Οι τριπλές εκλογές της Κυριακής 18 Οκτωβρίου στη Βολιβία, ήταν μια σκληρή ήττα για την εγχώρια άρχουσα τάξη, τη Δεξιά, τους πραξικοπηματίες και τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό. Το κόμμα του πρώην προέδρου Έβο Μοράλες «Κίνημα για τον Σοσιαλισμό – MAS» συγκέντρωσε το 55% των ψήφων στις προεδρικές εκλογές, που ανέδειξαν νέο πρόεδρο τον Λουίς Άρσε, ενώ κέρδισε περίπου τα 2/3 των εδρών σε Γερουσία και Βουλή. Ο Άρσε τελικά επικράτησε αρκετά άνετα, αφήνοντας πολύ πιο πίσω τον βασικό υποψήφιο της δεξιάς αντιπολίτευσης Κ. Μέσα (29%) αλλά και τον ακροδεξιό φιλο-πραξικοπηματία Λ. Καμάτσο (14%), ενώ η πρώην –αυτοανακηρυγμένη– πρόεδρος, Τζανίν Άνιες, που είχε τη στήριξη των πραξικοπηματιών όλο τον προηγούμενο χρόνο, αποσύρθηκε από τη διεκδίκηση λόγω χαμηλής απήχησης.
Με αυτό το αποτέλεσμα ο λαός της Βολιβίας απέδειξε για ακόμα μια φορά ότι οι άρχουσες τάξεις και οι ισχυροί του πλανήτη δεν είναι ανίκητοι! Οι λαοί με τους αγώνες και τις διεκδικήσεις τους, είναι αυτοί που έχουν τον τελευταίο λόγο, παρά τις επιμέρους αδυναμίες ή υποχωρήσεις. Ο βολιβιανός λαός απέρριψε και αψήφησε πραξικοπήματα, απειλές, δεν φοβήθηκε παρά τους δεκάδες νεκρούς σε συγκρούσεις με τις δυνάμεις τους κράτους και πήγε κόντρα στις διαθέσεις και την προπαγάνδα της άρχουσας τάξης και των ΗΠΑ, οι οποίοι τώρα σπεύδουν να αναγνωρίσουν το αποτέλεσμα των εκλογών, στις οποίες συμμετείχαν σχεδόν 9 στους 10 πολίτες και μιλούν για την ανάγκη «διεθνών συνεργασιών».
Στο στόχαστρο τα κοιτάσματα
Το οριακό αποτέλεσμα των περσινών προεδρικών εκλογών της 20ης Οκτώβρη 2019 και της επικράτησης του Έβο Μοράλες, σε συνδυασμό με υποψίες για παρατυπίες κατά την καταμέτρηση, ήταν η αφορμή που έψαχνε η ντόπια άρχουσα τάξη και ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός για να επέμβουν. Κι όταν γίνεται αναφορά των ΗΠΑ για «επεμβάσεις» στη Λατινική Αμερική, βασικά υπονοούνται πραξικοπήματα.
Τα κίνητρά τους βέβαια δεν είχαν να κάνουν με τις δημοκρατικές ευαισθησίες (όπως λεκτικά αναφέρουν), αλλά με τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της περιοχής Σάντα Κρουζ καθώς επίσης και με το πλουσιότερο κοίτασμα λιθίου του κόσμου, που βρίσκεται στη Βολιβία. Απώτερος σκοπός, δηλαδή, ήταν η εξυπηρέτηση των συμφερόντων των εταιρειών εξόρυξης. Το λίθιο είναι από τα βασικά μεταλλικά στοιχεία για την κατασκευή κινητών τηλεφώνων, μπαταριών και άλλων συσκευών και η χρήση του αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Άλλωστε και ο ίδιος ο Έλον Μασκ, ιδιοκτήτης της εταιρείας ηλεκτροκίνητων οχημάτων Τέσλα, δεν έκρυψε τις διαθέσεις του για την εκμετάλλευση των πόρων από την εταιρεία του, αναδεικνύοντας παράλληλα τις… «δημοκρατικές» του ευαισθησίες, σχολιάζοντας στο twitter «Θα κάνουμε πραξικόπημα ενάντια σε όποιον γουστάρουμε!».
