Μέσα σε δύο βδομάδες κατά το πρώτο μισό του Νοέμβρη, είχαμε δύο πολύ σημαντικές εργατικές κινητοποιήσεις στον Πειραιά. Πρώτα τις επτά ημέρες απεργίας των εργαζομένων στην Cosco. Έπειτα την 48ωρη πανελλαδική απεργία των ναυτεργατών σε όλο το λιμάνι που κήρυξε η Πανελλήνια Ναυτική Ομοσπονδία (ΠΝΟ).
Δύο απεργίες με διαφορετικά χαρακτηριστικά και αποτελέσματα, αλλά και πολύ χρήσιμα συμπεράσματα για την φάση που βρίσκεται το εργατικό κίνημα στο μεγαλύτερο λιμάνι της Μεσογείου.
Η απεργία στην Cosco
Ο θάνατος του εργαζόμενου Δ. Δαγκλή μέσα στις προβλήτες της Cosco λειτούργησε σαν φιτίλι που άναψε φωτιά σε ένα από τα μεγαλύτερα κάτεργα της χώρας, όπου δουλεύουν περίπου 2.000 εργαζόμενοι.
Στον χώρο υπάρχουν δύο σωματεία. Το ένα της «Ένωσης Εργαζομένων Διακίνησης Εμπορευματοκιβωτίων στις προβλήτες του Πειραιά» (ΕΝΕΔΕΠ) που δημιουργήθηκε το 2014 και ελέγχεται από το ΠΑΜΕ. Το άλλο με το όνομα «ΣΥΝΔΙΚΑΤΟ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΠΡΟΒΛΗΤΕΣ ΙΙ ΚΑΙ ΙΙΙ ΠΕΙΡΑΙΑ» (ΣΕΕΔΕΠ) έχει ξεκάθαρα φιλοεργοδοτικά χαρακτηριστικά και δημιουργήθηκε το 2018.
Ο τρόπος που αντέδρασαν τα δύο σωματεία στην είδηση του θανάτου του Δ. Δαγκλή αντανακλά και το ταξικό πρόσημο του καθενός. Η ΕΝΕΔΕΠ κήρυξε αμέσως απεργία. Το ΣΕΕΔΕΠ πρότεινε σιωπή σε ένδειξη σεβασμού στο πένθος και να μη χαθούν μεροκάματα με απεργίες.
Η απεργία είχε μεγάλη μαζικότητα αποτελώντας την πιο μεγάλη σε διάρκεια απεργιακή κινητοποίηση στις προβλήτες της Cosco μέχρι σήμερα. Είχαν προηγηθεί δύο 24ωρες απεργίες το 2014 και το 2018 και άλλη μία 4ήμερη επίσης το 2018.
Αυτή τη φορά είχαμε μια 7ήμερη απεργία κόντρα σε όλους και σε όλα. Απέναντι σε μια πανίσχυρη πολυεθνική που φημίζεται για τη σκληρότητά και τις απαράδεκτες εργασιακές συνθήκες στους χώρους της. Απέναντι στις αποφάσεις των δικαστηρίων που την έβγαζαν παράνομη. Απέναντι στην εκκωφαντική σιωπή των συστημικών ΜΜΕ, τη λάσπη και την προβοκατόρικη δράση του εργοδοτικού σωματείου. Απέναντι στις πιέσεις των απανταχού εφοπλιστών που έβλεπαν τα πλοία τους σε ουρά αναμονής για ξεφόρτωμα που έφτανε ως την Αίγινα!
Ενδεικτικά, η Διεθνής Ναυτική Ένωση είχε απευθύνει έκκληση προς τον Υπουργό Ναυτιλίας Γιάννη Πλακιωτάκη να παρέμβει ώστε να αποκατασταθεί η επιχειρησιακή λειτουργία του Λιμένος Πειραιώς. Του γνωστοποίησε ακόμα ότι τουλάχιστον 36 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων έχουν ήδη καταπλεύσει στον Πειραιά στο πλαίσιο των προγραμματισμένων δρομολογίων των διεθνών τακτικών γραμμών που εξυπηρετούν, ενώ ήδη 3 εμπορικά πλοία παρέκαμψαν τον Πειραιά.
