Στα τέλη του Απρίλη, το Σουδάν ποινικοποίησε την κλειτοριδεκτομή, μία φρικτή διαδικασία που μέχρι σήμερα έχει τραυματίσει σωματικά και ψυχικά το 87% των γυναικών της χώρας και που συνήθως πραγματοποιείται σε κορίτσια ηλικίας ανάμεσα στα 5 και τα 14 έτη.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει πως περισσότερες από 200 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια ζουν σήμερα έχοντας υποστεί κλειτοριδεκτομή, κυρίως σε 30 χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Μέσης Ανατολής, με την πλειοψηφία αυτών να έχουν υποβληθεί σε κλειτοριδεκτομή πριν το 15ο έτος της ηλικίας τους.
Μόνιμος τραυματισμός σωμάτων και ψυχών
Η διαδικασία της κλειτοριδεκτομής, που γίνεται χωρίς αναισθησία και περιλαμβάνει από το κόψιμο μέρους ή ολόκληρης της κλειτορίδας, μέχρι και όλων των εξωτερικών γεννητικών οργάνων, έχει τραγικές συνέπειες στις ζωές των γυναικών που την υφίστανται.
Οι κακές συνθήκες υγιεινής κάτω από τις οποίες πραγματοποιείται μπορούν από μόνες τους να είναι απειλητικές για τη ζωή της γυναίκας. Την ίδια ώρα, η κλειτοριδεκτομή αφήνει μία γυναίκα με μόνιμα προβλήματα, που μπορεί να δυσκολεύουν τη διαδικασία ούρησης, την περίοδο, την εγκυμοσύνη και τη γέννα. Η διαδικασία του σεξ είναι επίσης εξαιρετικά επώδυνη για πολλές από τις γυναίκες, ενώ σε αρκετές περιπτώσεις, ο κόλπος τους έχει στενέψει τόσο μετά τα ράμματα που ο σύζυγός τους πρέπει να χρησιμοποιήσει μαχαίρι για να τον ανοίξει.
Αυτή η φρικτή διαδικασία που πρέπει να βιώσουν οι γυναίκες, σε συνδυασμό με τις συνέπειες που τις ακολουθούν εφ’ όρου ζωής, αφήνουν πίσω τους και τραυματισμένες ψυχές, με τις γυναίκες συχνά να βιώνουν κατάθλιψη, άγχος, μετατραυματικό στρες, χαμηλή αυτοπεποίθηση κα.
Ένα «κυνήγι μαγισσών» στο πέρασμα των αιώνων
Η ιστορία της κλειτοριδεκτομής είναι πολύ παλιά, αφού υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν πως εφαρμοζόταν από την εποχή των Φαραώ στην Αίγυπτο αλλά και σε πολλές φυλές, σε διάφορες ηπείρους. Αποτέλεσε επίσης μέθοδο των γιατρών του 19ου αιώνα σε Βρετανία και ΗΠΑ, για να «θεραπεύσουν» ασθένειες όπως η επιληψία και ψυχικές παθήσεις, αλλά και για να δώσουν ένα τέλος στον γυναικείο αυνανισμό και τη γυναικεία ομοφυλοφιλία.
Σήμερα, η κλειτοριδεκτομή αποτελεί για πολλές χώρες και φυλές στοιχείο της «παράδοσής» τους και αντικατοπτρίζει με τον πιο καθαρό και παράλληλα βάρβαρο τρόπο τη θέση της γυναίκας σε αυτές τις κοινωνίες. Μία γυναίκα που δεν έχει υποστεί κλειτοριδεκτομή είναι πολύ απίθανο να παντρευτεί, αφού θεωρείται πως θα είναι μονίμως σε αναζήτηση σεξουαλικής απόλαυσης.
Έτσι, η αφαίρεση της κλειτορίδας αποτελεί «εγγύηση» διατήρησης της παρθενιάς πριν τον γάμο αλλά και βασικό προαπαιτούμενο «καλής συζύγου».
Και φυσικά, ο γάμος δεν είναι απλό πράγμα, αφού σε πολλές χώρες της Αφρικής αποτελεί μία εμπορική διαδικασία, όπου η οικογένεια του γαμπρού πρέπει να πληρώσει την οικογένεια της υποψήφιας νύφης για να συμφωνηθεί ο γάμος. Έτσι, τα κορίτσια της οικογένειας αποτελούν το «εμπόρευμα» που θα εξασφαλίσει την οικονομική επιβίωση των γονιών και των υπόλοιπων μελών της οικογένειας.
