Η λογοκρισία και η ομοφοβική αντίληψη της ελληνικής τηλεόρασης, έκανε για μια ακόμα φορά την εμφάνισή της! Αυτήν την φορά, η κρατική τηλεόραση και πιο συγκεκριμένα το κανάλι της ΝΕΤ, «έκοψε» μία σκηνή της αγγλικής σειράς Downton Abbey όπου ένας δούκας εμφανίζεται να φιλάει έναν υπηρέτη για 12 δευτερόλεπτα.
Της Κατερίνας Κλείτσα
Η σειρά έκανε πρεμιέρα τη Δευτέρα 15/10 στις 22:00 και σε όλη την διάρκεια της σκηνής οι πρωταγωνιστές είναι ντυμένοι, κάτι που σημαίνει ότι δεν ισχύει ακόμα και η «φτηνή» δικαιολογία πως στη σκηνή υπήρχε πορνογραφικό περιεχόμενο και άρα έπρεπε να κοπεί.
Μετά τη μεγάλη δημοσιότητα που πήρε το γεγονός, η ΝΕΤ έβγαλε ανακοίνωση μέσω του Γενικού Διευθυντή Τηλεόρασης Κώστα Σπυρόπουλου:
«Η ερωτική σχέση ανάμεσα στους δύο άνδρες, όπως προκύπτει από τη δραματουργική εξέλιξη, δεν λογοκρίθηκε. Το φιλί δεν μεταδόθηκε λόγω της ώρας προβολής και της αντίστοιχης σήμανσης των προγραμμάτων. Στη νυχτερινή επανάληψη η σκηνή θα μεταδοθεί κανονικά, με την αντίστοιχη σήμανση καταλληλότητας των προγραμμάτων. Όλα τα επόμενα επεισόδια του πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου, θα μεταδοθούν κανονικά Δευτέρα και Παρασκευή στις 22.05».
(Οι υπογραμμίσεις δικές μας)
Δηλαδή, αυτό που μας λέει είναι πως στις 22:00 δεν είναι λογοκρισία, ενώ εάν η σκηνή «κοβόταν» στη νυχτερινή επανάληψη, θα ήταν! Κατ’ επέκταση, επιτρέπεται να είσαι ομοφυλόφιλος, αλλά… μετά τις 12:00 το βράδυ!
Δεν είναι εξάλλου η πρώτη φορά που η ελληνική τηλεόραση αποφασίζει πως είναι«προκλητικό» ή ακατάλληλο θέαμα ένα φιλί ανάμεσα σε ομοφυλόφιλους. Το 2003 το ΕΣΡ είχε επιβάλει πρόστιμο στο MEGA, εξαιτίας μίας σκηνής στο σήριαλ του Παπακαλιάτη «Κλείσε τα μάτια», που παρουσίαζε δύο άντρες να φιλιούνται. Σκηνή που τρία χρόνια μετά «δικαιώθηκε», αφού το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε την απόφαση του ΕΣΡ, εφόσον δεν είχε νόμιμη αιτιολογία και ότι η παρουσίαση σκηνής, στην οποία εκφράζεται απλώς η ομοφυλόφιλη ερωτική επιθυμία, με ένα φιλί και χωρίς να υπάρχουν σκηνές πορνογραφικού περιεχομένου ή βωμολοχίες, δεν μπορεί «σε καμία περίπτωση» να θεωρηθεί ότι προσδίδει την απαγορευμένη από το Σύνταγμα «χαμηλή και υποβαθμισμένη ποιοτική στάθμη» των τηλεοπτικών εκπομπών.
Ποια είναι λοιπόν η δικαιολογία για το χτεσινό περιστατικό λογοκρισίας; Τα ΜΜΕ αναπαράγουν την εικόνα του ομοφυλόφιλου-«καρικατούρα» χωρίς κανέναν ενδοιασμό, όπως η πρόσφατη διαφήμιση του 11880 (δες και καταγγελία της HOMOphonia: https://xekinima.org/arthra/view/article/kataggelia-11880-apo-ti-homophonia/). Και αυτό δεν είναι το μόνο περιστατικό. Είμαστε συνηθισμένοι στην εικόνα του ομοφυλόφιλου που ντύνεται φανταχτερά, τσιρίζει, είναι φίλος των πρωταγωνιστών, αλλά ποτέ πρωταγωνιστής και οι προσωπικές σχέσεις του αναφέρονται και αιωρούνται στην ατμόσφαιρα, ποτέ όμως δεν παίρνουν σάρκα και οστά.
Την ίδια ώρα όμως, αρνούνται να προβάλουν μία σκηνή που παρουσιάζει τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις, ακριβώς όπως είναι: σχέσεις ερωτικής έλξης και ανθρώπινης επικοινωνίας, όπως ακριβώς είναι (ή θα έπρεπε να είναι) και οι σχέσεις ανάμεσα στα ετερόφυλα ζευγάρια! Θεωρείται πως προκαλούν και γι’ αυτό θεωρούνται απαγορευμένα η αγάπη και ο έρωτας ανάμεσα στους ομοφυλόφιλους. Είναι αντίθετα κοινώς αποδεχτά ο εξευτελισμός και η κοροϊδία.
Και δεν είναι η μόνη αντίφαση στην οποία έχει πέσει το κρατικό κανάλι. Η ΝΕΤ «έκοψε» μία ερωτική σκηνή σαν να μην υπήρξε ποτέ, «για να μην προκαλέσει», ενώ δύο χρόνια πριν δεν είχε κανένα πρόβλημα να προβάλει συνέντευξη του ζωγράφου Κώστα Τσόκλη, όπου δήλωνε:
«Δεν καταλαβαίνω γιατί ο βιαστής είναι πιο κακός άνθρωπος από την κοπέλα που βγάζει τα βυζιά της έξω και προκαλεί. Τη βία τη ζητάει η ίδια, θέλει να τη βιάσουν» (ανάμεσα σε άλλα, αντίστοιχης σεξιστικής λογικής).
Και η αντίφαση αυτή δεν παρατηρείται μόνο στα κρατικά κανάλια, ή μόνο στην καθημερινότητα της μικρής οθόνης. Συναντιέται σε κάθε τομέα της ζωής μας. Η γυναίκα αντιμετωπίζει μεγαλύτερη ανεργία και χαμηλότερους μισθούς, ο ομοφυλόφιλος θεωρείται από άνθρωπος με «κουσούρι» μέχρι «άρρωστος», ο άντρας πρέπει να είναι πάντα ο δυνατός, που δε λυγίζει και οφείλει να συντηρεί την οικογένεια του. Και όλοι μας καταλήγουμε να φοράμε «ρόλους» σαν ρούχα και να παλεύουμε να ανταποκριθούμε σε αυτούς.
Η κομμένη σκηνή δυστυχώς δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας όσον αφορά στα πρότυπα του φύλου και της σεξουαλικότητας. Μπορεί όμως να γίνει μία ακόμα αφορμή για την πάλη για ισότητα ανάμεσα σε ομοφυλόφιλους και ετεροφυλόφιλους, ανάμεσα σε όλους εμάς που δεν θεωρούμε «πρόκληση» ένα φιλί ανάμεσα σε άντρες, αλλά τη λογοκρισία και τον συντηρητισμό που προσπαθούν να μας επιβάλλουν!
