι και αυτές που κατάφεραν να εκλέξουν βουλευτές: Ενότητα- Εθνικό Κίνημα (Unity – National Movement), Συμμαχία για την Αλλαγή (Coalition for Change), Για την Γεωργία (For Georgia), Ισχυρή Γεωργία (Strong Georgia). Στις προηγούμενες εκλογές του 2020 συμμετείχαν 50 κόμματα- ο κατακερματισμός τους προφανώς εξυπηρετεί το κυβερνών κόμμα. Σε αυτές τις εκλογές, με τις συμμαχίες και με την αποχώρηση κάποιον κομμάτων, ο αριθμός τους μειώθηκε στα 18. Βέβαια σχεδόν όλα τα κόμματα είναι είτε φιλελεύθερα, είτε δεξιά, και κανένα δεν έχει ισχυρή πολιτική ατζέντα.
Από την άλλη, η αντιπολίτευση έλεγε ότι οι εκλογές είναι δημοψήφισμα για την συμμετοχή ή όχι στην ΕΕ. Η πρόεδρος της Δημοκρατίας, Σαλόμε Ζουραμπισβίλι, αν και δεν συμμετέχει η ίδια στις εκλογές, έπαιξε σημαντικό ρόλο για την αντιπολίτευση. Όλους τους προηγούμενους μήνες έκανε ότι μπορούσε για να μην μην περάσουν οι πολιτικές του «Γεωργιανού Ονείρου» ασκώντας βέτο στις αποφάσεις του και καλώντας σε διαμαρτυρίες. Μια σημαντική κίνηση της ήταν η διακήρυξη που ανακοίνωσε τον Μάιο, με την οποία καλούσε τα κόμματα της αντιπολίτευσης να υπογράψουν και να σχηματίσουν μια τεχνοκρατική κυβέρνηση η οποία μετά τις εκλογές ανεξαρτήτως αποτελέσματος θα κάνει τα απαραίτητα βήματα για την ένταξη της χώρας στην Ε.Ε. και θα καλέσει σε έκτακτες εκλογές το 2025 που θα πραγματοποιηθούν με δημοκρατικές διαδικασίες. Σχεδόν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν υπογράψει τη διακήρυξη αυτή.
Μετά τις εκλογές
Τη Δευτέρα (28/10) μετά τις εκλογές, με κάλεσμα της προέδρου, πραγματοποιήθηκε μαζική διαμαρτυρία στην πρωτεύουσα της χώρας για τη νοθεία του αποτελέσματος.
Τις μέρες που ακολούθησαν όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης δήλωσαν πως δεν αναγνωρίζουν το αποτέλεσμα και ότι δεν θα συμμετέχουν στη βουλή, και τα τρία από αυτά κάλεσαν σε νέα διαμαρτυρία τη Δευτέρα 5/11 η οποία ήταν επίσης πολύ μαζική.
Διεθνείς επιπτώσεις
Την επόμενη μέρα κιόλας των εκλογών, μια ομάδα ευρωβουλευτών με ανακοίνωση τους ζητάνε από την Ευρωπαϊκή Ένωση να μην αναγνωρίσει το αποτέλεσμα τον εκλογών. Η Κομισιόν επίσης έβγαλε ανακοίνωση που αναφέρει ότι υπήρξαν καταγγελίες για νοθεία, χωρίς όμως να προχωράει στην μη αναγνώριση των αποτελεσμάτων. Ο Σουηδός υπουργός Αναπτυξιακής Συνεργασίας και Εξωτερικού Εμπορίου, Benjamin Dousa, το πήγε ένα βήμα παραπέρα και δήλωσε ότι θα διακόψει κάθε συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Η Σουηδία είναι ένας από τους μεγαλύτερους χορηγούς ανθρωπιστικής βοήθειας στην Γεωργία με σχεδόν 19 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο.
