Η απόφαση του δικαστηρίου που έκρινε ομόφωνα ένοχους για τον ομαδικό βιασμό και τη δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη, δεν τους αναγνώρισε κανένα ελαφρυντικό και τους καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως και 15 έτη για ομαδικό βιασμό, αποτελεί μία σημαντική δικαίωση τόσο για τους οικείους της Ελένης, όσο και για όσους/ες βρέθηκαν σήμερα από νωρίς στα Δικαστήρια αλλά και τις χιλιάδες που παρακολουθούσαν την πορεία της δίκης όλο το τελευταίο διάστημα.
Από την πρώτη στιγμή που έγινε γνωστή η δολοφονία και ο βιασμός της Ελένης, η υπόθεση έγινε «προσωπική» για μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας που σοκαρισμένο συνειδητοποιούσε πως ένα νέο κορίτσι είναι νεκρό επειδή τόλμησε να πει «όχι» στους βιαστές του.
Κατά τη διάρκεια της δίκης, αποκαλύφθηκαν τα βασανιστήρια που υπέστη η Ελένη στα χέρια των δύο δολοφόνων της αλλά και η απάνθρωπη εγκατάλειψή της, που είχε σαν στόχο τον θάνατό της για να μη μιλήσει. Η βαναυσότητα και η σκληρότητα που επέδειξαν οι δράστες δεν μπορούσε παρά να εξοργίσει όλους/ες όσους/ες παρακολούθησαν έστω και ελάχιστα τη διαδικασία της δίκης.
Η στάση των κατηγορούμενων
Εξοργιστική ήταν και η στάση των κατηγορούμενων κατά τη διάρκεια της δίκης. Ο ένας έδειξε το μεσαίο δάχτυλο σε όσους είχαν συγκεντρωθεί έξω από το Δικαστήριο για τη δίκη, ο άλλος έφτασε στο δικαστήριο χαμογελώντας και γενικά με κάθε τους πράξη και κίνηση «φώναζαν» πως δεν έχουν μετανιώσει ούτε στο ελάχιστο για τις πράξεις τους.
Πράξεις που όπως ήταν αναμενόμενο αρνήθηκαν στις ομολογίες τους, προσπαθώντας ο ένας να ρίξει τις ευθύνες στον άλλο, ενώ ο ένας εκ των δύο προσπάθησε να πείσει την έδρα του Δικαστηρίου πως είχε σημαντικά ψυχολογικά προβλήματα, μήπως και τη γλιτώσει με αυτόν τον τρόπο.
Η Ελένη σύμβολο όλων των γυναικών-θυμάτων σεξιστικής βίας
Η άγρια δολοφονία και ο βιασμός της Ελένης, δεν ανέδειξε μόνο τις τελευταίες μαρτυρικές στιγμές που βίωσε η ίδια, αλλά και κάθε ιστορία, κάθε άλλης «Ελένης» που έχει πέσει θύμα βιασμού, έχει κακοποιηθεί ή δολοφονηθεί από το χέρι αγνώστου, φίλου, συντρόφου ή συγγενή. Και όσο εξελισσόταν η δίκη, τόσο πιο πολύ γυναίκες και άντρες αντιλαμβανόντουσαν τί σημαίνει για μία γυναίκα να ζει στη σημερινή σεξιστική κοινωνία, πόσους κινδύνους μπορεί να αντιμετωπίσει στην καθημερινότητά της αλλά και πόσο δύσκολος είναι ο δρόμος της δικαίωσης μέσα στα δικαστήρια.
Ο τρόπος που αντιμετωπίζονται οι γυναίκες θύματα βιασμού ή κακοποίησης από τις Αρχές, τη δικαιοσύνη και τα ΜΜΕ, σαν να ευθύνονται οι ίδιες ή η «κακιά στιγμή» για ό,τι τους συνέβη, οδηγεί πολλές από αυτές να μην καταγγείλουν το περιστατικό. Ενώ ακόμα και σε περιπτώσεις δολοφονίας συχνά οι ευθύνες πέφτουν στο «πάθος», στη «ζήλεια», στη «γυναίκα-δηλητήριο» και όχι στον δράστη.
Έτσι, η υπόθεση της Ελένης πήρε ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις: πέρα από την απαίτηση να δικαιωθεί η ίδια, γεννήθηκε με τον πιο αυθεντικό και αυθόρμητο τρόπο η απαίτηση για δικαίωση όλων των θυμάτων σεξιστικής βίας.
Η αγόρευση της εισαγγελέως Αριστοτέλειας Δόγκα
Η πρώτη δικαίωση ήρθε με την αγόρευση της εισαγγελέως της δίκης, η οποία με έναν εξαιρετικά αιχμηρό και ταυτόχρονα ανθρώπινο τρόπο τοποθετήθηκε για την υπόθεση της Ελένης, απευθύνθηκε στους γονείς της και ταυτόχρονα αφόπλισε τους κατηγορούμενους από κάθε «όπλο» της φαρέτρας της υπερασπιστικής γραμμής.
