Το παρακάτω άρθρο είναι βασισμένο σε κείμενο που δημοσιεύτηκε στο Τεύχος 600 της εφημερίδας του «Ξ» με τίτλο «Για την ιστορική απεργία των εργαζομένων της Boeing», λαμβάνοντας υπόψη τις τελευταίες εξελίξεις.
Από τις 13 Σεπτέμβρη, 33.000 εργαζόμενοι της Boeing, μέλη της Διεθνούς Ένωσης Μηχανολόγων και Εργατών Αεροδιαστημικής (IAM), στα εργοστάσια της Δυτικής Ακτής των ΗΠΑ, όπου παράγονται τα 737 MAX και άλλα αεροσκάφη, βρίσκονται σε μια ιστορική και μαχητική απεργία για τον κλάδο, απαιτώντας αυξήσεις μισθών και καλύτερο πρόγραμμα συνταξιοδοτικών παροχών.
Την ίδια στιγμή, η απεργία έχει προκαλέσει πανικό στην εργοδοσία καθώς βλέπει να χάνει διαρκώς έσοδα την ίδια ώρα που τα προβλήματα ασφαλείας στα αεροσκάφη της αυξάνονται. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η εργοδοσία, σε μια προσπάθειά της να κάμψει την απεργία, ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να απολύσει το 10% του εργατικού δυναμικού της, δηλαδή περίπου 17.000 άτομα.
Το ιστορικό της απεργίας
Η εργοδοσία κατέθεσε μια νέα Συλλογική Σύμβαση η οποία περιελάμβανε αυξήσεις μισθών κατά 25%, μπόνους 3.000 δολαρίων για την υπογραφή της νέας σύμβασης και δέσμευση για την κατασκευή του επόμενου εμπορικού αεριωθούμενου της Boeing στην περιοχή του Σιάτλ. Μάλιστα, η νέα σύμβαση ήταν σε πλήρη συμφωνία με την ηγεσία της IAM που προσπάθησε και προέτρεψε τα μέλη της να την δεχτούν.
Η απάντηση των εργαζομένων ήταν ηχηρή, καθώς απέρριψαν με ποσοστό 94,6% τη σύμβαση που συμφώνησε η εργοδοσία με την ηγεσία της IAM, ενώ με ποσοστό 96% ψήφισαν υπέρ της πραγματοποίησης απεργίας.
Αν και εκ πρώτης όψεως η νέα Συλλογική Σύμβαση μπορεί να φαίνεται σαν μια ελκυστική πρόταση, αυτό που τονίζουν οι εργαζόμενοι είναι ότι η οικονομική προσφορά δεν μπορεί να αναπληρώσει αυτά που έχασαν λόγω των στάσιμων μισθών τους σε συνδυασμό με την αύξηση του πληθωρισμού τα τελευταία χρόνια.
Οι εργαζόμενοι απαιτούν αυξήσεις στους μισθούς κατά 40% και ταυτόχρονα διεκδικούν την αποκατάσταση ενός συνταξιοδοτικού προγράμματος καθορισμένων παροχών που έχασαν κατά τη διάρκεια ενός προηγούμενου γύρου διαπραγματεύσεων με την Boeing πριν από μια δεκαετία.
10 μέρες μετά την έναρξη της απεργίας, η εργοδοσία επανήλθε με νέα «καλύτερη και τελική προσφορά» όπως την περιέγραψε, καθώς έβλεπε ότι οι εργαζόμενοι δεν έκαναν πίσω και την ίδια στιγμή το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής αεροσκαφών έχει «παγώσει».
Η νέα πρόταση περιελάμβανε αύξηση στους μισθούς κατά 30% μέσα σε τέσσερα χρόνια, διπλασιασμό του μπόνους σε 6.000 δολάρια ενώ αύξησε τα χρήματα που η Boeing θα συνεισέφερε στο συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, χωρίς όμως να το αποκαταστήσει πλήρως όπως απαιτούν οι εργαζόμενοι.
Οι απεργοί απέρριψαν τη νέα πρόταση της εργοδοσίας. Αυτό όμως που προκάλεσε κύμα οργής ήταν το γεγονός ότι η εταιρεία σε μια προσπάθειά της να δημιουργήσει ρήγματα ανάμεσα στους εργαζόμενους για να τους διαιρέσει, έκανε την προσφορά ατομικά σε κάθε εργάτη, παρακάμπτοντας τη διαπραγματευτική επιτροπή του συνδικάτου.