Ο Τζο Μπάιντεν δήλωσε και αυτός ότι η κυβέρνηση της Γεωργίας πρέπει να ερευνήσει τις καταγγελίες για νοθεία. Μάλιστα ανέφερε ότι υποστηρίζει την Γεωργία στο να έχει την ανεξαρτησία της και την εδαφική της ακεραιότητα… μάλλον ξέχασε να πει ότι θέλει να χρησιμοποιήσει την Γεωργία για τα πολεμικά του παιχνίδια με τη Ρωσία.
Η διπλωματική υπηρεσία του Καναδά δήλωσε ότι θα επανεξετάσει την σχέση της χώρας με την κυβέρνηση της Γεωργίας. Και η Γαλλία επίσης ζήτησε να πραγματοποιηθεί έρευνα για τη νοθεία.
Αντίθετα, οι πρωθυπουργοί ή αντιπρόσωποι της Τουρκίας, του Αζερμπαϊτζάν, της Αρμενίας, της Κίνας και της Ουγγαρίας, έδωσαν τα συγχαρητήρια τους στην κυβέρνηση που εκλέγηκε με μια ομαλή, κατά αυτούς, διαδικασία. Ο Ούγγρος πρωθυπουργός Β. Όρμπαν μάλιστα, έδωσε τα συγχαρητήρια του πριν ακόμα ανακοινωθούν επίσημα τα αποτελέσματα και επισκέφθηκε τη χώρα δύο μέρες μετά.
Φυσικά από το παιχνίδι δεν θα μπορούσε να λείπει η Ρωσία. Ο Grigory Karasin, εκπρόσωπος της Ρωσικής βουλής, δήλωσε πως οι εκλογές πραγματοποιήθηκαν σε μια «ήρεμη ατμόσφαιρα» και το αποτέλεσμα θα έχει θετικό αντίκτυπο όχι μόνο για τη Γεωργία αλλά και για ολόκληρη την περιοχή του Καυκάσου. Ο αντιπρόεδρος του συμβουλίου ασφαλείας της Ρωσίας (και πρώην πρόεδρος), Ν. Μεντβέντεφ, ζήτησε τη σύλληψη της προέδρου Ζουραμπισβίλι επειδή καλεί σε πραξικόπημα.
Μια χώρα ανάμεσα σε δυο μυλόπετρες
Ο γεωργιανός λαός αντιμετωπίζεται σαν πιόνι σε ένα παιχνίδι των μεγάλων δυνάμεων, όπου πρακτικά ό,τι συμβαίνει στη χώρα μετατρέπεται σε μάχη μεταξύ Ρωσίας και Δύσης. Οι εθνικές εκλογές δεν θα μπορούσαν να είναι διαφορετική περίπτωση. Η θέση που πήραν οι διάφορες χώρες σχετικά με το αποτέλεσμα των εκλογών δεν έχει να κάνει με το αν πιστεύουν ότι έγινε νοθεία ή όχι, αλλά με το αν τους εξυπηρετεί το αποτέλεσμα. Δεν είναι τυχαίο που όλες οι δυτικές χώρες ήταν κατά του αποτελέσματος αλλά οι χώρες γύρω από το ρωσικό μπλοκ υπέρ.
Η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ προσπαθούν να ελέγξουν την κατάσταση στη Γεωργία με διάφορες χρηματοδοτήσεις, με Μ.Κ.Ο στο εσωτερικό της χώρας, με χειραγώγηση των μέσων ενημέρωσης και με άλλους τρόπος. Ο Ιβανισβίλι από την άλλη, προσπαθεί να βάλει εμπόδια στον έλεγχο αυτό και όπως είναι λογικό η Δύση θέλει να τον απομακρύνει. Αντίθετα, η Ρωσία που δεν θέλει τη Δύση να παίζει στην «αυλή» της υποστηρίζει το «Γεωργιανό Όνειρο».