Παραμονές μιας ακόμα 48ωρης απεργίας στις 5 και 6 Νοέμβρη, η εργοδοσία έκανε μερική υποχώρηση υιοθετώντας ορισμένα από τα αιτήματα των εργαζομένων.
Η επιστολή που έστειλε η εργοδοσία στο σωματείο ΕΝΕΔΕΠ αναφέρει ότι αποδέχεται:
- Σύσταση μεικτής Επιτροπής Υγείας και Ασφάλειας με συμμετοχή τεχνικών Ασφαλείας και γιατρών, εκπροσώπων των εργαζομένων και εκπροσώπου ενός ευρωπαϊκού οργανισμού πιστοποίησης.
- Κατάργηση της κόντρα βάρδιας.
- Συγκρότηση των ομάδων εργασίας λιμενεργατών στη φορτοεκφόρτωση από πέντε εργαζόμενους.
Η εργοδοσία δεν αποδέχτηκε το βασικό αίτημα των εργαζομένων που ήταν η υπογραφή ΣΣΕ που θα αποτελούσε τη βασική κατοχύρωση των δικαιωμάτων τους.
Δέχτηκε να αποτελούνται οι ομάδες εργασίας από πέντε εργαζόμενους (μέχρι και πριν από αυτό αποτελούνταν από τέσσερις) ενώ το σωματείο ζητούσε έξι, κάτι που ισχύει ήδη σε όλο το υπόλοιπο λιμάνι.
Η μεικτή επιτροπή Υγιεινής και Ασφάλειας αποτελούσε δέσμευση πολλών ετών, ασκήθηκε πίεση για να γίνει από επιχειρηματικούς φορείς του Πειραιά και το υπουργείο Ναυτιλίας και συμπεριλαμβάνει τρεις εκπροσώπους του εργοδοτικού σωματείου. Πρακτικά δηλαδή οι τρεις εκπρόσωποι του ΕΝΕΔΕΠ θα είναι μια μικρή μειοψηφία σε ένα δυσκίνητο όργανο την συντριπτική πλειοψηφία του οποίου θα έχουν εργοδοτικοί και κυβερνητικοί φορείς.
Η 48ωρη απεργία της ΠΝΟ
Και μόνο το γεγονός ότι κάλεσε 48ωρη απεργία η ΠΝΟ στις 10 και 11 Νοέμβρη αποτελεί ένδειξη της συσσώρευσης των προβλημάτων και της τραγικής θέσης των ναυτεργατών.
Η ΠΝΟ δεν αποτελεί ένα συνηθισμένο συνδικάτο. Ο μισθός του προέδρου της επίσημα είναι 25.000 ευρώ τον μήνα!
Έχει ένα απερίγραπτο αντιδημοκρατικό καταστατικό που ουσιαστικά διασφαλίζει τη μακροβιότητα του προεδρείου της και τον έλεγχο των οργάνων από φιλοκυβερνητικά και φιλοεφοπλιστικά σχήματα.
Στην πραγματικότητα η απεργία της επιβλήθηκε από τη βάση και η ίδια, πέρα από την έκδοση μιας τυπωμένης αφίσας, δεν έκανε το παραμικρό για την επιτυχία της.
Τα βασικά αιτήματα της απεργίας ήταν:
- Κατάργηση του νόμου 4150/2013 με τον οποίο η επάνδρωση και η οργανική σύνθεση στην επιβατηγό Ναυτιλία έχει οδηγήσει σε τεράστια απώλεια θέσεων εργασίας, στην εξαντλητική υπερεργασία και εντατικοποίηση της δουλειάς και παράλληλα σε μείωση των εσόδων προς τα ασφαλιστικά Ταμεία
- Κατάργηση του νόμου 4714/2020 που καταλύει τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας στην ποντοπόρο Ναυτιλία και ανοίγει τον δρόμο της επέκτασης σε όλες τις κατηγορίες πλοίων.
- Κατάργηση του νόμου που μειώνει το ύψος των προστίμων για την παραβίαση Ναυτεργατικών δικαιωμάτων.
