Στις 4 Οκτώβρη, συμπληρώνονται 50 χρόνια από την ίδρυση της Νέας Δημοκρατίας. Το κόμμα ιδρύθηκε μετά την κατάρρευση της δικτατορίας από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ως συνέχεια της Εθνικής Ριζοσπαστικής Κίνησης (ΕΡΕ).
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέστρεψε στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 1974 από το Παρίσι και σχημάτισε κυβέρνηση «εθνικής ενότητας». Παράλληλα όμως, έχτιζε το νέο του κόμμα προκειμένου να λάβει μέρος στις εκλογές της 17ης Νοέμβρη του 1974, τις οποίες κέρδισε με ποσοστό 54,3%.
Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής δημιουργούσε ένα θολό τοπίο γύρω από το πολιτικό στίγμα του κόμματος, υπερβαίνοντας υποτίθεται το διαχωρισμό Δεξιά-Αριστερά, με στόχο να προσεγγίσει ολοένα και μεγαλύτερα στρώματα σε μια κοινωνία που βρισκόταν σε αναβρασμό. Στην πραγματικότητα, η Νέα Δημοκρατία αποτελούσε σταθερά το κόμμα πάνω στο οποίο θα μπορούσε να βασιστεί η ελληνική άρχουσα τάξη και το κεφάλαιο, ενώ την ίδια στιγμή έκανε σαφές ότι θα βρίσκεται απέναντι στα εργατικά στρώματα και τη νεολαία.
Είναι αδύνατο να χωρέσουν σε ένα άρθρο όλες οι αντιλαϊκές και αντεργατικές πολιτικές που έχουν εφαρμόσει οι κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας. Έτσι θα αναγκαστούμε να περιοριστούμε σε μερικά σημαντικά «χάιλαιτ» της ιστορίας της.
Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή (1974-1981)
Από την πρώτη στιγμή η κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή βρέθηκε αντιμέτωπη με μια τεράστια έκρηξη απεργιών και διαδηλώσεων. Σε μια σειρά εργοστάσια και εργασιακούς χώρους οι εργαζόμενοι στην προσπάθειά του να οργανωθούν προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις άθλιες συνθήκες εργασίας, τα εξαντλητικά ωράρια και τους χαμηλούς μισθούς, ήρθαν αντιμέτωποι με εκδικητικές απολύσεις. Χαρακτηριστικά παράδειγμα τέτοιων περιπτώσεων ήταν η απεργία στη National Can τον Οκτώβρη του 1974 και στην Πίτσος τον Μάρτη του 1975. Ακολούθησε η απεργία των εργατών στη Μαδέμ Λάκκο του Μποδοσάκη, η απεργία των οικοδόμων στις 22 Ιουλίου 1975, η απεργία διαρκείας από 5.000 εργάτες στα μεταλλεία του Μαντουδίου τον Μάρτη του 1976 κ.ά.
Η κυβέρνηση της ΝΔ, έκανε ξεκάθαρο από την πρώτη στιγμή πως θα τις αντιμετώπιζε. Στις 24 Μάη του 1976 κατέβηκε στη Βουλή το σχέδιο του «Νόμου 330» σχετικά με τις εργατικές οργανώσεις και τις συνδικαλιστικές ελευθερίες.
Το μέτρο περιόριζε δραστικά το δικαίωμα στην απεργία, νομιμοποιούσε την ανταπεργία (λοκ άουτ) και τη συγκρότηση απεργοσπαστικών μηχανισμών. Ακόμη, απαγόρευε τις απεργίες αλληλεγγύης, αλλά και κάθε άλλη απεργιακή κινητοποίηση που δε στρεφόταν ενάντια στον εργοδότη του εργασιακού χώρου/κλάδου που απεργούσε και δεν περιοριζόταν σε καθαρά μισθολογικά αιτήματα. Μάλιστα, ο τότε υπουργός Εργασίας Κωνσταντίνος Λάσκαρης είχε δηλώσει πως «δεν θα επιτρέψουμε την πάλη των τάξεων».
Την ίδια μέρα κηρύχθηκε 48ωρη απεργία στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, ενώ στο κέντρο της Αθήνας πραγματοποιήθηκε συγκέντρωση με τη συμμετοχή 100.000 εργαζομένων. Οι συγκεντρώσεις χτυπήθηκαν άγρια από τις αστυνομικές δυνάμεις.
Κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη (1990-1993)
Μετά από διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις το 1990, η ΝΔ του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη εκλέγεται κυβέρνηση. Αυτό που ακολούθησε ήταν ένας οδοστρωτήρας που σάρωσε τα εργατικά δικαιώματα και τα εισοδήματα, ιδιωτικοποιώντας δημόσιες υπηρεσίες και εφαρμόζοντας ένα σκληρό νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα στα πρότυπα της Θάτσερ.
Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, ο Μητσοτάκης διέλυσε τις 66 από τις λεγόμενες «Προβληματικές επιχειρήσεις» (ΑΓΕΤ, Πειραϊκή-Πατραϊκή, Ολίμπικ Κέτερινγκ, ΠΥΡΚΑΛ κ.ά.), που οι ίδιοι οι εργαζόμενοι είχαν στήσει στα πόδια τους, καθώς είχαν χρεοκοπήσει στα χέρια των ιδιωτών και αφού ανάγκασαν την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ να τις εθνικοποιήσει.
Προχώρησε στην ανάθεση μεγάλων οδικών αξόνων (Αττική Οδός, γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου) αλλά και του αεροδρομίου των Σπατών με τη μορφή της αυτοχρηματοδότησης (διόδια κ.ά.) στους κολοσσούς των τεχνικών εταιρειών.
Αιχμή του κυβερνητικού του προγράμματος υπήρξαν οι ιδιωτικοποιήσεις, με πιο χαρακτηριστική εκείνη των αστικών συγκοινωνιών το 1992. Ο φόβος της ιδιωτικοποίησης αλλά και η εξαγγελία για περισσότερες από 1.000 απολύσεις, πυροδότησε μια μεγαλειώδη απεργία των εργαζομένων στα λεωφορεία της Αθήνας (ΕΑΣ – ο σημερινός ΟΣΥ) που κράτησε σχεδόν ένα χρόνο και αντιμετώπισε άγρια καταστολή και συλλήψεις συνδικαλιστών. Χαρακτηριστικά ήταν τα συνθήματα που ηχούσαν στις απεργιακές συγκεντρώσεις, όπως «ΕΑΣ, ΕΑΣ να φύγει ο κερατάς» και «Αέρα, αέρα να φύγει η χολέρα».
Εξίσου σημαντική στιγμή αντίστασης στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη ήταν το εκπαιδευτικό κίνημα του 90-91 που αναπτύχθηκε απέναντι στο νομοσχέδιο Κοντογιαννόπουλου. Το νομοσχέδιο προέβλεπε κατάργηση της παροχής δωρεάν συγγραμμάτων στα Πανεπιστήμια, περικοπές στη σίτιση και τη στέγαση των φοιτητών και άλλα αντιδραστικά μέτρα, όπως επαναφορά της ποδιάς στα σχολεία. Ο κύκλος των κινητοποιήσεων έκλεισε με τη δολοφονία του καθηγητή Νίκου Τεμπονέρα από τον Γιάννη Καλαμπόκα, δημοτικό σύμβολο στην Πάτρα και πρόεδρο της τοπικής ΟΝΝΕΔ. Ο Κοντογιαννόπουλος παραιτήθηκε και το νομοσχέδιο αποσύρθηκε.
Κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή (2004-2009)
Η πρωθυπουργική θητεία του Κώστα Καραμανλή ταυτίστηκε με τη μόνιμη επωδό «δεν υπάρχουν λεφτά». Τα ασφαλιστικά ταμεία για παράδειγμα, «δεν είχαν λεφτά» και έτσι θα έπρεπε να μειωθούν οι συντάξεις, να αυξηθούν τα όρια συνταξιοδότησης στα 67 και πάνω, να περιορισθούν οι αναπηρικές συντάξεις, κ.λπ.
Στην πραγματικότητα, η κυβέρνηση του Καραμανλή, αλλά και η προηγούμενη, δημιούργησαν το πρόβλημα στα ταμεία, ουσιαστικά χαρίζοντας τις εισφορές στους εργοδότες και τζογάροντας τα λεφτά των ταμείων στο χρηματιστήριο και σε δομημένα ομόλογα.
Επί κυβέρνησης Καραμανλή οργανώθηκε άλλη μια μεγάλη επίθεση στη δημόσια Παιδεία, με τον διαβόητο νόμο-πλαίσιο για τη λειτουργία των πανεπιστημίων, που περιελάμβανε διαγραφές φοιτητών, κατάργηση του ασύλου, πειθαρχικά συμβούλια για τη «συμμόρφωση» των φοιτητών κ.ά. Την ίδια στιγμή είχε ανακοινωθεί η πρόθεση της ΝΔ να αναθεωρήσει το άρθρο 16 του Συντάγματος (δηλαδή του άρθρου που στην πράξη απαγορεύει την ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων).
Αυτή η εξέλιξη πυροδότησε το μεγάλο φοιτητικό κίνημα του 2006-07, με μαζικές καταλήψεις σχολών και δεκάδες χιλιάδες φοιτητές και φοιτήτριες να βγαίνουν πανελλαδικά στους δρόμους αντιμετωπίζοντας σκληρή καταστολή.
Κυβέρνηση συνεργασίας – Αντώνης Σαμαράς (2012-2015)
Η κυβέρνηση συνεργασίας Σαμαρά-Βενιζέλου με τη στήριξη της ΔΗΜΑΡ, ήρθε να συνεχίσει τις μνημονιακές πολιτικές που είχαν εφαρμόσει ΠΑΣΟΚ και ΝΔ ξεπουλώντας δημόσιους οργανισμούς στο κεφάλαιο, μειώνοντας δραστικά τους μισθούς και τις συντάξεις, καταπατώντας εργατικά δικαιώματα, την ίδια ώρα που προχωρούσαν στη διάλυση του ΕΣΥ και της δημόσιας Παιδείας. Κατά τη θητεία της η ανεργία στους νέους 18-24 ετών είχε φτάσει στο 50%.
