Προκήρυξη της GreenAttack για το χώρο του παλιού Ιπποδρόμου στην Καλλιθέα
Στην Καλλιθέα, σε μια από τις πιο πυκνοδομημένες περιοχές της Αθήνας, Δήμος και Κυβέρνηση τσιμεντοποιούν και τον τελευταίο ελεύθερο χώρο της περιοχής. Πρόκειται για τον χώρο του παλιού Ιπποδρόμου… Τα σχέδια για τον Ιππόδρομο αρχικά δεν ακούγονται και τόσο άσχημα…
Από τα 200 στρέμματα που είναι συνολικά η έκταση,
– στα 30 θα ανεγερθεί η εθνική βιβλιοθήκη και η νέα λυρική σκηνή
– στα 120 θα δημιουργηθεί πολιτιστικό – εκπαιδευτικό πάρκο
– και 28 αποδίδονται στο Δήμο για να δημιουργηθούν αθλητικές εγκαταστάσεις
Όλα τα παραπάνω θα είναι μια "ευγενική χορηγία" του Ιδρύματος Νιάρχου προς την ελληνική πολιτεία.
Πολιτισμός ή Οξυγόνο; Δεν χρειάζεται να διαλέξουμε!
Η δημιουργία εθνικής βιβλιοθήκης και νέας λυρικής σκηνής σαφώς είναι έργα χρήσιμα και αναγκαία. Η οικοδόμηση τους, όμως, σ’ ένα χώρο που θα μπορούσε να αποτελεί μια όαση πρασίνου, ούτε αναγκαία είναι, ούτε χρήσιμη… Πόσο μάλλον όταν υπάρχουν άλλοι χώροι που θα μπορούσαν να στεγάσουν ιδρύματα σαν τα παραπάνω. Τα αναξιοποίητα ολυμπιακά ακίνητα μπορούν, με μικρές μετατροπές, να στεγάσουν και τα δυο έργα, χωρίς να χρειάζεται να θυσιαστεί άλλος ένας ελεύθερος χώρος. Για παράδειγμα, για τη στέγαση της Λυρικής Σκηνής έχει ήδη προταθεί το κλειστό γυμναστήριο του Ταε-κβο-ντο στο Δέλτα Φαλήρου.
Να σημειώσουμε επίσης ότι ο Ιππόδρομος προοριζόταν αρχικά για πάρκο, με ήπιες χρήσεις πολιτισμού, αθλητισμού και αναψυχής. Όμως το σχέδιο του Ιδρύματος Νιάρχου, προβλέπει55.000 τ.μ. τσιμέντο. Οι χώροι πρασίνου, και μάλιστα υψηλού πρασίνου (δηλαδή χώροι πυκνοφυτεμένοι με δέντρα) είναι ζωτικής σημασίας στην Αθηναϊκή τσιμεντούπολη και ακόμη περισσότερο στην περιοχή της Καλλιθέας, όπου η αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο δεν φτάνει ούτε καν τον ανεπαρκή μέσο όρο της υπόλοιπης Αθήνας (2 τμ. πρασίνου ανά κάτοικο), αλλά αγγίζει το μηδέν.
Γιατί χρειαζόμαστε ένα πάρκο υψηλού πρασίνου στον Ιππόδρομο
Η σημαντική λειτουργία των χώρων υψηλού πρασίνου είναι η εξής: παράγουν οξυγόνο, μειώνουν τη θερμοκρασία της γύρω περιοχής (πράγμα πολύ σημαντικό το καλοκαίρι) και κυρίως συγκρατούν τους ατμοσφαιρικούς ρύπους. Η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για πολλά από τα δεινά της καθημερινότητάς μας: από το αίσθημα της κόπωσης και τους πονοκεφάλους, μέχρι τις κρίσεις άσθματος και την ένταση καρδιακών προβλημάτων. Σύμφωνα μάλιστα με την κ. Κατσουγιάννη, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, η μακροχρόνια έκθεση στα τρέχοντα επίπεδα ρύπανσης μειώνει έως και ένα έτος το προσδόκιμο ζωής! (βλ. ΤΑ ΝΕΑ 25-26 /4/2008)
Σε μια πόλη, λοιπόν, όπως η Αθήνα, η οποία βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της λίστας των ευρωπαϊκών πόλεων με τη μεγαλύτερη ατμοσφαιρική ρύπανση (σύμφωνα με έρευνα της Ε.Ε.) και σε μια περιοχή με μηδέν πράσινο, όπως η Καλλιθέα, η δημιουργία ενός πάρκου υψηλού πρασίνου, θα αποτελούσε κυριολεχτικά μια ανάσα ζωής.
Ένα "εκπαιδευτικό και πολιτιστικό πάρκο" δεν μπορεί να παίξει αυτόν το ρόλο. Το γκαζόν που πρόκειται να φυτέψουν εκεί και οι "πολιτιστικές – εκπαιδευτικές" δραστηριότητες, ούτε τους ρύπους απορροφούν, ούτε οξυγόνο παράγουν… Πόσο μάλλον όταν περιβάλλονται από 55.000 τ.μ. πολιτιστικού μπετόν.