Στη συνέχεια, απέναντι σε αυτή τη μαχητική στάση των απεργών, η εταιρεία αποφάσισε να προχωρήσει στην αντεπίθεση με πιο τιμωρητικές τακτικές. Την Τρίτη 1 Οκτώβρη, οι 33.000 εργαζόμενοι πληροφορήθηκαν μέσω του ταχυδρομείου με επιστολή που έφτασε στα σπίτια τους, ότι η εταιρεία έκοψε την υγειονομική κάλυψη σε αυτούς και τις οικογένειές τους. Πρόκειται για μια τακτική που πολλές εταιρείες έχουν ακολουθήσει. Η General Motors ανακάλεσε τα επιδόματα υγειονομικής περίθαλψης στους απεργούς εργαζόμενους το 2019 και η Warrior Met, μια εταιρεία εξόρυξης άνθρακα, έκανε το ίδιο το 2021.
Την Τρίτη 8 Οκτώβρη, μετά από νέο γύρο διαπραγματεύσεων ανάμεσα στους εργαζόμενους και την Boeing, η διοίκηση απέσυρε τη νέα προσφορά καθώς όπως δήλωσε ο επικεφαλής της εταιρείας, Στεφάνι Πόουπ, τα αιτήματα των εργαζομένων «είναι αδιαπραγμάτευτα», δείχνοντας την αποφασιστικότητα των εργαζομένων να μην κάνουν ούτε βήμα πίσω από τα αιτήματά τους.
Την Παρασκευή 11 Οκτώβρη, η εργοδοσία ανακοίνωσε ότι θα απολύσει 17.000 εργαζόμενους, που αντιστοιχούν στο 10% του συνολικού εργατικού δυναμικού της. Πρόκειται για μια σκληρή γραμμή που ακολουθεί η Boeing κατά της απεργίας, καθώς φαίνεται αποφασισμένη να μεταφέρει στις πλάτες των εργαζομένων το κόστος της κρίσης που περνάει η εταιρεία.
Ολόκληρο το σύστημα στο πλευρό της εργοδοσίας
Απέναντι στην ιστορική μάχη των εργαζομένων της Boeing, είναι ξεκάθαρο ότι ολόκληρο το κατεστημένο έχει σταθεί στο πλευρό της εργοδοσίας, καθώς η απεργία κοστίζει στην εταιρεία 100 εκατομμύρια δολάρια ημερησίως σε απώλεια εσόδων, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της TD Cowen, ενώ οι εταιρείες πιστοληπτικής ικανότητας έχουν προειδοποιήσει ότι η Boeing κινδυνεύει με υποβάθμιση στην κατηγορία «junk» (σκουπίδια).
Από τη μια ο υπουργός Μεταφορών των ΗΠΑ Πιτ Μπούτιτζετζ δήλωσε ότι η κυβέρνηση επιθυμεί μια συμφωνία που είναι «συμβατή με την επιτυχία των επιχειρήσεων». Η κυβέρνηση των ΗΠΑ θέλει μια συμφωνία προς όφελος της εταιρείας καθώς η Boeing κατέχει μονοπώλιο στην αεροδιαστημική βιομηχανία των ΗΠΑ, είναι ο τρίτος μεγαλύτερος αμυντικός εργολάβος των ΗΠΑ και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας της χώρας.
Από την άλλη, η συμφωνία άντλησης κεφαλαίων 25 δισ. δολαρίων προκειμένου η εταιρεία να ενισχύσει τον ισολογισμό της και να αυξήσει την πρόσβασή της σε ρευστότητα ώστε να αποφύγει την υποβάθμιση σε «junk», αποκαλύπτει τις αγωνιώδεις προσπάθειες του συστήματος να αποκαταστήσει την παραγωγή και την κερδοφορία μιας εταιρείας που παίζει κομβικό ρόλο στην οικονομία των ΗΠΑ
Aυξάνονται τα προβλήματα ασφαλείας στα αεροσκάφη
Η απεργία πραγματοποιείται την ίδια στιγμή που έχουν αυξηθεί τα αεροπορικά δυστυχήματα εξαιτίας ελαττωματικών αεροσκαφών της Boeing. Μόνο την προηγούμενη εβδομάδα σημειώθηκαν δύο νέα ατυχήματα.
Στις 3 Οκτώβρη, ένα Boeing 737-800 της εταιρείας Ryanair έπιασε φωτιά στο αεροδρόμιο του Μπρίντιζι στην Ιταλία λίγο πριν την απογείωση. Οι 180 επιβάτες απομακρύνθηκαν και στη συνέχεια το αεροδρόμιο έκλεισε προσωρινά για αρκετές ώρες. Δυο μέρες νωρίτερα, ένα άλλο αεροσκάφος Boeing 737 αντιμετώπισε πρόβλημα με τα ελαστικά κατά την προσγείωση στο αεροδρόμιο του Μπέργκαμο στο Μιλάνο της Ιταλίας.
