Όλες και όλοι στην πορεία για το Πολυτεχνείο
- Αθήνα: 15:00 – πλ. Κλαυθμώνος
- Θεσσαλονίκη: 17:00 – Πολυτεχνείο ΑΠΘ
- Βόλος: 18:00 – Θόλος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη του 1973 ήταν η κορυφαία αντιδικτατορική δράση που προανήγγειλε την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών.
Ιστορικό
Στις 21 Απριλίου 1967 επιβάλλεται η Χούντα στην Ελλάδα, ένα σκληρό – ολοκληρωτικό καθεστώς, που κατάργησε τις ατομικές και συλλογικές ελευθερίες, διέλυσε τα πολιτικά κόμματα, έστειλε στις εξορίες, τις φυλακές και τα βασανιστήρια κομμουνιστές, αριστερούς, δημοκράτες και αγωνιστές εργαζόμενους και νέους.
Μέσα σε αυτό το κλίμα συσσωρεύτηκε οργή και δυσαρέσκεια όχι μόνο στα νεολαιίστικα στρώματα αλλά και σε πλατύτερα στρώματα της κοινωνίας, των φτωχών και των εργαζομένων.
Προάγγελος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου
Η πρώτη μαζική εκδήλωση διαμαρτυρίας κατά τους καθεστώτος ήρθε από τους φοιτητές στις 21 Φλεβάρη του 1973, με 3.000 φοιτητές να κάνουν κατάληψη στη Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, ζητώντας την ανάκληση του νόμου 1347, που επέβαλλε τη στράτευση «αντιδραστικών νέων». Είναι φανερό πως στο στόχαστρο του καθεστώτος βρίσκονταν οι νέοι που αγωνίζονταν και αντιδρούσαν.
Η διαμαρτυρία δέχτηκε σκληρή καταστολή και διαλύθηκε.
Το τριήμερο της εξέγερσης
Από το πρωί της 14ης Νοεμβρίου φοιτητές συγκεντρώθηκαν στο Πολυτεχνείο και αποφάσισαν την κήρυξη αποχής από τα μαθήματα. Όσο περνούσαν οι ώρες το πλήθος μεγάλωνε και το απόγευμα μέσα από γενικές συνελεύσεις, πάρθηκε η απόφαση για κατάληψη του Πολυτεχνείου.
Τις επόμενες ώρες το Πολυτεχνείο μετατράπηκε σε πόλο έλξης για όλο και περισσότερους φοιτητές και εργαζόμενους, με τη συγκέντρωση να παίρνει πλέον χαρακτηριστικά εξέγερσης ενάντια στη Χούντα.
Συγκροτήθηκαν διάφορες επιτροπές που έγραφαν ανακοινώσεις, πλακάτ με αντιδικτατορικά συνθήματα και οργάνωναν την ενημέρωση της υπόλοιπης κοινωνίας. Για τον λόγο αυτό στήθηκε ένας ραδιοφωνικός σταθμός, στο κτήριο του Χημικού και των Μηχανολόγων. Παράλληλα δημιουργήθηκε εστιατόριο, ιατρείο και ομάδα περιφρούρησης.
Τα συνθήματα για την πτώση της Χούντας και για Ελευθερία είχαν μαζική απήχηση με τις καταλήψεις να αρχίζουν να επεκτείνονται και σε άλλες πόλεις, δημιουργώντας συνθήκες γενικευμένης εξέγερσης.
Στις 16 Νοεμβρίου χιλιάδες βγήκαν στους δρόμους, με το καθεστώς να απαντάει με τεράστια καταστολή, χωρίς όμως να καταφέρει να πνίξει την εξέγερση.
Αυτή η αποτυχία της αστυνομίας οδήγησε τον Παπαδόπουλο να δώσει εντολή για να επέμβει ο στρατός. Έτσι τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου τρία τανκς βρέθηκαν έξω από το Πολυτεχνείο, με το ένα να είναι στραμμένο προς την κεντρική πύλη. Στις 3πμ εισέβαλε στον χώρο του Πολυτεχνείου, καταπλακώνοντας όσους ήταν πίσω από την πύλη.
Η συνέχεια ήταν μια βραδιά τρομοκρατίας κι ακραίας βίας από την αστυνομία, την Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία και τους ελεύθερους σκοπευτές που βρίσκονταν στις ταράτσες γύρω από το Πολυτεχνείο, με χιλιάδες κόσμου να προσπαθεί να ξεφύγει από τα πυρά.