Κορονοϊός – επιδείνωσε την απομόνωση της κυβέρνησης
Ένας επιπλέον αστάθμητος παράγοντας που έπαιξε ρόλο ήταν η πανδημία του κορονοϊού και η εξέλιξή της. Δεν είναι ευρέως διαδεδομένο αλλά η Βολιβία, με πληθυσμό όσο περίπου και η Ελλάδα (11,3 εκ.), έχει πάνω από 8.600 καταγεγραμμένους θανάτους λόγω covid, με αποτέλεσμα να είναι η 5η χώρα με τους περισσότερους θανάτους σε αναλογία πληθυσμού!
Η κυβέρνηση της Άνιες έδειξε απόλυτη ανικανότητα στην αντιμετώπιση της πανδημίας, φτάνοντας το Σύστημα Υγείας της Βολιβίας σε τραγική κατάσταση, για παράδειγμα αγοράζοντας πανάκριβο ιατρικό εξοπλισμό που δεν λειτουργεί, ενώ η πλειοψηφία των ιθαγενικών ομάδων έχει αφεθεί στην τύχη της και στο έλεος της υγειονομικής, κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.
Λουίς Άρσε: θα ακολουθήσει την ίδια λαθεμένη τακτική;
Οι παραπάνω παράγοντες σε συνδυασμό με την εντεινόμενη καταστολή εναντίον του κινήματος (με δεκάδες νεκρούς) αλλά και τη στοχοποίηση των στελεχών του MAS, ήταν που οδήγησαν στον μαζικό ξεσηκωμό του Αυγούστου, με πάνω από εκατό οδοφράγματα σε όλη τη χώρα και κεντρικό αίτημα την πτώση της παράνομης κυβέρνησης της Άνιες.
Ωστόσο, από τις πρώτες κιόλας δηλώσεις και συνεντεύξεις του νέου προέδρου Λουίς Άρσε, φαίνονται οι διαχρονικές αδυναμίες της πολιτικής του MAS. Ενώ στηρίχθηκε από την πλειοψηφία του λαού, τα φτωχά στρώματα και τους ιθαγενείς και τα προηγούμενα χρόνια έκανε σημαντικές τομές για τα δεδομένα της Βολιβίας (μερικές εθνικοποιήσεις, αναδιανομή εισοδήματος, μείωση φτώχειας, αναλφαβητισμού κλπ), αντί να χρησιμοποιήσει τη δυναμική που υπάρχει στη βάση, δηλώνει ότι τα πρώτα βήματά του θα έχουν να κάνουν με την αποκατάσταση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, ότι θα λειτουργήσει με γνώμονα την εθνική ενότητα και για την εύρεση «στρατηγικών εταίρων» για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων λιθίου (κατά βάση από την Κίνα).
Ο αντίκτυπος στη Λατινική Αμερική και τον κόσμο
Παρά τις σημαντικές αδυναμίες και τα σαφή όρια που υπάρχουν σε ρεφορμιστές ηγέτες τύπου Έβο Μοράλες, Ούγκο Τσάβες κλπ, η ανάδειξή τους δείχνει τη δύναμη που έχουν οι λαοί και το ότι μπορούν να επιβάλουν επιμέρους φιλολαϊκές πολιτικές, ακόμα και υπό το άγρυπνο βλέμμα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού.
Αυτή η εξέλιξη έρχεται να εμπλουτίσει μια σειρά σημαντικών μαχών των τελευταίων 1-2 ετών, είτε εκλογικών (όπως πχ με την εκλογή προοδευτικών προέδρων σε Μεξικό και Αργεντινή), είτε κινηματικών, όπως η εξέγερση στη Χιλή που οδήγησε και στην ανατροπή του δικτατορικού συντάγματος Πινοτσέτ και αλλού.
Ακόμα, δείχνει ότι η φλόγα των αντιστάσεων που είχε ανάψει για τα καλά στη Λατινική Αμερική στις αρχές της δεκαετίας του 2000 δεν έχει σβήσει, ενώ οι προεδρικές εκλογές του επόμενου χρόνου σε μια σειρά χώρες (Χιλή, Περού, Ισημερινός, Ονδούρα, Νικαράγουα) θα έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ασφαλώς, όπως έχουν δείξει τα παραδείγματα της Βενεζουέλας, της Βολιβίας κλπ, μια εκλογική νίκη δεν μπορεί να προσφέρει λύσεις χωρίς την ενεργό εμπλοκή και τη μαζική κινητοποίηση του λαού, της εργατικής τάξης και της νεολαίας. Γι’ αυτό τα «μαθήματα» της Λατινικής Αμερικής προσφέρουν πλούσια συμπεράσματα τόσο για τους λαούς της περιοχής, όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο.