Ο μεγάλος χαμένος είναι ο λαός της Γεωργίας. Όταν η Σουηδία κόβει τη χρηματοδότηση δεν επηρεάζει άμεσα το «Γεωργιανό Όνειρο», επηρεάζει όμως τους κατοίκους της χώρας. Η Ρωσία απειλεί τη Γεωργία με πόλεμο σε κάθε ευκαιρία έτσι ώστε κρατήσει μακριά το ΝΑΤΟ και το αποτέλεσμα είναι ο λαός να ζει συνεχώς με τον φόβο του πολέμου. Δεν είναι τυχαίο που το «Γεωργιανό Όνειρο» χρησιμοποίησε αυτόν τον φόβο στην προεκλογική του καμπάνια. Περισσότερο από 80% του πληθυσμού της χώρας θέλει να ενταχθεί η χώρα στην Ε.Ε. και έχει βασίσει κάθε ελπίδα του για αλλαγή σε αυτό. Η Ε.Ε. όμως κρατάει χώρες σαν την Γεωργία στη λίστα αναμονής γιατί και αυτή με την σειρά της τις χρησιμοποιεί σαν πιόνια για να πιέζει την Ρωσία. Αλλά ακόμα και αν εντασσόταν η Γεωργία στην Ε.Ε. το πιο πιθανό είναι ότι η κατάσταση δεν θα βελτιωνόταν σημαντικά, καθώς η Ε.Ε. συνηθίζει να ξεζουμίζει τις αδύναμες οικονομικά χώρες.
Στις εκλογές αυτές πάλι είχε μπει το ψεύτικο δίλημμα «μέσα στην Ε.Ε. ή όχι». Να σημειώσουμε ότι και το «Γεωργιανό Όνειρο» δεν απορρίπτει την ευρωπαϊκή προοπτική. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός Κομπαχίτζε δήλωσε μερικές μέρες πριν τις εκλογές ότι «η Ευρώπη ήταν πάντα η φυσιολογική επιλογή για την Γεωργία». Όμως, ούτε η κυβέρνηση ούτε η αντιπολίτευση έχουν απαντήσεις για τα πιεστικά προβλήματα του κόσμου. Η χώρα βιώνει μεγάλο ποσοστό φτώχειας και ανεργίας, οι κάτοικοι στερούνται βασικές ελευθερίες (κυρίως ευάλωτες ομάδες όπως ΛΟΑΤ άτομα), ενώ ακόμα και το δικαίωμα της ψήφου δεν μπορεί να εκφραστεί ελεύθερα. Είναι σημαντικό η κοινωνία να παλέψει για πιο ριζικές αλλαγές. Ανάμεσα σε άλλα απαιτείται το χτίσιμο μαζικών κομμάτων που θα εξυπηρετούν πραγματικά τα συμφέροντα των φτωχών, των εργαζομένων, των καταπιεσμένων στρωμάτων της κοινωνίας, και θα είναι διατεθειμένα να παλέψουν γι’ αυτά τα συμφέροντα μέχρι τέλους. Ο λαός της Γεωργίας το τελευταίο διάστημα έχει δείξει ιδιαίτερη μαχητικότητα, με σημαντικές κινητοποιήσεις μεγάλης διάρκειας. Και στον δρόμο γεννιούνται συνειδήσεις…
Παράρτημα – Στοιχεία για τη νοθεία στις εκλογές
Η διεθνής επιτροπή παρατηρητών (International Election Observation Mission Preliminary Findings and Conclusions) δημοσίευσε έρευνα που αναφέρει ότι ήταν πολυάριθμες οι περιπτώσεις στις οποίες ασκήθηκε βία και εκφοβισμός στους ψηφοφόρους, ότι σε πολλά κέντρα δεν ήταν εγγυημένη η μυστικότητα της ψηφοφορίας, πολλά μέλη της εφορευτικής επιτροπής λειτουργούσαν σαν αντιπρόσωποι των κομμάτων, μη εξουσιοδοτημένα άτομα παρέμβαιναν στη διαδικασία κάνοντας αυτά τον έλεγχο ταυτοπροσωπίας ή κατέγραφαν τους ψηφοφόρους. Κάτι άλλο που αναφέρει η έρευνα είναι ότι το «Γεωργιανό Όνειρο» κατέγραφε τη διαδικασία με κάμερες. Αν και κάτι τέτοιο είναι νόμιμο, οι κάμερες πολύ συχνά ήταν στραμμένες προς την κάλπη και προς τις ταυτότητες που ελέγχονταν, μια τακτική που είχε στόχο να εκφοβίσει τους ψηφοφόρους.