Η τοποθέτηση της κυρίας Δόγκα προκάλεσε αντιδράσεις από κάθε μεριά. Γυναικείες οργανώσεις και αλληλέγγυοι/ες που παρακολουθούσαν τη δίκη εντός και εκτός αίθουσας, ένιωσαν μία πρώτη δικαίωση για την Ελένη και κάθε γυναίκα.
Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος της Ολομέλειας των Προέδρων των δικηγορικών Συλλόγων της χώρας Δημήτρης Βερβεσός ζητάει να κινηθεί πειθαρχική διαδικασία σε βάρος της για την αγόρευσή της, ο υφυπουργός Άκης Σκέρτσος επέκρινε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την αγόρευσή της, ενώ άρχισαν να κυκλοφορούν και μία σειρά από «άρθρα γνώμης» που διαφωνούν με τη στάση της. Τα βασικά επιχειρήματα όσων ασκούν κριτική είναι πως το δικαστικό σώμα οφείλει να κρατά αποστάσεις από τις υποθέσεις, αλλά και πως η εισαγγελέας «επιτέθηκε» στους συνηγόρους και την υπερασπιστική γραμμή που ακολουθήθηκε.
«Μυστικά» που όλοι γνωρίζουμε και κανείς δεν αναφέρει
Γιατί όμως ενόχλησε τόσο και τόσους η αγόρευση της εισαγγελέως; Μπορεί όντως η προσωπική διάσταση που έβαλε στην αγόρευσή της να είναι ασυνήθιστη, ή ακόμα και στα «όρια» της θέσης της ως εισαγγελέας, αλλά δεν είναι το τυπικό σκέλος αυτό που πραγματικά ενόχλησε. Η κυρία Δόγκα είπε αλήθειες που όλοι/ες γνωρίζουμε, αλλά σπάνια ακούγονται από επίσημες δικαστικές αρχές.
Αναφέρθηκε στις αστυνομικές αρχές και τον τρόπο που χειρίστηκαν τόσο την υπόθεση της Ελένης όσο και άλλες περιπτώσεις απόπειρας βιασμού ή βιασμού. Έδωσε εύσημα στον λιμενικό Θ.Ζόβα που χειρίστηκε την υπόθεση και παρά τις πιέσεις που δέχτηκε δεν παραιτήθηκε από το να βρεθούν και να συλληφθούν οι ένοχοι, κάνοντας σαφές πως ήταν μέχρι ενός σημείου θέμα «τύχης» που η υπόθεση δεν «κουκουλώθηκε». Μίλησε για τις ίδιες τις πιέσεις, που άσκησε η οικογένεια του ενός από τους δολοφόνους. Και στην πραγματικότητα με αυτές τις αναφορές κατάφερε να περιγράψει πολλές διαφορετικές περιπτώσεις βιασμών, δολοφονιών και κακοποίησης γυναικών όπου η αστυνομία υποτιμά ή αρνείται να τις πάρει σοβαρά και περιπτώσεις που εγκληματίες τη γλιτώνουν γιατί είναι γόνοι πλούσιας και «γνωστής» οικογένειας κοκ. Αυτές οι αλήθειες είναι που ενόχλησαν και αυτός είναι ο βασικός λόγος που η αγόρευση της εισαγγελέως έξυσε πληγές και προκάλεσε αντιδράσεις! Αλλά παράλληλα αυτός είναι και ο λόγος που χιλιάδες ανθρώπων ένιωσαν να δικαιώνεται όχι μόνο η Ελένη, αλλά και αμέτρητα άλλα θύματα σεξιστικών εγκλημάτων!
«Καμία άλλη Ελένη»
Η δημοσιότητα που πήρε η υπόθεση της Ελένης, η οργή μεγάλου μέρους της κοινωνίας για την άγρια δολοφονία και βιασμό της και η παρουσία αλληλέγγυων στα δικαστήρια σε όλη τη διάρκεια της δίκης, έπαιξαν σημαντικό ρόλο για την τελική απόφαση του δικαστηρίου.
Η δίκη και η καταδίκη με την επιβολή της ανώτατης ποινής των δολοφόνων της Ελένης, μπορούν να αποτελέσουν σημείο σταθμό για το γυναικείο κίνημα και τις γυναίκες θύματα σεξιστικής βίας. Γιατί αφενός έριξε φως στο πώς αντιμετωπίζονται -συνήθως- τα θύματα βιασμού και κακοποίησης από τις Αρχές και αφετέρου πόσο σημαντικό είναι τα θύματα να μιλάνε, να καταγγέλλουν αλλά και να δέχονται τη στήριξη και την αλληλεγγύη της κοινωνίας στον δρόμο τους για δικαίωση.
Ο αγώνας του γυναικείου κινήματος και της Αριστεράς πρέπει να είναι διττός. Να στέκεται στο πλευρό κάθε γυναίκας που πέφτει θύμα κακοποίησης αλλά την ίδια ώρα να αγωνίζεται για μία άλλη κοινωνία, μία κοινωνία χωρίς σεξισμό και βία, μία κοινωνία στην οποία δε θα υπάρξει ποτέ ξανά «καμία άλλη Ελένη».