Είναι η ίδια μνημονιακή κυβέρνηση που στις 11 Ιούνη του 2013 έριξε «μαύρο» στην ΕΡΤ. Ακολούθησε ένα κύμα μαζικών διαμαρτυριών, με πολίτες να συγκεντρώνονται έξω από το Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ σε ένδειξη συμπαράστασης στους πάνω από 2.500 εργαζόμενους της. Η πλειοψηφία των απολυμένων εργαζομένων της ΕΡΤ συνέχισε να εκπέμπει από τις εγκαταστάσεις της, μέχρι τις 7 Νοέμβρη, όταν το ραδιομέγαρο εκκενώθηκε από τα ΜΑΤ.
Κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη (2019)
Την περίοδο που ανεβαίνει στην εξουσία ο Κυριάκος Μητσοτάκης, επικρατούσαν ευνοϊκότερες συνθήκες για να ξεδιπλώσει μια ολομέτωπη επίθεση στα εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα. Είχε προηγηθεί η συνθηκολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ που αποτέλεσε ένα σοκ για τα πλατιά στρώματα που ψήφισαν, στήριξαν και είχαν εναποθέσει τις ελπίδες του σε αυτόν, οδηγώντας το κίνημα σε μια φάση ύφεσης.
Αν πρέπει να συμπυκνώσουμε σε μερικές λέξεις τα τελευταία 5 χρόνια της κυβέρνησης Μητσοτάκη αυτές θα ήταν: σκληρή λιτότητα, διαφθορά, σκάνδαλα και καταστολή.
Στο επίπεδο των εργατικών δικαιωμάτων, η κυβέρνηση Μητσοτάκη πέρασε μέτρα που στην ουσία έβαλαν ταφόπλακα στο 8ωρο και το 5ήμερο νομιμοποιώντας την παράλληλη εργασία σε δύο διαφορετικούς εργοδότες με μία σύμβαση πλήρους και μία μερικής απασχόλησης και με όριο τις 13 ώρες εργασίας την ημέρα.
Με το ίδιο μένος χτύπησε τόσο την Δημόσια Υγεία προκειμένου να εξυπηρετήσει τις μεγάλες επιχειρήσεις της Ιδιωτικής Υγείας, όσο και την Δημόσια Παιδεία που με την παράκαμψη του άρθρου 16 του Συντάγματος άνοιξε τον δρόμο στην ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων. Την ίδια στιγμή, το έγκλημα στα Τέμπη δημιούργησε τεράστια οργή μέσα στην κοινωνία τόσο για την ιδιωτικοποίηση των σιδηροδρόμων όσο και για την προκλητική συγκάλυψη των ευθυνών από την κυβέρνηση. Βέβαια, πρόκειται για μια κυβέρνηση βουτηγμένη στα σκάνδαλα με τις υποκλοπές, το «Σκοιλ Ελικικού» και τη «λίστα Πέτσα», να συνθέτουν ένα σάπιο τοπίο.
Τέλος, ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να κάνουμε στην διαχείριση της πανδημίας του κορονοϊού. Η κυβέρνηση έπαιζε συνεχώς το χαρτί της «ατομικής ευθύνης», ενώ την ίδια ώρα δεν έλαβε κανένα ουσιαστικό μέτρο για να αντιμετωπίσει την υγειονομική κρίση και για να θωρακίσει το σύστημα Υγείας.
Ενάντια στη σαπίλα της Δεξιάς
Αυτά είναι μερικά από τα σημαντικά σημεία της ιστορίας της Νέας Δημοκρατίας μέχρι τώρα. Μια ιστορία 50 χρόνων, βουτηγμένη στη σαπίλα των σκανδάλων, της συγκάλυψης, της καταπάτησης των εργασιακών και δημοκρατικών δικαιωμάτων, των πολιτικών λιτότητας που στροβιλίζουν ολοένα και περισσότερο στη δίνη της φτώχειας και της εξαθλίωσης τα πλατιά λαϊκά στρώματα. Μια ιστορία 50 χρόνων κατά τα οποία στις πλάτες των εργαζομένων ξεπουλάει τα πάντα για τα συμφέροντα του κεφαλαίου.
Παρά το βάρος της ήττας των κινημάτων που πάλεψαν ενάντια στα μνημόνια, μια σειρά αγώνες της τελευταίας περιόδου, από τα Τέμπη μέχρι τις μαζικές φοιτητικές κινητοποιήσεις ενάντια στα ιδιωτικά πανεπιστήμια και τα τοπικά κινήματα, δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι και η νεολαία ξαναπιάνουν αργά αλλά σταθερά το νήμα της μαχητικής διεκδίκησης. Αυτός εξάλλου είναι ο μόνος δρόμος απέναντι στη λαίλαπα των επιθέσεων που δεχόμαστε, είτε από την καθαρόαιμη δεξιά της ΝΔ είτε από τα άλλα κόμματα του κεφαλαίου.