To «My Vote» (δράση στην οποία συμμετείχαν ΜΚΟ της Γεωργίας), επιβεβαιώνει πολλές από τις παραπάνω καταγγελίες και προσθέτει και άλλες στον κατάλογο. Όπως για παράδειγμα την κατάσχεση των ταυτοτήτων από δημόσιους υπαλλήλους ώστε να ψηφίσουν άλλα άτομα με αυτές.
Το ISFED (International Society for Fair Elections and Democracy- που είναι ΜΚΟ στη Γεωργία) επίσης δημοσίευσε έρευνα που αναφέρει πολυάριθμες παρατυπίες στην εκλογική διαδικασία. Εκτός των άλλων αναφέρει περιστατικά εκφοβισμού και εξαναγκανασμού έξω από τα εκλογικά τμήματα, καθώς και περιπτώσεις ατόμων που ψήφισαν περισσότερες από μια φορά.
Επίσης, η Ένωση Νέων Δικηγόρων της Γεωργίας (GYLA) είχε καταγγείλει ότι κατά τη διαδικασία της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας ήταν σχετικά φανερό αν η ψήφος ήταν για το «Γεωργιανό Όνειρο» ή όχι. Αυτό είχε αναφερθεί και κατά τις δοκιμές της διαδικασίας και παρά τις εγγυήσεις ότι στις εκλογές δεν θα υπάρχει το ίδιο πρόβλημα, τίποτα δεν άλλαξε. Η καταγγελία αυτή βρέθηκε έγκυρη στο δικαστήριο της περιοχής Tetritskaro και με απόφαση του ακυρώθηκαν τα αποτελέσματα από 30 εκλογικά τμήματα.
Αμέσως κυκλοφόρησαν και πολλά βίντεο με το hashtag #მევნახეგაყალბება (#ΒρήκαΑπάτη) που επιβεβαιώνουν τις παραπάνω αναφορές και αποκαλύπτουν περισσότερες παραβάσεις: Άτομα που είχαν λίστες με ονόματα και έδιναν χρήματα σε όποιον κατέγραφαν (βίντεο 1, βίντεο 2, βίντεο 3), περιπτώσεις βίας και εκφοβισμού έξω από τα εκλογικά τμήματα (βίντεο), άτομα που βάζουν περισσότερα από ένα ψηφοδέλτια στην κάλπη (βίντεο). Η τελευταία περίπτωση μάλιστα επιβεβαιώθηκε και από τις αρχές.
Επιπρόσθετα οι δημοσκοπικές εταιρείες που είχαν αναλάβει τα exit poll και το Europe Elects δημοσίευσαν έρευνες που αναφέρουν πως το αποτέλεσμα είναι στατιστικά αδύνατον. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι σε συγκεκριμένα τμήματα το «Γεωργιανό Όνειρο» αγγίζει μέχρι και το 100%, κάτι που δεν είναι λογικό από τη στιγμή που το συνολικό του ποσοστό ήταν 54%. (δημοσίευση Edison Research, δημοσίευση Europe Elects, έρευνα HarrisX)
Ακόμα όμως και αν κάποιος κάνει μια προσεκτική ανάγνωση των αποτελεσμάτων στο επίσημο site μπορεί να δει ότι σε κάποιες περιοχές οι ψήφοι είναι περισσότερες από τον πληθυσμό. (βίντεο)
Βέβαια, να πούμε ότι ΜΚΟ και δυτικές οργανώσεις παρατηρητών δεν κάνουν αντίστοιχη φασαρία όταν γίνεται νοθεία σε χώρες που ανήκουν στη συμμαχία των δυτικών, οι οποίες επίσης έχουν εκτεταμένη νοθεία. Επίσης, οι περισσότεροι οργανισμοί δεν αμφισβητούν συνολικά το αποτέλεσμα (ότι το «Γεωργιανό Όνειρο» πήρε την πλειοψηφία).