Επιπλέον, όταν μία γυναίκα ή ένα κορίτσι αντιμετωπίζεται σαν εμπόρευμα από την οικογένειά του, δεν μπορεί παρά να αντιμετωπιστεί και σαν «κτήμα» του νέου της συζύγου, με βασικό ρόλο να ικανοποιεί τις ανάγκες του.
Οι δουλειές στο σπίτι και η φροντίδα των παιδιών είναι η μόνη της ενασχόληση, ενώ το σεξ αποτελεί ένα ακόμα συζυγικό καθήκον που πρέπει να εκτελεί πάντα όταν το επιθυμεί ο σύζυγός της, παρά το γεγονός ότι μπορεί να είναι μια οδυνηρή διαδικασία
Αρκεί η ποινικοποίηση της κλειτοριδεκτομής για να δοθεί ένα τέλος;
Το γεγονός ότι η κλειτοριδεκτομή αποτελεί στοιχείο της ζωής πολλών κοινοτήτων και φυλών εδώ και αιώνες, αποκαλύπτει το πόσο δύσκολο είναι να καταπολεμηθεί αυτό το φαινόμενο και να δοθεί ένα οριστικό τέλος στον βάναυσο ακρωτηριασμό εκατομμυρίων γυναικών. Φυσικά η επίσημη απαγόρευση της στο Σουδάν αποτελεί μία πολύ θετική εξέλιξη και πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν τέτοια.
Δυστυχώς όμως, η απαγόρευσή της δε σημαίνει αυτόματα πως τέτοιου είδους «τελετουργίες» θα σταματήσουν να γίνονται. Έχουμε δει εξάλλου στο παρελθόν όχι μόνο άντρες αλλά και γυναίκες οι οποίες έχουν οι ίδιες υποστεί κλειτοριδεκτομή, να διαφωνούν με την κατάργησή της.
Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Αιγύπτου, που όταν για μία περίοδο απαγορεύτηκε η κλειτοριδεκτομή, πολλές μανάδες εξοργίστηκαν και δήλωναν τον φόβο τους πως οι κόρες τους «θα τρέχουν σαν τις σκύλες πίσω από οποιονδήποτε». Σήμερα, η κλειτοριδεκτομή είναι και πάλι νόμιμη στην Αίγυπτο και υπολογίζεται πως το 92% των γυναικών ηλικίας 17 έως 42 ετών έχουν υποβληθεί σε αυτήν.
Η πιο ακραία έκφανση της ανισότητας και ο αγώνας ενάντια σε κάθε μορφή της
Η κλειτοριδεκτομή αποτελεί μία από τις πιο αποτρόπαιες και ακραίες εκφάνσεις της γυναικείας καταπίεσης και του ελέγχου της γυναικείας σεξουαλικότητας.. Αυτά είναι στοιχεία τα οποία τα συναντάμε σε κάθε ήπειρο και σε κάθε χώρα του κόσμου διαχρονικά, όχι μόνο στο καπιταλιστικό σύστημα αλλά σε όλα τα ταξικά δομημένα συστήματα, τα οποία συνδυάζουν την ταξική ανισότητα με την πατριαρχία.
Στις χώρες με τις πιο ακραίες ανισότητες, με ελάχιστα δημοκρατικά δικαιώματα και με την υποτίμηση της αξίας της ανθρώπινης ζωής, η ζωή μίας γυναίκας και η θέση της στην κοινωνία είναι ακόμα περισσότερο υποβαθμισμένες.
Ο αγώνας για την κατάργησή της κλειτοριδεκτομής και της μετατροπής της γυναίκας σε τρίτης κατηγορίας πολίτη, παντού και για πάντα, πρέπει να συνεχιστεί ανυποχώρητα, σε συνδυασμό βέβαια με την πάλη ενάντια σε κάθε μορφή καταπίεσης, εκμετάλλευσης και ανισότητας, που αποτελούν τις βαθύτερες αιτίες και αναπαράγουν αυτή τη βαρβαρότητα.