Οι νεκροί του Πολυτεχνείου και η κατάρρευση της Χούντας
Σύμφωνα με την μελέτη που έκανε το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, οι ταυτοποιημένοι νεκροί της εξέγερσης του πολυτεχνείου είναι 24 ενώ άλλοι 16 ακόμα δεν είχαν ταυτοποιηθεί– επίσημα δηλαδή, σύνολο 40. Ενώ οι επιβεβαιωμένοι τραυματίες ανέρχονται στους 1.103. Σύμφωνα όμως με άλλες έρευνες και μαρτυρίες οι νεκροί είναι πολύ περισσότεροι, ανέρχονται ακόμα και σε εκατοντάδες.
Η δικτατορία κατέρρευσε στις 23 Ιουλίου 1974, 3 ημέρες μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο την οποία προκάλεσε η ίδια η στρατιωτική χούντα έχοντας οργανώσει πραξικόπημα που είχε στόχο την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου αποτελεί το πιο ηχηρό «Κάτω η Χούντα» που ακούστηκε τα χρόνια της δικτατορίας.
Το Πολυτεχνείο πιο επίκαιρο από ποτέ
Περίπου 50 χρόνια μετά, με το σύνθημα του Πολυτεχνείου «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία» να παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο, το σύστημα φοβάται και προσπαθεί να υποτιμήσει την εξέγερση που εμπνέει ακόμα και σήμερα νέες και νέους αγωνιστές/ίστριες.
Ψωμί: Η ακρίβεια στη θέρμανση, στο ρεύμα και στα βασικά καταναλωτικά αγαθά χτυπάνε «κόκκινο» και οι άνθρωποι της εργασίας βρίσκονται αντιμέτωποι με τον αγώνα για επιβίωση και κάλυψη των βασικών τους αναγκών.
Παιδεία: Από την πρώτη στιγμή της διακυβέρνησης της, η ΝΔ (συνεχίζοντας τις πολιτικές των προκατόχων της) χτυπάει τη Δημόσια Δωρεάν Παιδεία, με την υποχρηματοδότηση και τις ελλείψεις σε εκπαιδευτικούς, μέλη ΔΕΠ, αίθουσες, υποδομές κτλ, να την υποβαθμίζουν ακόμα περισσότερο και να ανοίγουν τον δρόμο στα ιδιωτικά συμφέροντα.
Με τον νόμο Κεραμέως, βασικός στόχος του Υπουργείου είναι να τσακίσει τους αγώνες του φοιτητικού κινήματος, τον φοιτητικό συνδικαλισμό, τις συνελεύσεις, τις καταλήψεις κοκ. Θεσμοθετεί αυταρχικά μέτρα, όπως πειθαρχικά συμβούλια και διαγραφές φοιτητών και θέλει να επιβάλλει την πανεπιστημιακά αστυνομία (ΟΠΠΙ) μέσα στα ΑΕΙ, κάτι που έχει να γίνει από την Χούντα. Είναι επιτυχία του φοιτητικού κινήματος το γεγονός ότι μέχρι σήμερα η Κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει να εγκαταστήσει τις δυνάμεις της ΟΠΠΙ μέσα στα πανεπιστήμια.
Ελευθερία: Καταπατούν τα δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, με άγριο ξύλο, χημικά, αύρες, συλλήψεις στο σωρό, σεξισμό, ακραίο ρατσισμό κι ομοφοβία και με μία ΕΛ.ΑΣ. που διατηρεί πολύ στενές σχέσεις με τους φασίστες και ακροδεξιές ομάδες.
Ο κίνδυνος από την Ακροδεξιά και τις φασιστικές ομάδες είναι ακόμα εδώ. Στελέχη της Χρυσής Αυγής μέσα ή έξω από τις φυλακές, με τις διευκολύνσεις που τους παρέχει η Δικαιοσύνη, αλλά και άλλες φασιστικές ομάδες, προσπαθούν να ανασυγκροτηθούν οργανώνοντας νέα τάγματα εφόδου που σε μερικές μάλιστα περιπτώσεις αποτελούνται από μαθητές γυμνασίου και λυκείου.
Οι εξεγέρσεις δεν μπαίνουν σε μουσεία – εμπρός για της γενιάς μας τα Πολυτεχνεία
Για όλους τους παραπάνω λόγους, η εξέγερση του Πολυτεχνείου εξακολουθεί να μας εμπνέει και να μας θυμίζει πως σε ένα σύστημα που βασίζεται στις ανισότητες και την εκμετάλλευση, ο αγώνας για «Ψωμί – Παιδεία – Ελευθερία» θα παραμένει πάντα επίκαιρος και επιτακτικός.
Είναι σημαντικό οι συγκεντρώσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείου να είναι μαζικές, όχι μόνο ή κυρίως σαν φόρος τιμής για τον ηρωικό αγώνα του χτες αλλά και για να χτίσουμε τους αγώνες του σήμερα και την κοινωνία του αύριο.