Οι πρόσφατες αποκαλύψεις από ερευνητές ασφαλείας δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος. Το Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών των ΗΠΑ εξέδωσε «επείγουσες συστάσεις ασφαλείας» για ορισμένα Boeing 737 (συμπεριλαμβανομένης της σειράς 737 MAX), αναφέροντας ότι τουλάχιστον 40 αεροπορικές εταιρείες εκτός των ΗΠΑ ενδέχεται να χρησιμοποιούν αεροσκάφη με ελαττωματικά εξαρτήματα. Σύμφωνα με τις έρευνες ασφαλείας διαπιστώθηκε ότι τα πεντάλ που χρησιμοποιούν οι πιλότοι για να κατευθύνουν τα αεροσκάφη 737 Max στους διαδρόμους προσγείωσης και απογείωσης μπορεί να «κολλήσουν» από διαρροή υγρασίας στο σύστημα πηδαλίου, η οποία μπορεί να παγώσει και να μπλοκάρει τα πεντάλ.
Την ίδια στιγμή οι εργαζόμενοι έρχονται αντιμέτωποι με τις αναγκαστικές υπερωρίες με αποτέλεσμα να δουλεύουν εξαντλημένοι, δημιουργώντας ένα μη ασφαλές εργασιακό περιβάλλον. Λίγες μέρες πριν ξεσπάσει η απεργία, η Seattle Times ανέφερε πως οι εργαζόμενοι δουλεύουν υπερωρίες προκειμένου η εταιρεία να αυξήσει την παραγωγή εν όψει μιας πιθανής απεργίας. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με καταγγελίες εργαζομένων, η εταιρεία προωθεί στη γραμμή συναρμολόγησης αεροσκάφη με ημιτελείς εργασίες λόγω ελαττωμάτων και ελλείψεων εξαρτημάτων. Τέτοιες κινήσεις δείχνουν πολύ ξεκάθαρα ότι αυτή που είναι υπεύθυνη για μια σειρά επικίνδυνων προβλημάτων με τα αεροσκάφη της Boeing είναι η απληστία της εταιρείας.
Aυξάνονται και τα κέρδη των μεγαλοστελεχών
Παρόλο που τα προβλήματα ασφαλείας στα αεροσκάφη της Boeing αυξάνονται και η ανησυχία των επιβατών μεγαλώνει, οι μέτοχοι και τα μεγαλοστελέχη της εταιρείας νοιάζονται μόνο για την τσέπη τους.
Η εταιρεία εκτόξευσε τα ποσά που πλήρωνε τους μετόχους, ξοδεύοντας συνολικά 68 δις δολάρια από το 2010. Ταυτόχρονα, φρόντισε να δώσει γενναίες αυξήσεις στα μεγαλοστελέχη της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της Boeing, Dave Calhoun, ο οποίος το 2022 έλαβε 22,6 εκατομμύρια δολάρια και το 2023 32,8 εκατομμύρια δολάρια.
Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι για το κεφάλαιο ανάπτυξη σημαίνει ότι στο βωμό του κέρδους για τους λίγους θυσιάζονται τα πάντα -ακόμα και η ασφάλεια των επιβατών- ενώ οι εργαζόμενοι δίνουν μάχη για να αυξήσουν πραγματικά τους μισθούς τους. Έτσι, με ευθύνη της Boeing, οδηγηθήκαμε στα δύο πολύνεκρα αεροπορικά δυστυχήματα του 737 MAX, το ‘18 και το ‘19, που κόστισαν την ζωή συνολικά σε 346 ανθρώπους!
Η απεργία των εργαζομένων της Boeing αποτελεί μια σημαντική μάχη όχι μόνο για την εργατική τάξη των ΗΠΑ, αλλά και διεθνώς. Είναι δεδομένο ότι την ίδια στιγμή πρέπει να δοθεί και η μάχη για να σταματήσουν τις απολύσεις των εργαζομένων.
Μια πιθανή νίκη των εργαζομένων αφενός μπορεί να αποτελέσει συνέχεια της πρόσφατης νικηφόρας απεργίας των εργαζομένων στην αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία που τα έβαλε με τους τρεις κολοσσούς του κλάδου και αφετέρου μπορεί να δώσει ανάσα στους εργαζόμενους. Θα ανοίξει ταυτόχρονα την κουβέντα για την ανάγκη της οργάνωσης των εργαζομένων προκειμένου να διεκδικήσουν καλύτερους μισθούς και συνθήκες εργασίας και ταυτόχρονα να χτίσουν τα θεμέλια της αντίστασης για τους αγώνες που θα δοθούν στο μέλλον.