- Λύση στη συστηματική και επαναλαμβανόμενη καταπάτηση των δικαιωμάτων μέσα στα καράβια που αφορούν ωράρια εργασίας, ώρες ανάπαυσης, μη καταβολή δεδουλευμένων υπερωριών, καθυστερήσεις μισθών κλπ.
- Επίλυση των συνταξιοδοτικών προβλημάτων που αφορούν τους απόμαχους ναυτικούς και έχουν να κάνουν με περικοπές, μειώσεις και καθυστερήσεις στην απόδοση των ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων.
Η απεργία είχε καθολική συμμετοχή και επιτυχία. Το κλίμα οργής και μαχητικής διάθεσης φαινόταν από τις προηγούμενες μέρες στις εξορμήσεις στα πλοία των πιο μαχητικών συνδικάτων και ιδιαίτερα της ΠΕΝΕΝ.
Η απεργιακή συγκέντρωση στις 11/11 μπροστά στο BS DELOS ήταν μαζική. Ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Πλακιωτάκης δεν δέχτηκε κανένα από τα αιτήματα των απεργών. Μάλιστα στην απάντησή του στους εργαζόμενους απείλησε λέγοντας «το δικαίωμα της απεργίας είναι σεβαστό αλλά η κυβέρνηση και το Υπουργείο Ε.Ν. δεν θα είναι θεατής εάν η απεργία κλιμακωθεί…».
Η ΠΕΝΕΝ κατέθεσε πρόταση για κλιμάκωση με νέα 48ωρη απεργία. Η πρόταση απορρίφτηκε από το ΔΣ της ΠΝΟ με ψήφους 9-5.
Η επόμενη μέρα
Ωστόσο, ο σπόρος έχει πέσει. Είναι θέμα χρόνου να ξεσπάσουν νέοι αγώνες στον χώρο των ναυτεργατών. Η ΠΕΝΕΝ στην οποία παίζουν σημαντικό ρόλο ανένταχτοι αριστεροί αγωνιστές παίζει ένα πολύ σημαντικό ρόλο σε αυτή την προοπτική.
Το ΠΑΜΕ που είναι πρώτη δύναμη στο ΕΚΠ (εργατικό κέντρο Πειραιά) και έχει τον πρόεδρο και τον απόλυτο έλεγχο σε σωματεία όπως Στέφενσον, ΠΕΜΕΝ κα, έχει μια στάση αντιφατική και ακολουθητική των εξελίξεων. Ψηφίζει υπέρ των απεργιών αλλά δεν κάνει όσα θα μπορούσε με βάση τις οργανωμένες δυνάμεις του, για την επιτυχία τους. Βγάζει πύρινους λόγους στα μικρόφωνα αλλά δεν παίρνει πρωτοβουλίες ούτε καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις συντονισμού και κλιμάκωσης του αγώνα.
Ο αγώνας στο λιμάνι πρέπει να ενοποιηθεί και να κλιμακωθεί. Δεν γίνεται να απεργεί το σωματείο της Cosco και να μην απεργούν οι ναυτεργάτες. Ούτε να γίνεται 48ωρη απεργία των ναυτεργατών και να μην απεργεί η Cosco.
Το αίτημα για επανεθνικοποίηση του λιμανιού και εθνικό φορέα ακτοπλοΐας κάτω από εργατικό έλεγχο και διαχείριση πρέπει να γίνει η κοινή εργατική απάντηση στην Cosco και τους εφοπλιστές.
Όσο κυριαρχούν αυτοί, στο λιμάνι θα επικρατούν οι συνθήκες γαλέρας, τα πανάκριβα ακτοπλοϊκά εισιτήρια αλλά και η περιβαλλοντική καταστροφή της πόλης, όπως για παράδειγμα γίνεται με τις προβλήτες της Cosco στην Πειραϊκή.
Τα πιο μαχητικά πρωτοπόρα ταξικά στοιχεία στα συνδικάτα της πόλης πρέπει να βρουν κοινό βηματισμό και σχεδιασμό καταρχήν μεταξύ τους και έπειτα με τους κοινωνικούς φορείς του Πειραιά ώστε να συγκροτηθεί ένα κοινό παμπειραϊκό μέτωπο αγώνα.