Οι μακέτες απέχουν απ’ την πραγματικότητα
Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία δέσμευση ούτε από την κυβέρνηση, ούτε από το Δήμο ότι τα 120 στρ. του "πολιτιστικού – εκπαιδευτικού" πάρκου δεν θα τσιμεντοποιηθούν σταδιακά με "αναψυκτήρια", κτήρια "γραμματειών" και "διοικητικών υπηρεσιών" ή με άλλα έργα "πολιτιστικής", "εκπαιδευτικής", "αθλητικής" κοκ. σημασίας.
Εξάλλου το σχέδιο που παρουσιάζεται σήμερα δεν αποτελεί παρά κομμάτι της "προκαταρκτικής μελέτης", την οποία το Ίδρυμα έχει δικαίωμα να τροποποιήσει "λόγω του μεγέθους, της πολυπλοκότητας αλλά και των πόρων που απαιτούνται για την υλοποίηση των έργων" (βλ. Ίδρυμα Σ. Νιάρχου : www.snfcc.snfoundation.org, Δελτία Τύπου).
Δεν είναι άλλωστε πρώτη φορά που ένας χώρος ξεκινά με τις μακέτες να δείχνουν πράσινο και καταλήγει με πολύ τσιμέντο και λίγα διακοσμητικά δεντράκια…Τα παραδείγματα είναι πολλά… αλλά θα αναφέρουμε μόνο τρία χαρακτηριστικά:
– Στο πρώην αεροδρόμιο Ελληνικού, η κυβέρνηση αρχικά, μιλούσε για τη δημιουργία ενός μητροπολιτικού πάρκου υψηλού πρασίνου έκτασης 5.300 στρ. Τώρα πλέον, με τις διάφορες εκπτώσεις και τσιμεντοποιήσεις, έχουν απομείνει 2.000 στρ., που κι αυτά στην πλειοψηφία τους δεν είναι παρά γκαζόν…
– Το μητροπολιτικό πάρκο γουδί, φαίνεται καταπράσινο στις μακέτες που είχε σχεδιάσει το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Ωστόσο και εκεί, οι "εκπτώσεις" και η τσιμεντοποίηση ξεκίνησαν με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, συνεχίστηκαν στο όνομα του πολιτισμού με τη δημιουργία του θεάτρου Μπάτμιντον και συνεχίζονται με κάθε λογής "σημαντικά" έργα.
– Μεγάλο μέρος του Ελαιώνα θα γινόταν πάρκο πρασίνου. Σήμερα ο Δήμος Αθηναίων έχει παραδώσει το χώρο στη ΠΑΕ Παναθηναϊκός και σε άλλους ιδιώτες για να χτίσουν το γήπεδο του Παναθηναϊκού και νέα The Mall.
Διεκδικούμε:
– Να γίνει ο χώρος του πρώην Ιπποδρόμου δημόσιο πάρκο υψηλού πρασίνου, έτσι ώστε να μειωθεί η ατμοσφαιρική ρύπανση στην περιοχή και να αποχτήσουμε έναν ελεύθερο και δημόσιο χώρο αναψυχής.
– Να αποκλειστεί κάθε εμπορική χρήση του πρώην Ιπποδρόμου.
– Η εθνική βιβλιοθήκη και η νέα λυρική σκηνή να στεγαστούν στα αναξιοποίητα ολυμπιακά ακίνητα, τα οποία εμείς οι πολίτες πληρώσαμε από την τσέπη μας και να έχουν πραγματικά δημόσιο χαρακτήρα.
Περί πολιτισμού…
Το ίδρυμα Νιάρχου θα δωρίσει υποτίθεται την εθνική βιβλιοθήκη και τη λυρική σκηνή στο δημόσιο. Θα είναι όμως πραγματικά δημόσια; Αυτό που έχουμε δει μέχρι σήμερα, είναι ότι όταν σε τέτοια έργα εμπλέκονται ιδιωτικά ιδρύματα στην κατασκευή τους, καταλήγουν να εμπλέκονται και στην εκμετάλλευση τους, με αποτέλεσμα πανάκριβα εισιτήρια, που ουσιαστικά απαγορεύουν την πρόσβαση στο ευρύ κοινό. Για παράδειγμα, στο κατά τ’ άλλα "δημόσιο" Μέγαρο Μουσικής, που όμως το εκμεταλλεύεται σήμερα το Ίδρυμα Λαμπράκη, για να παρακολουθήσεις μια παράσταση χρειάζεσαι από 20 έως και 100 ευρώ! Όσο για την εθνική βιβλιοθήκη… δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι θα είναι δωρεάν, καθώς αν ακολουθηθούν τα ευρωπαϊκά πρότυπα, οι κάρτες μέλους θα δίνονται έναντι συνδρομής.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι τέτοιου είδους "εθνικοί ευεργέτες" δωρίζουν τόσο μεγάλα ποσά (στην προκειμένη 300 εκ. ευρώ), γιατί στη συνέχεια απολαμβάνουν μεγάλες φοροαπαλλαγές.
